S)e CöidóeSoiiAcmt
Geallieerden laten in Berlijn
de tanden zien
Traangas in Berlijn
Grensbewaking met tanks en geschut
Russische journalist
uit Bonn gewezen
over Berlijn
Beroep van V.S. op Rusland
Verenigde Naties over de
kwestie Bizerta
Nieuw Guinea in
geding gebracht
Ruimteraket
bij de
In anderhalf uur
rond
bleef vlak
Nederlanders
in Oost-Duitsland
in moeilijkheden?
Directeur: J F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1961
51ste JAARGANG
No. 15406
Ruimteschip bleef
onder de wal
Telet 2 0 9 3 5 Red. 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 u.) Giro 103003 Abonn. 0,59 p. w., 2,55 p. mud., 7,50 p. kw„ Franco p.p. Adv. 17 ct p. mm Telefoontjes f 1,50
perialisten steeds weer zullen trach
ten ons uit te dagen". Hij deelde
mee dat de Russische troepen se
dert 13 augustus, de dag van de
sluiting van de grens, in staat van
paraatheid zijn.
Tevoren was een parade gehou
den van fabriekswachten met lich
te tanks en pantserauto's. De leider
van de partij afdeling van Oost-Ber-
lijn Verner, zei dat de meeste fa
brieksarbeiders na tien dagen dienst
in de wachtafdelingen, naar hun fa-
Kijkje op het vrije nieuws
Het Westen heeft woensdag binnen enkele uren gereageerd op nieuwe
Oostduitse beperkende maatregelen voor het verkeer in Berlijn. Ameri
kaanse, Britse en Franse troepen zijn gaan patrouilleren langs de 41 km
lange sectorgrens tussen Oost- en West-Berlijn. De Britse troepen zijn brieken "zullen terugkeren,
uitgerust met pantserafweerkanonnen en de Amerikaanse met tanks en
pantserauto's. De tegenmaatregelen hebben ten doel de onschendbaarheid
van de grens te verzekeren.
Ook het bestuur van West-Berlijn heeft prompt gereageerd door con
troleposten in te richten'bij de thans nog bestaande zeven doorgangen in
de sectorgrens. De bedoeling van deze posten is, aldus een woordvoerder,
„ongewenste personen" te verhinderen West-Berlijn binnen te komen.
De Oostberlijnse politie heeft
woensdag verscheidene traangasgra
naten naar een groep van ongeveer
veertig Westberlijners geworpen, die
in de Amerikaanse sector nabij de
grens met Oost-Berlijn stonden, al
dus heeft een woordvoerder van de
Westberlijnse politie meegedeeld.
De Oostduitse bepalingen houden teiten de waarschuwing gegeven dat Eén van de Westberlijners wierp een
in dat Westberlijners zonder specia- men zowel aan de oostelijke als aan granaat terug.
Ie pas Oost-Berlijn niet mogen bin- de westelijke zijde op een afstand De Westberlijners stonden te kij-
nenkomen. Voor de geallieerden staat van honderd meter van de sector- ken, aldus de politie. De granaten,
één doorgang open, voor Westduitsers grens moet blijven. die de grootte van een vuist hebben,
twee en voor Westberlijners vier. Ee eeallieerde woordvoerder heeft kunn®n worden opgepakt nadat er
.-l-TÜ mee is geworpen, maar dat vereist
moed.
Verder hebben de oostelijke autori- echter gezegd dat de Amerikaanse
De Westduitse regering heeft de
correspondent te Bonn van de „Iz-
vestia", die als spreekbuis der Rus
sische regering wordt beschouwd,
doen mededelen dat zijn aanwezig
heid in West-Duitsland niet langer
als gewenst wordt beschouwd.
Er werd geen reden voor deze
maatregel opgegeven. Men vermoedt
echter dat de uitwijzing van de Rus
een Westduitse tegenmaatregel is,
die werd genomen in verband met
het uit de Sowjet-Unie wijzen, nu
twee weken geleden, van de corres
pondent te Moskou van de „Frank
furter Rundschau".
Halve gebr. kip
f 1.95
Alléén: PETER LEENEN
Gangetje 14
Na de sluiting van de sectorgrens in Berlijn is de lichtkrant op de Pots-
Ook om mee te nemen. damer Platz weer in gebruik genomen. Van 19.00 uur af kunnen de Oost-
(Advertentie) Berlijners kennisnemen van nieuwsberichten uit het vrije Westen.
BTitse en Franse troepen in deze
zone van honderd meter patrouille
ren en iemand van het bestuur van
lYiAiiutA Cnwipf nnta West-Berlijn zei, dat alleen de West-
ÏIJLCIIWC uUW ICl IlUld berlijnse autoriteiten verantwoorde-
De volkspolitie was helemaal niet
blij met de teruggeworpen granaat,
aldus de woordvoerder van de poli
tie.
Het incident speelde zich af toen
een Westberlijnse luidsprekerauto
naar de grens was gereden om het
De kernwapenproeven
lijk zijn voor het gebied ten westen
van de sectorgrens.
De leider van de Oostduitse com- laatste nieuws aan de Oostberlijners
munistische partij en staatshoofd van mee te delen. De Westberlijners wa-
Het state department heeft gister- Oost-Duitsland, Ulbricht, heeft in ren in de omgeving gaan staan om
avond bekendgemaakt, dat de Sow- een korte toespraak op de Stalin- te luisteren. Door de westenwind
jet-Unie een nieuwe nota over de allee gezegd: „Wij zullen erin slagen dreef de wolk traangas naar Oost-
de vrede te bewaren hoewel de im- Berlijn.
kwestie-Brlijn heeft gezonden.
De volledige tekst was toen nog
niet van de Amerikaanse ambassade
in Moskou ontvangen. Amerikaanse
ambtenaren meenden dat de nota
handelde over de westelijke toegang
tot West-Berlijn.
De perschef van het Witte Huis
deelde mede, dat het ministerie, van
buitenlandse zaken president Ken
nedy onmiddellijk op de hoogte heeft
gesteld van het ontvangen van de
nota. Woensdagavond kon echter
geen commentaar meer van het
Witte Huis worden verwacht, aldus
Salinger.
Volgens doorgaans welingelichte
kringen in Washington beschuldigt
de jongste Russische nota, die giste
ren in Washington is ontvangen, de
Verenigde Staten er van zich in Ber
lijn aan provocerende handelingen
schuldig te maken, terwijl zij de
westelijke luchtcorridors misbruiken
voor het vervoer van allerlei agen
ten.
Van officiële zijde is op de inhoud
van de nota nog geen enkele com
mentaar geleverd.
het debat om tegen de Navo, de
V.S. en Engeland te kunnen uitval
len. Morozov had weer op de beken
de ordinaire manier gescholden. Der
gelijke scheldpartijen brengen de op
lossing van het vraagstuk geen stap
nader, aldus Crowe.
De algemene vergadering der V.N.
Ned. Nieuw-Guinea in geding.
heeft woensdag het debat voortgezet
over de ontwerpresolutie, waarin
Frankrijk en Tunesië wordt verzocht
De Indonesische afgevaardigde bij
GEEN DRASTISCHE STAP
Van gezaghebbende zijde in Wash
ington is vernomen, dat de Verenig
de Staten niet voornemens zijn ook
maar iets te doen wat als een dras
tische stap zou kunnen worden be
schouwd in hun reactie op de jonste
Oostduitse reisbeperkingen. Hoewel
de Amerikaanse regering de nieuwe
beperkingen als een ernstige schen
ding van de vier-mogendheden-over-
eenkomst beschouwt, raken deze niet
de vitale belangen van het westen in
West-Berlijn en geven zij dus geen
aanleiding tot een ultimatum aan de
communisten, aldus gezaghebbende
Amerikaanse kringen.
Geen enkel land dat vastbesloten
is de vrijheid van zijn volk te be
schermen, kan voor onbepaalde tijd
het risico op zich nemen zich te ont
houden van proeven met kernwapens,
zonder de zekerheid te hebben dat
de Sowjet-Unie haar proeven heeft
gestaakt. Dit staat in een document,
dat gisteren door het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken is
gepubliceerd.
Washington doet in de verklaring
een beroep op de Sowjet-Unie om
„terwille van de mensheid" akkoord
te gaan met een verdrag over het
staken van de kernproeven. Zoals
bekend hebben Engeland en Ameri
ka een volledig ontwerpverdrag uit
gewerkt en aan de Russen voorge
legd. Dezen hebben het tot nu toe
steeds verworpen.
Als de Sowjet-Unie dit vedrag ver
werpt, laadt het een verschrikke
lijke verantwoordelijkheid voor de
toekomst van de mensheid op zich,
aldus de verklaring, die onder de
leden van V.N. zal circuleren en die
in 35.000 exemplaren door de Ame
rikaanse diplomatieke missies over de
hele wereld verspreid zal worden.
Zoals bekend is Arthur Dean, de
voornaamste Amerikaanse onderhan
delaar over een kernstopverdrag,
naar Geneve vertrokken. Hij zal
trachten de Russen nog een keer te
overtuigen van de noodzaak om tot
een akkoord te komen.
In het document wordt voorts ge
zegd, dat de Sowjet-Unie met haar
gesloten gemeenschap en haar door
geheimhouding omgeven daden,
kernproeven kan doen zonder dat
ze veel kans loopt dat dit ontdekt
wordt.
Als de Russen dit Amerikaans-
Britse ontwerpverdrag ter beëindi
ging van de kernwapenproeven zou
den verwerpen, zouden ze de hervat
ting van deze proeven uitlokken.
Chroesjtsjov, aldus de verklaring,
heeft op 21 juni gezegd, dat de Sow
jet-Unie nogal wat apparaten heeft
ontwikkeld, die beproefd moeten
worden. Hij is de enige geweest van
alle leiders der grote mogendheden,
die dit! verlangen heeft geuit.
De proef met de gisteren in Cape
Canaveral gelanceerde ruimteraket
„Ranger I", waarvan het de bedoe-
NIEUW VLECHTWERK AAN IJZEREN GORDIJN
onmiddellijk onderhandelingen te De- de V N dr Sukardjo Wirjopsranoto
gumen, die moeten leiden tot terug- heeft in het debat over de Jwestie_
trekking van de Franse troepen uit Bizerta het vraagstuk betreflende
lunesie. De Brit Colin Crowe ver- Westelijk-Nieuw-Guinea aangeroerd,
k aarde dat het scheppen van een Hij herinnerde aan een uitspraak van
klimaat, waarin Frankrijk en Tune- ident Soekarno dal kapitaIisme
sie met vrucht kunnen onderhande- en communisme naast elkaarP kunnen
ïf.' v.an h t A moe' bestaan, maar dat coëxistentie van
zijn. Hij twufe de er echter aan of koioniaiisme en nationalisme onmo-
de ontwerpresolutie hiertoe zou bij- gelijk is
dragen. Uit aijn woorden kon men i Wij |n Indonesië hebben van de
opmaken dat Engeland met voor de meedogenloosheid van het imperia-
resolutie zal stemmen, als deze ten. ]isme De onwettige [ezet_
minste met geamendeerd wordt. ting van West-Irian door Nederland-
r. mï <4 0+ j ii- se strijdkrachten is een koloniaal
a n 'J d6 yerklfn?g van zwaard, gericht tegen de republiek
de Rus Morozov aantoont dat de idonesië. Het is een bedreigtog van
Sowjet-Unie niet oprecht wil dat de vrede.. aldus de afgevIar|igde,
Üif tue-a °n£erha?.?ellnSen tussan die zijn steun aan Tunesië toezeide!
Frankrijk en Tunesie met succes be- „Nationalisme kan niet worden be
kroond worden. Morozov was ver af- streden door handhaving van mili-
gedwaald van het onderwerp van -taire bases op buitenlands gebied.
Dit is een verouderd denkbeeld, dat
steeds weer bewezen heeft ij del te
zijn, maar het imperialisme in zijn
doodstrijd is nog gevaarlijker, even
als een gewonde tijger", aldus dr.
Wirjpopranoto.
1 De Nederlandse afgevaardigde, de
OOf*MA heer PoIderman zei, dat zijn dele-
ddl vIC gatie het betreurde dat Indonesië
zaken had aangeroerd, die met de
aan de orde zijnde kwestie niets te
ling was, dat ze tot een diepte van maken hadden. Hij zou dit voorbeeld
meer dan een miljoen kilometer in volgen.
de ruimte zou doordringen om daar- Nadat nog het woord was gevoerd
na enkele maanden op een hoogte door de afgevaardigde van Tsjecho
van bijna 70.000 km te blijven cir- Slowakije, Brazilië, Somaliland en
kelen, is in wezen mislukt. De ge- Libanon, werd de zitting verdaagd tot
leerden breken zich het hoofd hoe hedenmiddag half 4.
het mogelijk is, maar de ruimte werd
door „Ranger I" niet bereikt, wel is
het apparaat een kring gaan beschrij
ven, betrekkelijk dichtbij het aard
oppervlak.
De ruimtecabine, die verder de
ruimte zou worden ingeschoten, heeft
zich niet van de raket losgemaakt en
draait derhalve in een baan om de
aarde.
ZOEKT EEN
gouden ring
voor een dame of heer?
v. d. WATER,
Haarlemmerstraat 207, heeft het
Ook in brillant ringen.
Ruime keuze in alle prijzen
Het Nederlandse consulaat-generaal
in Berlijn heeft meegedeeld berich
ten te habben ontvangen, volgens
welke buitenlanders in Oost-Duits
land moeilijkheden hebben bij het
verlaten van het grondgebied.
Ook het Zweedse consulaat in
Berlijn heeft dergelijke berichten
ontvangen.
Een woordvoerder van het Neder
landse consulaat-generaal verklaarde
„onofficiële berichten" te hebben
ontvangen van mensen die naar
Oost-Berlijn zijn gegaan, dat daar
wonende buitenlanders voor bezoe
ken aan West-Berlijn dezelfde visa
nodig hebben als Oostduitsers.
Het consulaat is door de Oostduitse
autortieiten niet op de hoogte ge
bracht van een dergelijke maatregel.
Een Zweedse woordvoerder zei te
hebben vernomen dat buitenlanders
„enige moeilijkheden" hebben, wan
neer zij naar West-Berlijn willen
gaan. Men heeft eveneens gehoord
dat een buitenlander een Oostduits
uitreisvisum is geweigerd.
Weer blijft
onbestendig
De Bilt, donderdag 10 uur.
Het KNMI deelt méde:
Een hogedrukgebied strekt zich
van de Azoren via Frankrijk naar
Midden-Europa uit. Langs de noord
zijde ervan staat een zuidwestelijke
luchtstroming, waarin over Engeland
een frontensysteem naar het oosten
beweegt. De bij dit front behorende
regen naderde donderdagmorgen
onze kust. Het front zal boven ons
land tot stilstand komen en daarom
ook morgen aanvankelijk nog plaat
selijk enige regen brengen. Later zal
het zich in noordoostelijke richting
verwijderen onder invloed van een
depressie, die over het midden van
de Oceaan trekt en die grote activi
teit vertoont. Deze depressie trekt
naar het zeegebied ten westen van
Schotland. Zij zal de wind in onze
omgeving morgen doen toenemen uit
zuidwestelijke richting en tijdelijk
zachtere lucht naar ons land voeren.
Aangezien invloeden van depressies
blijven overheersen, behoudt het
weer een onbestendig karakter.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Zou dit plaatje een beetje symbolisch zijn voor de stemming aan beide kanten van de grens voor de ver
scheurde stad Berlijn? Terwijl Amerikaanse soldaten op de voorgrond rustig in het gras liggen en kennelijk
in alle rust wachten op de dingen die komen kunnen, maken Oostduitse soldaten zich aan le zonegrens in
het district Rudow erg druk bij het bouwen vaneen zeer hechte prikkeldraadversperring...'.
Wat is de oorzaak?
Geleerden en technici bestuderen
nog steeds de signalen van het Ame
rikaanse ruimteschip „Ranger I". Zij
proberen er achter te komen, waar
om het ruimteschip vlakbij de aar
de ronddraait, inplaats van 800.000
km in de ruimte door fe dringen
zoals de opzet was.
Met een Atlas-Agenaraket werd
het 307 kilo wegende voertuig de
ruimte ingeschoten. Het hele gevaar
te moest in een bepaalde positie ko
men, opdat de tweede raket ver in
de ruimte kon doordringen. Hoewel
de tweede trap ontbrandde, bracht
hij het ruimteschip niet verder de
ruimte in. Raket en ruimteschip, die
kennelijk nog aan elkaar vastzitten,
gingen rond de aarde draaien. Het
geval cirkelt nu in 91 minuten rond
de aarde. De kortste afstand tot de
aarde is 160 km, de grootste 480 km.
Men merkte voor het eerst dat er
iets misgegaan was toen het radio
contact na het ontbranden van de
tweede raketmotor verbroken werd.
Later kreeg een opsporingsstation in
Californië weer contact met het ruim
teschip. Het schip heeft 19.520 elek
tronische onderdelen aan boord en
heeft een uitrusting om 8 weten
schappelijke experimenten uit te
voeren, voornamelijk onderzoekingen
op het gebied van de kosmische stra
lingen, magnetische velden en de
stofdeeltjes in de ruimte.
(Advertentie, ZON- EN MAANSTANDEN
25 aüg. zon op 5.39, zon onder 19.44.
KORRELTJE u
Hoogwaterstanden
De hoop is slechts de droom van
hen die waken. 25 Aug.: v.m. 2.25; n.m. 2.53.
Ernstige gezichten in Berlijn
Bondskanselier Adenauer is in Berlijn aangekomen voor besprekingen met
het stadsbestuur over de Berlijnse crisis. Bij aankomst in Berlijn werd de
bondskanselier gereserveerd ontvangen. Op de foto kijken Konrad Ade
nauer (links) en burgemeester Willy Brandt, politieke tegenstanders van
elkaar, wel bijzonder ernstig.
