S)e £cid6e0oii^cmt
KENNEDY VERSTERKT
AMERIKA'S STRIJDKRACHTEN
ENIG
TER
Het Westen is vastbesloten z'n rechten
te handhaven
Engeland haalt de buikriem
strakker aan
Senegal breekt
met Portugal
WOENSDAG 26 JULI 1961
51ste JAARGANG
No. 15382
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VO OR LEIDEN EN OMSTREKEN
Wat anders dan
ontwapening
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5 Red. 20015, 25594- Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 o.) Giro 10 30 03 Abonn. f 0,59 p. w„ f 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
LAAT MOSKOU ZICH NIET VERGISSEN
De Amerikaanse president John Kennedy heeft de Sowjet-Unie dins
dagavond in een te Washington uitgesproken en lang verbeide radio- en
televisietoespraak gewaarschuwd, dat zij niet moet denken, dat het
Westen, „te zelfzuchtig, te week en te verdeeld" is om weerstand te
kunnen bieden aan een aanval.
Hij zette plannen uiteen om het Amerikaanse leger met een achtste
te versterken en vloot en luchtmacht uit te breiden.
De president zei het Congres vandaag te zullen verzoeken de defen
siebegroting met 3.247 miljoen dollar te verhogen. De helft van dit
bedrag is nodig voor de vervaardiging van gebruikelijke wapens, am
munitie en militaire uitrusting.
De president deelde mede, de aantallen der in de komende
maanden op te roepen dienstplichtigen te zullen verdubbelen en ver
driedubbelen.
Hij wil ook vele oorlogsbodems en militaire vliegtuigen, die voor
de reserve bestemd waren, weer in toestand van paraatheid doen
brengen.
Onderhandelen als het kan,
vechten als het moet
ZO NODIG NIEUWE BELASTINGEN
De president verklaarde, dat hij,
indien nodig, het Congres zou ver
zoeken nieuwe belastingen in te
voeren ter bestrijding van de kosten
der hogere defensieuitgaven.
„De bedreiging van de geïsoleerde
buitenpost, die West-Berlijn vormt,
is internationaal. Het Navo -schild
dekt West-Berlijn en wij hebben ons
woord gegeven, dat een aanval op
deze stad als een aanval op ons al
len zal worden beschouwd.
Ik heb horen zeggen, dat West-
Berlijn militair niet te verdedigen
zou zijn. Dat kon ook var Bastogne
en zelfs van Stalingrad worden ge
zegd. Doch 'n feite kan elke be
dreigde plaats behouden blijven, in
dien dappere mannen hebben besloten
dat zij haar niet zullen prijsgeven",
aldus Kennedy.
Hij vervolgde: „Wij willen niet
vechten maar wij hebben het eer
der gedaan. En anderen hebben
vroeger de gevaarlijke vergissing
begaan om aan te nemen, dat het
Westen te zelfzuchtig, te week en te
verdeeld was om het hoofd te bie
den aan vrijheidsschendingen in an
dere landen".
De president vervolgde: ,Het zou
WAARSCHUWING
PRESIDENT KENNEDY heeft-gis-
teravond (vannacht Ned. tijd)
zijn met spanning tegemoet geziene
rede gehouden, waarin hij het Ame
rikaanse volk inlichtte omtrent zijn
plannen tegenover de dreigende situ
atie rondom Berlijn. Chroesjtsjef
voelt de huidige situatie in Berlijn
als een visgraat in zijn keel en heeft,
zoals men weet aangekondigd dat die
visgraat nog vóór het einde van dit
jaar eruit moet.
Chroesjtsjef bekommert zich niet
0 om formaliteiten en het kan
hem niets schelen of er 16 jaar
na het einde van de oorlog al of niet
een papieren vredesverdrag op tafel
ligt. De werkelijke reden voor zijn
aandringen op een vredesverdrag en
zijn dreigement, desnoodsl eenzijdig
met Oost-Duitsland een vredesver
drag te sluiten, is dat hij de Berlijnse
achterdeur dicht wil grendelen. Maar
dat stuit op verzet van Westelijke
zijde. Men wil niet, dat er nog één
stukje vrij grondgebied door de Rus
sen of hun satellieten wordt inge
palmd.
Kennedy heeft thans het Kremlin
duidelijk gemaakt, dat dit niet moet
vervallen in de tragische fout, welke
Duitsland tweemaal heeft gemaakt,
n.l. door te menen dat het Westen te
week en onderling te zeer verdeeld is
om geweld tegenover geweld te
plaatsen. „Wij willen onderhandelen
als het kan, maar zullen vechten als
het moet". Daarop kwamen Kenne
dy's woorden neer. En wat speciaal
Berlijn betreft: „Over de vrijheid
van Berlijn (West-Berlijn althans)
valt niet te discussiëren". Om te to
nen, dat het hem ernst is, kondigde
de president tevens een forse uit
breiding van de legersterkte aan.
„Wij willen niet vechten", aldus zei
hij, „maar als het moet zullen we
vechten. We hebben dat al eens meer
gedaan".
Dat is duidelijke taal en Chroesjt
sjef kan thans weten waar hij aan
toe is. Hopenlijk trekt hij er zijn con
clusies uit en op de eerste plaats
deze: dat het beter is de zaak niet te
forceren.
Het is jammer, dat men dergelijke
taal moet spreken omwille van de
vrede, maar het schijnt, dat dit de
enige taal is, welke de Russen ver
staan. Zij zullen nu wel spreken van
„oorlogsophitsing" en Chroesjtsjef
zal waarschijnlijk wel met dikke
woorden van repliek dienen. Het
voornaamste is echter, als hij achter
dit rookgordijn de aftocht blaast.
onverstandig zijn grote aantallen re
servisten onder de wapenen te roe
pen of naar het buitenland te zenden,
voordat dit werkelijk nodig is. Doch
ik wil wel duidelijk maken dat wij
te allen tijde grote eenheden kunnen
aanwenden, zonder dat hierdoor ons
vermogen, om in andere militaire
behoeften te voorzien, wordt ver
zwakt".
De president herhaalde, dat de
V.S. „te allen tijde bereid zijn tot
onderhandelingen, indien deze vrucht
baar zouden zijn".
Wij hebben ons reeds bereid ver
klaard mede te werken het ophef
fen van omstandigheden in West-
Berlijn, die prikkelend op de andere
zijde kunnen werken. Maar over de
vrijheid van deze stad kan niet wor
den onderhandeld. Wij kunnen niel
onderhandelen met een wederpartij,
die zegt: „Van het mijne blijf je af,
maar over het jouw valt te praten".
Kennedy zei het Congres te zul
len verzoeken, nieuwe gelden toe te
staan voor de burgerverdediging
„Ik hoop de komende maanden elke
Amerikaanse burger te laten weten,
wat hij kan doen om zijn gezin bij
een aanval te beschermen", aldus de
Amerikaanse president John Kennedy.
GUNSTIG ONTHAAL.
Congresleden van de twee grote
Amerikaanse partijen hebben uiting
gegeven aan hun waardering voor
de inhoud van Kennedy's toespraak.
Men meent in Washington, dat de
president iin beide kampen aanzien
lijke steun heeft verkregen voor zijn
toezegging, dat de V.S., in verband
met de crisis om Berlijn, hun mili
taire kracht zullen uitbreiden.
„Reuter" meldt uit Parijs, dat
Kennedy's rede in Frankrijk als een
„redelijke gevechtstoespraak" wordt
beschouwd. Men meent, dat zij ten
doel heeft de Russen duidelijk te
maken, dat het Westen niet zal
aarzelen ten strijde te trekken, in
dien het Kremlin ernstig zou pogen
afbreuk te doen aan de vrijheid van
West-Berlijn.
De opmerking van de president, dat
niet Berlijn maar Moskou de oor
zaak is van de internationale span
ning, komt overeen met de Franse
beschouwing van de internationale
toestand.
Men merkt verder op, dat zijn
waarschuwing aan de Sowjet-Unie
„niet de gevaarlijke vergissing te
maken van aan te nemen dat het
Westen te zelfzuchtig of te week is
om het hoofd te bieden aan vrij
heidsschendingen in andere landen",
een uiting is van de vastberadenheid,
die Frankrijks president eD Gaulle
reeds zo lang heeft bepleit.
„Reuter" meldt uit Bonn, dat men
in Westduitse regeringskringen zeer
is ingenomen met het krachtige
standpunt, dat president Kennedy met
betrekking tot het vraagstuk-Berlijn
heeft ingenomen.
Men is vooral voldaan over de
door Kennedy aangekondigde maat
regelen om de Amerikaanse militaire
macht te versterken.
De Westberlijnse plaatsvervangende
burgemeester Franz Amrehn ver
klaarde onder meer: „Ik ben ervan
overtuigd, dat het Kremlin de diepe
ernst van Kennedy's woorden en
het gevoel van verantwoordelijkheid,
waarmede zij worden uitgesproken,
zal begrijpen".
En bondskanselier Adenauer had
dinsdagmiddag op een perslunch
reeds tegenover Westduitse journalis
ten verklaard, dat Kennedy's pro
gramma het bewijs zou leveren van
de leidende rol, die de Verenigde
Staten in de Westelijke wereld, bij
het bepalen van het standpunt tegen
over de Sowjet-Russische uitdaging,
vervullen.
Sober en duurder leven
Piloot liet zich
niet dwingen
Een, naar verluidt Spaans spre
kend man met een pistool heeft dins
dagavond getracht de piloot van een
vliegtuig van de „Mohawk Airlines"
te dwingen van koers te veranderen.
Het incident gebeurd e boven de
staat New York.
De piloot vertelde de man, dat hij
nog zeer weinig brandstof had en
zette het toestel bij Birmingham,
New York, aan de grond. De man is
gearresteerd.
De politie heeft later meegedeeld,
dat de arrestant heeft verklaard,
dat hij door zijn vrouw in de steek
werd gelaten en dat hij zelfmoord
wilde plegen.
Hij onderhield generlei betrekkin
gen met Cuba.
Agenten aan boord.
Agenten van de Amerikaanse fe
derale recherche, z.g. „G-men", zou
den naar in New York verluidt
dinsdag zijn gaan meevliegen in
Amerikaanse passagiersvliegtuigen.
Deze veiligheidsmaatregel zou zijn
geweest over plannen van Cubanen
om nog vijf vliegtuigen te kapen.
Zoals men weet hebben maandag
aanhangers van Fidel Castro de pi
loot van een Amerikaanse passa
giersvliegtuig met vuurwapens ge
dwongen naar Cuba te vliegen.
De passagiers en bemanning van
dit Amerikaanse vliegtuig zijn in
middels in de Verenigde Staten te
ruggekeerd. De man die de piloot
overmeesterde is in Cuba achterge
bleven. Hij had geen medeplichti
gen.
De eerste Russische ruimtevaarder, majoor Joeri Gagarin Is thans in
Cuba als goodwill-ambassadeur van zijn land. Foto: Gagarin wandelt
met premier Fidel Castro naar het presidentiële paleis in Havana, waar
hij zou worden ontvangen door president Dorticos (telefoto).
Gespannen toestand
in Bizerta
De Britse regering heeft een ver
hoging van 't officiële disconto aan
gekondigd van 5 tot 7 procent. Dit
was een der door de Britse minister
van financiën gisteren in het Lager
huis aangekondigde maatregelen.
Voorts zal een toeslag van 10 pro
cent worden geheven op de Britse
indirecte belastingen, ook op invoer,
alcohol en tabak en op de omzetbe
lasting bij verkoop van bepaalde goe
deren. Engeland zal volgens minister
Sellwyn Lloyd een aanzienlijk be
drag opnemen bij het internationale
monetaire fonds.
Deze mededelingen heeft de Brit
se minister van financiën gedaan in
het Britse Lagerhuis tijdens een uit
eenzetting van het door de regering
voorgestelde versoberingsprogramma.
Prof. Leibbrand is een befaamd „Ver-
keersplanner", die oan. bezig was met
een plan tot verbetering van het
Haagse Tram- en Busnet Hij is gear
resteerd omdat hij ervan verdacht
wordt tijdens de tweede wereldoor
log het bevel gegeven te hebben
een dertigtal Italiaanse dwangarbei
ders tijdens de Duitse terugtocht
neer te schieten, (telefoto)
Er zal nog 70 miljoen pond ster
ling van de gelden der banken „be
vroren" worden doordat de Bank
van Engeland besloot de „speciale
deposito's" te verhogen van twee tot
drie procent.
Andere maatregelen, die minister
Lloyd aankondigde, hielden nog in,
dat de regering haar uitgaven over
zee zal beperken tot 400 miljoen
pond sterling, tegen naar schatting
480 miljoen pond sterling, die voor
het komende jaar waren voorspeld.
Ook zullen overzeese defensiever
plichtingen herzien worden „om te
onderzoeken wat gedaan kan wor
den om de last te verlichten". In 't
bijzonder zal Engeland de Navo-
raad verzoeken de financiële voor
waarden, waaronder de Engelse
strijdkrachten in West-Europa ge
handhaafd worden, nog eens na te
gaan.
Ook verklaarde de minister, dat
Engeland niet kon toelaten, dat zijn
hulp aan economisch minder ontwik
kelde landen veel boven het huidige
niveau van ongeveer 180 miljoen
pond sterling per jaar zou uitkomen.
Hij hoopte op de kosten van de En
gelse diplomatieke en administratie
ve diensten in het buitenland een
Prof. Leibbrand
gearresteerd
De politie te Frankfort heeft de
arrestatie bekend gemaakt van de 47-
jarige professor Liebbrand, die er
van wordt verdacht in de tweede
wereldoorlog bevel te hebben gege
ven tot het doodschieten van dertig
Italiaanse arbeiders in Frankrijk.
Leibbrand is thans verkeersdes-
kundige te Zürich. Volgens de politie
gelastte Leibbrand als commandant
van een Duitse afdeling pionieTs de
Italianen dood te schieten toen de
Duitsers zich moesten terugtrekken
in Frankrijk. Leibbrand werd gear
resteerd toen hij per vliegtuig rei
zende een tussenlanding maakte in
Frankfort.
Prof. Leibbrand is verleden jaar
nog opgetreden als adviseur in ver-
keersprobelemen van -de Haagse
Tramweg Mij.
besparing van tien procent te kun
nen bereiken. Naar nieuwe investe
ringen in landen buiten het ster-
linggebied zal een strenger onder
zoek worden ingesteld. Zij zullen
duidelijke en evenredige voordelen
voor de betalingsbalans moeten op
leveren.
Minister Lloyd deelde verder me
de, dat de laatste zes maanden de
Engelse goud- en dollarreserves met
ongeveer 164 miljoen pond stering
waren verminderd.
Prijzen omhoog
De maatregelen betekenen, dat met
ingang van vandaag (woensdag) vele
prijzen omhoog gaan. Daartoe beho
ren die voor bier, cacao, koffie, ben
zine en dieselolie, suiker, lucifers,
molasses, sterke dranken, tabak en
wijn.
Bankkringen in Frankfort waren
geschokt door het besluit het offi
ciële Engelse disconto tot zeven pro
cent te verhogen. Eén van de ban
kiers zei, dat het gevaar bestond,
dat de produktiekosten door het ho
gere discono zouden stijgen en voeg
de daaraan toe, dat de maatregel
veel te orthodox scheen te zijn.
Bankkringen waren van mening dat
spoedig meer buitenlandse valuta
naar Londen zou stromen om te pro
fiteren van het voordeel van 't hoge
rentetarief van zeven procent. Zij
betwijfelden echter, of er wel vol
doende geld zou worden aangetrok
ken om een volledige oplossing te
bereiken van het vraagstuk van de
betalingsbalansposite.
Te Washington was men onder de
indruk van de krachtige maatrege
len, die door Selwyn Lloyd werden
bekendgemaakt. Een autoriteit op 't
gebied van de internationale finan
ciën merkte op, dat dergelijke maat
regelen in het verleden snel resul
taat hadden gehad en dat uit 't door
de Engelse minister van financiën
uiteengezette programma bleek, dat
Engeland vast besloten was zijn po
sitie intern zowel als naar buiten te
verstevigen.
In kringen van handel en financiën
te Amsterdam wordt vooral de for
se verhoging van het officiële dis
conto met twee procent beschouwd
als een duidelijke aanwijzing dat de
regering alles in het werk wil stel
len om er voor te zorgen dat een
devaluatie van het pond sterling
niet nodig zal zijn.
heeft gezegd, dat Frankrijk zijn troe
pen niet uit de stad Bizerta kan te
rugtrekken zolang hei niet weet wat
de Tunesiërs van plan zijn. Frank
rijk betreurt het, dat Tunesië blijk
baar van plan is de actie tegen de
Franse basis voort te zetten.
Volgens een Franse militaire
woordvoerder zijn de Tunesiërs be
zig de kasbah van Bizerta in een
fort te veranderen. Het Franse op
perbevel beschikt over inlichtingen
dat de vrouwen en kinderen „niet
spontaan" wegtrekken. „De Tunesi
sche troepen hebben de evacuatie
georganiseerd om zoveel mogelijk
non-combattanten naar elders over
te brengen".
„Wanneer het thans tot een inci
dent zou komen en de strijd zou wor
den hervat, zou het voor ons bijzon
der moeilijk zijn de kasbah te zui
veren," aldus 'de Franse woordvoer
der.
Buitenlandse journalisten, die de
kasbah hebben bezocht, meldden
dat vrijwel alle vrouwen en kinde
ren zijn weggetrokken. Er heerst 'n
alarmtoestand. Tunesische troepen
bewaken alle ingangen en op straat
ziet men gewapende burgers. De ge
hele kasbah is echter omsingeld door
Franse parachutisten.
nis genomen.
Koningin Elizabeth van België
heeft gisteren haar 85e verjaardag
gevierd, zij het geheel in intieme fa
miliekring.
Volgens in Istanboel ontvangen
berichten zouden zich in Noord-Irak
onlangs botsingen hebben voorge
daan tussen rechtse en communisti
sche Koerden, waarbij 48 doden zou
den zijn gevallen.
DIERENPARK
WASSENAAR
DAGELIJKS TOT 8 UUR N.M. GEOPEND
De regering van Senegal heeft be
sloten de diplomatieke betrekkingen
met Portugal te verbreken in ver
band met de situatie aan de grens
tussen Senegal en Portugees Guinee,
aldus is in Dakar meegedeeld.
In Senegal zouden uit Portugees
Guinee spionnen zijn gearresteerd,
en Portugese vliegtuigen zouden
het luchtruim van Senegal hebben
geschonden.
De president van Dahomey, Hubert
Maga, heeft de Portugese president
van de enclave Fort Portugais ver
zocht deze enclave 31 juli de eer
ste verjaardag van de onafhankelijk
heid van Dahomey te ontruimen.
Dit gebied, op 40 km van de hoofd
stad Cotonou, is sinds de 15e eeuw
Portugees bezit.
President Maga zegt, dat zijn re
gering „onmogelijk een koloniale be
zitting" op het grondgebied van Da
homey kan toestaan.
KORTE GOLF
Kanselier Adenauer van West-
Duitsland heeft dinsdag aan verslag
gevers verteld, dat in maart een po
ging tot aanslag op hem is gepleegd.
Een ambtenaar in Bonn zei later, dat
een 45-jarige arbeider bij het huis
van de kanselier met een mes ge-
Advertentie)
Koel weer
De Bilt, woensdag 10 uur. Het
KNMI deelt mede:
Een Ocaandepressie, waarvan de
kern ten noordwesten van Schotland
is aangekomen, heeft de luchtdruk
op de Britse eilanden en de Noord
zee belangrijk doen dalen. De uit
loper van het hogedrukgebied bij de
Azoren boven West-Europa nam irv
betekenis af. Het bij de depressie
behorende frontensysteem bracht in
Denemarken en Zuid-Scandinavië te
gen.
Het koufront naderde vanmorgen
ook ons land, maar de activiteit er
van nam af. In het noorden van het
land bracht het wat lichte regen, in
het zuidoosten was het weer echter
nog zonnig.
Het front zal ons gehele, land pas
seren, waarna morgen koele en on
stabiele lucht uit het westen zal bin
nenstromen, waarin naast opklaringen
ook plaatselijk enkele buien kunnen
voorkomen.
De wind zal aan de kust tijdelijk
tot hard of stormachtig aanwakke
ren.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
ZON. EN MAANSTANDEN
27 Juli: zon op 04.53; onder 20.39;
maan op 20.13; onder 04.22.
H oogwaterstanden
27 Juli: v.m. 2.33; n.m. 3.06.
KORRELTJE
Mijn geweten zegt mij meer, dan
de zedepreken van alle mensen.
