S)e £cidóe(Boti^cmt
RUSLAND LIET KERNBOM
ONTPLOFFEN
EXPLOSIE
MOET REEDS LANG ZIJN
VOORBEREID
Bom van „gemiddelde sterkte'
In de atmosfeer boven Centraal Azië
Neutralen verontrust door
kernproeven
Waarschuwingen
te Belgrado
Goulart eist zijn zetel op
Leger tegen congres Goulart het werk neergelegd.
f
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1961
51ste JAARGANG No. 15414
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De eerste dreun
is er al weer!
Erirecteur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5 - Red. 20015, 25594 - Advert. 20826 Klachten bezorging 33839 (tussen 17.30 en 19.00 n.) - Giro 10 30 03 - Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
Gracia c.s. in Griekenland
le sterk tegen het nemen van kern
proeven gekant zijn.
Enige hunner echter hadden ge
hoopt dat de Sow jet-Unie de aan
kondiging had gedaan om politieke
druk op de Westelijke mogendheden
uit te oefenen en tenminste voor
lopig niet tot het nemen van proe
ven zou overgaan.
Volgens waarnemers wordt het
voor de delegaties nu moeilijk in
hun gematigde houding tijdens de
conferentie te volharden.
In conferentiekringen in Belgrado
meent men algemeen, dat het Wes-
99 jn nov^ber 1958 genomen, enige j.en zojang het zelf de kernwapen-
dagen na het begin van de conferen- proeven ^et hervat een moreel
tie over het staken van kernproeven £eer sterke iti js komen t staan
in Geneve, die op 31 oktober van dat Ds Michael Scott en ds. Homer A.
laar begon In de Verenigde Staten jack> leiders van de anti-kernwapen-
De Sowjet-Unie heeft een kernexplosie tot stand gebracht, zo heeft Het de laatste kernproef in oktober beweging in Engeland en de Ver.
Witte Huis vrijdagavond te Washington bekendgemaakt. Deze kernproef 1988 genomen. Staten, heben de conferentie in Bei-
werd vrijdag in het gebied van Semipalatinsk in Centraal-Azië genomen. Gedurende de besprekingen in grado verzocht een spoedzitting van
Het kernwapen is in de atmosfeer tot ontploffing gebracht en zou van Geneve zijn voor zover bekend al- van de Assemblée van de Verenigde
„gemiddelde kracht" geweest zijn. leen door Frankrijk kernproeven ge- Naties bijeen te roepen om verdere
Het Witte Huis maakte bekend, dat de ontploffing van de Sowjet-Russische nomen,
bom in de vroege middaguren van vrijdag was waargenomen door waar
nemingssystemen op lange afstand. De woordvoerder van het Witte Huis
kon niet meedelen op welke hoogte de ontploffing heeft plaatsgevonden.
President Kennedy werd eerst na geruime tijd, om kwart over 8 Ned. tijd,
op de hoogte gesteld „omdat het zolang duurde de waarneming bevestigd
te krijgen." President Kennedy toonde zich niet verrast, aldus de woord
voerder.
EXPLOSIE REEDS LANG
VOORBEREID
In gezaghebbende kringen in Pa
rijs wees men erop, dat een atoom-
Volgens Arthur Dean, het hoofd
rijs wees uien cruy, uai ecu awuiu- j AiriPrikaancP dpWatip naar dp
ontploffing zoals de Sowjet-Unie
Ondanks de algemene opwinding, die in het Witte Huis is veroorzaakt, heeft :V p.s h..fx -.oh-,,;!».*" AAn conferentie in Genève over
nrocMonl ffonnniltr hoclnlnn Viof Irnmanrip iiroolrpinrip in «Hn huitonvprhliif l"anS lOl SianO Heelt geordCIll, CCU PVAnt11PAl vprhnd fin hp+ hnildpi
president Kennedy besloten het komende weekeinde in zijn buitenverblijf ^oortereid^van ver^heidene we
in Hyannis Port (Massachusetts) door te brengen, waar hij nieuwe be- M 3 'Z
eventueel verbod op het houden van
sprekingen met zijn specialisten over de kernvraagstukken zal voeren.
vooruereiumg van versmc.ueiie wc- kernproeven de Russische super
ken vereist en dat zij derhalve reeds ^m van 100 megaton te groot voor
L1U111 V Ctii 1UU HlCAdlVll IC KlUUl VUUi
geruime tijd tevoren moet zijn voor- mUitaire doeieinden. Dit is geen mi-
litair wapen, doch een wapen voor
j massa-terreur, aldus Dean. De mens-
Voorts meent men dat deze explo- hejd ecMer niet kapituleren voor
sie van middelmatige sterkte een
het tot onb- een P°litiek van afpersing en ter-
„GEMIDDELDE STERKTE" deling onderzoek van het Zweedse voorbereiding is voor
Een wapen van „gemiddelde sterk- ministerie van defensie meent uit de ploffing brengen van een krachtiger
te" heeft volgens Amerikaanse ex- kracht van de explosie te kunnen af- bom. AFWIJKEND GELUID
perts een energie van 100 tot 500 leiden, dat de Russen een nieuw 0°k in. ?en verklaring van het M ™™m„r.,'ct;Qr.ViP nartü
kiloton en is kleiner dan een mega- type atoombom hebben ontwikkeld. Britse ministerie van buitenland- De Noorse communistische party
ton (Een megaton is gelijk aan een Do radio-aktieve neerslag van de- se zaken wordt opgemerkt, dat deze heeft 1kwu S I
miljoen ton t.n.t.) De bom die tegen ze bom is waarschijnlijk betrekke- proeven een aanzienlijke tijd van nomen,.waarin'wordt^Eezegd, dat de
het einde van de oorlog op Hiroshi- lijk gering en vormt geen gevaar voorbereiding vereisen en dat de partij nu zowel,ais ™°rheen kern-
ma geworpen werd was ongeveer 20 voor de volkeren in dit deel van de Russen aktieve voorbereidingen moe- wapens en kernproeven categorisch
kiloton, wat gelijk staat met 20.000 wereld., zei hij. hebben genomen, terwijl zij in verwerpt.
ton tnt Voor zover bekend zijn de laatste Geneve nog praatten over een ver- De party verklaart, dat m de hui-
Dr. Tortsen Magnusson van de af- Sowjet-Russische kernproeven op 1 £ragtottet verbieden van dergely- dige vo» emve^
Daar de proef in de dampkring en ten van kernproeven nog sterkér en Vakantiekiek van het Monegaskische prinselijke gezin, genomen op de
uit de kringen Maastricht en Den niet ondergronds schijnt te zijn ge- met nog meer .beslissende kracht dan Philopappus heuvel in Athene, tijdens de vakantie, die het in de Griekse
Bosch zich in een brief aan het KVP- nomen, wordt ook het gevaar voor ooit tevoren gesteld moet worden. hoofdstad doorbrengt.
partijbestuur daartegen gekeerd en de gezondheid als gevolg van radio-
NIEUWGVINEA
OP DE HELLING
om voortzetting van het totnogtoe ge- aktiviteit in een tot dusver nog niet
volgde beleid verzocht. Zij herinneren gekende mate verhoogd, aldus het
ij na meer dan ooit tevoren is de 2^5. - op zichz.elf uiteraard niet Engelse ministerie van buitenlandse
Dyna meer aan oon Tevoren (en onfechte aan het werkprogram zaken.
u laatste tijd weer het Nieuw-Gui- „Qn vvp hnirfierp narip.
TWEEDE SCHOK IN BELGRADO
-- van de KVP voor de huidige parle-
mentaire periode, al moet men aan
het beleid, dat naar uiteenlopende zulk een stuk jn de tegenwoordige
diln"nete wordenïevoerdDuidelij- ^^ifY van ?e (^nationale) Het nieuws van de Sowjet-Russi-
w^iLin ™n l JSrafvaandlmr ia °ntwlkkelmg natuurlyk ook niet sche kernexplosie kwam als een
ker dan m menig voorafgaand j r s een absolutie waarde toekennen, tweede schok in Belgrado, waar de
fement' straks6 JTT't&SSLjE Tenf*te verdient "vS^eïgSdet
ÏSïïiinlSS aan ppn hSVron-diee van de zgn' ëroeP-Riikens <Prof- landen wordt gehouden. Velen vat-
handeling niet aan een hartgrondige Duynstee) stellig vermelding, met ten dit op als een volkomen negeren
gedachtenwisseling zullen kunnen wier jdeeën immers menigeens zo Van de gevoelens van de aan de con-
ontkomen, waarbij zonder veel twy- is wel geleken instemde. ferentie deelnemende landen, die al-
fel een vrije scherpe botsing te zien Bovendien is nu zojuist ook weer
zal zijn van de opinies, welke men van de an^g kant door de Indone-
nu nog op lager niveau dag aan dag sjsche staatsraad Mohammed Yamin
om de hegemonie ziet strijden. bjj zij-n vertrek naar de conferentie 1£
Daar is in de eerste plaats de ge- van neutrale landen te Belgrado nog KOK 1 fc. gOll
heide opvatting in socialistische e?n bijdrage aan het al lijvige dos-
der
neutralistische landen te Belgrado
uciuc uF»"""b „_j geopend had, voerde president Soe-
kring, die duidelijker werd geventi- siar toegevoegd, toen hij zinspeelde Een muur te Seoel, die onder- karno het woord. Hij kon natuurlijk
vernietiging van het mensdam".
Hij achtte onderhandelingen slechts
mogelijk in een „van hysterie ontdaan
internationaal klimaat, waarin de
rust is weergekeerd".
De Tunesische president Bourguiba
stelde in zijn toespraak voor een so
ciale commisie in het leven te roe
pen, waarin landen, die geen kernwa
pens bezitten, vertegenwoordigd zou-
kernproeven gehouden zullen wor- den zÜn- Hij meende dat een
den» dergelijke commisise de onderhande-
De Birmaanse premier Oe Noe no- Imgen over ontwapening zou kunnen
digde de Sowjet-Unie en de Verenig- vergemakkelijken,
de Staten, „die een zware verant- Be zitting van de conferentie van
woordelijkheid dragen", uit „er reke- Belgrado is tot zaterdagmiddag ver-
ning mee te houden, dat een derde daagd. De eerste spreker zal dan kei-
Nadat gisteren president Tito van wereldoorlog neer zou komen op de zer Haile Selassie van Ethiopië zijn.
Joego-Slavië de topconferentie
leerd, nadat dr. Drees enkele jaren °P ™e ip land.en zynde interna- mynd was tengevolge van twee dagen niet nalaten om de kwestie Nieuw-
geleden het regeringsschip had veria- ïl°°ale ataPPen. waarschijnlijk in de stortregenSi is zaterdag op vijf hui- Guinea ter sprake te brengen. Na
ten, waarop hij destijds niemand v-iN* zen gevallen, waardoor 23 mensen hem was president Nasser van Egyp-
maakte daarvan een geheim be- Met dat alles staat het Nieuw- dje de huizen sliepen, omkwamen, te de eerste, die kritiek op de Sov-
slist niet de koers wenste te varen, Guinea-vraagstuk dus wel zeer dui- vier personen werden gewond. jet-Unie leverde in verband met de
die anderen in zijn groep wél voor- delijk vooraan in de ry van kwesties, hervatting van de kernproeven,
stonden. Dat standpunt is in de ten aanzien waarvan in de komende De Russische ruimtevaarder
daarop volgende tijd fel verdedigd en maanden een heel concrete politiek German Titov is vrijdagmiddag om- Hij noemde het Russische besluit
gepropageerd; deze week heeft het zal moeten-worden vastgesteld, on- streeks half vier op het vliegveld om eenzijdig de kernproeven te her
partijbestuur van de P. v. d. A. in een geacht de ernstige meningsverschil- Schoenefeld in Oost-Berlijn aange- vatten „schokkend" en „betreurens-
officiële verklaring weer een „oplos- len, die dienaangaande bestaan. De komen, waar hij werd ontvangen waardig". Het gevaar van een oorlog meegedeld, dat de vlce"P^1®.®^ z?" ie
sing in internationaal overleg" van tot nu toe tegenover elkaar staande door de Oostduitse regeringsleider was er door verhoogd, meende hij. terdagochtend vroeg (Nea. tijat m Lfit nummer bestaat Uit lb pagina S
de N.G.-kwestie noodzakelijk ge- kampen hebben een verschuiving Walter Ulbricht en andere communis- PoJ".to, Alegro is aangekomen.
noemd. In wezen moet zulk een over- ondergaan, die nog niet precies valt tische autoriteiten. Het is zijn eerste President Ibrahim Abboed van Soe- Het Braziliaanse congres neeit ae
leg volgens deze groep uiteraard naar af te bakenen, maar waaraan ten buitenlandse reis sinds zijn ruimte- dan stelde voor om het gehele Afri- voorgestelde amendementen op de pi
het afstoten van Nieuw-Guinea lei- nadele waarschijnlijk van het tot nu vaart. Ongeveer tienduizend Oost- kaanse continent tot een „neutrale grondwet, die beoogden de macht J
den. De regering heeft immers reeds toe geldende regeringsstandpunt berlijners waren getuige van zijn zóne te maken, waarin noch kernwaj van^^preMaent te beknotten, van de
bij herhaling haar bereidheid tot weinig twyfel kan bestaan. aankomst. pens opgeslagen zullen zijn, u an
overleg te kennen gegeven, al moet
t van solidariteit met vice-president
CD O De haven van Rio is thans door
mariniers bezet, terwijl het leger het
Radio Legalidad, de zender van de centrale station bewaakt,
aanhangers van Joao Goulart, heeft
Conferentie der onzijdigente Belgrado
gezegd, dat haar initiatieven op dit
terrein (nog) niet verrassend waren.
Van de andere kant echter weet ook
iedere insider wel, dat de reële kan
sen op zulk een overleg voorshands
minimaal zijn gebleken.
KJTin of meer gelijkluidend aan die
socialistische opvatting zijn nu
de laatste tijd verscheidene andere
groepen gaan denken. Vrij sterk is dat
het geval ten aanizen van de neo-
liberalen met een wat linkse inslag,
wier opvatting men ook in hun pers
aantreft. Het is niet duidelijk, of
dat standpunt ook het (officiële)
WD-gevoelen weergeeft. Dat zal ech
ter toch weldra moeten blijken. De
verdienste van laatstbedoelde groep
lijkt ons in alle geval, dat zij het
niet bij vrij algemene kreten laat,
maar ook al een tamelijk concrete
gedragslijn suggereert, al komt die
ons voorshands Weinig reëel voor. Het
komt neer op een soort afschrijvings-
taktiek voor de overgebleven móge
lijkheden tot oplossing van het N.G.-
probleem, waarbij voor Nieuw-Gui
nea slechts als enige keus een aan
sluiting bij Indonesië resteert. Een
fraaie oplossing zou dat na ons ge
geven woord aan de Papoea's ook
na verloop van enkele jaren niet
zijn.
I Tit katholieke kring heeft vooral
de actie van de Nijmeegse hoog
leraren bekendheid gekregen, waar
van totnogtoe niet duidelijk is, in
welke mate hun aandrang weerklank
in KVP-kringen heeft gevonden. Wel In Belgrado is vrijdag de conferentie van de neutrale landen officieel begonnen. De foto toont president Tito
noch hand gewezen. Billt. "terdag 2 sept. 1961 - 10
De voorzitter van het Braziliaanse UUI- deelt mede.
Een grillig gevormd hoge drukge-
hebben deze week de KVF-jongereti tijden* het uitspreken ren de openingsrede, (telefoto)
Congres heeft de installatie van vice- __T,
president Goulart tot president vast- bied met een centrum boven Mid-
gesteld op maandag 4 september. men-Europa en een centrum boven
de Noordzee bepaalt het weer in onze
In het Congres hebben verschil- streken- verband met de hoge
lende afgevaardigden hun stem tegen vochtigheid van de lucht en de ge-
de grondwetshervorming aldus gemo- fmge wind vormde zich vannacht op
tiveerd, dat de strijdkrachten de mtgebreide schaal weer mist, die
volksvertegenwoordiging onder druk vanmorgen in het zuiden van het land
zetten om overhaaste besluiten te ln, ochtend optrok bij
nemen. Zoals bekend beschouwen de sn stijgende temperatuur. Vanmor-
ministers van het leger Goulart als ,°P? uur me^^e bet vliegveld
te links. Daarom wilden zij zijn be- Zuid"Limburg al een temperatuur
voegdheden als president beknotten. X3!1 ,gr.a p dezelfde tyd was
het in het midden van het land nog
Nu het Congres daa/rtoe niet be- maar 16 g^den. Ook in de komende
reid bleek, heeft de voorlichtings- nacht Plaatselijk weer mist ont-
dienst van de militaire ministers mee- sta&n. Morgen overdag zal het echter
gedeeld, dat de strijdkrachten zich °P de meeste plaatsen zonnig zijn
tegen de investituur van Goulart als ongeveer dezelfde temperaturen
president zullen verzetten. a^s vandaag.
Het leger met uitzondering van ZON* EN MAANSTANDEN
het derde leger de luchtmacht en
de marine zijn, enkele individuele uit- 3 Sept.: zon op 05.54; onder 1924;
zonderingen daargelaten, vastbeslo- maan op onder 15.34.
ten de „rebellie en agitatie"van gou
verneur Brizzola te overwinnen, al
dus Radio-Rio de Janeiro.
De havenarbeiders van Rio de Ja- ij t
neiro hebben vrijdag als betuiging n OOgWQ.IGYStQ.tl(l€Tl
De Amerikaanse ruimtecabine Sept.: v.m. 9.32; n.m. 10.08.
„Ontdekker 29" is vrijdag ten noor- 4 Sept.: v.m. 10.52; n.m. 11.36.
den van Hawai uit zee opgevist. De
cabine werd woensdag van de lucht-
basis Vandenberg in Californië ge
lanceerd en heeft 33 omwentelingen
om de aarde gemaakt.
Tot nu toe zijn drie „.Ontdekkers"
uit zee opgevist en vier in de lucht
4 Sept.: zon op 05.55; onder 19.22;
maan op 00.22; onder 16.23.
opgevangen.
KORRELTJE
Wie stilzit, heeft slechts één kani
in slaap vallen.
