S)e &2id6e6oti/ta/rit
India valt Portugees Goa binnen
Grote troepenmacht overweldigt Portugezen
Sovjet-Unie steunt India's optreden
OOSTDUITS
PROTEST
Circusbrand in Brazilië
V.N. troepen grendelen
Elisabethstad af
Tsjombe bereid te onderhandelen
Twee kinderen in
sloot verdronken
van boa een vonk uit een locomotief op het zullen steken. Velen waren teleur-
MAANDAG 18 DECEMBER 1961
52ste JAARGANG
No. 15504
Directeur: J F J. M KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J ROOZEN
Telef 2 0 9 3 5 Red 20015 25594 Advert 2 0 8 2 6 Klachten hczorein* 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 u.) Giro 10.30.03 Abonn f <k59 p w.. f 2.55 p. mud. f 7,50 p. kw., Franco p.p 8.-, Adv 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Indische wijsheid:
Nemen
wat je krijgen kimt
GOUVERNEUR VAN GOA
UITGEWEKEN
Indische strijdkrachten zijn in de nacht van zondag op maandag, even
na middernacht plaatselijke tijd, Goa, Daman en Dioe, Portugals drie encla
ves binnengetrokken. Dit is door een woordvoerder van de Indische rege
ring meegedeeld.
Negentig minuten na het begin van de operatie was in New Delhi nog
niets bekend over verzet van de Portugezen.
De Indische minister van defensie, Krisjna Menon, verklaarde dat de zeven
tiende divisie van het Indische leger met steun van marine- en luchtmacht
eenheden Goa op drie punten was binnengetrokken.
Hij zei, dat de troepen de bevolking van Goa „helpen" na de ineenstorting
van het koloniale bestuur als gevolg van een bevrijdingsbeweging der bur
gers van Goa.
Volgens gezaghebbende kringen in Belgaum (aan de grens van Goa) ver
lopen de militaire operaties geheel volgens plan.
In Indische legerkringen hoopt men, dat de voltooiing der operaties zal wor
den bekendgemaakt tijdens een persconferentie, die luitenant-generaal
Choedhoeri, de commandant van het Indiase zuidelijke commando, maan
dagmorgen om half elf Nederlandse tijd zou houden.
LUCHTAANVAL VOORAF gen middernacht bekendgemaakt in
Eenheden van het Indische leger ee" officieel communiqué dat door
en de luchtmacht waren zondag reeds radio en televisie werd uitgezonden,
een aanval op drie fronten begonnen Ir dit communique wordt o.m. ge-
tegen de Portugese enclave Goa. De dat de Portugese strpdkrach-
Indische opmars in het gebied werd overeenkomstig de hun gegeven
ingeleid door een machtig artillerie- orders m actie zijn gekomen voor de
Vuur> - verdediging van het gebied. Zondag-
ver-
PORTUGEES GOA
conferentie. De Portugese regering
overweegt een beroep te doen op de
Veiligheidsraad en op het 300 jaar
oude verdrag tussen Engeland en
Portugal.
Geweld betreurd
De Britse regering heeft zondag
avond in een verklaring gezegd, het
gebruik van geweld tegen de Portu
gese enclaves in India te betreuren.
Zij had in de afgelopen dagen bij
beide partijen, in het bijzonder bij
de Indiërs, erop aangedrongen zich
te onthouden van geweld. Ook pre
sident Kennedy had vóór de aanval
een beroep op India gedaan.
„De betrekkingen tussen India en
de Sowjet-Unie zijn hartelijk en In
dia kan in tijd van crisis op de
steun van de USSR rekenen", zo
heeft president Brezjnjov, die een
bezoek aan India brengt, zondag te
Agra verklaard.
De Sow jet-president verklaarde bij
dezelfde gelegenheid dat zijn land
India's „bevrijding" van de Portu
gese enclaves „vurig" steunt.
Een woordvoerder van India heeft
in Belgaum meegedeeld, dat de Ver
enigde Arabische Republiek een Por
tugees schip, dat met troepen en
wapens op weg is naar Goa, de toe
gang tot het Suez-kanaal heeft ge
weigerd.
macht. De vliegtuigen troffen 't ra-
De „Press Trust of India" ver- avond heeft de Portugese regering diostation en benzine-opslagplaatsen j)e Oostduitse regering heeft de
klaart uit betrouwbare kringen ver- opdracht gegeven tot het interneren in de stad Goa. Ten oosten van de Verenigde Staten een protestnota
nomen te hebben, dat enige hoge ^an. Indiase onderdanen die in hoofdstad Panjim. Zowel het radio- gezonden, waarin zij de Amerikaanse
Portugese functionarissen Goa had- Portugese overzeese gebieden woon- als het telefoonverkeer is verbroken, troepenbewegingen op de autoweg
den verlaten tezamer mei de gou- achtig zijn. De regering blijft echter in contact tussen West-Duitsland en West-Ber-
verneur-generaal, generaal Manuei Vprhindinfrpn vprhrokpn met de autoriteiten in Goa door tus- ijjn „onwettig en provocerend"
Antonio Vassalo e Silva. Zij zouden senkomst van het Portugese fregat noemt. De Oostduitse regering be-
Pakistan hebben bereikt en aan boord De Portugese minister van voor- „Alfonso de Albuquerque", dat bui- schouwt deze troepenbewegingen als
zijn gegaan van een vliegtuig naar lichting heeft bekend gemaakt, dat ten de kust ligt. De Indiase vliegtui- een agressieve daad en eist van de
Lissabon. de verbindingen tussen Goa en Lis- gen hebben vergeefs geprobeerd het Amerikaanse regering dat zij hier
«»i_ - ruroi hart mnrrj„nor sabon vannacht zijn verbroken, na fregat te bombarderen, aldus de mi- onmiddellijk een einde aan maakt,
Voor de inval had een woordvoer- con ïDPh^on^i ,.on inHi-.» inoht. nictc n„rc «i*—.
der van de Indische regering in Bel
gaum, een Indische plaats die het
dichtst bij Goa ligt, verklaard, dat
de Portugezen zondagochtend een
„brute aanval" hadden gedaan op
Nizampir, een politiepost even bin-
nen Indisch grondgebied nibij Maj- J„_ 9AA ,1„„ neen een groot aantal doden in het dat"oëst-D~üïtsiand" het"plaatsen"van
hall m Zuid-Goa. De Indische politr lV|0gr (1911 dllU 000611 lijkenhuis van de politie onderge- Amerikaanse troepen in Berlijn on-
hart tdT-ti tropennnton on rto Prtrtndp- u u t au 1
i luchtaanval van de Indiase lucht- nister tijdens een nachtelijke pers-
aldus de nota.
De notd is vrijdag door bemidde
ling van het Tsjechoslowaakse mini
sterie van Buitenlandse Zaken aan de
Amerikaanse zaakgelastigde in Praag
overhandigd.
In de nota wordt voorts gezegd,
Prinsessen terug in winterse vaderland
Gehuld in warme bontjassen zijn de prinsessen Beatrix en Irene, die In
Athene de 60ste verjaardag van koning Paul en de verloving van diens
oudste dochter, prinses Sophia met prins Juan Carlos van Spanje hebben
bijgewoond, zaterdagavond op Schiphol teruggekeerd.
AMERIKAANSE
had teruggeschoten en de Portuge
zen waren teruggetrokken De „drgi-
bracht. Aangezien hier slechts plaats der bevel van de NAVO-strijdmacht
Een brand heeft zondag een circus is voor negen doden heeft men de in West-Duitsland een „agressieve
gende houding van de Portugese jn Niteroi, aan de andere kant van de lichamen op elkander moeten stape- daad tegen de Óost-duitse republiek
troepen wordt onverdragelyk zo van verwoest. De gevolgen len. acht". West-Berlijn ligt op het grond-
werd gezegd.
waren ontzettend. Meer dan driehon- De politie arresteerde een aantal gebied van Oost-Duitsland en be-
De Portugese regering beeft le in- ^erd mensen, merendeels kinderen, plunderaars, die zich niet ontzagen hoort in geen enkele vorm tot het
val van Indiase troepen in Goa te- zjjn vlammen omgekomen. Er de slachtoffers van hun bezittingen gebied van de NAVO, aldus de nota.
zijn ongeveer
den.
De oorzaak
tweehonderd gewon- te ontdoen. Het protest zegt voorts, dat Oost-
De eigenaar van het circus, Dani- Duitsland er nimmer mee heeft in-
van deze ramp, de lo Stevanowitsj, verklaarde, dat de gestemd, dat NAVO-troepen zich
Fip VAnrCTACpll lPflpillC grootste in de geschiedenis van Bra- brand door misdadige elementen was °ver zÜn grondgebied zouden mogen
vFUl ^CovUlCUGlIlp zilië, staat nog niet vast. Men acht gesticht. „Men had mij al sedert twee bewegen.
j-lïai.t—sj -joten. dat dagen gedreigd de tent in brand te
Slachtoffertjes
van eerste ijs
de mogelijkheid niet uitgesloten, dat dagen gedreigd de tent in brand te
licht ontvlambare nylon van de cir- gesteld omdat zij geen toegangskaart
custent is terecht gekomen. Volgens haaden kunnen bemachtigen" aldus
Portugal heeft zijn drie enclaves het hoofd van de brandweer zou van de circusdirecteur,
aan de westkust van India, Goa. Da- brandstichting sprake zijn geweest. Deze brand was de derde waardoor
mao en Dioe, als een integraal deel Radio Rio de Janeiro meldde, dat het circus werd getroffen, de beide
van het Portugese grondgebied be- volgens overlevenden het dak van vorige keren vielen er geen slacht-
schouwd sinds de Portugezen in 1510 jjej volbezette circus vlam vatte door offers.
aan de kust forten bouwden om de spontane ontbranding als gevolg van
handelsroute naar Indonesië en Chi- de hete middagzon. Het stortte neer
op de kinderen die de matinée volg- TtftTt'TV fïflT V
Gran Circo lJl/m
na te beschermen.
,o?ie ,wrij™g ?v" Goa dateert van HeTcircns Is de
1947, toen Engeland aan India de on- m-»*-
afhankelijkheid verleende en India Norte Amer,can0'
van Portugal verwachtte, dat het
Volgens de artsen is er voor het
rijn bezittingen aan de westkust zou
opgeven.
In de buurtschap 's Heerenbroek
(gemeente IJsselmuiden)- zijn zon
dagmiddag het vijfjarig dochtertje
De Amerikaanse marine is er en het zesjarig zoontje van de fami-
voor de eerste maal in geslaagd een lie H. Riezebos nabij de ouderlijke
radioboodschap via de maan naar 'n woning door het ijs gezakt en ver-
In 1950 verwierp Portugal een for-
hfi« vArufAtuitiKrAn Av'pripvpti schiP °P zee te zenden. Het was een dronken. De beide kinderen hadden
verwondingen zullen overleven, boodschap van admiraal George An- zich op het ijs van een diepe sloot
Een groot probleem is het begra- derson in Norfolk, die na terugkaat- gewaagd, welk ijs nog van onvol-
meel voorstel van India om Goa Da- ver. van de slachtoffers, omdat er op sing van de maan door het marine- doende sterkte was. Toen de kinde-
mao °Yei; te dragen. de begraafplaatsen in de stad niet vaartuig „Oxford" op de Atlanti- ren werden gevonden, bleken zij
reeds te zijn overleden.
Slachtoffer van ruwe zee en verraderlijke rotsen
In 1953 werd de Indiase legatie in voldoende ruimte is. Voorlopig heeft sche Oceaan werd opgevangen.
Lissabon gesloten. Het volgend jaar,
in 1954, deden Indiase troepen ver
scheidene pogingen om de grens naar
Goa te overschrijden.
In juni 1955 verklaarde het Portu
gese ministerie van Buitenlandse Za
ken, dat India een steeds sterker
wordende campagne voor de annex
atie van Goa voerde.
Over en weer deden India en Por
tugal talrijke protesten en contra
protesten horen over de grensschen-
dingen en op 15 augustus 1960 liet
premier Nehroe van India de waar
schuwing horen, dat India te zijner
tijd het vraagstuk Goa zou „aanpak
ken".
Op 16 augustus 1961 verklaarde
Nehroe voor het Indiase parlement,
gebruikneming van het Indiase le
ger voor de „bevrijding" van Goa
niet uit te sluiten.
Op 6 september diende Portugal
bij de Veiligheidsraad een protest in
over dreigen met „agressie' door In
dia tegen Goa.
Twee dagen later waarschuwde
India Portugal, dat het zich „ten vol
le gerechtigd" achtte, alle nodige
maatregelen te nemen, als de situatie
in de Portugese bezittingen in India
„mocht verslechteren en een bedrei
ging van de vrede en veiligheid in
het Indiase werelddeel mocht ople
veren".
Op 1 december verklaarde Nehroe,
dat India het Portugese optreden in
Goa niet langer kon tolereren en „te
gelegener tijd de nodige maatregelen
zou treffen".
Op 4 december gaf de regering van
India opdracht tot versterking der
troepen aan de Goanese grens.
Op 7 december verklaarde Nehroe,
dat de enige oplossing zou zijn het De 800 ton metende Nederlandse tankboot „Allegrity" is bij Gerrans Bay, Cornwall, Engeland, op de rotsen ge
vertrek van de Portugezen. lopen. Ten gevolge van een ruwe zee slaagde de bemanning van de sleepboot „Englishman" uit Falmouth er
Sindsdien werden de troepen aan niet in een lijn over te brengen. De Nederlandse sleepboot „Nestor" zou echter 'n nieuwe poging ondernemen,
beide zijden van de grens versterkt. Foto: de „Allegrity" onwrikbaar op de rotsen.
BEMIDDELING
De VN-troepen hebben zaterdag
ochtend de hele noordelijke helft van
Elisabethstad in handen gekregen.
De aanval van de VN-troepen zet
te zaterdagochtend vroeg in met een
bombardement van mortiergranaten,
gevolgd door aanvallen van Ierse mi
litairen op de strategische spoorweg-
tunnel. Hevige gevechten werden ge
leverd in de nabijheid van kamp
Massart, een van de belangrijke le
gerkampen van de Katangaanse gen
darmerie.
Zaterdagmiddag werd officieel in
Leopoldstad bekend gemaakt, dat het
Zweedse VN-bataljon het Katan
gaanse gendarmeriekamp Massart
had overmeesterd en dat de gevech
ten daar waren verminderd.
Zondagmiddag werd gemeld, dat de
VN-troepen Elisabethstad vrijwel ge
heel hadden afgegrendeld.
Uit Kit we, in Noord-Rhodesië, werd
gemeld; dat de troepen van de VN
een tangbeweging uitvoerden naar
het zuiden van Elisabethstad, blijk
baar om de stad in te sluiten. Zij
hadden echter nog niet de volledige
controle over de spoorweg nabij de
stad en Katangaanse gendarmes be
vonden zich nog steeds in de omge
ving van de door VN-troepen ver
overde spoorwegtunnel. Deze tun
nel is en strategisch sleutelpunt dat
èn de noordwaarts lopende spoor
weg, èn de weg naar het hoofdkwar
tier van de Zweedse en Ierse VN-
troepen beheerst.
President Tsjombe heeft in een za
terdagochtend te Brazzaville, de
hoofdstad der Kongolese repubüek
(voormalig Frans) ontvangen bood
schap verklaard, dat de VN-troepen
in de nacht van vrijdag op zaterdag
meer dan duizend mortiergranaten
op Elisabethstad hebben afgevuurd,
„hetgeen tot een waarlijke slachting
van de burgerij heeft geleid".
DE UNION MINIèRE.
Volgens een functionaris van de
Katangaanse voorlichtingsdienst is
een hoge functionaris van de Union
Minière, Guillaume Derricks, met zijn
87-jarige moeder en een zijner be
dienden zaterdagavond door Ethio
pische militairen van de VN in zijn
woning te Elisabethstad gedood.
De VN hebben de mijnbouw
maatschappij Union Minière een ul
timatum gesteld om een einde te ma
ken aan „zwaar mortier- en ander
vuur" op VN-troepen, afkomstig uit
haar installaties aldaar.
Volgens een VN-woordvoerder
was uit een door de Indiase troepen
buitgemaaakte kaart gebleken, dat
het Katangaanse hoofdkwartier in
deze installaties was gevestigd. Van
uit deze installaties zou een „zeer
dodelijk" vuur op de Ethiopische
troepen worden onderhouden.
BEREIDHEID TOT PRATEN.
Tsjome heeft in een radio-bood
schap aan president Kennedy laten
weten, dat hij bereid is premier Adoe-
la van de centrale Kongolese rege
ring te ontmoeten. Hij verzocht het
Amerikaanse staatshoofd „onver
wijld een staken van het vuren tot
stand te brengen". Wij geloven dat
dank zij uw interventie vóór Kerstmis
in het voormalige Belgisch Kongo de
rust zal worden hersteld", aldus
Tsjombe.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft van de
Amerikaanse ambassadeur in Kongo,
Gullion, bericht ontvangen, dat pre
mier Adoela bereid is tot een ge
sprek met president Tsjombe over
de herintegratie van Katanga in
Kongo.
President Kennedy heeft de am
bassadeur verzocht zich met een
vliegtuig van de VN naar Elisabeth
stad te begeven, om Tsjombe naar
de VN-basis Kitona te begeleiden en
hem daarna weer veilig naar Elisa
bethstad terug te brengen.
De persoonlijke veiligheid van
Tsjome in Kitona en gedurende de
reis wordt gewaarborgd, zowel door
de VN als door de centrale regering
van Kongo.
Aan Tsjombe is voorts meegedeeld,
dat de waarnemend secretaris-gene
raal der VN-functionarissen Robert
Gardiner en Ralph Bunce ter be
schikking stelt om bjj de bespre
kingen tussen Adoela en Tsjombe
de nodige bijstand te verlenen.
GEEN VLIEGTUIGEN.
President Joeloe van Kongo-Braz
zaville heeft zaterdag de vliegtuigen
van de VN verboden over deze re
publiek te vliegen.
De waarnemend secretaris-general
van de V.N. Oe Thant heeft bij pre
sident Joeloe scherp geprotesteerd
tegen deze maatregel, waardoor het
vervoer van troepen en materiaal
voor de VN-strijdkrachten ernstig
wordt belemmerd.
ZOEKT U EEN
goed Anker Horloge
voor 30.- en 40.- of het aller
beste van 200.- en 300.-?
v. d. WATER, Haarl.straat 207
heeft het. Grote keuze in alle
prijzen en merken.
(Advertentie).
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Aanhoudende vorst
De Bilt, 18 dec/
Het KNMI deelt mede:
Een gebied van hoge druk, dat za
terdag boven Polen tot ontwikkeling
kwam, heeft gedurende het week
einde de aanvoer van koude conti
nentale lucht naar onze streken in
stand gehouden. Op het vliegveld
Twente kwam zowel zondagmorgen
als vanmorgen 10 graden vorst voor.
Elders in Nederland werden, behal
ve op enkele plaatsen aan de kust,
minimum-temperaturen van 5 tot 9
graden bereikt.
Het gebied van hoge luchtdruk be
weegt naar het westen Het centrum
ervan zal morgen dicht bij ons land
komen te liggen. In verband hier
mede houdt het zonnig vriezende
weer aan. De vorst neemt niet ver
der toe.
Zon- en maanstanden
19 Dec.: zon op 08.45; onder 16.29;
maan op 15.18; onder 05.27.
H oogwaterstanden
19 Dec.: v.m. 1.09; n.m. 1.34.
KORRELTJE
De werkelijkheid is dikwijls heel
anders dan de schijn.
