Pater Leon. v. d. Bergh (Mill Hill) vijftig
jaar priester
Met pater J. Coenen O.S.C. luisterde
schoolgemeenschap naar Henk Schaer
Eenrichting-verkeer op
Stationsweg en Steenstraat
Inrijden Haarlemmerstraat verboden
van Blauwpoortsbrug
KINDEREN IN HET NIEUWE WOUD
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
ALPHEN AAN DEN RIJN
Hij werkte 35 jaar onder koppensnellers
Pater Leonardus van den Bergh van de Congregatie van de paters van
Sint Joseph voor vreemde missiën te Mill Hill, de blinde pater, zoals hij
hier en in de streek in brede kring bekend is, hoopt zondag 24 september
a.s. in het Sint Josephpension te Alphen a.d. Rijn zijn gouden priesterfeest
te vieren.
Pater Van den Bergh is op 4 januari 1886 te Aarlanderveen geboren.
Dat was in de 'Van Manderloostraat van het tegenwoordige Alphen aan den
Rijn. Daar dreèf zijn vader een juwelierszaak, die gestaan heeft op de
plaats waar nu het dubbele winkelpand met bovenwoningen staat, waarin
het herenmodjehuis Raaphorst en de groenten- en fruithandel Burger zijn
gevestigd.
De heer en mevrouw Detmers dan
ken pater Coenen.
Drukke receptie na
Leidsche Schouwburg
De viering van het zilveren pries
terjubileum van pater J. Coenen
OSC, moderator van het St. Agnes-
lyceum beperkte zich gisteren niet
tot de kerkelijke viering in de St.
Lodewijkskerk en de prachtig ver
zorgde huldigingsbijeenkomst in het
St. Antoniusclubhuis. Integendeel, de
Agnieten gingen nog even door na
ons sluitingsuur voor nieuws.
Om twee uur kwamen de jubi
lerende moderator, de feestvierende
leraren en Agnieten weer bij elkaar
in de Leidsche Schouwburg, waar de
bekende voordrachtskunstenaar Henk
Schaer gedurende meer dan twee uur
gedeelten declameerde van P. C.
ZOETERWOUDE-
LEIDERDORP
Boutens voortreffelijke dichterlijke
vertaling van de Odyssee.
Geboeid luisterden de aanwezigen
naar de lotgevallen van de veel-
listige Odysseus en zijn zwerftocht
na de val van Troje naar zijn land
Ithaka.
Voor de pauze declameerde Henk
Schaer de aanroeping van Homerus
tot de muze, de vergadering der go
den, de schipbreuk van Odysseus en
zijn aankomst in het land der Phai-
aken.
Na de pauze werd de suggestieve
en verbeeldingrijke moord op de vrij
ers die tijdens de afwezigheid van
Odysseus al brassend en fuivend
diens echtgenote het hof hadden ge
maakt, nog eens ten tonele gevoerd.
Henk Schaer was na de pauze even
uit zijn concentratie, misschien ook
wel omdat hij het contact met de
allerkleinste Agnietjes, die in grote
getale aanwezig waren, niet geheel
meer had. Henk Schaer herstelde
zich evenwel goed in zijn voordracht
uit 't XXIIIste boek van de Odyssee,
nl. de herkenning van Odysseus
door zijn veel geplaagde en harts
tochtelijk belaagde echtgenote Pene
lope.
Joke Nouwens, presidente van de
Academie, dankte Henk Schaer na
mens de gehele schoolgemeenschap.
Met het schoollied werd afscheid ge
nomen van de Leidsche Schouwburg,
waarin men enige uren aangenaam
en kunstzinnig genietend had door
gebracht.
Receptie.
In restaurant Van der Heijden re
cipieerde de jubilerende moderator.
Meer dan een uur lang kon pater
Coenen de gelukwensen in ontvangst
nemen van de bijna talloze oud-leer
lingen, ouders van leerlingen en oud
leerlingen. Onder de feliciterenden
bevonden zich ook deken W. P. M.
Haring, de heer Van der Spek na
mens het oudercomité, de heer H.
Hendriksen, conrector van het St.
Bonaventura-lyceum, mevrouw G.
van Dongen-Te Nijenhuis, mede na
mens het r.k. schoolbestuur. De har
telijke banden, die pater Coenen
als moderator op het lyceum heeft
weten Je leggen kwamen wel zeer
tot uitdrukking in de vele woorden,
die over en weer gesproken werden.
Velen deden ook hun felicitaties ver
gezeld gaan van stoffelijke blijken
van waardering.
De zusters in het klooster „De Goe
de Herder" organiseren weer 'n ten-
toonstelling om te laten zien wat er
aan de meisjes wordt geleerd en om
een inzicht te hebben wat door de
meisjes wordt gepresteerd. Het wordt
een expositie van fraaie handwer
ken, borduurwerk, leer- en houtsnij
werk, knip-, naai- en kookkunst. Er
is ook een unieke poppenkraam,
voorts ballet en theeschenkerij.
Diamanten bruidspaar te
Leidschendam
Morgen 20 september is het zestig
jaar geleden, dat het bruidspaar
Christianus P. Lans en Wilhelmina
v. d. IJssel, Zijdestraat 1, in de echt
werden verbonden.
Beiden zijn te Leidschendam gebo
ren en getogen; zij zijn ook beiden
afkomstig uit grote gezinnen van
2 aloude Leidschendamse scheeps-
jagersfamilies. De bruidegom bleef
nog enigszins de familietraditie
voortzetten en verdiende het grootste
deel van zijn leven de kost als schip
per. Van het gezin V. d. IJssel is de
thans 81-jarige diamanten bruid de
laatste overlevende; de bijna 83-ja-
rige bruidegom heeft nog twee zus
ters in leven, waarvan één in Frank
rijk woonachtig is. Zelf hadden zij
een gezin van zeven kinderen, die
allen nog in leven zijn en waarvan
de meesten in Leidschendam zelf of
in de naaste omgeving woonachtig
zijn; zij hebben ook 21 kleinkinderen
en 13 achterkleinkinderen.
Ofschoon beiden zich nog in een
goede gezondheid mogen verheugen,
moet vooral de bruid zich de laatste
jaren nogal ontzien; het echtpaar ge
niet thans een onbezorgde en goed
verzorgde oude dag bij een van hun
kinderen.
Desondanks maakt de bruid, als het
enigszins mogelijk ls, nog graag haar
dagelijks wandelingetje, terwijl men
de heer Lans nog geregeld kan aan
treffen in de omgeving van de sluis,
waar hij geniet van de gezellige
drukte of van een praatje met oude
kennissen.
Het feest wordt gevierd op zondag
24 september met een hoogmis in de
kerk, waar zij zestig jaar geleden
trouwden, de Sint Petrus en Paulus-
kerk. Daarna volgt een intiem-fami-
lie-ontbijt, waaraan alle kinderen
met hun nakomelingen zullen aan
zitten.
Van half één tot twee uur is er in
het parochiehuis, Damlaan, gelegen
heid om het diamanten paar zijn ge
lukwensen aan te bieden.
Stromijt in brand Naar uit een
onderzoek is gebleken, zijn met luci
fers spelende kinderen oorzaak van
de felle strobrand op het erf van de
heer Hofland aan de Rozenlaan. De
brand liet zich door de grote rook
ontwikkeling vrij ernstig aanzien en
de actieve vrijwillige brandweer
stond aanvankelijk voor een moei
lijke opdracht. Maar na een uur wer
ken was de brandweer 't vuur mees
ter door twee stralen water aanhou
dend op de vuurzee te doen inwer
ken.
De gehele voorraad stro, ongeveer
1400 kg ging verloren, maar de wo
ning van de heer Hofland kon be
houden worden.
De verkeersnood in Leiden
Zoeken maar!
Mede naar aanleiding van hetgeen
hieromtrent naar voren is gebracht
bij de behandeling van de gemeente
begroting voor het dienstjaar 1961
hebben b. en w. zich beraden over de
vraag, hoe op korte termijn enige
verbetering kan worden aangebracht
in de verkeerssituatie bij de Blauw
poortsbrug.
Uit een onderzoek is namelijk ge
bleken, dat de verkeersintensiteit op
de hoofdroute door de stad het
grootst is op het gedeelte tussen de
Breestraat en de Rijnsburgerweg.
Zélfs wordt voor de Blauwpoortsbrug
en de Steenstraat de praktische ver
keerscapaciteit reeds dicht benaderd.
Teneinde deze toestand enigermate
te verlichten, bieden zij het volgen
de voorstel aan, dat uiteraard slechts
een bescheiden bijdrage mag heten
tot de sanering van het verkeer in de
binnenstad, in afwachting van de
verwezenlijking van het Wegensche
ma. Enige andere verbeteringen van
bescheiden omvang zijn in onder
zoek.
B. en W. stellen voor eenrichtings
verkeer in te voeren op de Turfmarkt
de Turfmarktbrug, de Nieuwe Bees
tenmarkt, de weg langs de molen
„De Valk", de Valkbrug en 't Schut
tersveld in de richting van het Sta
tionsplein, benevens eenrichtingsver
keer op de Stationsweg, de Rijnsbur-
gerbrug, de Steenstraat en de Blauw
poortsbrug in de richting van het
centrum van de stad.
B. en W. zijn zich er terdege van be
wust, dat aan deze oplossing enige
bezwaren zijn verbonden. Zo doet
zich aan moeilijkheid voor, wanneer
de Turfmarktbrug voor de scheep
vaart is geopend. Op de Turfmarkt,
de Prinsessekade en zelfs op het Kort
Rapenburg kan dan een opstopping
ontstaan. Deze kan echter worden
marktbrug aan het rij verkeer toe te
voorkomen, door bij geopende Turf-
staan de Blauwpoortsbrug van de
Prinsessekade af te berijden, waarna
de weg aan de oostzijde van de Bees
tenmarkt moet worden gevolgd. Op
laatstgenoemde weg zal derhalve
eveneens eenrichtingsverkeer nodig
zijn.
Het tijdelijk openstellen van de
Blauwpoortsbrug in deze richting is
uitvoerbaar, als het bord, aangeven
de het inrijverbod aan de zijde van
de Turfmarkt, wordt bedekt of dicht
geklapt b.v. door de brugwachters en
de omleiding tevens door een licht
bak aan het begin van de Turfmarkt
wordt aanggegeven.
Om de hoek Turfmarkt-Oude Vest
veiliger te maken, zal het nodig zijn,
eenrichtingsverkeer in te voeren op
de Oude Vest tot de Lange Mare in
de richting van deze straat.
Terwille van de veiligheid en de
vrijheid van het verkeer op 't kruis
punt Haarlemmerstr.-Prinsessekade-
Blauwpoortsbrug-Turfmarkt achten
wij het voorts gewenst in de Haar
lemmerstraat een verbod linksafs'laan
in te stellen en te verhinderen, dat
van de zijde van de Blauwpoortsbrug
verkeer rechtuit de Haarlemmerstr.
inrijdt. Dit laatste is reeds te berei
ken, door de Haarlemmerstraat over
een zeer korte afstand, tussen de
Prinsessekade en de Schapensteeg,
gesloten te verklaren in de richting
vah de Schapensteeg. Het verkeer,
dat hierdoor moet omrijden, zal zijn
weg zoeken langs de Oude Vest of
de Apothekersdijk. Het linksafslaan
op de Prinsessekade naar de Apothe
kersdijk zou kunnen worden verge
makkelijkt door voorsorteringsvlak
ken.
Wellicht zal het wenselijk zijn op
de Apothekersdijk zelf en op de Stil
le Rijn eenrichtinsverkeer in ie voe
ren in de richting van de Stille Mare.
B. en W. achten het echter raadzaam
deze maatregelen voorhands in af
wachting van de praktijk nog niet te
nemen.
Tenslotte moet nog een tijdelijk
bezwaar tegen de hierboven beschre
ven oplossing worden genoemd: een
deel van de maatregelen is voorlopig
niet uitvoerbaar op vrijdagmorgen in
verband met de veemarkt. Het ver
keer in de richting van het station
zal dan de oude route over de
Blauwpoortsbrug, Steenstraat en
Stationsweg moeten volgen, terwijl
de Valkbrug en de weg langs de mo
len „De Valk" voor het bedienend
verkeer naar de veemarkt openge
steld moeten zijn.. B. en W. stellen
voor, dat de uren, waarop deze afwij
kingen zullen gelden en de wijze,
waarop een en ander kenbaar zal
worden gemaakt, door het college
zullen worden vastgesteld.
De gevolgen van de gehele voor
gestelde wijziging voor het collectie
ve openbare personenvervoer met
name ten aanzien van het verplaat
sen van bushalten hopen b. en w.
in overleg met de betrokken onder
nemingen op bevredigende wijze te
kunnen regelen.
De datum van invoering van het
complex van maatregelen zouden b.
en w. eveneens gaarne nader willen
bepalen.
Zijn priesterstudie volgde pater
Van den Bergh aan het Klein-Semi-
narie Hagevéld te Voorhout (6 jaar)
en aan het Ghoot-Seminarie te War
mond (3 jaar). Vóór het sub-diako-
naat stak hij de zee over om gedu
rende twee jaar verder te studeren
in het Moederhuis van de Congrega
tie der paters van Sint Joseph te
Mill Hill CLonden).
Zijn H. Priesterwijding ontving
pater Van den Bergh daar op 23
september 1911. Nog dn het zelfde
jaar werd hij door zijn kerkelijke
overheid uitgezonden naar de missie
van Sewnrak op Borneo. Daar zou
hij, naar het nu blijkt, zijn levens
werk, daar het christendom te vesti
gen, grond geven en er de vruchten
van aanschouwen. 35 jaar lang heeft
hij als missionaris gewerkt onder de
moeilijkste omstandigheden, onder de
gevaarlijkste volksstammen van Bor
neo, de koppensnellende Daj aks. Het
waren mensen die als hun hoogste
ideaal nastreefden zoveel mogelijk
mensenhoofden te veroveren. Hun
meest geliefde slachtoffers waren
dan de blanken. De verschroeide kop
pen hingen ze dan in bundels aan
ruwe staken in hun lange familie
huizen op, als schrikaanjagend trofee
voor de Europeanen.
Talenkenner
Pater van den Bergh heeft ook
gemissioneerd onder de primitieve
Milano-stammen en de Footchow-
Chinezen. Zoals dat in vele andere
omstandigheden het geval is, vormt
ook voor het welslagen van de missie
taak de kennis van de eigen taal en
zeden en gewoonten van de te mis
sioneren volksstammen een goed pas
sende sleutel om bij de families
binnen te komen. Zo moest pater
Van den Bergh, behalve de moderne
talen, nog zes inheemse talen ken
nen, ook het Chinees, alles behalve
de gemakkelijkste onder de talen
reeks. Wat voorts voor alle missio-
narisen geldt, gold ook voor pater
v. d. Bergh: hij moest een manusje
van alles zijn. Hij moest onderwijs
geven, zieken medisch verzorgen,
wegen aanleggen, bruggen bouwen
ende lekke rijstpot solderen
om slechts enkele van de vele „bij-
vaken" van een missionaris te rele
veren, die hij „onder de knie" moet
hebben, wil hij „ingang" krijgen bij
de bevolking van zijn missiestatie.
Urenlang kan pater Van den Bergh
vertellen van zijn ervaringen en be
levenissen en van zijn aanwijsbare
successen. Hij heeft veel moeilijkhe
den het hoofd moeten bieden, maar
er waren ook veel zonnige momenten
in zijn missie-periode. Een van zijn
successen dat hem „te binnen schoot"
en waarop hij met trots en dankbaar
heid kan terugzien, is ongetwijfeld de
bekering van een toen jonge kop
pensneller. Van hem is thans een
pracht christen geworden. Hij was
een van zijn jongens, die hij uit de
wildernis naar zijn armelijk school
tje had meegenomen en hem opvoed
de. In 1947 behaalde diezelfde ex-
bosbewoner aan de universiteit
„Aurora" te Shanghai de doktersti-
tel. Voorts hebben thans tientallen
jongens en meisjes, die opgevoed
werden in de missiescholen, hun weg
gevonden naar hoge posities in het
goevernement.
Concentratiekamp
In. die 35 jaren is pater Van den
Bergh tweemaal op vakantie geweest
in zijn vaderland, in zijn geboorte
plaats, waar hij zijn beide ouders nog
in leven trof. De eerste keer om ge
zondheidsredenen was het in 1923, de
tweede keer elf jaar later.
De gevolgen van de tweede wereld
oorlog zijn ook aan pater Van den
Bergh niet bespaard gebleven, al wa
ren de moeilijkheden daar anders
dan hier. Van 1941 tot 1945 was hij
gevangene van de Japanners en werd
hij met vele andere westerlingen
(vele priesters) in een concentratie
kamp opgesloten. Die periode eiste
van pater Van den Bergh een zware
tol. Hij heeft daar veel ontberingen
ondergaan en dat kostte hem zijn ge
zichtsvermogen. Pater Van den Bergh
is thans volslagen blind. Gelukkig
weet hij zich ook in deze omstan
digheden staande te houden. Zijn aan
passingsvermogen, waarin hij als
missionaris is getraind en gehard,
bewijst hem ook nu bijzonder goede
diensten. Hij redt zichzelf in vrijwel
alle omstandigheden en typt zelf
vrij nauwkeurig van tijd tot tijd een
verhaal van zijn belevenissen in de
schier onbegaanbare wildernis van
Borneo.
Bevrijding
Na uit het concentratiekamp te zijn
bevrijd en tijdelijk van noodkleding,
een afgedankt soldatenpak je, te
zijn voorzien, moest pater Van den
Bergh voor herstel van gezondheid
in een ziekenhuis worden opgeno
men. Dat gebeurde in een katholiek
hospitaal in Sidney (Australië). Daar
bleef hij een jaar lang. Toen kreeg
hij na zes jaren weer voor het eerst
behoorlijke priesterkleding aan, een
toog, broek, jas ,vest en ook schoe
nen.
In augustus 1945 kwam pater Van
den Bergh met „De Bloemfontein"
rechtstreeks uit Australië in Rotter
dam aan. Na zich op vaderlandse
bodem een korte tijd aan een nabe
handeling van zijn concentratiekamp-
ziekte te hebben onderworpen, een
van zijn ogen moest de pater reeds
missen, vestigde de priester-jubilaris
zich ais rector van het Lidwina-ziek-
kenhuis te Den Helder. Hij bleef daar
ongeveer drie jaar, tot een netvlies
scheuring ook het andere oog zijn
functie ontnam.
Nog enige tijd verbleef pater Van
den Bergh in een rusthuis van zijn
congregatie en vestigde zich daarna
einde 1955 in het Sint Josephpension
aan de Prins Hendrikstraat 163 te
Alphen aan den Rijn.
Daar zal op zondag 24 september,
in de kapel van het pension, des
morgens om half tien een plechtige,
gezongen H. Mis uit dankbaarheid
worden opgedragen door de feeste
ling, die daarbij geassisteerd zal
worden door zijn beide heerneven,
de paters Rozestraten. Iedere belang
stellende wordt tot de H. Mis toege
laten. Van 11.30-^-12.30 uur recipieert
pater v. d. Bergh in de recreatiezaal
van het Sint Josephpension.
INWOONSTER UIT ALPHEN
VERONGELUKT
In Hoofddorp is zondag de echtge
note van de Alphenaar Th. S. W.
Plantfeber bij een auto-ongeluk ge
dood.
Zij zat in de auto bij haar man.
Toen de wagen tijdens het inhalen
op een tegenligger botste, werd de
vrouw uit de auto geslingerd. Bij de
botsing werden verder nog drie per
sonenauto's en een bus betrokken.
Er ontstond een grote ravage. De in
zittenden van de andere auto's kwa
men er zonder kleerscheuren af.
WASSENAAR
TWEEDE PRIJS VOOR DE
BRANDWEER
Bij de landelijke brandweerwed-
strijden, die in IJsselstein gehouden
zijn, heeft de brandweer van Wasse
naar een mooie prestatie geleverd.
In de categorie tank-autospuit-ho-
gedruk werden de Wassenaarse
spuitgasten tweede achter de ge
meentelijke brandweer van Leerdam.
Zwijndreoht veroverde de derde
plaats.
Bij de opening van de Staten-Generaal, Prinsjesdag, waren ook de prinses
sen Beatrix, Irene en Margriet aanwezig. Hierbij een foto, die vanmiddag
omstreeks één uur werd gemaakt.
82. De beide jongens werden snel goede vrienden. Op
zekere dag vertelde Edward zijn gezel - Chalonder ge
naamd - de geschiedenis van zijn leven en zijn voorne
men zich bij het koninklijk leger aan te sluiten.
Chaloner stelde voor eerst gezamenlijk een bezoek te
brengen aan zijn verwanten, de twee oude adellijke
dames Conynghame. Edward kon een lachje niet ver
bergen want hij greep onmiddellijk een brief uit zijn
tas geadresseerd: „Aan de hoogachtbare dames Conyng"
hame".
83. Op het slot der dames aangekomen waren deze ten
zeerste verheugd kennis te maken met de zoon van ko
lonel Beverly.
Chaloner gaf zijn vriend rijlessen die van hem een
lenig ruiter maakte.
