NOORDZEE HEEFT NU
OOK ZIJN EILAND
Vijftig jaar geleden reed de eerste electrische
tram door Leiden
EEN FILATELIST TOERT DOOR MOOI DENEMARKEN
mm
ipwJlLj
„Triton" boort naar olie voor strand
van Kijkduin
Paardetram kreeg een stemmige
begrafenis
Oud-notaris Doyer
overleden
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Het eiland „Triton" is gistermor
gen om tien uur voor de kust van
Kijkduin werkelijkheid geworden,
Omstreeks acht uur, toen het stalen
gevaarte op de juiste plaats in zee
kwam, zakte langzaam de 53 meter
lange en 2,5 meter dikke poten door
het plafond heen naar de zeebodem.
Bedrijvige bergingsboten veranker
den het booreiland tijdelijk aan zes
254 meter lange kabels en kettingen
aan 4-tons ankers in zee.
Toen de „Triton" eenmaal vaste
voet had gekregen en zijn poten in
het zand drukte om geheel stevig
te kunnen staan, werden deze ka
bels weer gelost. Het was met de hulp
afgelopen. De zeegigant moest nu
verder alleen „mastklimmen".
Langzaam.
Dit gebeurde zeer, zeer langzaam.
Eerst moest de drijvende, ruim vier
meter hoge ponten zich vrij van het
water maken, door zich hydraulisch
naar boven te persen.
(Het leek op het eerste gezicht een
voudig werk, maar dat het niet zo
simpel is bewijst wel, dat er veertien
dagen voor nodig zijn om de ponton
tot tien meter boven het waterop
pervlak op ie vijzelen. Hierna kan
pas het boorwerk beginnen, men
waagt het echter niet het kunstei
land de gehele winter te laten staan.
Het ligt in de bedoeling de „Tri
ton" in het vroege voorjaar van 1962
opnieuw naar de ligplaats voor Kijk
duin te versleden. Echter alleen wan
neer de nu beginnende proefnemin
gen, die tot en met oktober zullen
duren, slagen.
Het helikopterdak van het boorei
land (18 x 15 meter) ligt op 22,5 me
ter boven de zeespiegel, boven de
verblijven en kantine voor 38 perso
nen. De Triton-ponton zelf meet 41
bij 24,5 bij 4,6 meter.
Eerste maal.
Het is voor de eerste keer, dat in
de Noordzee een booreiland is ge
legd. Een sleepboot zal bij het ei
land blijven. Een bevoorradingsschip
en drie helikopters van Zestienhoven
zullen het eiland bevoorraden en
personeel vervoeren.
Prinses Irene op Schiphol vericelkomd
(Advertentie).
N.S. HEFT BEPERKINGEN OP
VAN EXPRESSGOED-VERVOER.
Met ingang van 5 sept. zullen de be
perkingen in het expressgoed-ver-
voer, die op 3 juli jongstleden door
de N.S. werden ingevoerd, nagenoeg
geheel worden opgeheven. Op 7 aug.
was reeds een deel van de beperkin
gen ongedaan gemaakt.
Verdronken in zee bij Kijkduin
is gistermiddag de 13-jarige Edward
Staakman uit Den Haag. De jongen
was met twee vrienden aan het
zwemmen, toen zij in een mui te
recht kwamen. De twee andere jon
gens konden zich drijvende houden
tot de strandbrigade bij hen was.
WIJDINGEN PATERS HA HART
Op zondag 3 september zal Z. H.
Exc. mgr. Lehman ss.cc., oud-apos
tolisch administrator van de Cook-
eilanden en titulair bisschop van
Sertei, in de parochiekerk van de
H. Jozef te Valkenburg-Broekhem,
de Priesterwijding toedienen aan de
volgende fraters van de congregatie
van de H.H. Harten: fr. Leo Have-
nith, Simpelveld (H. Remigius); fr.
Theo van Zoggel, Berlicum (H. Sa
crament); fr. Jan Zuidgeest, Rijswijk
(H. Bernadette); fr. Frans Jacobs,
Molenschot (H. Anna); fr. Gerard
Beerends, Den Haag, (H. Familie)fr.
Harrie Bal tussen, Horst (H. Lam-
bertus); fr. Kees Heemskerk, Noord-
wijkerhout (H. Jozef); fr. Alfred
(Willy) Jansen, 's-Hertogenbosch
(H. Sacrament).
INSTELLING BEDRIJFSCHAP
BAKKERSBEDRIJF.
Bij K.B. van 19 augustus 1961 is
ingesteld een bedrijfschap voor het
bakkersbedrijf.
Tot de algemene bestuurlijke be
voegdheden, waarvan dit bedrijf
schap ter vervulling van zijn taak ge
bruik kan makenbehoort o.m. de be-
voegheid tot regeling van een aantal
met name genoemde onderwerpen,
waaronder: de toepassing van het Toen H.K.H. prinses Irene dinsdagochtend vroeg op Schiphol terugkeerde
cadeaustelsel en van het korting- na een vakantie van zes weken in Mexico en Canada, werd zij op Schiphol
stelsel, de verhouding tussen bak- o.a. verwelkomd door de zoon van mr. J. v.d. Hoeven, de particuliere se-
kers en wederverkopers van brood, cretaris van H.M. de Koningin, die met de overige leden van de koninklijke
en de bescherming van het bezorg- familie in Italië verblijft. De foto toont de prinses in gesprek met de heer
debiet. v-d- Hoeven jr.
Booreiland Tritonbuitengaats
J
r\ONDERDAG aanstaande is het precies vijftig jaar geleden, dat
de eerste elektrische stadstram te Leiden zijn proefrit maakte
met aan boord leden van de gemeenteraad te Leiden onder wie de
heren Aalberse, Bots, Bosch, Van Tot, Vergouwen, Driessen, Hee-
res, Korff, Botermans, Sijtsma, De Boer en P. J. Mulder.
In het jaar 1909 werd ten overstaan van notaris Smits te Amster
dam reeds het woordje „stoom" uit de naam N.Z.H.S.T.M. geschrapt,
zodat het voortaan N.Z.H.T.M. was. Uitbreiding der werkkring van
de N.Z.H. hield in dat men overging tot aankoop van de Leidse
paardetram en de lijnen naar Katwijk en Noordwijk. Op de 31e
augustus 1911 vond de feestelijke opening te Leiden plaats. Op 16
oktober volgde de lijn Leiden-Katwijk. De motorwagens waren
ingericht voor een spanning van 1000 volt gelijkstroom. De N.Z.H.
was hiermee de eerste in Europa.
l^AAR AANLEIDING van de feestelijke opening schreef de Leidse
Courant op 1 september 1911 onder meer:
De directie van de N.Z.H.T.M. had de attentie de achtbare leden
der vroedschap uit te nodigen. Ze kwamen fier aangestapt in het
besef van hun waardigheid en de meesten hadden lange jas en
hoge hoed opgezet om aldus aan het feit van de dag (het was
koninginnedag, Red.) cachet te geven. Een hunner, die niet op de
inval was gekomen een geklede jas aan te doen, had een nieuw
gekleurd vest gekocht en liep voortdurend met beide handen in de
zakken om zijn nieuwkoop te laten bewonderen.
In Zomerzorg waren de genodigden allereerst samengekomen. De
zaal was door enige planten eenvoudig versierd. Jhr. Van Wijck
voorzitter van de raad van administratie van de H.IJ.S.M. hield
hier een rede, waarin hij de hoop uitsprak dat de kennismaking
een genoeglijke zou zijn.
Hij sprak onder meer over de
spreekwoordelijke jaloersheid van
andere steden als straks ook de lijn
op Alfen (nooit gerealiseerd. Red.)
werkelijkheid zou zijn. Spreker prees
de moed van de vroede vaderen, die
zich aan de gevaren van deze proef
rit hadden blootgesteld, (gelach).
Hierna begaf het gezelschap zich
naar de drie gereedstaande trams,
waarvan de beugels waren gepavoi-
seerd. Langs de gehele weg stond
een grote menigte geschaard, die
met belangstelling deze officiële
proefrit gadesloeg.
IJTET LAATSTE paardetrammetje
**reed op 31 augustus 's avonds
om twaalf uur en was afgehuurd
door enige studenten, die het ver
sierd hadden met vlaggedoek, ter
wijl buiten enige rode lampions uit
staken. Op het voorbalkon stonden
een paar muzikanten een treurmars
te blazen, terwijl aan de achterzijde
een grote vlag halfstok hing.
Aldus maakte de paardetram, na
meer dan twintig jaar trouwe dienst,
zijn laatste tocht door de stad.
De elektrische tram, bijgenaamd
„het miljoenenlijntje", heeft het bij
na vijftig jaar uitgehouden.
Bij de foto's: De paardetram in de
Breestraat; de eerste elektrische tram
in de Breestraat, enige dagen voor
de rit met de vroede vaderen werd
gehouden; een van de eerste elek-
triche trams op de route Leiden-
Katwijk.
RECREATIESCHAP VOORBURG.
In de Staatscourant van gisteren is
gepubliceerd de gemeenschappelijke
regeling van de gemeenten Voor
burg en Leidschendam voor het „re
creatieschap Voorburg en Leidschen
dam".
Deze regeling is vastgesteld door
de raden van deze gemeenten in de
cember van het vorig jaar.
In de leeftijd van 66 jaar is te
Epe (Gelderland) overleden oud-
notaris A. H. Doyer, die van 30 juli
1947 tot 15 juni 1960 notaris te Lei
den was (Hooigracht 76). Notaris
Doyer ging vorig jaar naar aanlei
ding van een slepende ziekte ver
vroegd met pensioen en werd eervol
ontslagen, nadat hij daartoe een ver
zoek had ingediend. Hij werd opge
volgd door notaris Lagerwey, die
- na een jaar vervanger te zijn ge
weest - onlangs tot de opvolger van
notaris Doyer werd benoemd.
De crematie van het stoffelijk
overschot zal morgen te Dieren
plaats vinden.
De heer Schoenmakers,
directeur Leiden,
40 jaar bij Van G. L.
Het boor-eiland „Triton" van de N.V. „Nederlandse Aardolie Maatschappij"
waarmee proefboringen zullen worden verricht naar olie in de bodem van
de Noordzee, is in de nacht van zondag op maandag versleept van Hoek
van Holland, naar een plaats op 2800 meter uit de kust ter hoogte van
Kijkduin bij Scheveningen. Hier is het eiland op zijn 53 meter lange en
2,5 meter dikke poten, welke hydraulisch worden neergelaten, vastgezet en
verder met grote ankers, lange kabels en kettingen beveiligd (Foto).
Er zal geboord worden tot op een diepte van twee kilometer.
(luchtfoto ANP)
ALS U deze regels leest, bevindt
uw medewerker zich met zijn
vrouw ergens in Jutland, het
vasteland van Denemarken, een
land dat zich - filatelistisch ge
zien - steeds in een zeer grote
belangstelling heeft verheugd
(trouwens alle Skandinavische
landen). De laatste tijd komt
Denemarken ook als toeristen-
land meer en meer in trek (afb.
1, Deense vlag).
Die filatelistische belangstel
ling verdient het ten Volle, want
zijn zegels zijn zo reëel en er
verschijnen weinig toeslagzegels.
En als ze al verschijnen, dan
zijn die toeslagen gering, heel
wat geringer bijv. dan in ons
land met zijn 50 en hogere
toeslagen.
Waar ik me op dit moment
zal bevinden, staat thans nog in
de sterren geschreven, maar bij
de Dybbeler schansen met de
molen (afb. 2), bekend uit de
oorlog van Pruisen-Oostenrijk
tegen Denemarken van 1864, zal
ik gestaan hebben en mijn ge
dachten zullen teruggegaan zijn
naar die 18e april 1864, toen de
schansen door de Pruisen wer
den bestormd. Maar ook naar
de 19e mei 1920, toen 't noorde
lijk deel van Sleeswijk weer te
rugging naar zijn stamland De
nemarken en wel na een gehou
den plebisciet waarvan u de post
zegels kent.
Ik zal ook Kolding (afb. 3;
Skamlings bank bank der
schande) en Fredericia (afb. 4,
het standbeeld van de dappere
landssoldaat, herinnerende aan
de Duitse oorlog van 1848-1850)
hebben gezien. Daarna ben ik
beslist wat landinwaarts getrok
ken, om het kleine plaatsje Jel
ling te bezoeken, vermaard om
zijn runen-steen van omstreeks
950 (afb. 5), de oudste herinne
ring aan de overgang van de Vi-
kingers van het heidendom naar
het chistendom. Waarschijnlijk
ben ik ook al Aarhus - de 2e
stad van Denemarken - gepas
seerd met zijn unieke openlucht
museum „den gamle by" (de
oude stad) met het zich daarin
bevindende postkantoor, dat zich
van een bijzonder poststempel
bedient (afb. 9). Als het goed is
moet ik ook Aalborg voorbij zijn
en bij Kaap Skagen de Noordzee
(de Denen noemen haar West
zee!) en de Oostzee bij elkaar
hebben zien komen. Bij 't over
steken van de Limfjord heb ik
zeker gezwommen, wellicht op
de plek, die op afb. 6 voorkomt.
Ik heb zo'n vermoeden, dat ik
in Skive zal zitten en in de om
geving van die stad juist het
best onderhouden Deense kas
teel uit de middeleeuwen „Spot-
trup" van binnen en van buiten
zal bekijken (afb. 8). Dit kasteel
was tussen twee haakjes in de
middeleeuwen de residentie van
de bisschop van Viborg, waar ik
op mijn reis verder zuidwaarts
langs zal komen. Waar ik daarna
nog overal zal belanden weet ik
niet, maar één ding staat vast:
voor ik Jutland verlaat en via
Duitsland weer de Nederlandse
grens bereikt zal hebben, heb ik
in het oude stadje Ribe niet zo
heel ver van Esbjerg (de beken
de Deense Noordzeehaven!) de
daar omstreeks 1130 gebouwde
- een van de de udste Deense
kerken in Romaanse stijl - thans
evangelisch-lutherse kathedraal
bezocht en bewonderd (afb. 7).
Waartoe postzegels verzamelen
al niet kan leiden
K. E. König
TIB
3
'fM
J
jjBxj
KIIII
Hllli
Vrijdag, 1 september, viert de heer
J. J. Schoenmakers, directeur van
Van Gend Loos, Leiden, zijn 40-
jarig jubileum bij dit bekende ver
voersbedrijf.
De heer Schoenmakers, thans 58
jaar, begon in 1921 in Waalwijk als
jongste bediende zijn loopbaan bij
Van Gend Loos. Door zijn admi
nistratieve kwaliteiten en vooral zijn
organisatietalent maakte de heer
Schoenmakers de ene promotie na
de andere en in 1929 werd hij reeds
door de directie in Utrecht aange
wezen om plaatselijke directeuren
overal in den lande gedurende de
vakantietijd te gaan vervangen.
In 1933 kreeg de jubilaris, hij was
toen 30 jaar, zijn eerste vaste direc-
teurspost en wel in Sittard. In Sit-
tard ontwikkelde zich het plaatse
lijke kantoor onder zijn leiding sterk.
Na de bevrijding van Limburg in
1944 bekleedde de heer Schoenma
kers enige tijd de functie van leider
van een voedseldepót van het Com
missariaat Voedselvoorziening. Na
dat de jubilaris vanaf 1947 directeur
was geweest te Maastricht, volgde in
1950 zjjn benoeming te Leiden.
Onder de leiding van de heer
Schoenmakers heeft de Leidse ves
tiging, waarin ongeveer 120 mensen
werkzaam zijn, zich ontplooid tot
haar huidige vorm en grote omvang.
Het groepshoofdstation voor het
stukgoederen vervoer is de laatste ja
ren een steeds groter gebied gaan
bestrijken en het was telkens de
heer Schoenmakers, die al zijn ta
lenten moest aanspreken om de
daarmee samenhangende problemen
zowel voor de N.V. als voor de ver
zenders en geadresseerden op te los
sen.
Hoewel een zuiderling van ge
boorte (Loon op Zand), is de heer
Schoenmakers een echte „Wester
ling" geworden. Het jubileum zal dan
ook geheel in Leiden worden ge
vierd. Om 10.30 uur wordt de jubi
laris te zijnen huize, Breestraat 165,
boven het oude kantoor, door het
personeel by wie hij, vanwege zijn
bescheidenheid en sociaal gevoel zeer
gezien is, gehuldigd. Van 1516.30
uur is er eveneens in het woonhuis
aan de Breestraat een officiële re
ceptie.
