S)e £<2idóe6oti/ïci/nt
AMERIKAANS SCHOT OP DE
MAAN WEER MISLUKT
Vanmiddag start
ruimtevaarder J. Glenn
Capsule kreeg te hoge snelheid
Het schot gaat thans duizenden kilometers naast
Muitende
Kongolezen
Reisbeperkingen
voor Oost-Duitsers
DRIEMAAL OM
DE AARDE
De dienstplicht in
O.Duitsland
Gedeeltelijk akkoord met
Algerijnen
O.a. over de Sahara Algiers de identiteit van meer dan w^riiTde^temDer^tuur^0^110^^^0"1^
ZATERDAG 27 JANUARI 1962
52ste JAARGANG
No. 15536
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Maan: Dat gaat
mijn neusje voorbij
Telef. 2 0 9 3 5- Red. 20015, 2 5 5 9 4 Advert. 20826 Klachten bezorging 33839 (tossen 17.30 en 19.00 o.) Giro 10.30.03 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mud., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
Vrijdagavond om half tien is een Amerikaans ruimteschip een reis be
gonnen naar de maan. Na een hoopvolle start moest het Amerikaanse bu
reau voor ruimtevaart evenwel mededelen, dat de in de richting van de
maan gelanceerde raket niet op de maan zal landen, maar de maan op een
afstand van 32.000 tot 48.000 kilometer zal passeren.
Door een fout in de ontbranding van de raket kreeg het ruimtevaartuig
(Ranger III genaamd) een te hoge snelheid. Tengevolge hiervan zal de
„Ranger III" over ongeveer 50 a 55 uur de maanbaan snijden, hetgeen
volgens de berekeningen pas na 66 uur het geval had moeten zijn.
De juiste cijfers van de baan van de „Ranger" zullen beschikbaar zijn
nadat een beslissing is genomen over de vraag, op welke manier de cor
rectiemogelijkheid van de „Ranger" in het midden van haar baan zal wor
den gebruikt. Momenteel wordt uitgerekend hoe men toch nog het meeste
profijt van de vlucht kan trekken.
Een woordvoerder van het laboratorium voor raketvoortstuwing in Pasa
dena Californië) zei, dat de „Ranger" foto's zou kunnen nemen van de
achterkant van de maan. Ook kunnen er gegevens over de gamma-straling
in de kosmische ruimte mee worden verkregen.
De grote Britse radio-telescoop van Jodrell Bank ving vanmorgen om half
zeven reeds signalen van de maanraket op.
Misschien toch nog een paar foto's
heid schijnt vergroot te zijn, zodat 't
ruimteschip te vroeg de baan van de
maan zal bereiken.
Honderden technici op de basis bij
Cape Canaveral hebben in grote
spanning gadegeslagen hoe de grote
raketcombinatie 26,8 meter
steeds sneller omhoogschoot in een
wolkenloze hemel. Zij konden na
drie minuten de brandende uitlaat
gassen nog zien als een klein lich
tend puntje aan de noordelijke he
mel. Twee minuten later was de
combinatie op 259 kilometer afstand
van de aarde en was de voortstu-
wingsapparatuur van de Atlas uit
gewerkt.
OP DE TELEVISIE
Indien alles volgens de plannen
verlopen was, had het ruimteschip
televisieopnamen van het maanop
pervlak kunnen maken van geringe
hoogte en een houder met instru
menten op de maan moeten plaatsen.
Aanvankelijk ging alles goed. De
eerste trap van de „Ranger 3", een
Atlasraket, heeft vijf minuten ge
werkt. Een halve minuut later maak
te de tweede trap, een Agena B-
raket, zich los. Deze raket werkte
eerste twee-en-een-halve minuut,
stopte daarna een aantal minuten
en brandde daarna nog eens ander
halve minuut om het ruimteschip de
ontsnappingssnelheid te geven, bijna
40.000 kilometer per uur. Deze snel-
Wat zal hij seinen?
De capsule zal, als verder alles
goed gaat, maandagmiddag om half
vier beginnen met het uitzenden
van beelden van het maanoppervlak.
Wanneer de capsule te ver van de
maan verwijderd blijft, zal men er
niet veel aan hebben. Volgens de
plannen had de camera meer dan
honderd beelden naar de aarde moe
ten zenden, te beginnen op een af
stand van 3.600 kilometer van de
maan. De laatste opname had moe
ten worden uitgezonden op een af
stand van 24 kilometer van de maan.
De Britse majoor Lawson, die de
enige overlevende missionaris van
h bloedbad te Kongolo naar Leo-
poldstad heeft gebracht, is donder
dag naar Kasongo vertrokken, waar
heen Kongolese muiters drie gewon
de missionarissen moeten hebben
vervoerd. Kasongo ligt ten zuiden
van Knidoe, in de provincie Kivoe.
Muiters in die streek hebben volgens
de V.N. gedreigd nog meer missio
narissen te zullen vermoorden.
De V.N. heeft vrijdag een deel van
het rapport van majoor Lawson over
zijn reis naar Kongolo voor pulika-
tie vrijgegeven. Er bevinden zich in
het gebied van Kindoe volgens het
rapport nog 80 missionarissen en an
dere Europeanen in benarde omstan
digheden. De V-N. overweegt in
Kindoe een militaire basis te vesti
gen ter bestrijding van de muiters.
Generaal Sean McKeown, de bevel
hebber van het V.N.-leger in Kongo,
is donderdag naar Albertstad in N.-
Katanga vertrokken om een militai
re actie voor te bereiden. Het aan
tal muitende Kongolese soldaten in
het gebied van Kindoe wordt op
2.000 geschat.
- j—i I m
jmj
.■CNIStMPKNGS
raketten;
CNTSNAFFINGS
ICR EN
i PUNT SAAR' -
.RUIMTEVAARTUIG I
VAN MOEDERRAKET
i KrORDT-- GtSCH EI DSN
cc.vfrole
APPARATUUR
De drie Westelijke mogenheden in Op de basis Cape Canaveral staat de machtige Atlas raket gereed op de
Berlijn hebben .de Oostduitsers nieu- lanceerplaats om met astronaut John Glenn het luchtruim te kiezen. Op de
we beperkingen opgelegd voor het foto is het ruimtevaartuig reeds op de raket-kop geplaatst.
reizen naar Navo-landen, aldus heb-
ben ambtenaren van het Amerikaan-
De vlucht om de aarde van de
Amerikaanse ruimtevaarder in spe
John Glenn was vanmorgen vastge
steld op hedenmiddag 13.30 uur (Ne
derlandse tijd).
De weersomstandigheden voor- de
vlucht en de terugkeer van Glenn
naar de aarde leken nog steeds goed
te zijn. Voor het eeist heeft de woord
voerder van de NASA (het Ameri
kaanse bureau voor de lucht- en
ruimtevaart) vrijdag de nadruk ge
legd op de risico's van de vlucht van
kolonel Glenn. Enkele daarvan zijn
b.v., dat als de remraketten weige
ren wanneer de ruimtecabine naar
de dampkring terugkeert, de cabine
een week tot tien dagen in haar baan
om de aarde zal blijven vliegen al
vorens eigener beweging terug te ke
ren. Kolonel Glenn heeft slechts
voor 24 uur zuurstof.
Kolonel Powers heeft nogmaals
gezegd, dat de ruirntecabine niet per
se driemaal om de aarde moet gaan
alvorens terug te keren en dat de
lengte van de vlucht zal afhangen
o.m. van het tijdstip waarop de
vlucht is begonnen. De woordvoer
der van de NASA zei, dat Glenn
waarschijnlijk driemaal om de aarde
zal vliegen als hij om 13.30 uur wordt
gelanceerd, maar slechts twee banen
zal maken als hij na 15-30 de lucht
ingaat. Mocht de lancering pas na
17.00 uur geschieden, dan kan slechts
één baan gemaakt v/orden.
Kolonel Powers zei nog, dat als
Glenn over de donkere helft van de
aarde zou vliegen hij zou moeten
letten op het licht van fakkels aan
ballonnen op een hoogte van onge
veer 9150 meter boven de Indische
Oceaan. De sterkte van het licht zou
220.000 kaars zijn.
Kolonel Powers deelde mee, dat
Glenn zelf de journalisten en ver
slaggevers van radio en televisie op
het hart had gedrukt, dat zij moes
ten begrijpen, dat als er iets mis zou
gaan, hij (Glenn) zich ten volle be
wust v/as geweest van de risico's
van zijn vlucht.
Volgens kolonel Powers kan Glenns
ruimtevaartuig landen zonder dat de
inzitende ernstige verwondingen op
loopt.
HET BERGEN VAN DE CABINE
Behalve de manschappen voor het
bergen van de ruimtecabine, die over
de Atlantische oceaan ten noordoos
ten en zuiden van Bermuda waren
verspreid, hebben de Amerikaanse
militaire leidingen voor de gebieden
van de Atlantische Oceaan en de
Stille Oceaan manschappen en vlieg
tuigen zodanig gestationeerd, dat zij
overal in de wereld in actie kunnen
komen om Glenns cabine te bergen.
Ook buitlandse ploegen werken in
dit systeem mee, zo verzekerde ko
lonel Powers.
Kolonel Powers deelde verde mee,
dat Glenns ruimtecabine, de „Friend
ship 7", drie remraketten heeft,
waarvan er slechts één hoeft te wer
ken om de capsule naar de aarde
terug te zenden. Maar dan zou het
remmen langzamer gaan en Glenn
zou een eind buiten het eigenlijke
bergingsgebied (1280 km ten zuiden
van Kaap Canaveral) terechtkomen.
De veertigjarige kolonel der mari
niers, Glenn, die tijdens de tweede
wereldoorlog o.a. dienst heeft ge
daan in de Stille Oceaan en later in
Korea heeft gevochten, is geruime
tijd in vlieger geweest. Vrijdag woon
de hij de lancering van de Ameri
kaanse maanraket bij.
Tijdens de ruimtevlucht zal Glenn
kunnen eten en drinken. Op een
scherm van zijn instrumentenpaneel
zal hij waarnemingen buiten de cap
sule kunnen verrichten.
Wanneer de capsule in de Oceaan
zal zijn terechtgekomen, staan spe
ciaal geoefende zwemmers gereed
om, zodra de capsule is gelokali
seerd, van hefschoefvliegtuigen uit in
zee te duiken om Glenn behulpzaam
te zijn bij het verlaten van zijn
ruimtecabine. Hij zal met een heli
kopter naar het dichtst in de nabij
heid liggende marinevaartuig wor
den gebracht. Men heeft zoveel mo
gelijk voorzorgen genomen om te
trachten te voorkomen dat de kost
bare Mercury capsule in de diepte
van de Oceaan zal verdwijnen.
UCU ÜHlUltUdlClI VUII liet illllcl maun- -my
se ministerie van buitenlandse zaken, NïCt WCLCHT
vrijdag meegedeeld.
De ambtenaren hebben deze nieu
we stap een tegenmaatregel ge
noemd tegen de muur, die Berlijn
worden bedreigd door wat zich af
speelde tussen Indonesië en Neder
lands Nieuw-Guinea en premier
tOCh VOdCLT Menzies had bekendgemaakt, dat
verdeelt en de maatregelen van de De Australische oppositieleider Ar- bêschikking**'erkent"rifn" "Austraii-
communisten, die de bewegingsvrii t,hur. Calwell heeft vrijdag in Perth Hininmatou in Vn,-i-
Australië het recht van de Papoea's
in Nederlands Nieuw-Guinea op zelf-
communisten, die de bewegingsvrij
heid van de bondgenoten beperken
de Australische regering ervan be-
sche diplomaten in New York, Can
berra en elders actief bezig met „het
De Oostduitse minister van defen-
Het Brits-Amerikaan-franse be- >n„ de kwestie-Nieuw-Gui- voiffen van een njeuwe München-
sluit werd bekend, toen de Oostduit- ne? ,.<|en nieuwe Munchenkoers te aMus Calwell MunC,len
se jjshockeyploeg westelijke autori- volsen Hij zei dit naar aanleiding
teiten om reisvergunningen had ver- van "cente berichten in Austrah-
zocht om te kunnen deelnemen aan fh,e hranten, volgens welke de Aus-
de wedstrijden voor het vereld- en tralische regering haar politiek heelt
het Europese kampioenschap in Co- gewijzigd en niet langer op t stand
lorado Springs in maart. P"n staat; dat Nederland in het ge-
Verder zeiden de Amerikaanse schil met Indonesië onvoorwaardelijk
ambtenaren, dat de andere landen moet worden gesteund.
van de Navo de nieuwe maatrege- Calwell zei, dat de Australische sie, generaal Hoffman, heeft vrij-
len van Groot-Brittannië de Vere- minister van buitenlandse zaken, sir dagavond in een radio-uitzending ge-
nigde Staten en Frankrijk hebben Garfield Barv/ick, een verkeerde zegd, dat slechts een klein aantal
onderschreven. voorstelling had gegeven van de fei- mannen onder de nieuv/e dienst-
ten door te verklaren, dat er geen plicht zullen worden opgeroepen, 't
wijziging was gekomen in het stand- Leger, dat nu uit 90.000 man bestaat,
punt van de regering en dat berich- zal door de nieuwe wet niet groter
ten over een aanstaande wijziging worden, zo zei hij. Wanneer de
niet-officieel en speculatief waren. dienstplicht zal ingaan, deelde hij
Calwell zei, dat hij alle reden had niet mee.
te geloven, dat de persberichten,
waar sir Garfield op doelde, op in- Dit nummer bestaat uit 12 pagina S
Kranten in Djakarta hebben uit lichtingen berustten, die sir Gar-
Toeal, Zuid-Molukken, gemeld, dat field op een bijeenkomst met drie jy
Indonesische guerilla's de westkust hoofdredacteuren in Melbourne had IXllStlQ TVCCV
van Nieuw-Guinea reeds onder con- gegeven.
trole hebben". Het bericht was af- Terwijl nog maar een week gele- Het KNMI deelt mede: Boven W.-
komstig van de militaire commandant den sir Garfield had gezegd, dat Europa ligt een groot hogedrukgebied
van het eiland Toeal. Australië waarschijnlijk niet zou dat zich van Noord-Afrika via Frank
rijk tot boven Schotland uitstrekt.
Het hogedrukgebied wordt in twee
stukken verdeeld door een front, dat
van Ierland over Zuid-Engeland naar
Zuid-België loopt. In de omgeving
van dit front valt plaatselijk wat re
gen en motregen. Het front vormt de
scheidingslijn tussen zachte en voch
tige lucht in het zuiden en koudere
drogere lucht in het noorden.
Nederland bevond zich in de afge-
ZE HEBBEN
N.GVINEA AL!
In kringen die nauwe betrekkin-
gen met de Franse regering onder- moslims gedood en acht gewond door
«ïi non waarin de temperatuur t>iens opkla-
arrestaties imrricht T
In Mouzaiaville bjj Blida z«n vier In„nde P051'16 -van heï
aci;». Üj front komt m onze omgeving niet
houden is gisteren door Reuter ver- kogels van machinegeweren *die uit klein»!v
nomen dat Frankrijk en de FLN bij 2 auto's werden afgevuurd. schuiving in noordelijke richting is
de enkele dagen geleden hervatte be- "in de buurt van de Algierse Ara- °5
sprekingen overeenstemming heb- bische wyk is vrijdag een Islamieti- opklaringen in het noorden van het
ben bereikt over deze drie belang- sche horlogemaker neergeschoten en 1 - S*0}** ?ari elders- 9mdat, c,r wei~
rijke punten: de Sahara valt onder de beroofd. Het hoofd van een lagere nig W1 za. zlJn> kan plaatselijk mist
soevereiniteit Van Algerije, er ko- - - - - - - K"
school in de voorstad Kouba werd in on.^aan blJ temperaturen dichtbij 't
zijn school door twee Europeanen vriespunt. Morgen overdag zullen de
vermoord. temperaturen over het algemeen la
ger zijn dan vandaag, vooral op plaat
sen waar dé mist zich lang weet te
handhaven.
Cape Canaveral: Astronaut John Glenn voor zijn ruimtevaartuig „Friendship 7", geflankeerd door T. J. O'Malley
(links) en Paul Donnelly, die resp. voor General Dyna mies en McDonnel Aircraft Corporation de test-operaties
leiden.
men waarborgen voor de bescher
ming van de rechten en de bezittin
gen van de Europese minderheid en
de marinehaven van Mers-el-Kebir
wordt aan Frankrijk verpacht.
Het belangrijkste punt waarover De kustvaarder „Mariscal Lopez"
men nog geen overeenstemming (500 t.) uit Rotetrdam is vrjjdgoch-
heeft bereikt zou dat van de duur en tend door de Fransen opgebracht
de uitoefening van de uitvoerende naar de Algerijnse haven Mostaga-
macht in de overgangstijd tussen 'n nem, zo verneemt het Franse pers-
staken van het vuren en een volks- bureau AFP. Het had behalve 'n la-
raadpleging over zelfbeschikking ding appelen 4 ton minutie voor
zÜm Casablanca aan boord. Het schip
Enkele Franse ambtenaren achten kwam van Genua,
het mogelijk dat ongeveer half fe-
bruari een akkoord tussen Frankrijk Weer vrij gegeven
en de opstandelingenregering zal
worden gepubliceerd. °e ,Franse ,auj°rltei'en b*"*» de
Nederlandse kustvaarder „Mariscal
DE ONVEILIGHEID IN ALGERIJE LoP02" inmiddels al weer vrijgege
ven. Het schip vertrok 's middags om
In heel Algerije zijn vrijdag ge- kwart over één naar Gibraltar, waar
vangenbewaarders in staking gegaan, het in de loop van vanmorgen ver-
Zij eisen het recht wapens te dra- wacht wérd. Als de geleerden alles wisten wat
gen. De gehele aanhouding blijkt achter- zij geschreven hadden zouden zij
Veiligheidstroepen hebben in de af een misverstand te zijn geweest, hun naam dubbel verdienen.
Zon- en maanstanden
28 Jan.: zon op 08.28, onder 17.19;
maan op 00.27, onder 11.39.
29 Jan.: zon op 08.26, onder 17.21;
maan op 01.34, onder 12.03.
Laatste kwartier.
Hoogwaterstanden
28 Jan.: v.m. 7.59; n.m. 20.21.
29 Jan.: vm. 8.42; n.m. 21.12.
KORRELTJE