GEVECHTEN IN ELISABETHSTAD
LAAIEN WEER OP
Men
wil straatgevechten
vermijden
EICHMANN SCHULDIG
BEVONDEN
Loethoeli ontving Nobelprijs
TWIN!
je ware halve ZHfatv!
MAANDAG 11 DECEMBER 1961
52ste JAARGANG
No. 15498
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dat kleine stoute
ALBANIë
Directeur: J P. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5 Red 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tassen 17.30 en 19.00 a.) Giro 10.30.03 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mud., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
In de noordelijke en westelijke buitenwijken van Elisabethstad is ook zon
dag weer gevochten. Katangaanse patrouilles zijn echter, zonder verzet te
ontmoeten, ook door de buitenwijken in het zuiden en oosten getrokken.
Waarnemers konden echter geen duidelijk overzicht krijgen van de strijd
tussen de troepen van de V.N. en Tsjombe's gendarmerie.
Volgens de laatste berichten, die men in Leopoldstad heeft ontvangen,
tracht de Volkerenorganisatie huis-aan huis gevechten te voorkomen. De
Katanganen zouden echter de strijd in Elisabethstad zelf willen uitvech
ten.
De eerste trein met vluchtelingen uit Elisabethstad, 380 vrouwen en kinde
ren, is zondagavond bij de Rhodesische grens aangekomen, aldus is uit
Ndola gemeld.
Oe Thant, de waarnemend sekretaris-generaal van de V.N., heeft catego
risch ontkend, dat de Volkerenorganisatie de politieke leiders van Katanga
wil „verpletteren". Hij gaf in New York een verklaring uit, waarin wordt
gezegd, dat het doel van de V.N.-operatie in Katanga het waarborgen van
de bewegingsvrijheid der V.N.-troepen en het herstel van de orde en rust is.
Verder wil de Volkerenorganisatie ervoor zorgen, dat haar troepen en
functionarissen in de toekomst niet meer het doelwit van aanvallen kunnen
worden.
„Huurlingen" voeren „smerige oorlog"
Het internationale Rode Kruis heeft
via radio-Katanga gewaarschuwd te
gen het onrechtmatige gebruik van
rode-kruisvaantjes op auto's. De vol
kerenorganisatie heeft verklaard, dat
de Katanganen en de buitenlandse
„huurlingen" rond 40 auto's met ken
tekenen van het Rode Kruis gebrui
ken.
Loopt het Tsjombe uit de hand?
De opperbevelhebber van de V.N.-
strijdmacht in Kongo, de Ierse gene
raal Sean McKeown, verklaarde zon
dag in Leopoldstad, dat er aanwij
zingen zijn, dat president Tsjombe
van Katanga de controle over zijn
troepen heeft verloren en dat de
strijd tegen diens zin wordt voort
gezet. Buitenlandse „huurlingen"
TSJOMBE WEIGERT
TE ONDERHANDELEN
De leider van de Amerikaanse de
legatie bij de V.N., Adlai Stevenson,
zei zondag in een vraaggesprek voor
de televisie, dat de situatie in Katan
ga acuut was geworden door de wei
gering van Tsjombe om te onder
handelen. Toen hem gevraagd werd
of de aktie van de V.N. het commu
nisme in Centraal-Afrika niet in de
kaart zal spelen, zei Stevenson:
„Niets is verder van de waarheid
verwijderd."
Volgens hem zou het communis
tische gevaar eerder groter worden
als de Kongolese staat uit elkaar zou
vallen.
Een woordvoerder van de V.N.
deelde in Leopoldstad mee, dat vlieg
tuigen van de V.N. zondag een aan
val hebben gedaan op de mortier
stellingen van de Katanganen in het
kamp Massart bij Elisabethstad. De
Katanganen verhinderen hier de op
mars van de troepen van de V.N.
naar een punt, dat van groot belang
wordt geacht voor de bewegingsvrij
heid van deze troepen.
„Geestelijke
verzorgingf
door Humanisten?
In de staart van het vorige week
door de Tweede Kamer gehou
den driedaags defensiedebat is een
goed en op niveau staan beraad ge
houden over een zeer moeilijk vraag
stuk, van welke gedachtenwisseling
wij hopen, dat ze ook vruchtbaar zal
blijken te zijn. Het ging om de vraag,
óf en zo ja hoe en in welke mate de
overheid de „geestelijke verzorging"
voor militairen door het Humanis
tisch Verbond (Thuisfront) dient toe
te staan, c.q. te subsidiëren.
De kwestie is verre van nieuw; ze
is in de na-oorlogse jaren door de
opkomst van de humanistische be
weging in ons land wel steeds urgen
ter geworden en in de beide Kamers
is er al verscheidene malen over ge
debatteerd of beraadslaagd. We her
inneren slechts aan een diepgaande
discussie tussen de katholieke sena
tor mr. Kropman en mr. In 't Veld
namens de PvdA-fractie van enkele
jaren geleden, die ook zijn uitlopers
in het hoogste partij orgaan van de
KVP vond en aan een geding tussen
pater Stokman en wijlen de heer
Evert Vermeer in de Tweede Kamer.
Men zou in zijn documentatie-mate-
riaal over deze kwestie ook belang
rijke uitspraken kunnen aantreffen
van kardinaal Alfrink, van het Cen
trum voor Staatkundige Vorming in
een speciaal rapport en van 'n reeks
illustere schrijvers in het katholieke
kamp. Bewijzen, dat dit probleem
zeer serieus werd bestudeerd en be
handeld en dat op basis daarvan de
politieke besluitvorming niet licht
vaardig tot stand is gekomen.
TIJanneer we hier en nu slechts het
recente Tweede-Kamerdebat wil
len bespreken, gaat het ons uiter
aard alleen om de politieke kant van
het gehele vraagstuk betreffende de
plaats van het humanisme in de gees
telijke verzorging, waarmee we na
tuurlijk allerminst de gewichtige
kwestie van de verhouding religie-
humanisme willen versmallen of
méér verdraagzaamheid zouden wil
len bepleiten dan op grond van theo
logische overwegingen voor de ka
tholiek oirbaar kan zijn. Ook op dit
gebied echter is de politiek, op welk
vlak men in de Kamer tot beslissin
gen moet pogen te kernen, de kunst
van het mogelijke en dwingt de to
lerantie ons tot aanvaardbare com
promissen.
Op deze basis heeft ook pater Stok
man vrijdag jl. de kwestie (weer)
aangeroerd, omdat de tijd dringt
naar een regeling en de opvattingen
in katholieke kring wel zover zijn
geëvolueerd, dat een modus vivendi
mogelijk lijkt. Omdat er echter nog
een hele reeks onduidelijkheden in
de verlangens van de humanisten
bestaat en omdat de overheid en de
andere partners in de geestelijke ver
zorging van militairen met duidelij
ke beleidslijnen te maken zullen
moeten hebben, heeft pater Stok
man om een speciale studie-commis
sie gevraagd, waarin zowel protes
tanten en katholieken, als humanis
tische vertegenwoordigers te zamen
tot een oplossing zullen trachten te
komen.
Op dezelfde basis stonden uiter
aard ook de overwegingen, die pater
Stokman tot zijn voorstel brachten
en waarmee wij het volkomen eens
menen te kunnen zijn.
De vraag, of humanistisch-geèste-
lijke verzorging in de kazerne in be
ginsel moet worden afgewezen, dient
men immers ontkennend te beant
woorden. Deze negatieve opvatting
lijkt ons juist geformuleerd, omdat
daarin tot uiting wordt gebracht, dat
het van katholieke zijde bepaald niet
gaat om het verlenen van positieve
steun ten aanzien van het humanis
me! De moderne democratie streeft
echter terecht naar de schepping
van rechts- en spelregels, waardoor
gelijke aanspraken en gelijke of ge
lijkwaardige levensvoorwaarden en
werkmogelijkheden voor alle bur
gers in het leven worden geroepen,
ook op het terrein van de gewetens-
vrijheiu, van de godsdienstige over
tuiging en de levens- en wereldbe
schouwing.
IH
N.V. Tabaksfabriek J. Gr
(Advertentie)
Bloemen voor Bruno Colombo
voerden volgens hem in Elisabeth
stad „een smerige oorlog".
Deze huurlingen stonden onder lei
ding van een „ultra-politieke groep",
die handelde in het belang van fi
nanciële concerns.
McKeown zei voorts, dat 't hoofd
kwartier van de V.N. in Elisabeth
stad nog steeds aangevallen wordt
door de Katanganen, die met mor
tieren vuren.
In Elisabethstad hebben zondag
rond 200 leden van de Katangaanse
jeugdbeweging het Amerikaanse con
sulaat met stenen bekogeld. Tsjom
be's gendarmerie herstelde de orde.
In Leopoldstad werd zaterdag mee
gedeeld, dat Zweedse straalvliegtui
gen de voornaamste zendinstallatie
van radio-Katanga hebben vernield.
Naar aanleiding hiervan werd uit
Salisbury, in Zuid-Rhodesië, gemeld,
dat door deze vernieling alle tele
foon-, telegraaf- en telexverbindin
gen tussen Elisabethstad en de bui
tenwereld zijn verbroken.
Verlieslijst
Een woordvoerder van de Ver
enigde Naties heeft zondag te New
York meegedeeld, dat tot zaterdag
negen militairen van de strijdmacht
van de volkerenorganisatie bij de
operaties in Katanga zijn gesneuveld,
namelijk vier Indiërs, twee Zweden,
twee Ethiopiërs en één Ier. Veertien
soldaten worden vermist en 24 wer
den gewond.
Vredesprijs '60 voor Z.-Afrikaan Loethoeli
KORTE GOLF
Hedenmorgen is een Hunter
straaljager van de Kon. Luchtmacht
bij de start van het vliegveld Mok-
mer in Biak (Nieuw-Guinea) in
moeilijkheden geraakt. De Hunter
vloog van de baan en kwam in de
berm terechlt. De piloot bleef onge
deerd maar het toestel werd ver
nield.
President Alberto Lleras Carmago
van Colombia heeft zaterdag over de
radio meegedeeld, dat de diplomatie
ke betrekkingen met Cuba zullen
worden verbroken. De regering voelt
zich beledigd door een rede, die pre
mier Fidel Castro van Cuba vrijdag
heeft gehouden. Hij beschuldigde
daarin Colombia en Panama van
chantage en daagde deze landen uit
de betrekkingen met Cuba te verbre
ken.
Kath. kerk in N.O.-polder
stond vol kolendamp
Tijdens een avondoefening, die za
terdag in de katholieke kerk in Krag-
genburg (Noordoostpolder) werd ge
houden, ontstond consternatie, toen
verscheidene aanwezigen, de een na
de ander, onwel werden. Onder hen
waren de pastoor, diens huishoudster,
enkele misdienaars en een aantal
kerkgangers. Ze werden snel naar
buiten gedragen en de hulp van een
arts werd ingeroepen. De kerk, die
vol kolendamp bleek te staan, werd
onmiddellijk ontruimd.
De verwarming was die dag aange
maakt, om het gebouw voor zondag
op temperatuur te brengen, maar
door tot nu toe niet opgehelderde
oorzaak is er iets mis gegaan. Alle
ceuren en ramen werden tegen el
kaar open gezet, maar doordat er
vrijwel geen wind was, kon men de
kolendamp niet vóór zondag de kerk
uit krijgen. Zondag werden de H.
Missen daarom gelezen in de zaal
van een café ter plaatse door de pas
toor van Marknesse.
De toestand van de zieken is vol
gens latere berichten iets beter ge
worden.
De Vredesprijs voor de vrede 1960 is zondag in Oslo uitgereikt aan Albert
Loethoeli, de Zuidafrikaanse nationalistenleider. Foto: de Noorse koning
Olav V feliciteert de in nationaal kostuum geklede Loethoeli met de door
hem behaalde prijs. (Telefot^)
Uitspraak vrijdag
verwacht
De drie Israëlische rechters, die de
rechtbank hebben gevormd, waar
voor de voormalige luitenant-kolonel
van de SS en oorlogsmisdadiger Adolf
Eichmann dit jaar terecht heeft ge
staan, hebben de beklaagde schuldig
bevonden aan misdaden tegen het
Joodse volk, tegen de mensheid en
aan oorlogsmisdrijven.
Eichmann werd ook schuldig be
vonden aan het lidmaatschap van or
ganisaties, waarvan door het inter
nationale militaire gerechtshof, dat
na de tweede oorlog zitting in Neu
renberg heeft gehouden, is verklaard,
dat zij een misdadig karakter dra
gen.
Eichmann hoorde de uitspraak on
bewogen aan.
Met een van emotie trillende stem
begon rechter Landau maandagoch
tend met het voorlezen van de schul
digverklaring. Op de misdrijven,
waaraan Eichmann schuMig is be
vonden staat de doodstraf.
De 55-jarige voormalige luitenant-
kononel van de SS werd zestien jaar
na de ineenstorting van het Derde
Rijk wegens zijn oorlogsmisdaden be
recht en wel in de door de Joden ge
stichte staat Israël dezelfde Joden,
die hij in Europa, volgens de ten
lastelegging, heeft getracht uit te
roeien.
De vijftien beschuldigingen in de
tenlastelegging omvatten marteling,
het veroorzaken van de dood door
ontberingen en massamoord, deze
laatste op reusachtige schaal ge
pleegd in vernietigingskampen als
Auschwitz, Maidanek, Treblinka en
Chelmno.
Gedurende het proces, dat elf april
jl. begon en veertien augustus d.a.v.
werd verdaagd, zijn overlevenden
gehoord van de Nazi-vernietigings
kampen voor Joden in Europa.
In de afgelopen vier maanden heb
ben de Israëlische rechters waar
van er twee in Duitsland werden ge
boren en één in Danzig, toen dit nog
deel uitmaakte van Pruisen de
een en een kwart miljoen woorden,
die de getuigenissen gezamenlijk be-
sloegeh, bestudeerd, evenals duizen
den documenten.
Het oordeel van de rechters beslaat
honderdduizend woorden. De voorle
zing ervan zal waarschijnlijk twee
dagen vergen. De uitspraak wordt
vrijdag a.s. verwacht.
In de loop van het proces heeft
Eichmann, die hoofd it geweest van
de afdeling voor Joodse zaken van
Gestapo, toegegeven „moreel ver
antwoordelijk" te zijn voor zijn aan
deel in de stelselmatige vermoording
van miljoenen onschuldige.
Hij heeft zich echter herhaaldelijk
beroepen op orders van meerdere, die
hem genoodzaakt hadden deel te ne
men aan hetgeen hij zelf „een der
grootste misdaden in de geschiedenis
van de mensheid" heeft genoemd.
Israël heeft in 1954 de doodstraf
afgeschaft, doch heeft deze gehand
haafd voor misdrijven, die vallen on
der de anti-naziwe' van 1950 en voor
het plegen van verraad in oorlogs
tijd.
Geweldloos beleid
Het stoffelijk overschot van de zakenman Bruno Colombo, die in Nederland
door twee landgenoten om het leven is gebracht, werd zaterdagochtend
naar Milaan gevlogen. Op Schiphol legde de Italiaanse consul-generaal
Giuseppe Contarini bloemen op de kist.
In de universiteit van Oslo is zon
dag de Nobelprijs voor de vrede voor
1960 uitgereikt aan de Zuid-Afri
kaanse negerleider Albert Loethoeli.
De vredesprijs voor 1961, die post-
huum is toegekend aan Dag Hammar-
skjoeld, de secretaris-generaal van
de VN, die in september met een
vliegtuig verongelukte, werd in ont
vangst genomen door de Zweedse
ambassadeur in Noorwegen, Rolf
Edberg.
De ambassadeur verklaarde voor
een gehoor, waaronder zich koning
Olal bevond, dat het geld van Ham-
marskjoelds prijs zal worden ge
bruikt voor de vorming van een
fonds „voor een doel dat de secre
taris-generaal ter harte ging". Te zij
ner nagedachtenis werden twee mi
nuten stilte in acht genomen. Daarna
wenste koning Olaf Loethoeli geluk
met zijn onderscheiding.
In een inleidende rede had Gunnar
Jahn, de voorzitter van het Nobel-
comité var. het Noorse parlement,
hulde gebracht aan de twee prijs
winnaars.
Jahn noemde Loethoeli een „op
recht en onbevreesd leider". „Als de
niet-blanke bevolking van Zuid-
Afrika erin slaagt zich uit haar ver
nedering te verheffen zonder het ge
bruik van terreur en geweld, zal dit
vooral Loethoeli's werk zijn. Doch
ook als het tot geweld in Zuid-Afrika
mocht komen, moeten wij nooit ver
geten, dat hy dit niet wilde".
Muts van luipaardvel
De 62-jarige Loethoeli was gekleed
in een inheems costuum met een muts
van luipaardvel en een ketting van
lierentanden.
In zijn dankwoord bracht de Afri
kaanse leider hulde aan Hammar-
skjoeld. Hij achtte het veelbeteke
nend, dat deze juist in Afrika het le
ven heeft gelaten.
Sommige mensen zouden wellicht
Zuid-Afrika een land van vrede noe
men, maar er kon geen vrede zijn in
een land waar mensen worden on
derdrukt. De Afrikaanse leider zei
de prijs te aanvaarden namens de
vrijheidslievende mensen in Zuid-
Afrika ,als een eer niet alleen voor
zijn land, maar voor geheel Afrika
met al zijn volkeren, ongeacht ras,
huidskleur of geloof.
Gouden
Verlovingsringen
v. d. WATER, Haarl.straat 207
heeft het. Zeer grote keuze.
Op 't. graveren kunt U wachten.
(Ad vertenbe)
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Aanhoudend
onbestendig
De Bilt, maandag 10 uur.
Het KNMI deelt mede:
Een diepe Oceaandepressie ver
oorzaakt een sterke toevoer van zeer
zachte vochtige lucht naar West-
Europa. In deze lucht kwamer. in de
nacht van zondag op maandag hoge
Nederlands schip
vergaan
Het 265 ton metende Nederlandse
schip „Wiema" (van Wagenborgs
scheepvaartbedrijf in Groningen) is
zondag op ongeveer zeventien kilo
meter van de zuidkust van Engeland,
nabij Swansea vergaan.
De bemanning van vijf man is van
boort gehaald door de reddingboot
van St. David.
Het schip kwam in moeilijkheden
doordat de lading ijzererts aan
het verschuiven ging.
waarde, die zo laat in 't jaar sedert 't
begin der waarderingen in 1848 daar
nooit eerder was gemeten.Deze waar_
de bevindt zich slechts 0.5 gr onder
de hoogste temperatuur die ooit in
december is bereikt (op 7 december
1856).
Inmiddels is een volgende rand-
storing de Azoren gepaseerd. Deze
zal waarschijnlijk dicht langs of
over ons land trekken en opnieuw tij
delijk regen brengen.
Zon- en maanstanden
T2 Dec.: zon op 08.39; onder 16.28;
maan op 12.04; onder 21.51.
Hoogwaterstanden
12 Dec.: v.m. 6.11; n.m. 6.33.
KORRELTJE
Geduld is niet lijdelijk, maar in
tegendeel handelend, want het is
ingehouden kracht.
