KATHOLIEK NEDERLAND „VIERT" DE 3e MAAL KERKENBOUW ZONDAG Hoe liggen de zaken in het Bisdom Rotterdam? Aspecten van de huidige kerkenbouw De kerkenbouw in sommen en getallen VRIJDAG 2 FEBRUARI 1962 DE LEIDSE COURANT PAGINA 11 geboren en Uit noodzaak „wegens omstandigheden geprolongeerd" „Katholiek Nederland gaat de derde nationale Kerkenbouw- zondag vieren. Verontschuldig mij het woord „vieren". Het wordt met opzet gebruikt, omdat deze zondag iets feestelijks heeft: het wordt een feest voor bouwpastoors en nieuwe parochies. Boven dien is het een feestomdat in een paar uren op een zondagmorgen Nederlandse katholieken meer dan een miljoen gulden bij een- voor de financiële aspecten van de de onkerksheid, die op het ogenblik kerkenbouw, aldus mgr Jansen. aandacht trekt. Veel wat vroeger ook al gaande was, wordt in onze tijd Een van de grootste zorgen wordt blootgelegd, maar is daardoor ook gevormd door de stijging der bouw- niet typisch eigentijds, kosten. Op basis van het index-cij- Eigentijds lijkt wel de andere waar- fer 1946 100, wordt het index-cij- dering, die voor het zondagse kerk- fer van 1 januari 1962 gesteld op bezoek groeit. Deze waardering 186. Dit is een cijfer voor de woning- wordt dieper en heeft betrekking op bouw. Het ligt voor kerken zeker de waarde van de liturgie en de niet lager. De grondprijs is hierbij kerkgemeenschap. Anderzijds ver niet inbegrepen. mindert daardoor de meer conventio nele waardering van de zondagsmis Het is niet onbekend, dat er vele als een verplichting. Het juridische De regering zou de Nederlandse offer wordt voltrokken in ons mid- kerkenbouw een grote dienst bewij- den. De kerk wordt daardoor de zen door klaarheid te brengen in de- ruimte voor een gebeurtenis binnen - - - ze situatie. Bovendien zou men de een samenkomst. Deze samenkomst, collecten zijn. Er zijn ook vele dagen wijkt dus enigszins voor het reli- vraag kunnen stellen, of het niet de gemeenschap beheerst het gedrag voor bezondere doelstellingen, b.v. gieuse, het moeten voor het mogen, wenselijk zou zijn, dat de overheid, der gelovigen. missie, universiteit, seminarie enz. Hiermede gaat echter gepaard, dat die de bouw van kerken erkent als Zo is het kerkgebouw reeds de Het is niet verwonderlijk, dat men men zich soms onttrekt aan de li- een algemeen belang, de kerkenbouw ruimte voor Gods aanwezigheid, maar hierover klaagt. turgie, wanneer de religieuse erva- zou ontheffen van een aantal maat- tevens ook de ruimte, waarin God De Nederlandse katholieken heb- ringen zijn teleurgesteld of wanneer regelen, die een financiële verzwa- onder ons komt. Daarom blijft de ben gelukkig een grote dosis humor, de persoonlijke beleving niet in over- vmrdt ppv -fpp<it voor hmnnrmttnor* pv nipinnp varnrhie* Boven- rinS inhouden. Hierbij kan worden tweeledigheid van sacraments- en Ondanks alle ongeduld worden de eenstemming wordt geacht met dat- worat een jeest voor oouwpastoors en nieuwe parochies.^BOven^ gedacht aan de omzetbelasting op de offer-altaar. collecten meestal op een speelse wij- gene, wat de leer van de kerk van bouwsom, aan de zegelkosten van Tot zijn vreugde stelde mgr. Jan- ze in de gesprekken verwerkt. De de kerkleden vraagt. Deze winst aan leningen, aan overdachtskosten bij sen, dat in de lataste jaren de ker- collectant is een nationale figuur. De eerlijkheid toont ook een verlies aan brengen en zich op deze wijze solidair verklaren met hun geloofs- grondaankoop en aan d* geringe fis- kenbouw in al onze bisdommen door niet-vragende pastoor is een niet-na- besef voor het institutionele en bo- nrnntpn" nlHvr mrak nnlanas mar M A Jansen bissehoD van cale faciliteiten bij schenkingen. de steun der gelovigen aanmerkelijk tionale figuur. Men kan zelfs stellen, venpersoonlijke Anderzijds houdt de- genoten, aldus sprak onlangs mgr. m. A. Jansen oisscnop van versne[d_ Er WQ®dt meer rulmte dat de coiiecte-schaal een religieus ze houding in, dat van de voorganger Rotterdam, tot vertegenwoordigers van de katholieke pers, radio 4) de sluitpost van de financie- gemaakt voor God. In de gedachten- symbool vormt, dat de confessionele in de liturgie steeds meer wordt ge en televisie bij gelegenheid van Kerkenbouw-zondag 1962, welke ring wordt gevormd door lang lo- gang van het N.T. betekent dit te- tegenstellingen in ons land overbrugt vergd om aan de verwachtingen van zondag as 4 februari ons aller aandacht vraagteen manifestatie, Pende leningen, die door de nieuwe gelijk meer ruimte voor de mens en een oecumenische betekenis bevat, de gelovigen te beantwoorden. nppv lpmpvdp trnditip waarnaar iedereen reikhalzend uitziet maar Pa™chies moeten worden gesloten. Een aanmerkelijk hoger tempo. De gelovigen beslissen via hun bij- geen levende traditie, waarnaar iedereen reikhalzend uix^iei, maai Jmst hier hgt het grote probieem maar er zijn nog zoveel plannen. Er drage over de activiteit van de kerk. Kerken m aanbouw een gedwongen, iedere katholiek mobiliserende aktie, uit noodzaak van de kerkenbouw-financiering. De moet nog zoveel worden uitgesteld. Reeds dit geslacht zou het onver- pouda et Joseüh- 's-Gravenhage geboren en wegens omstandigheden geprolongeerd". te sluiten leningen zijn te hoog. Het voortzetten van het huidje tem- draaglijk vinden, indien wezenlijke n T v' ifnHd»rpnHp Rii^tand De jaarlijkse last, die in de ko- P° - een minimale eis en van fun- ^reèeTuk)i StïïtK Het vraagstuk van de kerkenbouw 2) de middelen, verzameld door de mende 30 tot 50 jaren op een paro- damenteel bc-.ang. Dt Nederlands^ ven. Deze ®l*yfJdraa£I,Jseph Opifex; Rotterdam, H. Nicolaas is een vraagstuk van godsdienstige activiteit van de bouwpastoors chie drukt, is zo zwaar, dat de ziel- bisschoppen zijn aan hun ambt ver- van de collecten nog ver te bove fc;nanBO„v RnttPrHam Dnhpvlekt. en kerkelijke vitaliteit, aldus mgr. en hun helpers. zorg lijden gaat onder de financiële Pllcht inspanning te blijven vrager gaan. Jansen, die als gastheer fungeerde 3) de subsidies van provincie en ge- zorg. Teveel pastorale activiteiten moeten bevroren worden, omdat de middelen daartoe beneden het nul punt. liggen. Tevens worden de pas toors gedwongen voortdurend de rol te spelen van financier en bedelaar. Kerkenbouw lijkt na deze uiteen- in plaats van kardinaal Alfrink, die nog in Rome vertoefde. Over de subsidies moet nog wor- Het is het vraagstuk van de jong- den opgemerkt, dat een verduidelij- ste generatie van onze Kerk. Men lijking van de huidige toestand wen- kan dit financieel beschouwen als 'n selijk is. Het wets-voorstel premie- roep om kinderbijslag, maar men regeling kerkenbouw heeft in vele kan het ook pastoreel zien als de kringen teleurstelling gebracht, zo- - kans het huidige geloofsleven een wel vanwege de beperktheid der zetting een werk_ van financien en eigen uitdrukkingsvorm te bieden, eventuele premie alsook vanwege de bouwkosten. Het is echter a't1Jd een Het is een expressiemogelijkheid criteria, die zullen worden gehan- werk van geloof geweest. Het begon voor de eigentijdse belevingsvormen teerd. Anderzijds schijnt dit wets- daarom met een opdracht van God: Drovincie Zuid-Holland 12% van liturgie en zielzorg. voorstel een aantal gemeenten ertoe „Maak m.jeen heiligdom opdat Ik van de prov»^cie ZuidHolland 12% In een brief aan zijn priesters had te brengen geen begin of voortgang in Uw midden kan zijn Ex 25,8 A g kprkenKouw bil de bisschop eens gewezen op het feit, te geven aan een gemeentelijke sub- leen een volk, dat l^ 9.0. _S_nabl3heid yia opvnpl WJ1T1 nniurMino Hpt i Het is jammer, maar het bericht, In ons bisdom echter liggen de cij- dat in 1962 het woningbouwcontigent fers aanzienlijk hoger. (Spangen); Rotterdam, Onbevlekt Hart van Maria (Hoogvliet I); Schie dam, O. L. Vr. Visitatie (Nieuwland- west); Schipluiden, H. Jacobus; Spij- kenisse, H. Felicitas; Wassenaar, H. Joseph. Kerkenbouw-programma 1962 Dordrecht, De Verrezen Christus (Crabbenhof); 's-Gravenhage, Chris tus Koning (Mariahoeve); Noordwijk, Maria ter Zee (uitbreiding); Rotter dam, Verrijzenis van de Heer (Schie- dat de variëteit van kerken in een sidie-regeling. bisdom niet een kwestie is van ver ouderde en moderne kerkgebouwen. Deze kerken vormen tezamen een rijkdom, waarin geen enkele periode van kerkbouw zonder meer kan wor den afgewezen zonder het geheel schade te doen. Aan elk type kerk ligt een eigen gedachtengang ten grondslag, een bepaald vroomheids-ideaal of Gods beeld, een idee over liturgie of pa- gelooft, kan kerken bouwen. In de Drechtsteden kan men het broek); Rotterdam, Pernis; Schie- kerkbezoek op zondag op ongeveer dam' ^t. Jan de Doper (Nieuw-oost); 40% stellen, in het Waterweggebied Vlaardingen, St. Jan de Doper; Voor een gevoel van opluchting. Het is op 50%, in Delft, Alphen a. d. Rijn een pijnlijke opluchting. Niemand is en^ Rijswijk op 65%. gelukkig met de afremming van de woningbouw. Er blijft overigens in de kerken- bouw-sector genoeg te doen. Voor 1962 staat op het programma: afbouw van 9 definitieve ker ken. Gezamenlijke stichtingskosten: ■Lwjawjjn mu iv. drecht, H. Nicolaas; Leiden, St. An- Men krijgt op het moment niet de tonius (Zuid-West), indruk, dat Nederland hierbij op an- dere landen in West-Europa „ach- Noodkerken-programma 1962 ter" is en dat dus nog een verdere Lekkerkerk (parochie Krimpen aan daling van het kerkbezoek zal vol- den IJssel); Maasdijk (parochie gen. Eerder lijkt in de laatste jaren Naaldwijk); Oostvoorne, (parochie een stabilisatie aanwezig, misschien Brielle); Rotterdam, IJsselmonde vergroting. Gezamenlijke stichtings- u TA -üa - 0m een aanduiding te geven van ven als het ware veruitwendigd voor kosten; f 5.240.000,—; bouw van 5 r« de mate van de kerkenbouw. kon zlch zoU z^n lls.e^", Waargemaakt noodkerken Gezamenlijke kosten: ons geloofsleven is zo groot, dat dit mgr jansen er, wat betreft zijn eigen patrodn voor huiselijk denken en f 225.000.Dus in totaal 23 objec- niet in een kerk uitputtend kan wor- ^jjocees op wijzen, dat er thans 9 de- voelen, thans beproeft men in de wo- den uitgedrukt. Iedere parochiekerk finitieve kerken in aanbouw zijn, oing eenvoud en een zekere leegte, is slechts een facet. Tezamen ^vor- terwijl er 8 gepland zijn voor 1962. Dit hangt samen met iets, dat slechts men zij een bisdom, de zo volledig Tevens komen in 1961-1962 6 nood- onnauwkeurig kan worden omschre- mogelijke gestalte van de Kerk. El- werken klaar. Tezamen zijn dit 23 ob- ven. In onze dagen kan men soms ke kerk is een diocesane kerk en jecten Het bisdom Rotterdam telt nu een streven opmerken, de ruimte verwijst naar het geheel. Juist daar- 192 parochies. Dus in 12% van alle van het wonen niet te doen vullen om stelt het gehele diocees zich ach- parochies wordt in deze twee jaar d°or meubelen en accessoirs, maar gebied 8 n 1 4 reeds in aanbouw en ter de bouw van nieuwe kerken. een kerk gebouwd door de bewoner zelf. 4 nog aan te besteden. nAT„,,./jmnf.-rnT Steeds dringender klinkt de vraag: tets hiervan is ook gaande in de De Agglomeratie 's-Gravenhage 5, BOUWACTIVITEIT Was is een kerk? kerkbouw Tekenend is het verlangen n l> 3 definitieve kerken in aanbouw, EN BOUWKOSTEN Architectonisch zit vernieuwing in 0I^ ,yeel devotie-apparatuur te ver- 2 nog aan te besteden in 1962 en één de lucht. Financieel wordt gestreefd wij deren. Er komt meer ruimte voor noodkerk Het is pijnlijk, dat dit idealisme naar versobering. Liturgisch ontstaat de bewoner, de afzonderlijke kerk- N B Het Waterweggebied en de f 6 671 495 begin van de bouw vari zelfs een üchte vooruitgang. Het is (nog op te richten parochie); Voor - - kerk- meer de ontdekking dan de groei van schoten (nog op te richten parochie). definitieve kerken en één Deze objecten zijn als volgt over ons bisdom verdeeld: Het Waterweg- DEFINITIEVE KERKEN. STEED IN 1961 Haarlem Amsterdam, Goede Herder; Amster- versum, H. Verrijzenis; Amstelveen, O. Li Vr. v. d. Berg Ca'rmel; Heer- moet worden geperst in een finan- een nieuwe ordening, die zich het bezoeker en de gemeenschap der ge- fjaagse agglomeratie blijven de twee bügowaard, H. Dionysius. cieringsschema. Dit is echter onze duidelijkst aftekent in de platte- lovigen. Er komt meer ruimte voor brandpunten, al verschuift het zwaar- aardse levenswijze. Tegelijk is het grond. de liturgie de expressie van de ge- tepunj. i^gzaam van Den Haag naar financiële aspect de neerslag van de Wij mogen in dez' tijd de vraag: meenschap. bet Waterweggebied. Rotterdam Spijkenisse, H. offerbereidheid van de Nederlandse „wat is een kerk?" niet zodanig be- Dit gaat parallel aan het streven De Drechtsteden. Dit gebied is, wat scbendam, H. Jozef; Rotterdam, H katholieken en een uitdrukking van antwoorden, dat wij het onbeproefde paar een persoonlijker godsdienstig- betreft de kerkenbouw, in opkomst ons vertrouwen in hun blijvende of- nieuwe al dogmatisch vastleggen, het beid. Van de kerkbezoeker wordt en gaat steeds meer aandacht vragen, fervaardigheid en medeleven. De oude radicaal afwijzen of het nog niet meer eigen inzet verwachtvan de ge- jn jgg2 moeten hier twee kerken diocesanen zijn onze garantie, zo zei beproefde geen kans geven. meenschap meer actieve deelname. worden aanbesteed. Het lijstje voor mgr. Jansen. De diepste vraag, die in onze da- .de komende jaren groeit nog steeds. Met enige trots op deze krachten gen de kerkbewoners bezig houdt is De ruimte, die voor de gelovige Het Diaspora-gebied. Voor 1962 kon de bisschop het volgende mede- de vraag, hoe de gelovige het kerk- en voor de gemeenschap wordt ge- wordt gedacht aan de bouw van twee delen: gebouw beleeft. Daarin ontstaat wel- maakt in de kerk, doet tevens de noodkerken, n.l. te Oostvoorne en in Haarlem a) In het jaar 1961 zijn in Neder-, bcht een verandering Een soortge- vraag rijzen, wie de bewoner van de Lekkerkerk. Overigens neemt het Groningen land 47 definitieve kerken in aan- bjke verandering treft men aan in kfrk is. De moeilijkheden over de aantai kerkgelegenheden nog steeds Rotterdam bouw gekomen. Dit betekent, dat de beleving van de woning. Moest de- plaats van het sacraments-altaar ge- toe (d.w.z. gebouwen met andere be- elke acht dagen een kerk is aanbe- ze rond de eeuwwisseling vol zijn tuigen ervoor, dat dit een actuele stemming, waarin op zondagen de steed en gegund. opdat de bewonei overal zijn bezit vraag is. Krijgt het sacramentsaltaar h Mis wordt gelezen) b.v. in Strij- b) Hierbij moet worden aange- en eigendom en veiligheid zou kun- alle nadruk, dan is God de bewoner en en Dubbeldam, merkt, dat in bijna alle bisdommen nen aanraken en opdat hij zijn bele- en dan zijn wij op visite. Gemakke- De Bollenstreek en het Westland. Hjk_ groeit de kerk dan uit tot een Deze twee, gedeeltelijk vergelijkbare, anticipatie op de hemel en de ge- gebieden, kennen een sterke bevol- meenschap der heiligen komt tegen- kingSgroei. De bestaande parochies woordig in beelden en symbolen. De worden steeds groter. De geplande devotie wordt het gedrag van de ge- dorpsuitbreidingen zullen moeten AANBE- Nicolaas; Schipluiden, H. Jacobus; Gouda, H. Jozef. NOODKERKEN, GEBOUWD IN 1961 Haarlem Amserdam, Goude Herder; Amster dam, Christus Geboorte; Heilo: Moe der Gods. Rotterdam Rotterdam, H.H. Engelbewaarders. Felicitas; Leid- Utrecht 's-Bosch Roermond Breda Totaal KOSTEN VAN KERKEN, AANBESTEED IN 1961 aanneerrsom overig totaal 3.106.790,— 1.129.662,— 4.665.952.- 4.610.721,— 1.816.320,— 6.892.125, 2.529 000,— 715.000,— 1.730.000,— 560.000,— 2.240.900,— 1.026.420,— 1.387340,— 437.435,— 2.137 116,— 846.779 17.741.867,— ƒ6.531.616,— grond 429.500,— 465.084,— 283.000,— 145.000,— 317.730,— 109.600,— 248.300,— 1.998.214,— 3 527.000,— 2.435.000,— 3.585.050,— 1.934.375,— 3 232.195,— 16.271.697, enige kerken niét konden worden aanbesteed en gegund, omdat de rijksgoedkeuring niet werd gegeven. „Wij hebben begrip voor de moei lijkheden, die de overheid in de bouwsector het hoofd moet bieden. Toch menen wij te stellen, dat de bouw van kerken gelijk moet opgaan met die van woningen en een zekere prioriteit verdient ten opzichte van andere sectoren in hét bouwbedrijf." c) De totale stichtingskosten van deze kerken en hun pastorieën vor men met elkaar een bedrag van 26.271.697,—. Verwachting voor 1962: 69 kerken (41,5 miljoen) d) Tevens zijn er 6 noodkerken ge bouwd. Dit vereiste een bedrag van: f 439.622, e) Voor definitieve kerken en nood kerken tezamen zijn derhalve verplichtingen aangegaan, die f 26.711.319,— bedragen. fIn alle bisdommen tezamen zijn in 1961 27 kerken gereed geko men. g' Als men alle defintieve kerken, die thans in aanbouw zijn, teza men telt, komt men aan een aan tal van 64. Het totale bedrag aan bouw kosten van deze lopende werken is: f 39.594.514,bijna 40 mil joen. h) In het komende jaar, dus in 1962, wordt de bouw verwacht van 69 kerken met een totale geraamde kosten van: f 41.689.000, FINANCIERING Na dit kosten-schema worden ge gevens over de inkomsten van grote betekenis. De kerkgebouwen worden gefinancierd uit de volgende bron nen 1) de wekelijkse collecte voor de kerkenbouw. In geheel Neder land werd in 1961: f 7.564.000, bijeengebracht door deze giften. Een korte vergelijking over de vorige jaren brengt tot de vol gende resultaten: 1959: f 5.903.000,— (incl. Kerkenbouw-zondag) 1960: f 7.023.000,— (incl. Kerkenbouw-zondag) 1961: f 7.564.000,— (incL Kerkenbouw-zondag) KOSTEN NOODKERKEN, GEBOUWD IN 1961 's-Bosch 186.400,— Haarlem 218.222, Rotterdam 35.000, Bouw van de Visitatie-kerk te Schiedam. Vanuit het groeien de bouwwerk ziet men de in verdrukking komende nood kerk. Hoeveel bouwpastoors en verwachtingvolle parochianen zijn aan dit beeld nog niet toe lovige, die op visite is Krijgt echter het offer-altaar KOSTEN VAN DE OP 1 JANUARI 1962 IN AANBOUW ZIJNDF KERKEN leiden tot nieuwe kerken en paro chies. In 1962 wordt een vergroting grond aanneemsom PvHn^fpvp rprhtpn dan wpet men verwacht van de Maria-kerk in Utrecht 940.000,— 6.200.000,— dat het kerkgebouw een niimte is Noordwijk (ook wegens de badgas- 's-Bosch 386.084,— 4.627.310,— van de aïdse KerlT Dan ziin wii in ten) en de bouw van een noodkerk Roermond 463.000,— 4.218 000,— de^kerk ^ls fn een* eigen huis^ Het Maasdijk-dorp. Breda 145.000 - 1-730.000 - Haarlem 513.347,3.815.187, Groningen 1C9.600,1.387.340, Rotterdam 709.500,4.405.236, Totaal 3.266.531,— 26.383.073,— Een nieuwe gedachtengang in de kerkenbouw is overal waarneembaar, DEFINITIEVE KERKEN EN ook in de titels, die de nieuwe ker ken dragen. Meestal wordt de titel ontleend aan een patroon of patro nes. Zo zijn er nu drie Maria-kerken in aanbouw, twee Jozef-kerken en dan nog drie kerken met gesorteerde heiligen (Nicolaas, Jacobus en Feli citas). De Felicitas-kerk wordt in Spijkenisse gebouwd. Daar zullen in de toekomst ongeveer 8 kerken moe ten komen. Merkwaardig zijn de titels van de kerken, die op het programma van 1962 staan. Van deze acht overig 2.700.000,— 1.819.240,— 1.150.000,— 560.C00, 1.721.476, 437 435, 1.556.759,— ƒ9.944.910,— TORIEëN, AAN TE BESTEDENS IN 1952 Utrecht Haarlem 's-Bosch Rinnegom (Egmond-binnen), H Roermond Adelbertus; Texel, De Koog (Bij- Breda kerk en Toeristenkerk); Amsterdam, Haarlem H. Lucas; Amsterdam, H. Verrijze- Groningen nis; Amsterdam, H. Thomas; Zaan- Rotterdam dam, O. L. Vrouw; Zaandam, H Jo seph; Beverwijk, H. Joseph; Hilver sum. H. Willibrordus; Schoorl (uit breiding) Schermerhorn; Haarlem kerken noord (pastorie). totaal 9.840.000,— 6.832.634,— 5.831.000,— 2.435 000,— 6.050.010.— 1.934.375,— 6.671 495,— 39.594.514,— KERBOUW 8.431.000,— 11.585 000,— 6.800.000,— 1.550.000,— 6.885.000,— 1.198.000,— 5.240.000,— 41.689.000,— hebben vier titels rechtstreeks be trekking op de Verlosser zelf, n.l. 3 Verrjjzenis-kerkerj en een Christus goed-Nederlandse heilige Nicolaas en daPV Verrijzenis; Rotterdam. Per nis. de achtste is nog onbekend. Schiedam St Jan; Vlaardingen. Si. Er is dus een zekere verschuiving ^an.-. Voorburg, Verrezen Christus; merkbaar van de patroonheilige Zwijndrecht, Kort Ambacht (H. Ni- naar het geloofsgeheim. Dit kan men colaaé). een vorm van terugkeer tot de bron nen noemen, die voor de huidige the ologie typerend is. 1960 1961 Utrecht 10 10 's-Bosch 7 11 Roermond 8 6 Breda 2 5 Haarlem 6 4 Groningen 6 6 Rotterdam 5 5 Totaal *4 47 Nieuwe parochies In 1961 zijn 5 nieuwe parochies opgericht (in 1960: 9). Het waren: 's-Gravenhage, Waldeck; Rotter dam, Lombardijen; Schiedam, Kethel; Leiden, Zuid-West; Wateringen. Daarmee is het aantal parochies ge stegen tot 192. Kerkbezoekers in verstedelijkend bisdom Wij zijn nog steeds gelukkig met het kerkenbouw-probleem. De oor zaak hiervan ligt immers in het kerkbezoek van de katholieken. In West-Europa is het een uitzondering, wanneer het percentage van het zon dagse kerkbezoek in de steden 30% van de zondagsplichtigen overtreft. OPBRENGST KERKENBOUW-COLLECTEN (incl. KERKENBOUW-ZONDAG) afgerond op 1.000,— Utrecht 's-Bosch Roermond Breda Haarlem Groningen Rotterdam Totaal 1959 1.204.000,— 821.000,— 788.000,— 500.000,— 1.170.000,— 275.000,— 1.145.000, 5.903.000,— 1960 1.724.000, 1.016.000,— 824.000,— 550.000 1.343 000,— 315.000,— 1.251.000,— 7.023.000, 1961 1.692.000,— 1.491.000,— 800.000,— 580 000,— 1.381.000,— 320.000,— 1.300.000,— 7.564.000,— OPBRENGST KERKENBOUW-ZONDAG 1961 Utrecht 's-Bosch Roermond Breda Haarlem Groningen Rotterdam Totaal 221.390,— 199.878,98 122.327,17 81.833,12 273.175,85 17.512, 256.474,71 1.172.591,83

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1962 | | pagina 11