Krijgt vervallen historisch St. Eiisabeth-gasthuis
weer zijn oude bestemming?
Weerbericht
Geschiedenis van Leidens
eerste echte ziekenhuis
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1961
DE LEIDSE COURANT
Na ruim twee jaren van intensieve voorbereidingen en besprekingen kan de Stichting tot be
hartiging van de belangen van minder validen en verzorging van hulpbehoevende bejaarden een
vastere vorm aan gaan nemen. Immers, na het voorstel van b. en w. tot overdracht van het St.
Eiisabeth-gasthuis voor de symbolische en specta cülaire prijs van één gulden en na instemming van
de Leidse vroede vaderen met het voorstel (maandag a.s.?), kan de Stichting haar plannen gaan
concretiseren: haar doelstellingen, in de naam vervat, werkelijkheid maken en daardoor een brokje
stille schoonheid voor onherstelbaar verval behoeden.
drijvende te houden, maar in 1471
liet men de eerste proveniers toe.
Het had wel wat voeten in de aarde,
want hoewel de pastoor van de
Vrouwenkerk zich uit alle macht
verzette, mochten Govert Janszoen
en zijn vrouw Aechte Jansdochter
na een gerechtelijke procedure een
huisje betrekken bij het gasthuis.
Er kwamen meer schapen over de
dam en dank zij het gewonnen pro
ces van Govert janszoen hebben we
Wanneer men zich door „De poorte van 't Vrouwe Elisabeth Gasthuis',
zoals boven de ingang aan de Oude Vest 25 staat, begeeft - men moet eerst dus nu het schilderachtige hofje,
een onbestemde terughoudendheid voor het donkere en nauwe poortje van
zich afgezet hebben - verzeilt men van de rumoerige Oude Vest, Beesten
markt en contreien in een wereldje van stille schoonheid. Een vervallende
QVER DE OORSPRONG van het
Hof van Zessen, genoemd naar
schoonheid, maar toch nog steeds een herinnering aan wat eens de Vrouwen de zes huisjes, tast dr Van Dongen
Camp was. -
Stichting chronisch
zieke bejaarden stelde
zich voor grootse taak
van de verbouwing na een huizen-
het duister. Bij zijn historisch on
derzoek heeft hij geen verband kun
nen leggen tussen het gasthuis en
ruil met het St. Michielsklooster, het rijtje van zes*, dat haaks op de
want op afgebeelde gravure ziet men Oude Vest staat. Tot voor enkele
jaren waren de beide hofjes zelfs ge
scheiden. Daar de tussenliggende
D
duidelijk twee gebouwen, die ver
schillen in hoogte. Het hoogste ge-
houwtje is namelijk de kapel. Bij de bouw op instorten stond, heelt men
TOPGEVELTJES, hoewel ze verbouwing (reeds in 1584 een feit) f_?cLda.t
hier en daar topzwaar dreigen is hetpgeheel onder een kap gebracht.
thans vrijelijk van het ene hof in
te worden, de kleine ruitjes in de functioneel juist, omdat ziekenzaal h?t andere kan lopen. Architecto-
zware nog steeds degelijke, maar ert kapeljen geheel^JJde" De ™Sd tTbeïpêurfn .Tntefen"
^7e.1°le.SP°=ge?: 'Sf" d.V?; £Mïï?ï,tï SÜ°U" doel, indien het Hoi van Zesse/ge-
restaureerd is, dan nog zal het be
paald ongunstig afsteken tegen het
LIET BEGINSEL in de statuten, dat levendige en frisse St. Elisabeth-
men geen proveniers zou opne- hofje. De Stichting heeft dit echter
men, liet men in de loop van de 15e voorzien en zal de beide hofjes weer
eeuw gedwongen door geldnood toch gaan scheiden door een opbouw.
lige trant, waarin de Leidenaars in ten kribben op het altaar kijken,
vroeger eeuwen him bouwzin uit
leefden.
Voor het grootste gedeelte van de
Kamp heeft men een drastisch sa
neringsplan opgesteld: met de grond
gelijk maken. Voor het St. Elisabeth- maar los. Met acties van welgestelde. Als men in het St. Elisabeth-hof
gasthuis heeft de Stichting evenwel Leidse ingezetenen trachtte men aan- staat, botst het gezicht onaangenaam
een saneringsplan, waar iedereen vankelijk het gasthuis financieel nog tegen een lelijke schutting. De schut-
vrede mee zal kunnen hebben.
Het St. Eiisabeth-gasthuis, kapel en
ziekenzaal, grenzende aan de Cae-
ciliastraat, het St. Elisabeth-hof en
het Hof van Zessen, met inbegrip van
de regentenkamers, zullen in de oude
toestand worden teruggebracht. Niet
alleen een uiterlijk opknappertje,
maar ook wil men de functie van
In 1959 publiceerde dr. M. A. van
Dongen in De Leidse Courant een
artikelenreeks over de geschiedenis
en het werk van het oude St. Eiisa
beth-gasthuis én de plannen, die de
Stichting met 't gasthuis had. Nu dit
stukje Leidse historie zo niet dood,
dan toch wel op sterven na dood
weer gaat leven en in de actualiteit
is gekomen, willen we aan de hand
van de beschrijving van dr. Van
Dongen nog eens de geschiedenis
van het gasthuis nagaan.
ting dateert uit de tijd, dat de voor
malige ziekenzaal nog gebruikt werd
als kleuterschool en men in de tuin
van het St. Elisabeth-hof je een
speelplaats had afgeschoten. Het ge
heel zal echter aanmerkelijk opfleu
ren, als deze schutting verdwenen
Verval
Het St. Eiisabeth-gasthuis is ten
slotte na een bloeiperiode in de 18e
eeuw verarmd en in verval geraakt.
In de 18e eeuw moet men ook ge
staakt zijn met de ziekenverpleging.
Allengs verdwenen ook de bewoners
van het hofje. Momenteel wonen
nog enkele bejaarden en enkele kun-
tenaars in de huisjes, die men zelf
nog enigszins bewoonbaar heeft kun
nen maken. Ook een gedeelte van
het regentengebouw, dat tussen de
beide hofjes is gelegen, is nog in ge
bruik als werk- en kantoorruimte.
Dr. van Dongen, de promotor van
de Stichting, schreef in 1959 korte
tijd na de oprichting van de Stich
ting:
„Jan Dirc Coenenzoen en sijn wijf
Katrijn Willem Teedenszoen" wil
den de welvaart ten goede doen ko
men ook aan hen, die er niet onmid
dellijk van konden profiteren: de
arme zieken. De tijd van nu kent
gelijke problemen, hoewel de wel
vaart van die periode niet in de scha
duw kan staan van de hoogconjunc
tuur, waarin ieder van ons kan de
len, met uitzondering van de chro
nische zieken en bejaarden. Het ver
beteren van hun lot, hun gezinsver
pleging te garanderen, zodat het oude
invalide gezinslid niet van zijn part
ner behoeft te scheiden, dat is het
doel van een sinds kort bestaande
stichting.
Het redden van een historisch mo
nument door het te hergeven aan
een bestemming, welke met de oor
spronkelijke overeenstemming is -
is er mooier combinatie denkbaar"
Een schone en eerlijke wens, die
in vervulling dient te gaan!
De gevelwand van het
St. Eiisabeth-gasthuis
aan de Caeciliastraat.
De uit 1584 daterende
tekenin^ van het gast
huis lijkt in veel op
zichten op het huidige
vervallen complex.
LIET ST. ELISABETH-GASTHUIS
is eigenlijk nooit een „gasthuis"
geweest in de Middeleeuwse zin, een
zgn. baaierd, waarin zwervers, bede
laars, gesellen en spechaelders voor
een nacht het hoofd in een grote zaal
bij een open vuur ter ruste konden
leggen. Dergelijke instellingen wa
ren er reeds in de Leidse bevolkings
concentratie binnen de stadsvesten.
Toen Jan Dirc Coenenzoon en Ka
trijn Willem Teedenszoen het gast
huis in 1428 stichttten en aan de ge
meente Leiden overdroegen, dachten
zij op de eerste plaats aan een zie
kenhuis. Het moest een „gasthuus
zijn voor armer, ellendiger, sieker
vrouwenpersonen". Passanten de
bedelaars en zwervers zouden ge
weerd worden, evenals de prove
niers.
Proveniers waren lieden, die zich
in hofjes bij de gasthuizen hadden
ingekocht, hetgeen veelal gewaar
deerd en aangemoedigd werd, om
dat zij voor het vaste inkomen
van het gasthuis zorgden. Zij waren
echter ook vaak een bron van ruzie
en ergernis, omdat zij zich wel be
wust waren van hun positie. Door
het initiatief van Coenenzoon en Tee
denszoen had Leiden zijn eerste ech
te ziekenhuis.
Hiermede is dus wel de mening
van velen gelogenstraft, dat men in
de Middeleeuwen geen oog had voor
medische problemen en de verzor
ging van zieken. Alleen hield men er
toentertijd op sommige punten een
andere zienswijze op na, dan tegen
woordig, hetgeen bijvoorbeeld de lep
rozen op schrijnende wijze aan den
lijve moesten ondervinden.
LIET PROBLEEM van de zieke/i en
de verzorging ging bovendien in
het begin van de 15e eeuw sterk
spreken. Leiden begon door de im
migratie van allerlei handwerkslie
den al aardig het karakter te krijgen
van een grote stad. In de oude stads
kern woonden omstreeks 1400, onge
veer 5000 mensen. Armen konden
zich niet door een geneesheer laten
behandelen, hetgeen niet alleen door
velen als een zeker onrecht werd
gezien, maar ook met de toen gel
dende medische begrippen onverenig
baar werd geacht. Men denke maar
aan de golven epidemische ziekten,
die de steden nog al eens teisterden.
LIET OORSPRONKELIJKE St. Eli-
sabeth-gasthuis, de kern, waar
omheen zich later de hofjes hebben
geschaard, lag aan de Caeciliastraat.
Het wit-gepleisterde gebouw alles
wat mooi is, schijnt pleisteraars aan
te trekken met de elf boog-vor-
mige ventsers, dat men nog kan zien
in de genoemde straat, was de zie
kenzaal en de kapel, waarin de be
hoeftige vrouwen door „maechden of
weduen" verpleegd werden. Wat men
tegenwoordig ziet, is het resultaat
ROELOFARENDSVEEN
Nabeschouwing
NKS-kamp DOSR
Het Sportkamp 1961 is weer achter
de rug! Rest ons nog een min of meer
korte of lange nabeschouwing! Ge
zegd mag worden, dat deze kamp-
week een zeer geslaagde is geweest.
Het weer liet Ons deze week beslist
niet in ons DOSR-hemd staan. Daar
was al zeer veel mee gewonnen. Aan
de jongens was de taak opgedragen
om onder deze schitterende omstan
digheden een zo goed mogelijk re
sultaat te bereiken. En als we de
eindresultaat bekijken moeten we
zeggen, dat het dit jaar bijzonder
goed is gegaan. Laten we het stof
even van onze leesbril afvegen, om
daarna de resultaten successievelijk
aan ons oog voorbij te laten trekken.
We beginnen met ons A-elftal. Dit
elftal was met nog drie elftallen van
andere clubs ingedeeld in de zoge
naamde A-poule By het voetballen
heeft het aan spanning niet ontbro
ken. Alle vier de elftallen waren
ongeveer even sterk. Uiteindelijk
kwamen er twee clubs samen boven
aan met op de derde plaats met een
zeer klein verschil het DOSR-elftal.
In de vierkamp eindigde dit elftal
op de tweede plaats, doch bij het
zwemmen en volleyen kon het geen
rol van betekenis spelen.
Het DOSR B-elftal sloeg een bij
zonder goed figuur door op de der
de plaats te eindigen in het voetbal
toernooi. Tien elftallen waren inge
diend in twee groepen van vijf. Dat
dit elftal niet in de finale kwam,
kwam meer door het feit, dat er een
elftal te laag was ingedeeld, dan door
het voetballen van deze elf spelers.
Tegen het elftal, dat van alle elftal
len, ook de A-elftallen, met 8, 9 of
100 won, verloren wij slechts met
30 in een fel defensief gespeelde
wedstrijd. De vierkamp leverde een
vijfde plaats op en het zwemmen een
tweede. Het volleyen was niet van
die aard, dat het een hoge plaats
kon opleveren.
Het C-elftal heeft het dit jaar bij
zonder goed gedaan. Van de elf elf
tallen die hier meededen aan het
voetballen, was de vierde plaats een
mooi eindresultaat. De vierkamp
eindigde hier met een overwinning
van het C-elftal, waarvoor een me
daille een waardige beloning was.
Bij het volleyen wist één van de twee
Wilt u zich abonneren op
DE LEIDSE COURANT?
Dat kan - graag zelfs- floor deze
bon in te vullen
Ondergetekende:
Naam
Adres
Woonplaats
geeft zich hierbij op als abonné en wenst betaling
per week (ƒ0 59) per maand (ƒ2.55) pet kwartaal (ƒ7.50)
Doorhalen wat niet verlangd wordt.
Willen wij of een van uw kennissen ter kennismaking
De Leidse Courant twee weken gratis op proef zenden? Ook
dat kan als U onderstaande bon invult.
De heer/Mevr./Mej.
Adres
Woonplaats
zal gaarne De Leidse Courant gratis 2 weken op proef ontvangen.
Deze bon verzenden ais drukwerk ln open envelop (4 cent postzegel)
aan De Leidse Courant, Papengracht 32, Lelden,
zestallen door te dringen tot de hal
ve finale. Het spel vlotte in deze
halve finale niet zo best, wat tot
gevolg had, dat de finaleplaats nog
een toekomstdroom moest blijven.
Tot slot willen wij nog enige bij
zondere feiten vermelden. Donder
dag had de gemeente van Zundert
een paar neusberen gekocht, om het
toch al schitterende sportpark nog
mooier te maken. Volgens de koper-s
en verkopers waren deze neusberen
niet tot verre sprongen bekwaam.
Zij verloochenden echter hun ware
aard niet en met een waarlijke be-
rensprong kozen zij 's avonds de vrij
heid. Het gemeentepersoneel van
Bundert trok met zwaar materiaal
uit ter vangst. G. Spruit van DOSR
ging er zich mee bemoeilen en hij
greep met een snoekduik een van de
beertjes in zijn kraag tot grote ver
bazing van de gehandschoende ja
gers. De naam „berenvanger van
Zundert trok met zwaar materiaal
voor G. Spruit.
Naast berenvangers hadden we ook
nog een goed tekenaar in onze gele
deren. J. de Koning hield zich enke
le uren bezig met tekenen en het
resultaat was zo schitterend, dat de
kampstaf besloot, om er de kamp
krant mee op te sieren.
Al met al was het weer een prach
tige kampweek. Gaarne een woord
van dank aan allen die meewerkten
om deze week zo schitterend te doen
slagen.
DE LEIDER
KATWIJK AAN DEN RIJN
In verband met de vakantie orga
niseert de speeltuinvereniging „De
Molentuin" morgen van twee tot zes
uur een kindermiddag in de speel
tuin in de wijk „Het Molenblok".
Het programma bestaat uit wedstrij
den voor kinderen van vijf jaar en
ouder. De wedstrijden zijn als volgt
ingedeeld: Meisjes van 5 en 6 jaar:
blokjes rapen; 7 en 8 jaar: eieren-
lopen; 9 en 10 jaar: zaklopen; 11 jaar
en ouder: kussengevecht; jongens 5
en 6 jaar: blokjes rapen; 7 en 8 jaar:
koekhappen; 9 en 10 jaar: hoepelen
met autobanden; 11 jaar en ouder:
kussengevecht. Alle kinderen krijgen
een tractatie, terwijl voor de ver
schillende winnaars en winnaressen
fraaie prijzen beschikbaar zijn. Aan
deze kindermiddag kunnen alle kin
deren deelnemen. De kinderen van
de leden hebben toegang op vertoon
van hun penning, terwijl kinderen
van niet-leden in het bezit moeten
zijn van een geldie dag- of week
kaart. Ook belangstellende ouders
hebben toegang tot de speeltuin,
doch worden niet op het middenter
rein toegelaten.
NOORD WIJK
Afscheid van Gemeente-
bode G. Haasnoot
In de feestelijk met bloemen ver
sierde raadzaal van het gemeentehuis
te Noordwijk hebben gisteren het
gemeentebestuur, de hoofden van
dienst en de secretarie-ambtenaren
op hartelijke wijze afscheid genomen
van de bode in de buitendienst, de
heer G. Haasnoot, die wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde
leeftijd de dienst per 1 augustus
heeft verlaten.
Het was op 24 november 1930, dat
de heer Haasnoot als nachtwaker bij
de gasfabriek zijn eerste schreden
zette op het ambtelijk pad. Voordien
was hij werkzaam in de brood- en
banketbakkerij, eerst bij de vanouds
bekende banketbakkerij J. H. van
der Werf, later bij de coöperatie „De
Verbetering". Per 16 februari
werd hij bevorderd tot stoker, waar
naast hij tevens terreinwerkzaamhe
den verrichtte. Opheffing van de
Noordwijkse gasfabriek als produc
tiebedrijf was er mede oorzaak van,
dat Haasnoot met ingang van 1 juli
1947 werd aangesteld tot bode in de
buitendienst ter secretarie. Per 1 ja
nuari 1949 volgde daarnaast zijn aan
stelling als havenmeester. In zijn
vrije tijd fungeerde hij nog als con
cierge van de Ambachtstekenschool,
hetgeen hij precies 33 jaar heeft ge
daan.
Als eerste voerde loco-burgemees
ter J. van Leeuwen het woord, die
in hartelijke bewoordingen zijn
waardering uitsprak voor de wijze,
waarop de heer Haasnoot zijn taak
de jaren door heeft verricht. Of het
nu slecht of mooi weer was, altijd
zag men de bode op zijn brommer
trouw alle te bezorgen stukken /an
het gemeentehuis en het ontvangers
kantoor ter bestemde plaatse bren
gen. Spr. wenste de scheidende bode
nog vele gezonde jaren toe en een
nog lang en rustig woonverblijf in
Noordwijk. Met kennelijke voldoe
ning ontving de heer Haasnoot de
mededeling, dat hij de nog betrekke
lijk nieuwe brommer mocht behou
den endaarnaast nog een extraatje
voor hem overbleef.
Namens het secretariepersoneel
voerde de gemeentesecretaris, de
heer B. Ike, het woord, die zijn
waarderende woorden vergezeld liet
gaan met de overhandiging van en
kele fraaie boekwerken. De binnen
bode, de heer A. N. de Jong, meende
niet als collega maar als vriend af
scheid te moeten nemen. Onder grote
hilariteit bood spreker zijn ouc'-col-
lega in ruil voor de uniformpet een
nieuwe pet aan, waarmee hij hoopte
te bereiken, dat de gepensioneerde
Haasnoot nog als een waardig'
„A.O.W.-nozem" door Noordwijks
straten zou brommen.
Na nog een enkel woordje van het
hoofd van de openbare lagere school
de heer G. Marijt, dankte de heer
Haasnoot, zichtbaar ontdaan, voor
alle ondervonden medewerking en
vriendschap.
LEIDSCHENDAM
Geboren: Elisabeth L„ d.v. J. de
Baat en M. Verkerk; Petrus J. P., z.
v. T. J. Bergman en C. W. Teunis-
sen; Jacqueline C. J., d.v. A. J. Bos-
meijer en J. F. T. M. van Leeuwen.
Sijtse A. E., z.v. A. L. Veenendaal
en P. D. Dijk: Cecilia M. L., d.v. J. P.
A. Fafié en J. M. Gerits; Helena E.
D. M., d.v. W. F. Koot en M. T. Bos
kamp; Robertus C. M., z.v. M. P.
Mooijman en M. M. B. Bontje.
Ondertrouwd: N. de Korte en J.
E. W. de Wit; T. C. M. v. d. Meer en
M. J. van Schie; G. P. Vurens en J.
C. P. Remmers waal.
Getrouwd: J. H. Roos en J. v. Ber-
kel; A. J. M. Julien en J. A. C. Tie-
lemans; C. Goet en N. v. d. Hout;
F. O van Rossum en M H. C. v. d.
Meer; C. M. N. Haan en J. A. Jonge-
jan.
Overleden: E M. Meerman van der
Horst, 71 jr., wed. van J. J. M. van
Zwet; C. M. H. Bergmann, 64 jr.,
wed. van J. H. Kats; G. Brouwer,
61 jr.; C. G. Scholtes, 70 jr., echt
genoot van J. A. v.' d. Bosch; H. Ver-
heijen, 73 jr., echtgenoot van J. H.'
Kloosterboer; K. de Groot 84 jr.
echtgenoot van A. van Zanten; A. J.
J. M. de Groot 65 jr.
Motor over de kop. Op de rijks
weg 4a. ter hoogte van de Kniplaan
is gisteren de motorrijder D. H. uit
Rotterdam over de kop geslagen
doordat zijn voorband plotseling leeg
liep. Bij zijn val werd hij gewond
aan gelaat en handen en liep ver
moedelijk een hersenschudding op.
Ook de duorijdster zijn echtge-
te, werd aan gelaat en knieën ge
wond. Nadat een dokter uit Zoeter-
woude de eerste hulp had verleend,
werden beiden verongelukten per
ambulance naar het Academisch
Ziekenhuis te Leiden overgebracht.
HILLEGOM
Riolering Vosselaan De dienst
van openbare werken te Hillegom
heeft de vernieuwing van de riole
ring van de Vosselaan en de Mei
doornstraat opgedragen aan het aan
nemersbedrijf Gebrs Schouls N.V., te
Leiden, voor 68.685,
WASSENAAR
Bungalows Volgens een ontwerp
van het architectenbureau F. Otten-
hof te 's-Gravenhage zal de N.V.
Europabouw, eveneens te 's-Graven
hage, aan de Bronckhorstlaan nabij
de Katwijkseweg voor eigen reke
ning een zestal luxe bungalows gaan
bouwen.
(Meegedeeld door het K.N.M.I.
Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
ONVAST.
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele buien. Zwakke
tot matige wind tussen west en
noord. Gematigde temperatu
ren.
Het
weer in Europa
hedenmor-
De weerrapporten van
gen 7 uur luiden:
m>ax.
min.
HELSINKI
geh. bew.
25
13
STOCKHOLM
zw. bew.
21
13
OSLO
zw. bew.
19
14
KOPENHAGEN
1. bew.
18
13
ABERDEEN
zw. bew.
18
9
LONDEN
zw. bew.
24
12
AMSTERDAM
zw. bew.
22
14
BRUSSEL
geh. bew.
23
14
LUXEMBURG
regenbui
23
14
PARIJS
zw. bew.
25
13
BORDEAUX
mist
27
14
GRENOBLE
regen
22
15
NICE
1. bew.
25
17
BERLIJN
zw. bew.
21
12
FRANKFORT
regen
24
15
MüNCHEN
geh. bew.
27
15
ZüRICH
regen
•26
16
GENèVE
zw. bew.
25
15
LOCARNO
geh. bew.
25
15
WENEN
1. bew.
25
12
INNSBRUCK
zw. bew.
28
12
ROME
onbew.
31
16
AJACCIO
onbew.
28
16
MADRID
onbew.
32
19
MALLORCA
onbew.
34
20
PAUZE
Morgen: Benno, stichter van de
abdij Einsiedeln (Zwitserland), t 940.
HET GESPREK VAN
„MOND AAN MOND".
We hebben het zondag weer ge
hoord: „Er is verscheidenheid van
gaven, maar het is dezelfde Geest".
Paulus schreef dat aan de rumoerige
parochie in de Griekse havenstad
Korinthe. Met andere woorden: je
moet het ruim nemen; je kunt op
allerhande wijzen een goed christen
zijn. „In deze tijd van overdreven
activisme" (kardinaal De Jong) geeft
Benno een van de wegen aan. Bis
schop van Metz in Frankrijk, trok
hij zich terug in de Zwitserse ber
gen, om te bidden, zoals Vondel het
„Adam in ballingschap" laat zeg
gen: „Hoe wel bekomt het mij, ge
rust in eenzaamheid en opgetogen,
met de hoogste majesteit te spre
ken mond aan mond". Het beschou
wend (contemplatieve) leven is een
genade-gave, waardoor de mens op
stijgt boven een „overdreven acti
visme" Het wordt door de Kerk
van ouds-her geprezen voor degenen,
die zulk een genade ontvangen.
PUZZEL
No. 508 Hor.: l. eiland tussen
Sicilië en Tunis,, 5. honingbij, 6.
meisjesnaam, 8. muzieknoot, 9. tam,
11. meisjesnaam, 13. vriend (Fr.), 15.
groente, 16. de O. mond v. d. Weich-
sel, 17. ieder, 19. vaarwel. 21. voor
zetsel, 22. boom, 24. oude lengtemaat,
25. snoer van een hengel, 27. tel
woord, 29. mannelijk dier.
Vert.: 1. familielid, 2. lichaamsdeel,
3. deel van een boom, 4. in het jaar
onzes Heren (afk. Lat.), 5. traag van
begrip. 7. vis, 8. gem. in Drente, 10.-
voorwerp om vis te vangen. 12. spij
ker, 14. opening ener fuik, 15. gebod,
18. tussenzetsel, 20. boom, 22. fami
lielid, 23. bijwoord, 26. pers. voor-
naamw., 28. bijwoord. Oplossing
morgenavond.
Oplossing no. 507 Hor.: 1. hals,
3. bord, 5. eva, 7. stork, 9. tin, 11.
Deest, 13. net. 15. tra, 16. snert, 18.
Ems, 20. Karei, 22. nar, 23. pret, 24.
fier.
Vert.: 1. hart, 2. set, 3. baret, 4.
duit, 6. vod, 7. Sneek, 8. kerel, 10.
Inn, 12. Sam, 14. trant, 16. stop, 17.
tra, 19. spar, 21. erf.
PUNT
Vreedzame coëxistentie