GLYCA
Jos Mertens' veelzijdige faam reikt tot ver
over Nederlandse grenzen
„WAT MOET
IK DOEN?"
OPRUIMING Z.W.
Waar
en wanneer
komen
Baba Sy en Kouaté
„Kan Baba Sy tegen zijn verlies?"
Volgende maand grote Nederlandse
manifestatie in Londen
w®
taanAW
Liefde
VRIJDAG 12 JANUARI 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 10
Een van de Weidse Courant-vierkampers
„Onze kansen tegen Baba Sy en
Kouaté? Als Van Leeuwen zijn dag
heeft, dan kan men voor een verras
sing komen te staan. Persoonlijk
vind ik Van Leeuwen al geweldig
goed. Hij is 24 jaar en volgens mij
moet hij veel kunnen bereiken, ook
op internationaal gebied. De talent
volste leerling van oud-Nederlands
kampioen Huisman.
Wat mijzelf betreft, ik heb me
goed voorbereid, het moet een beetje
meezitten.
Dit zei ons Jos Mertens in zijn
atelier, waar verleden en toekomst
elkaar energiek de hand schudden:
„Dat doekje hou ik zelf, verkoop-ik
niet. Foto's van exposities, karika-
tuurtje van Buziau uit mijn tijd als
décorschilder bij de Bouwmeester
revue. Mijn nieuwe ideeën komen
binnenkort in die lijsten daar".
In de huiskamer heeft Jos Mer
tens al enige tijd twee dingen bin
nen zijn onmiddellijk bereik: zijn
dambord en de kaart van Spanje.
„Na het toernooi gaan we naar Span
je, de Feria in Sevilla. Kijken en
schilderen en allicht hier en daar een
stevige partij."
Baba Sy wil in
Nederland blijven
Baba Sy, de Senegalese damgrootmees-
ter, die volgende week onze gast zal zijn
in de „Leidse Courant-vierkamp en si
multaan" is van plan langer in Neder
land te blijven dan aanvankelijk de be
doeling was. Baba Sy wil zich in Neder
land vestigen.
Zijn eerste stap was zich in laten
schrijven bij een Nederlandse damclub.
Het bestuur van de damclub „Huissen",
van welke vereniging Baba Sy nu lid is,
zal trachten een, passende werkkring te
vinden voor 's werelds snelste dammer.
Wat Kouaté zal doen is niet bekend.
Om in aanmerking te komen
voor het 25 man sterke Leidse
Courant-lezers-contingent, dat
vrijdagavond 19 januari in de
grote bovenzaal van „Den
Burcht" te Leiden de strijd zal
aanbinden tegen de Senegalese
dammatadoren, Baba Sy en
Kouaté. moet men als volgt
handelen:
Voor woensdagavond 17 ja
nuari, 12 uur, stuurt u ons een
briefje of briefkaart met naanj
(dame of heer) adres en woon
plaats. In de linkerbovenhoek
vermelde men: „WIE WAAGT.
DrE WINT".
Donderdag 18 januari wordt
op de voorpagina van De Leid
se Courant de lijst van de ge
lukkigen gepubliceerd.
Donderdagavond 18, of uiter
lijk vrijdagmorgen 19 januari
krijgen de leden van ons con
tingent een schriftelijke beves
tiging van de redactie. Ons
schrijven dient in „Den Burchi**
aan de organisatoren overhan
digd te worden, waarna onze
lezer naar zijn gereserveerde
tafel wordt gebracht.
De overige tafels van de
„Leidse Cdurant-simultaan"
worden bezet door clubdam
mers en degenen, die zich het
eerst aandienen.
(zonder weerga)
SLECHTS 5 DAGEN
ENKELE STUKS
KOMT NOOIT MEER
Uitsluitend merkvulpenhouders
met garantie bijv.:
Waterman 25.nu 12.90
Swan 26.25 nu 14.90
Blackbird 12.25 nu 4.90
3 kl. ballpoint 6.95 nu 3.69
Faber ballpoint 0.75
nu 10 voor 3.50
PI. kastpapier 1.95 nu 0.69
Fotoalbums Schrijfmappen
Inkt Postpapier
wolfslag
BREESTRAAT 145 TEL. 23211
(Advertentie)
"n
Het interieur van het 250 jaar oude huis, Lange Mare 68 in Leiden, is
een getrouwe afspiegeling van de rijke veelzijdigheid van de bewoner Jos
J. H. Mertens.
Tegenover een sterk bewogen en romantisch zeegezicht in prachtig blauw
in de gang hangt een wiskundig uitgebalanceerde compositie, harmonieus
geschilderd in ongenuanceerde felle kleuren. Jos Mertens is tegelijk een
romanticus en een realist, een man met beide benen op de grond. Zou
iemand een onjuistheid in deze uitspraak menen te bespeuren, dan moet
men de succesvolle carrière van Jos Mertens als kunstschilder maar eens
aan een kritische beschouwing onderwerpen. Mertens heeft zich zowel als
abstract en als romantisch schilder uitstekend kunnen „verkopen".
Misschien is Mertens om bovengenoemde veelzijdigheid ook een dammer
van formaat. Het diagonale lijnen- en schijvenspel - op zich iets dood-
nuchters, maar door onuitputtelijke mogelijkheden een uiterst enerverende
en boeiende aangelegenheid - ligt hem bijzonder goed.
Wil men feiten? Hier volgen ze: Jos Mertens, die de oudere generatie
van de Leidse damwereld in de vierkamp tegen de Senegalese cracks Baba
Sy en Kouaté zo goed mogelijk proberen te vertegenwoordigen, is met
Huisman en Van Leeuwen de enige Leidse dammer, die naast plaatselijke
en bondskampioenschappen een provinciaal kampioenschap wist te behalen,
dat van Noord-Holland.
Bijdragen aan
internationale damwereld
Welke lezers komen
in aanmerking voor
de krachtmeting?
Van alle kanten komen de
aanmeldingen thans binnen bij
de redactie. Opvallend is het
aantal gegadigden uit de omge
ving van Leiden, die „het wel
eens willen proberen" tegen
's werelds meest opzienbarende
dammers: Baba Sy en Kouaté.
Begrijpelijk zal loting moeten
beslissen, wie uiteindelijk vrij
dagavond 19 januari oog in oog
zal zitten met de Senegalezen.
Voor de goede orde wordt
medegedeeld, dat al onze abon
nees recht hebben zich een
plaats in het Leidse Courant
lezers-contingent te verwerven.
Men dient zich zelf te toetsen
aan de enige voorwaarde: ken
ik de spelregels goed en ben ik
mentaal sterk genoeg een spor
tief duel aan te gaan op de hon
derd velden met een der groot
meesters?
los Mertens, die ir 1911 in Breda
geboren werd, begon op 16-jarige
leeftijd het dammen als theoreticus
te beoefenen. Dat h\i de bestudering
van het damspel grondig aanpakt
wordt verduidelijkt door de omstan
digheid, dat hij 's werelds grootste
eindspel-componeur is. Meer dan
1000 eindspelen staan op zijn naam.
Dit is echter niet de enige bijdrage,
die Jos Mertens aan de internationale
damwereld leverde. Jos Mertens is
ook uitvinder van het zgn. „Telraam-
systeem", een methode, waardoor 20-
wel het dam- als het schaakspel
automatisch ontwikkeld kan wor
den. Een serie publicaties in „De
Damgids" in 1947, die hij me? oud
wereldkampioen Ben Springer op
richtte, werd aanleiding, dat het ar-
bitreren van afgebroken partijen
werd vervangen door het huidige
„uitspeelsysteem".
In 1950 organiseerde de heer
Mertens de eerste blindspeel-simul-
taan, waarbij wereldkampioen Piet
Roozenburg het tot vijf partijen te
gelijk bracht.
In 1960 kwam Jos Mertens van
een studiereis naar Egypte thuis met
het bewijs, dat het 144-ruitenbord,
waarop in Canada veel wordt ge
speeld, stamt uit een godsdienstige
cultus onder koningin Hatsjepsut.
A ls Jos Mertens en zijn eentgenote
op kunstreis gaan naar het buiten
land, gaat hij ook steevast „een bab
beltje maken en eer. partijtje «pelen"
met bekenden. Die bekenden zijn
dan mensen, wier namen regelmatig
verbonden zijn aan internationale
Jos Mertens gefotografeerd in zijn
atelier temidden van zijn scheppin
gen. Op de voorgrond staat „Cleo
patra" een compositie in zwart-wit.
Op de achtergrond hangt „Droom-
jockey" een schilderij, waar de
schilder veel goede kritieken op
kreeg.
(Foto: „De Leidse Courant")
toernooienJe moet het maar we
ten, wie er zoal in Leiden wonen.
Het is met mijn dammen eigenlijk
precies hetzelfde als met het schilde
ren. Je begint ergens aan en al wer
kend gaat er iets groeien, dat een
ander kan waarderen of niet". Jos
Mertens loopt niet te koop met zijn
verdiensten op de manier van: „en
toen en toen".
Al luisterend begon er bij ons „ook
iets te groeien", om met de woorden
van Mertens te spreken. Men behoeft
niet te raden of het in ons geval
waardering is of niet.
„LEIDSE COURANT-VIERKAMP"
le partij
Woensdagavond in bovenzaal van
rest „In den Vergulden Turk", 7.30-
10.30 uur.
2e partij:
Donderdagmiddag ten huize van de
heer Jos Mertens, Lange Mare 68 te
Leiden, 11-3 uur.
3e partij:
Donderdagavond in bovenzaal van
rest. „In den Vergulden Turk", 7.30-
10.30 uur.
Toernooileider is de heer Huisman,
oud-Nederlands kampioen. Bij alle
ontmoetingen hebben belangstellen
den en supporters vrij toegang.
„LEIDSE COURANT-SIMULTAAN"
Baba Sy en Kouaté spelen mon
ster-simultaan in de grote zaal van
„Den Burcht" onder auspiciën van
de Leidse Courant. Baba Sy en Kou
até binden de strijd aan tegen een
contingent Leidse Courant-lezers.
Aanvang vrijdagavond 7-30 uur.
Afloop pl.m. 11.30 uur.
Tussen de vele aanvragen om deel te mogen nemen aan het grote
„Leidse Courant"-damtoernooi volgende week in de grote zaal van
„Den Burcht", waarin de Senegalese meesters Baba Sy en Kouaté in
een simultaanseance uitkomen, vonden wij enkele leuke reacties.
Een zekere mijnheer L komt zelfs - wanneer het lot hem gunstig
gezind is en hij één van de 25 uitverkorenen is - met grote moed
en vertrouwen in zijn vechtlust naar Leiden voor het monstertoernooi,
In zijn aanmelding schrijft deze dam vriend o.a. „Gaarne zal ik mijn
krachten meten met Baba Sy (hij kan toch wel tegen zijn verlies?).
Ik ben geen bekend kampioen van Leiden e.o., ik wil echter deze
kans mijzelf met één slag beroemd te maken niet voorbij laten gaan".
De heer J. F. schrijft: „Aan uw oproep in uw blad van woensdag
10 januari geef ik gaarne gehoor, in de hoop ook tot een van de uit
verkoren damminnaars te behoren. Tevens zou ik u willen danken
voor datgene, wat u hiermee voor onze damliefhebbers gedaan hebt."
„Ondanks dat ik in Berkel woon (ik ben verloofd met een meisje
uit Stompwijk) lees ik altijd met veel genoegen bij mijn a.s. schoon
ouders uw dagblad Ik vond hierin aanleiding mij op te geven voor
het a.s. toernooi tegen de twee beroemde Senegalezen," aldus het
schrijven van een heer uit Berkel.
De heer B. uit Noordwijkerhout tenslotte: „Toen ik in uw blad
dan ook vanavond begon te lezen en deze gebeurtenis las, heb ik
direkt dit briefje geschreven, waarin ik u zou willen verzoeken, mij,
indien mogelijk, een kans voor deelname aan deze wedstrijd te geven.
Ik ben geen clubspeler, maat speel met hartstocht serieuze dam-
partijen."
Uit deze „bloemlezing" moge blijken, dat de heren Baba Sy en
Kouaté volgende week in Leiden een aantal dammers tegenover
zich krijgen, die met het vaste voornemen te winnen aehter de borden
plaatsnemen. Makkelijk is dat niet, zelfs voor de sterkste spelers. Al
leen al het genoegen tegen deze matadoren te spelen, is echter de
moeite waard naar Leiden te komen.
INITIATIEF VAN KEUKENHOF
De Nationale Bloemententoonstel
ling „Keukenhof" heeft het initiatief
genomen voor het organiseren van
een grote toeristische manifestatie in
Londen, welke zal plaats vinden van
19 februari tot 3 maart 1962. Als
naam voor dit evenement is geko
zen „Dutch Flower Festival 1962" en
de plaats is een van Europa's groot
ste warenhuizen, Selfridges Ltd. in
Oxford Street. In dit monumentale
gebouw zal op de 3e verdieping een
miniatuur Keukenhof worden aange
legd, waar ruim 15000 tulpen, nar
cissen, hyacinthen en andere bolge
wassen in volle bloei te zien zullen
zijn. Bovendien zijn 30.000 narcissen
gereserveerd voor de decoratie van
andere afdelingen van het warenhuis
en de etalages.
Daarnaast zal een groot informa
tiebureau worden ingericht waarin
vertegenwoordigd de ANW, de VW
combinatie Holland en de vervoers
ondernemingen die betrokken zijn
/bij het verkeer tussen Nederland en
Engeland, zoals KLM, Stoomvaart
maatschappij Zeeland, Nederlandsche
Spoorwegen en Holland Amerika
Lijn.
Tijdens permanente filmvoorstel
lingen zullen de nieuwe kleuren
film van de Keukenhof en andere
toeristische films over Nederland
worden vertoond. Het Nederlands
toerisme en de Keukenhof zullen
voorts een ereplaats krijgen in een
18-tal van de imposante etalages van
dit warenhuis, dat gelegen is aan
een van de drukste winkelstraten
van Londen. Belangrijke medewer
king aan dit Dutch Flower Festival
wordt bovendien verleend door een
aantal fabrikanten van bekende Ne
derlandse merkproducten, die daar
door in niet geringe mate de finan-
Op verzoek van Justitie
ROEKELOOS RIJDER
DIREKT IN CEL
De rechtbank te Haarlem heeft
gistermidag op verzoek van de offi
cier van Justitie de onmiddellijke ge
vangenneming bevolen van de 24-
jarige magazijnchef J. van D. uit
Haarlem.
De man heeft in de nacht van 9
september op de Zantvoortselaan met
zijn auto links gereden. Daarbij is
hij in botsing gekomen met de 24-
jarige scooterbestuurder F. Grabben-
haus uit Overveen, die zo ernstig
werd gewond, dat hij later is over
leden. Van D. zou onder invloed zijn
geweest.
De officier van Justitie eiste een
gevangenisstraf van een jaar, ontzeg
ging van de rijbevoegdheid geduren
de vijf jaar en beval de onmiddel
lijke gevangenneming.
De rechtbank bepaalde de uitspraak
op 25 januari.
Geen vogelkooi
vlak bij t.v.
Wanneer men zowel 'n t.v.-toestel
als een vogelkooi met inhoud bezit,
dient men deze twee een flink eind
van elkaar af te plaatsen.
In de praktijk is het nl. gebleken,
dat heel wat vogeltjes hun leven lie
ten bij de t.v.-uitzendingen, niet zo
zeer door de aard van de program
ma's, als wel door de hoge fluittonen,
die sommige toestellen produceren.
Deze tonen zijn niet voor het men
selijke oor bereikbaar. De hoge to
nen irriteren de gevederde huis-
vriehden zo, dat zij dra met gestrek
te pootjes op hun rug in de vogel
kooi liggen: dood. Van de uitstraling
blijken de dieren weinig last te heb
ben. Het is niet noodzakelijk de vo
gelkooien in een andere kamer te
plaatsen, wel dus zover mogelijk ver
wijderd van de kijkkast. Uw vogel
kan niet tegen t.v., wat een wonder!
Wij kunnen er ook niet tegen.
ciering van deze grote opzet hebben
mogelijk gemaakt.
Tijdens deze Nederlandse 14 da
gen in Londen zullen de bezoekers
van het warenhuis ook worden ge
confronteerd met typisch Nederland
se aspecten, zoals een draaiorgel, 'n
pottenbakker, een klompenmaker,
onze charmante bloemenmeisjes, na
tionale klederdrachten, enz. Naar
wordt verwacht zullen omstreeks 'n
miljoen Engelsen aldus de gelegen
heid krijgen kennis te nemen van
de toeristische aantrekkelijkheden
van Nederland.
Albert Milhardo heeft de taak op
zich genomen t.b.v. de Nederlandse
organisatie als coördinator in Lon
den op te treden.
DR. E. J. S W A A B'S V E R E
Alléén
helpt direct!
NIGDE FABRIEKEN
(Advertentie)
zonder
DOOR
GABRIEL GORRIS
47
„Zielige jongen? Als je met drie-
en-twintig concertmeester wordt, heb
je, meen ik, toch zeker geen reden
tot klagen!"
Het duurde even eer haar weer
woord kwam.
„Hij houdt van mij".
Het was of de bliksem mij trof. In
mijn jaloezie was ik blind en doof.
„Hij houdt van mij", had zij gezegd,
maar in mijn gevoel had zij beweerd
dat zij zélf
„Hoor eens Cécile", zei ik scherp,
„ik heb een hekel aan blindemanne
tje spelen! Je hebt geen recht iets
voor me verborgen te houden! Zeg
me de waarheid!"
„Dat heb ik gedaan.
Er was een beving in haar stem; ik
begreep: ik had haar pijn gedaan.
Maar als altijd in zulke ogenblikken
was ik te egoïstisch om mijn fout te
erkennen en striemend opnieuw:
„Ik wil niet bedrogen worden!"
Zij stond op 't punt in snikken uit
te barsten. Haar lippen trilden; eens
klaps beet zij haar tanden op elkaar
en wendde met een ruk haar hoofd
opzij.
Nu moest ik oppassen, anders zou
zij weglopen, dacht ik. Ze had het
vroeger al eens gedaan: ik wist uit
ervaring, dat zij zich op 'n gegeven
moment geen Jer meer zou aantrek
ken van het publiek en mij eenvoudig
voor aap zou laten zitten. En van
de wandeling door de duinen des
avonds zou niets terecht komen
Ik zweeg dus. Zij ook. Zij was nu
helemaal met de rug naar mij toe
gaan zitten en scheen voor zich uit
te staren over zee, naar de blinkende
einder, waar witte zeilen langs de
azuren hemel schoven. Na minuten
zei ze zonder zich om te wenden:
„Ik geloof dat het beter is, als we
hiér vandaag gaan
Zij wachtte mijn antwoord niet af,
veerde ineens recht, klopte zich het
zand van het lichaam en liep lang
zaam toe op de rij badhokjes, die het
oostelijk strand bezoomden. Ik dacht:
daar had je 't al, en ging haar schoor
voetend achterna. Naast haar, legde
ik mijn arm om haar middel. Maar
zij rukte zich los, of een adder haar
beet.
„Nee", zei ze geraakt, „niet doen!"
Vijf minuten later stond ik voor
de kleedhokjes haar or te wachten.
Ik wachtte een kwartier, begon al
onrustig heen en weer te drentelen,
toen een badmeester op mij toetrad.
Of ik op „madame" wachtte?, vroeg
hij. Ik knikte:
„Oui, oui.
Madame was al weggegaan vóór
ik naar buiten kwam, vervolgde hij
en zijn vinger wees in de richting
van de hoger gelegen hotels. Zij had
mij dus laten staan. Met driftige pas,
innerlijk verbeten, repte ik mij naar
de stenen trap, die naar de promena
de en rijweg voerde. Eenmaal boven,
tussen de drukte der wandelaars, ma
tigde zich mijn gang. Verduveld,
waar kon zij uithangen? Zij was weg
gelopen, jawel! Maar waarom? Na
tuurlijk, omdat zij begreep, dat ik
haar had doorzien., omdat ik gelijk
had, toen ik haar verweet, dat zij
mij bedroog met Jacques. Gelijk was
er een angst in mij, die snel groeide
tot een obsessie. Als ik haar nu niet
terugvond! Als zij eens in haar eer'je
per taxi terug was naar haar familie
in Brussel, waar wij logeerden
En ik, terug op de „Ruwhorst", mor
gen of overmorgen een brief van
haar kreeg: „Beste Frank.het spijt
me, maar het is uit tussen ons. Ik zal
je nooit vergeten". Enzovoorts. Het
gebruikelijk sentimenteel geschrijf,
waarmee gevoelige naturen een eind
plegen te maken aan hun amoureuze
avonturen.
Zonder dat zij het wist, kwetste ik
haar in deze veronderstelling op
nieuw. Omdat het een brutale mis
kenning was van haar ernstige aard
en wezen, haar liefde en trouw. De
kwestie was, dat ik mijzelf in haar
projecteerde, voortbouwde op mijn
achterdocht en jalouzie en blind van
hartstocht zelfs haar eerlijke open
hartigheid verkeerd uitlegde.
Na een half uur zoeken vond ik
haar op het parkeerterrein in de au
to zitten. Ik herinner mij het moment
nog helder. Eerst was ik verrast. Blij
en opgelucht. Maar zij mocht daar
niets van merken! De blijdschap zou
voor mij alleen zijn! Zij echter moest
de indruk krijgen, dat ik volmaakt
onverschillig was en niet anders had
verwacht dan haar in de wagen aan
te treffen. Haar gezicht verried dui
delijk, dat zij spijt had van het inci
dent. Welnu, ik zou haar laten voelen
wat zy mij gedaan had! Liefst zou
ik naar een eenzame plek zyn gere
den en haar geslagen hebben, tot zij
mij smeekte op te houden en weer
goed met haar te zijn.
Nimmer nog was het verlangen
haar lichamelijk pijn te doen zo sterk
in mij geweest. Het ging gepaard
met een bizar gevoel van wellust en
eerst nu weet ik zeker, dat ik in diep
ste wezen behept was met hetzelfde
sadisme, waarmee da Ponte mij in
mijn jeugd had gekweld. Maar zoals
de vrees voor mijn vader de mooie
duivelin ervan had teruggehouden
zich op mij: het „kleinte" uit te vie
ren, zo was ook ik te laf om Cécile
te mishandelen:.nog was zij niet de
finitief de mijne.ik durfde geen
risico nemen. Mocht ik haar dus niet
met haar lichaam laten betalen, dan
met haar hart!
Ik startte kalm de-auto en speelde
mijn wreed spel, weerde al haar po
gingen tot toenadering of, zat onver
schillig achter het stuur of floot een
deuntje, terwijl ik met opzet lang
zaam reed en meer dan gewone aan
dacht voorwendde voor het vrouwe
lijk schoon, dat wij op de terugweg
naar Brussel passeerden. In mijn
hoogmoed en zelfoverschatting was
ik mij niet bewust, dat ik door mijn
handelwijze alleen maar haar mede
lijden opwekte. Haar minachting ook,
voorzover zij, bij haar eerlijke ge
voelens jegens mij, daartoe in staat
was. Het beoogde effect bleef dan
ook volmaakt uit. Mijn spel was te
grof en op de duur te doorzichtig om
haar murw te krijgen. Des avonds
voelde zij niets voor een wandeling;
er bleef een vreemd, gevoileerd tim
bre in haar stem en toen ik de vol
gende dag na het afscheid alleen te
rugreed naar het noorden, was ik
dodelijk ongerust.
Ik heb dit voorval vermeld, omdat
het tekenend is voor mijn mentaliteit
in die jaren. Een mentaliteit van ma
teloos egoïsme, waarin niets was van
die edele zelfverloochening, die of-
ferbereide liefde, die de voedingsbo
dem is van het geluk in ieder waar
achtig christenhuwelijk Cécile echter
ik ben er nu van overtuigd
moet heel de lange verlovingtijd door
in stilte een harde strijd gevoerd
hebben, om trouw te blijven aan het
eens gegeven woord. Zij was te in
telligent om blind te blijven voor
mijn fouten. Maar zij heeft mij niet
in de steek willen laten; in 't diepst
van haar hart heeft zij wel gehoopt
dat alles zich tenslotte ten goede zou
keren, als wij eenmaal verenigd wa
ren door het sacrament.
Eén avond van zwakheid (van
haar) en lage triomf (van mijn kant)
vervroegde het tijdstip van ons hu
welijk!
