Maandag beslissing in Leidse Raad voor overdracht
van St. Elisabeth-hof
STICHTING WIL RESTAURATIE TEN BEHOEVE VAN
CHRONISCH INVALIDE BEJAARDEN
Hooiberg in Zoeterwoude in brand geraakt
Hoofd van Vleeskeuringsdienst-Bollen
streek nam afscheid
Benoemd tot Ridder Oranje-Nassau
5.000ste Bezoekster
op bloemenexpositie
in De Lakenhal
DINSDAG 1 AUGUSTUS 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Symbolische prijs van één gulden
Indien de gemeenteraad van Leiden er maandag aanstaande mee akkoord
gaat, wordt de overdracht van het Elisabeth-hof c.a. en het Hof van Zessen
aan de Oude Vest aan de Stichting tot behartiging van de belangen van
minder validen en verzorging behoevende bejaarden een feit.
B. en W. stellen voor deze bebouwing aan genoemde stichting over te
doen tegen een vergoeding van één gulden in totaal.
Men zal zich herinneren, dat de idee tot restauratie van deze historische
Leidse bebouwing een jaar of twee geleden is uitgegaan van dr. M. A. van
Dongen, die met medewerking van zes bestuursleden een Stichting in het
leven riep. Het uit de 17e eeuw daterende Elisabeth-hof en het Hof van
Zessen uit de tweede helft van de 18e eeuw, zouden in de plannen van deze
stichting verbouwd kunnen worden tot een zeer deugdelijk tehuis.
In de Leidse Courant is in die tijd
een artikel verschen aan de hand
van dr. Van Dongen over dit onder
werp.
Mede-oprichters van de stichting
zijn mej. T. W. van Mechelen, en de
heren dr. ir. P. Fehmers, J. J. L.
Haanraadts, H. M. J. W. J. Kort-
mann, arts; notaris J. A. Post en drs.
P. J. Stolker, psycholoog.
B. en W. zijn met de stichting in
beginsel tot overeenstemming geko
men over een regeling, welke in
hoofdzaak inhoudt, dat de gemeente
de beide hofjes tegen een symbolische
vergoeding van ƒ1.aan de stich
ting in eigendom overdraagt, waar
tegenover de stichting volledig af
ziet van het vragen van een gemeen
telijke subsidie in de kosten van
restauratie daarvan.
Schetsplan.
De stichting heeft de beschikking
over de beide hofjes gevraagd, ten
einde deze, na een algehele restau
ratie, overeenkomstig hun aloude
bestemming in gebruik te kunnen
doen nemen voor de huisvesting van
bejaarden. Het schetsplan voor de
restauratie dateert van 2 oktober '59.
Hieruit blijkt, dat de stichting ook
het aan de Caeciliastraat gelegen ge
bouw, waarin voorheen een kleuter
school was gevestigd, in haar plan
nen wil betrekken. Dit gebouw is
eigendom van het aan de gem. toebe
horende in 1428 gebouwde Elisabeths-
gasthuis, omvattende een ziekenzaal
en een later aangebouwde kapeL Het
gebouw is thans voor verschillende
doeleinden in gebruik. Een groot deel
van de door het complex omsloten
open ruimte heeft dienst gedaan als
speelplaats bij de voormalige school.
Het is van het overblijvende gedeel
te gescheiden door een weinig fraaie
schutting en een lelijk toiletgebouw
tje. Het is zeker toe te juichen, dat,
indien de plannen van de stichting
doorgang zullen vinden, ook dit ge
bouw weder aan haar oorspronke
lijke bestemming zal beantwoorden.
Een van de meest aantrekkelijke
kanten van de plannen, uit cultuur-
Het Hof van Zessen
historisch oogpunt bezien, is name
lijk, dat een restauratie van het ge
hele complex er toe zou leiden, dat
een historisch en bouwkundig ver
antwoorde oplossing wordt verkre
gen, waardoor tevens aan bestaande
behoeften bij de huisvesting van be
paalde categorieën bejaarden zal
worden tegemoet gekomen.
Niet aan elkaar.
Een ander punt van de plannen,
waarop B. en W. de aandacht ves
tigt is het feit, dat het Elisabethshof
en het Hof van Zessen weder van el
kaar zullen worden gescheiden.
Vroeger bevond zich tussen de beide
hofjes een bebouwing, welke de Re
gentenkamer en het gebouw aan de
Caeciliastraat met elkaar verbond.
Wegens gevaar voor instorten is deze
bebouwing enige jaren geleden ge
sloopt. In aanmerking genomen, dat
de huisjes van het Hof van Zessen
uit architectonisch oogpunt bezien
belangrijk ten achter staan bij die
van het Elisabethshof, is een blijven
de combinatie van de beide hofjes
ongewenst.
Gezien de slechte staat, waarin de
opstallen in het algemeen verkeren,
en gelet op de kleine afmetingen en
de onpraktische, deels zelfs onguns
tige ligging van de huisjes hebben B.
en W. tot dusverre ernstig betwijfeld,
of het mogelijk is om de beide hofjes
in de eigenlijke zin des woords te
restaureren dus zonder dat de be
staande bebouwing tot de grond zou
behoeven te worden afgebroken om
daarna weder, in de oude stijl, te
worden opgericht en om het Eli
sabethshof in zijn kwaliteit van nor
male bej aardenhuisvestings-gelegen-
heid te handhaven. Voorts is het de
vraag, of het, gezien de hoge kosten,
welke aan de verwezenlijking van
de plannen zijn verbonden, mogelijk
is een aanvaardbare exploitatie-op
zet te verkrijgen. B. en W. zijn dan
ook van oordeel, dat een overdracht
slechts te verantwoorden is, indien
voldoende vaststaat, dat de stichting
metterdaad tot restauratie kan en zal
overgaan en dat zij haar plannen ook
overigens, dus b.v. voor wat de ex
ploitatie na de voltooiing der res
tauratie betreft, zal kunnen verwe-
zelijken.
Overdracht.
Het is de stichting evenwel niet
mogelijk thans reeds de verder no
dige gegevens te verstrekken. De uit
werking van het schetsplan alsmede
het opstellen van een kostenbereke
ning en een exploitatie-opzet zullen
eerst kunnen geschieden nadat uit
voerige opmetingen zijn gedaan en
een grondig onderzoek is ingesteld
naar de huidige toestand van de ge
bouwen. Uiteraard zullen hieraan
belangrijke kosten verbonden zijn.
De stichting acht het niet verant
woord een opdracht te geven tot het
verrichten van de hiervoor nodige
werkzaamheden, zolang niet vast
staat, dat ook de raad en Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland
zich met de overdracht van de beide
hofjes c.a. aan de stichting kan ver
enigen.
De stichting zou zo spoedig moge
lijk de eigendom van de beide hofjes
willen verwerven; de gemeente daar
entegen mag, aldus b. en w., eerst
tot 'n overdracht besluiten, als meer
zekerheid over de plannen van de
stichting en de daaraan verbonden
consequenties is verkregen. Een op
lossing van deze moeilijkheid, waar
mede de stichting zich kan vereni
gen, is mogelijk, indien de raad thans
zou uitspreken, dat hij zich in be
ginsel met de overdracht op de hier-
Het St. Elisabeth-hof
voren aangegeven voet kan vereni
gen. Bij aanvaarding van dit voor
stel heeft enerzijds de stichting een
voldoende zekerheid, dat zij te zijner
tqd de eigendom van de beide hofjes
kan verkrijgen en anderzijds de ge
meente de mogelijkheid om een de
finitieve beslissing op te schorten,
totdat gebleken is, dat de plannen
inderdaad verwezenlijkt kunnen
worden.
Ook wegenschema.
B. en w. vestigen in verband met
het vorenstaande nog de aandacht op
een andere factor, welke het voor de
raad onmogelijk maakt op dit ogen
blik reeds een definitief besluit tot
de overdracht te nemen. Op 16 febr.
1959 heeft de raad besloten het we
genschema voor de binnenstad te
doen ontwerpen aan een nader on
derzoek, zulks met inachtneming
van de in een desbetreffend voorstel
vervatte en de tijdens de behandeling
daarvan gedane suggesties. Volgens
dit schema zouden de beide hofjes
gedoemd zijn te verdwijnen. Het is
echter mogelijk gebleken om in het
nieuwe ontwerp van dit wegensche
ma, dat b. en w. over enige tijd aan
de raad hopen te kunnen voorleggen
zowel het Elisabethshof c.a. als het
Hof van Zessen te sparen. Uiteraard
zal eerst dan een definitief besluit
over de toekomst van de beide hofjes
genomen kunnen worden.
Poortje aan de Oude Vest
B. en w. merken nog op, dat de kosten zal financieren en dat zij zich
stichting heeft gevraagd of de ge- garant zal stellen voor een correct»
meente bereid is de nodige finan- betaling van rente en aflossing van
ciële medewerking te verlenen aan de door de stichting te sluiten geld-
de verwezenlijking van haar plan- lening. Dit verzoek zal volgens b. en
nen. Deze zou hieruit moeten be- w. in beginsel voor inwilliging vat-
staan, dat de gemeente de aanloop- baar kunnen zijn.
„Uw bedje is gespreid. Het mijne was veertig jaar geleden maar een veld
bed, maar u komt van de universiteit met zó veel parate kennis, terwijl u
bovendien stamt uit een generatie van befaamde dierenartsen. Toen mijn
mening werd gevraagd over uw persoon heb ik gezegd: die komt uit zo'n
goed nest, dat moet goed gaan." Dat zei dr. J. Kraak, de bekende dieren
arts uit Lisse, die gisteren op het Lissese gemeentehuis afscheid nam als
hoofd van de vleeskeuringsdienst kring Bollenstreek, tot zijn opvolger dok
ter Ten Haven. Tijdens een besloten bijeenkomst die aan een zeer druk
bezochte receptie vooraf ging, kon Lisse's eerste burger de heer Kraak
meedelen dat het H.M. de Koningin had behaagd hem te benoemen tot Rid
der in de Orde van Oranje Nassau.
Namens de proviciale griffie sprak
mr. J. Heringa woorden van geluk
wens, terwijl deveterinair hoofdin
specteur van de Volksgezondheid de
heer C. Commandeur, eveneens zijn
gelukwensen aanbood. Spr. haalde
nog een grappig vooral aan. In 1924
wilde dr. Kraak met vacantie, maar
wist niet zo gemakkelijk een waar
nemer te vinden. Vanuit Leiden
bracht hij toen een student in de me
dicina veterinaria naar Lisse. Die
student was nog niet bevoegd te
practiseren, want hij had nog twee
jaar studie voor de boeg. Niettemin
werd die student waarnemer en
plaatsvervangend hoofd van de
vleeskeuringsdienst. Beiden - dokter
Kraak en de student - waren dus in
overtreding, maar het kwam nooit
uit. Die student was de heer
Commandeur, thans dus veterinair
hoofdinstructeur.
Nadat het nieuw benoemde hoofd
van de vleeskeuringsdienst, dokter
Ten Haven, dokter en mevr. Kraak
had bedankt voor de verleende me
dewerking tijdens de inwerkperiode,
Tengevolge van hooibroei geraakte gistermiddag de hooiberg op de boerderij van de heer G. Overdevest aan het
Watertje in Zoeterwoude in brand. De Leidse brandweer was binnen zeven minuten met groot materieel aan
wezig. Zij was het vuur spoedig meester, waardoor de omliggende gebouwen konden worden gevrijwaard voor
brandschade en een groot deel van het hooi kon worden gered. (foto: Van Bemmelen)
MAN VAN FORMAAT
De bijeenkomst werd op charman
te wijze geleid door mr. Th. M. J.
de Graaf, burgemeester van Lisse,
die o.m. memoreerde dat dokter
Kraak in 1960 reeds had laten weten
dat er een tijd is van komen en een
tijd van gaan en dat hij het ogenblik
gekomen achtten om de dienst te ver
laten. De burgemeester dankte hem
hartelijk voor het vele werk dat hij
in de afgelopen 38 jaar voor de Kring
heeft verricht. U hebt de dienst op
voortreffelijke wijze geleid. En zijn
nooit moeilijkheden geweest. Er is
nooit sprake geweest van ondeugde
lijk vlees in de handel en dat is een
bewijs van Uw deskundigheid. Toch
is de dienst altijd soepel geleid. U
bent nooit ambtenaar in de zin van
het woord geworden, want anders
was het wellicht wel eens minder
vlot en soepel gegaan.Uw ge
zag steunde op Uw persoonlijkheid,
op Uw goed begrip voor bepaalde
situaties en op Uw volkomen inte
griteit. Door Uw wens als hoofd van
de vleeskeuringsdienst ontheven te
worden, hebt U ons voor de nood
zaak gesteld sollicitanten op te roe
pen. En wij als burgemeesters van
de Kring hebben toen gezegd: Het is
te hopen dat we een man van het
formaat als Kraak kunnen aantrek
ken.
„Vol van de dienst"
De burgemeester betrok in zijn
hulde ook mevruow Kraak, wier huis
altijd „vol was van de dienst": vol
keurmeesters, vol drukte en aan- en
af lopers. Ze heeft zich altijd gastvrij
en blijmoedig en charmant betoond.
Als tastbaar bewijs van waardering
overhandigde de burgemeester haar
een boèket crêmgele tnjers.
Zich tot dokter Kraak richtend zei
mr- De Graaf dat zijn leven nu een
tweede fase is ingegaan. Naast Uw
werk als dierenarts en als hoofd van
de vleeskeuringsdienst hebt U zich
ook op vele terreinen van het maat
schappelijk leven bewogen. Terrei
nen die vaak meer dan een lokaal
belang dienden. Dat is aan de aan
dacht van de hoogste instanties niet
ontsnapt en het heeft H.M. de Konin
gin behaagd U te benoemen tot Rid
der in de Orde van Oranje Nassau.
De burgemeester wilde er met na
druk op wijzen dat een dergelijke
onderscheiding nooit wordt gegeven
voor het langdurig vervullen van
een ambtelijke funktie alléén.
Mr. Th. M. J. de Graaf, burgemeester
van Lisse, speldt hij het scheidende
hoofd van de vleeskeuringsdienst, dr.
J. Kraak, het ridderkruis van de Orde
van Oranje-Nassau op.
dankte dokter Kraak in een geestige
speech voor de vriendelijke woorden
en de verleende onderscheiding.
Hij haalde nog enkele voorvallen
uit de „oertijd" van de vleeskeu
ringsdienst aan. De moeilijkheden
begonnen vlak na zijn in dienst tre
den al. Twee raadsleden - „een was
rood en de ander had rood haar" -
begonnen hem dwars te zitten en wil
den maar liefst driekwart van 't sa
laris afkappen. Doktei Kraak onthul
de met veel vrijmoedigheid dat hij
in de twintiger jaren niet zo bar veel
van vleeskeuringswetten. e.d. afwist,
maar niettemin overhandigde burge
meester Eenhuis hem op een goede
dag een stapel paperassen en de op
dracht een goede gemeente-verorde
ning te formeren.
Zich richtend tot zijn opvolger zei
dokter Kraak „Uw bedje is ge
spreid!".
Hierna had een druk bezochte re
ceptie plaats die bezocht werd door
vele vooraanstaanden uit de gemeen
te Lisse. We zagei o.m. vrijwel alle
raadsleden, diverse plaatselijke art
sen .ezn.
De besloten bijeenkomst werd bij
gewoond door de burgemeesters van
Hillegom, Sasenheim en Noordwij-
kerhout, terwijl de gemeente Voor
hout was vertegenwoordigd door
wethouder Prins.
Niets vermoedend stapte Bep Blok,
een 18-jarig verpleegstertje van de
mannenzaal van het Diaconessenhuis
gisteravond met haar vriend T. Dijk-
drenth, voor het eerst De Lakenhal
binnen. Hoewel geboren en getogen
in Leiden, had zij het Leidse museum
nog nooit aan de binnenkant gezien.
De eerste stap in De Lakenhal
bracht haar al direct geluk, want
nadat de huisbewaarder, de heer P.
Oude Alink, haar gevraagd of zij
een kaartje wenste voor de Schil
der- en Bloemsierkunsttentoonstel-
ling en zij dit bevestigd had, tra
den de heer A. Zandbergen, voorzit
ter van de Stichting Rijnsburg's Bloe
mencorso en de heer P. van der
Kwaak, lid van het corsocomité
naar voren om haar te feliciteren
met het feit, dat zij de 5000ste be
zoekster was. Een bak met vaste
planten werd haar als herinne
ring overhandigd. Bovendien krijgt
de verpleegster iedere zaterdag van
augustus een bloemetje thuisbezorgd.
Voordat de bloemententoonstelling
zaterdag gesloten wordt, denkt men
nog een 10.000ste bezoeker(ster) in
De Lakenhal te kunnen verwelko
men.
Om verwarring te voorkomen moet
gezegd worden, dat de 5000ste be
zoekster, die gisteravond verwel
komd werd, de 5000ste was, die een
kaartje kocht in De Lakenhal. De
bezoekers, die een gecombineerde
kaart in de Hortus gekocht hadden,
zijn dus niet meegeteld.
Wilt U iets weten?
Vraag van A. H. te K. Route van
Ter Aar naar Assen.
Antw. Ter Aar, Alphen a.d. Rijn,
Utrecht, Amersfoort, Apeldoorn,
Zwolle, Meppel, Assen.
Vraag van T .v. L. te Z. Route van
Amstelveen naar Bellingwolde (Gr.).
Antw. Amstelveen, Abcoude, Kor-
tenhoef, Hilversum, Baarn, Harder
wijk, Elberg, Zwolle, Meppel, Assen,
Rolde, Gieten, Veendam, Nieuwe Pe-
kela, Blijham, Bellingwolde. Afstand
ongeveer 250 km.
