Duidelijke toeneming van
radio-activiteit boven ons land
Geen schade aan
volksgezondheid
Radio-activiteit op
DC-8 minimaal
Nobelprijs voor
geneeskunde
KORTE golf
V
JACQUELINE
VRIJDAG 20 OKTOBER 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
Naar aanleiding van de reeks kern
explosies in de afgelopen weken en
in verband mét de door premier
Chroesjtsjov aangekondigde kern-
bomontploffing, heeft het ANP aan
het ministerie van sociale zaken en
volksgezondheid gevraagd in hoe
verre deze kernproeven schadelijk
moeten worden geacht voor de volks
gezondheid in Nederland.
Een woordvoerder van het minis
terie heeft in antwoord daarop het
volgende medegedeeld:
„Tengevolge van de recente proef
explosies van kernwapens in de at
mosfeer sedert 1 september 1961, is
ook in Nederland een duidelijke toe
neming van de kunstmatige radio
activiteit in de lucht en ln de neer
slag geconstateerd. Het is niet waar
schijnlijk, dat de thans in ons land
waargenomen verhoogde radioactivi
teit in de lucht aanwijsbare schade
aan de volksgezondheid zal toebren
gen.
Het voortdurend in de atmosfeer
brengen van nieuwe radioactieve
splijtingsprodukten bij aanhoudende
proefexplosies zal op den duur het
radioactiviteitsgehalte in de bodem,
het gewas en het voedsel, doen stij
gen, waardoor de gezondheid van de
mens in gevaar kan komen.
Een belangrijk gedeelte van de bij
de zware kernexplosies vrijkomende
Hoel de laatste tijd de radio-activi
teit van DC-8 straalmachines na een
vlucht op grote hoogte groter is dan
voorheen, is zij toch nog minimaal.
De KLM, die al geruime tijd haar op
Schiphol binnenkomende vliegtuigen,
met name de DC-8 toestellen, met
geiger-tellers op radio-activiteit con
troleert, deelt thans mede, dat de
hoeveelheid 0.0001 gram per 1000
vierkante meter vliegtuigoppervlak
bedraagt.
Niettemin heeft de KLM gemeend
er goed aan te doen bij deze waarne
mingen de Rijksluchtvaartdienst, het
TNO en de arbeidsinspectie te be
trekken. Gebleken is dat in het vlieg
tuig zelf geen sprake is van radio-ac
tiviteit. De Sporen daarvan zijn met
name geconstateerd in en rond de
motoren en in het algemeen aan de
voorzijde van het vliegtuig.
Uit voorzorg heeft de arbeidsinspec
tie alle technische arbeiders die aan
vliegtuigen of onderdeelen werken de
raad gegeven frequent en zorgvul
dig de handen te wassen.
Zwembaden in leger
plaatsen om meerderheid
te leren zwemmen
Van de militairen van het water
land Nederland kan 60 tot 70% niet
zwemmen. Slechts 5% van dit bijna
ontstellend hoog percentage slaagt er
in, zich na de zwemlessen in hun
diensttijd drijvende te houden. Om
verbetering te brengen in deze toe
stand, gaat men in de grote leger
plaatsen van Nederland overdekte
zwembaden bouwen.
De legerplaats Oirschot zal de eer
ste legerplaats zijn, die, over enige
tijd over een bad beschikt. Het plan
is, dat hierna de overige legerplaat
sen worden uitgerust met een zwem
bad.
Het bad in Oirschot, dat gebouwd
zal worden in de winter van 1902-
1963, krijgt de afmetingen van 8 bij
15 meter In het zgn. pierebad moe
ten de militaire" de elementaire
zwembewegingen leren. Het krijgt
een diepte van 1.10 tot 1.50 meter.
Over de laatste 10 meter daalt het
bad tot een diepte van 2.50 meter.
Het ligt in de bedoeling, dat de mi
litairen, na het gekleed rwemmen,
met geweer en schoenen boven water
leren zwemmen. Zover is het even
wel nog lang niet. De legerleiding
zal al heel tevreden zijn als iedere
Nederlandse soldaat binnen afzien
bare tijd zal kunnen zwemmen.
ZEEPOST
Met de volgende schepen kan zee
post worden verzonden. De data,
waarop de correspondentie uiterlijk
ter post moet zijn bezorgd, staan,
tussen haakjes, achter de naam van
het schip vermeld.
Ver. Staten van Amerika: ss
„Queen Elizabeth" (22-10), ss „Wes-
terdam" (26-10; Argentinië: ms „Ar
gentina" (22-10), ms „Waterland"
(24-10); Australië: ss „Órsova" (24-
10), ss „Zuiderkruis" (26-10), ms
„Talisman" (26-10); Brazilië: ms
„Cap Ortegal" (24-10); Canada: ms
„Maakefjell" (23-10), ss „Wester-
dam" (26-10); Chili: ms „Diogenes"
(25-10); Indonesië: ms „Darmstadt"
(22-10); Ned. Antillen: ms „Seven
Seas" (25-10); Ned.-Nw.-Guinea: ss
„Zuiderkruis" (26-10); Nieuw-Zee-
land: ma „Port Lyttelton" (22-10),
ms „Seven Seas" (25-10); Suriname:
ms „Ladon" (25-10); Unie van Z.
Afrika en Z.-W.-Afrika: ms „Zuider
kruis" (26-10).
Inlichtingen betreffende de ver
zendingsdata van postpakketten ge
ven de postkantoren.
radioactiviteit vindt zijn weg in de
stratosfeer. Dit verklaart, dat mo
menteel de radioactiviteit in de ho
gere luchtlagen aanmerkelijk groter
is dan aan het aardoppervlak. De
stratosferische radioactiviteit komt
pas in de loop van enkele jaren ge
leidelijk weer op de aardbodem te
recht.
Indien de thans lopende proefex
plosies op dit ogenblik zouden wor
den gestaakt, moet dan ook met een
nog enkele jaren aanhouden van de
radioactiviteit in de lucht, het wa
ter, de bodem en het voedsel reke
ning worden gehouden.
Het is duidelijk, dat een explosie
van een kernbom van 50 megaton
opnieuw een belangrijke verhoging
van de radioactiviteit in de atmos
feer met alle daaraan verbonden ge
volgen ook ten aanzien van de volks
gezondheid met zich zal brengen.
Er is ook in internationaal ver
band een regelmatig overleg over
maatregelen en voorzieningen met
betrekking tot de te verwachten ge
volgen van de toeneming van de
radioactiviteit", aldus de woordvoer
der van het ministerie var. sociale
zaken en volksgezondheid.
DE GEZONKEN TRAWLER
„ELIE CHENEVIERE"
De trawler „Grandby Queen" uit
Lowestoft, Engeland, heeft vandaag
acht overlevenden van de ramp met
het 319 ton metende Nederlandse
trawler „Elie Chenevière" aan land
gebracht. Dit schip verging gisteren
op de Noordze tijdens een hevige
storm. Ook werden de lichamen van
twee zeelieden, waaronder de kapi
tein van het Nederlandse schip, van
boord gebracht. Vijf leden van de
bemanning van de „Elie Chenevière"
worden nog als vermist opgegeven.
Georg von Bekesy, een uit Honga
rije afkomstige natuurkundige, die
nu aan de Harvarduniverstiteit in de
V.S. werkt, heeft de Nobelprijs voor
geneeskunde gekregen.
De prijs is aan prof Von Bekesy
toegekend wegens zijn onderzoekin
gen op het gebied van het stimule
ren van de cochlea, het mechanisme
waardoor geluidsgolven in het oor
worden omgezet in zenuwimpulsen
voor de hersenen.
De hoogleraar begon zijn loopbaan
als ingenieur, gespecialiseerd in
verbindingstechnieken. Later interes
seerde hij zich voor fysiologische
akoestiek. De ontdekking, waarvoor
hij de Nobelprijs heeft gekregen,
deed hij aan het eind van jaren twin
tig.
Von Bekesy werd in 1899 in Boe
dapest geboren. Van 1932 tot 1946
doceerde hij aan de universtiteit van
de Hongaarse hoofdstad, sinds 1939
als hoogleraar.
In 1947 verhuisde hij naar Stock
holm, waar hij werkte in het Karo-
linski-instituut. Twee jaar later ging
hij naar de Harvarduniversiteit in de
V.S.
Mr. J. A. Berger, oud-voofZit-
ter van het college Van Rijksbemid
delaars, is gisteren op 66-jarige leef
tijd in Uithuizen overleden. 1 Ja
nuari dit jaar legde mr. Berger zijn
functie neer. In 1945 werd hij rijks
bemiddelaar en in 1946 voorzitter van
het college. Tijdens zijn onderduik
periode in de oorlog voltooide mr.
Berger zijn studie in de rechten.
Een 70-jarige voetganger, de
heer D. Bakker, is te Voorthuizen
naast de rijksweg AmersfoortApel
doorn vlak voor zijn woning aange
reden door een bromfietser. De heer
Bakker liep ernstige verwondingen
op. In de afgelopen nacht is hij daar
aan overleden.
Bij het Egyptische dorp Belbeis
een 50 km ten n.o. van CaiTo is
in het Ismailia kanaal een veerboot
gezonken. Vermoedelijk zijn enige
tientallen passagiers meest vrou
wen verdronken. Er zouden maar
vier mensen het ongeluk hebben over
leefd.
De 34-jarige J. van der Heyden
uit Sneek is gisteren met een per
sonenauto, welke hij voornemens
was te kopen, te Deersum geslipt en
hierna tegen een boom gebotst. De
heer Van der Heyden, die contact
ambtenaar bij het departement van
Sociale Zaken was, gehuwd en va
der van een kind, was op slag dood.
De mede-inzittende, de 23-jarige G.
Piso uit Leeuwarden, werd zwaai ge
wond in een ziekenhuis opgenomen.
De 83-jarige heer P. Konijn, die
dinsdagmiddag In Purmerend met
zijn fiets tegen een truck met opleg
ger opreed en daarbij ernstig werd
gewond, is donderdagmiddag in het
St. Liduinaziekenhuis te Purmerend
aan zijn vehwondingên bezweken.
Het slachtoffer was gehuwd.
In het ziekenhuis te Goes is gis
teren overleden de 68-jarige mevr.
J. Meeuwse-Eggebeen uit Wolphaarts-
dijk. Mevrouw Meeuwse was woens
dag aangereden door een personen
auto. Samen met haar echtgenoot
stak zij plotseling de rijksweg bij
Goes over, vlak naast een ter plaatse
aanwezige oversteekplaats voor voet
gangers. Zij werd gegrepen door een
auto. Haar man kwam met de ëchrik
vrij.
De voorgenomen lancering van
een ruimtevoertuig Ranger-2 voor
een reis naar de omgeving van de
maan en terug is wegens technische
moeilijkheden te Cape Canaveral uit
gesteld.
De 60-jarige landbouwer H.
Hummel uit Leek is gisteravond met
zijn fiets in het Leekster Hoofddiep
geraakt en verdronken. De heer
Hummel had een bezoek gebracht
aan kennissen. Deze familie heeft
kort na zijn vertrek iemand horen
roepen. Zij gingen op onderzoek uit
en vonden het slachtoffer na een
kwartier.
Toen Eddie Fisher en de filmster Liz Taylor hadden gedineerd in de
nachtclub „Klein Boedapest" in Rome, werden zij naar de wachtende auto
begeleid door leden van het zigeunerorkest dat in de club speelt. Met be
geleiding van een viool zong Eddie Fisher reeds in de auto een schoon lied
voor zijn vrouw, die in Rome vertoeft om de hoofdrol te vervullen in de
nieuwe film „Cleopatra", waarvoor op het ogenblik opnamen worden ge
maakt.
Sedert mei 1961 vertoont de beurs
ih de landen van de gemeenschap
pelijke markt enige aarzeling en
zelfs enige teruggang. De indexcij
fers, berekend door de Europese Or
ganisatie voor Economische Samen
werking tonen aan, dat het ritme
van de ontwikkeling van de indus
triële produktie( bouwnijverheid
niet inbegrepen) in West-Europa se
dert het eerste halfjaar 1960 steeds
trager is geworden. Zo is het cijfer,
dat de groei aanduidt, gedaald van
13 (in het tijdvak juni 1959 tot
juni 1960) tot 4.6 in de periode
juni 1960 tot juni 1961. En naarmate
het jaar 1961 voortschrijdt, hoe lager
dit cijfer wordt: het beliep niet meer
dan 4.4 tussen december 1900 en
juni 1961, en slechts 2 tussen
maart en juni 1981. Dat wil zeggen,
dat het groeiritme geleidelijk aan
naar nul gaat in het geheel van de
landen van de gemeenschappelijke
markt.
De situatie verschilt overigens
aanzienlijk van het ene land van de
Europese Gemeenschap tot het an
dere. In Italië bijvoorbeeld is van
een vermindering van de expansie
geen sprake; in Nederland daarente
gen stelt men een teruggang van de
produktie vast en in Duitsland is de
groei ongeveer tot stilstand geko
men.
Het schijnt, dat de expansie in
Frankrijk voortgaat, terwijl in Bel
gië, in het algemeen gezien, de akti-
viteit stationnair blijft op de record
hoogte welke in het voorjaar van
1961 werd bereikt.
Velerlei factoren doen hun invloed
gelden. In Duitsland speelt natuur
lijk het vraagstuk Berlijn een rol,
maar in de Duitse beurskronieken
wordt dikwijls gewezen op het klei
ner worden van de winstmarge en
vooral op de toenemende moeilijk
heid voor de producenten om in hun
verkoopprijzen de toenemende pro-
duktiekosten door te rekenen als ge
volg van de sterke stijging van de
arbeidslonen.
In Nederland ondervindt men de
gevolgen van de minder gunstige ont
wikkeling van de uitvoer en de te
ruggang van de winsten van ver
scheidene ondernemingen, hetgeen in
het algemeen wordt uitgelegd als een
gevolg van de herwaardering van de
gulden. In Parijs zijn het de politie
ke onrust en de vrees voor belas
tingverhoging die de beurskringen
op hun hoede doen zijn. In Brussel
is de verscherping van de Kongolese
crisis niet de enige oorzaak van de
depressie, de investeerders zijn niet
geheel gerust over de fiscale her
vorming die de regering in studie
heeft en de toepassing van de hef
fing vooraf, dat wil zeggen het voor
af inhouden van 10 op het bedrag
van de coupons, geïncasseerd door
de houders van aandelen en obliga
ties.
Voor een juiste waardering van de
tendenzen en vooruitzichten van de
beurs tenslotte, moet men de ver
schillen in de ontwikkeling in Ame
rika en in Europa niet uit het oog
verliezen. Het krachtige herstel van
de industriële aktiviteit in Amerika
steekt schril af bij de loomheid die
tot uiting komt in het groeiritme in
West-Europa, en deze ongelijkheid
verklaart de verschillende ontwikke
ling van de Europese waarden en
van de aandelen van Amerikaanse
maatschappijen.
Aan de z.g.n. „Dodemanszóne tussen
Oost- en West-Dultsland wordt nog
steeds gewerkt. Vopo's zijn bezig een
brede strook te egaliseren.
Medewerkers van radio en
t.v.: geef ons vlug meer
salaris
Tijdens een „bewogen" vergadering
in de nacht van woensdag op don
derdag hebben meer dan zeshonderd
medewerkers van radio en televisie
te Hilversum met grote meerderheid
van stemmen een motie aangenomen,
waarin besloten werd, telegrafisch bij
het college van Rijksbemiddelairs
aan te dringen op nader overleg op
zeer korte termijn over de salaris
verhoging, waarover zowel werkge
vers als werknemers het eens waren
geworden. Men sprak zijn grote on
gerustheid uit over het lange uitblij
ven van de goedkeuring van deze
verhoging.
De Stichting van de Arbeid is gro
tendeels nog van mening, dat er
sprake is van openbreken van een
loonregeling en dat de voorstellen
dus niet in behandeling kunnen wor
den genomen. Anderzijds meent de
stichting, dat er toch wel iets voor
radio- en t.v.-personeel gedaan moet
woTden. Men denkt hierbij aan een
uitkering ineens.
De vergadering, die nu wel eetts
haring of kuit wil hebben, stelde ten
slotte de eis, dat op 2 november ih
een nieuwe bijeenkomst opening van
zaken zal kunnen worden gegeven,
DE BEURS-CONJUNCTUUR IN DE LANDEN
VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAP
IN 196t
I
1958 a I 0
V--
_c oï*2.
F*
oU'
.A'
i.
r. AP*. MEI JUNI JULI AUG. SI
letherklanken
ZATERDAG
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20
VARA. 19.30 VPRO. 20.00-24.00
VARA.
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.35 Van de
voorpagina, lezing. 8.40 Gram. 9.00
Gym. v. d. vrouw. 9.10 Gram. 9.35
Waterst. 9.40 Koorzang. 10.00 Sa
men thuis, praatje. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Lichte muz. 10.50 Ten-
toonstellihgsagenda. 10.55 Jazzmuz.
11.20 Sportuitz. 11.45 Hammondorgel
en zang. 12.15 Van de wieg tot het
graf, vragenbeantw. 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Lichte muz. 13.00
Nws. 13.15 VARA-varia. 13.20 Jazz
muz. 13.55 Lichte muz. 14.10 V. d.
jeugd. 14.45 Gram. 15.00 Radiofil-
harm. ork. en solist. (Om 15.50-
16.10 Boekbespr.). 17.00 Jazzmuz.
17.30 Act. 18.00 Nws. en comm.
18.20 Gram. 18.30 Lichte muz. 19.00
Artistieke Staalkaart. 19.30 Welkom
vreemdeling, toespr. 19.45 Gram.
19.55 Deze week, lezing. 20.00 Nws.
20.05 Gevar. progr. 21.50 Soc. comm.
22.05 Lichte muz. 22.30 Nws. 22.40
De zwarte diamant, hoorsp. (3).
23.10 Quiz. 23.40 Gram. 23.55-24.00
Nws.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00-24.00 KRO.
7.00 Nws. 7.15 Gewijde muz. 7.30
V. d. jeugd. 7.45 Morgengebed en
overweging. 8.00 Nws. 8.18 Gram.
8.50 V. d. vrouw. 10.00 V. d. kleu
ters. 10.15 Gram. 11.00 V. d. zieken.
11.45 Gram. 12.00 Middagklok
noodklok. 12.04 Gram. 12.30 Land
en tuinb. meded. 12.33 Gram. 12.50
Act. 13.00 Nws. 13.15 Platennieuws.
13.25 Promenade-ork. en soL 14.10
Franse les. 14.30 V. d. jeugd. 15.30
Gram. 15.50 Het Schatgraversspel,
hoorspel. 16.45 Gram. 17.00 Sportact.
17.10 Instr. Octet. 17.30 Boekbespr.
17.40 Lichte muz. 18.00 Kunstkron.
18.30 Lichte muz. 18.50 U bent toch
ook Van de partij?, praatje. 19.00
Nws. 19.10 Act 19.25 Gram. 19.45
Lichtbaken, lezing. 19.55 Radiofil-
harm. ork. en solist. 20.50 Vragen
beantw. 21.00 Gevar. progr. 22.00
Licht progr. 22.20 22.25 Boek
bespr.. 22.30 Nws. 22.40 Wij luiden
de zondag in. 23.00 Religieuze muz.
m. comm. 23.55-24.00 Nw6.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
KRO: 15.00 Anno, documentaire.
15.30 Muzik. progr. 15.50-17.00 Film-
rep. van een reis door Chili. 17.00-
17.30 V. d. kind. 19.30 TV-film.
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz.
KRO: 20.20 Brandpunt. 21.00 Gevar.
progr .22.00 Hitchcock-film. NTS:
22.30-23.15 Eurovisie: Ork. conc.
