AARDOLIE IN ZUID-HOLLAND
VORIG JAAR OVERTROF PRODUKTIE
DIE VAN SCHOONEBEEK (DRENTHE)
Nederlandse bodem
dekt 25% van eigen
behoefte
-
Corso en tentoonstellingen geschenk voor
60-jarige VVV
WOENSDAG 5 JULI 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 8
monde, Ridderkerk, Leidschendam
en Nieuwerkerk.
Het artkiel in het ETI-rapport ein
digt aldus:
^ARDOLIE en de nevenprodukten van deze delfstof zijn niet iets van onze beschaving. Reeds 3000
jaar voor Christus kenden namelijk al de Soemeriërs, een volk uit Mesopotamië, het asfalt en
de oude Chinezen gebruikten al. lang voor onze jaartelling het natuurlijke aardgas voor de ver
damping van zeewater bij de zoutwinning. Later ontdekte men, dat de aardolie bijzonder geschikt
was als lamp-olie. Om aan dit produkt te komen groef men schachten in de grond en de olie bor
relde dan - of vaak genoeg ook niet - omhoog. Dit systeem voldeed op het laatst natuurlijk niet meer
en men zocht andere wegen om aan dit belangrijke produkt te komen.
Kolonel Draken uit Pennsylvanië kwam in 1859 het eerst op het idee van boringen. Vanaf dat mo
ment nam het petroleumbedrijf een geweldige vlucht. Werd er op die manier in 1860 nog slechts
70.000 ton aardolie gewonnen, in 1900 was dit cijfer al opgelopen tot ruim 20 miljoen ton en
ln 1946 was de totale wereldproduktie 390 miljoen ton.
Nog geen dertig jaar geleden leek
het niet erg waarschijnlijk, dat de
ondergrond van Nederland aardolie
zou bevatten. Wel niemand zal des-
vig is geweest - waardoor de olie en weg van Stompwijk naar Zoetermeer
het aardgas in zgn. plooien in de aar- heeft kunnen zien. Wanneer het gas
de zich in oliemeren en gasbellen is echter in hoeveelheden naar boven
gaan verzamelen dan in het Oosten komt, die ten nutte gemaakt kan „M_ h(,hh,„ j,. hinnen.
van het land het geval was terwijl „orden, verkoopt de N.A.M. dit - nor
ook de „geschiedenis van de vor- VOor zover niet voor eigen doelein- v0 d kwart uit eieèn
mvng van de gesteentelagen anders den nodie aan het Staatseasbe- u meer aan kwart uit eigen
is verlopen, ligt de verklaring, dat de drijf. g kunnen worden jedeia.
oZie in Zuid-Holland in een groot
aantal kleine velden wordt aange- niet> a.he<m omhoog ge-
Nog steeds wordt er in ons land dóór-
gegaan met het zoeken naar aardolie
troffen en niet zoals bij Schoonebeek bracht bij de exploitatie van de olie- en aardgas, waardoor de positie van
in één groot veld. velden, doch wordt eveneens gewon- Nederland meer en meer wordt véf-
nen uit de zgn. gasvelden, zoals die stevigd. Dat de provincie Zuid-Hol-
zijn gevonden in Zuid-Holland bij land hierbij zo'n belangrijke bijdrage
AARDGAS
/~\P VERSCHILLENDE manieren
wordt de in Ziuid-Hollamd ge
wonnen aardolie naar de raffinade
rijen gevoerd. De olie van de velden
Wassenaar en Zoetermeer b.v. gaat
via een pijpleiding naar een verlaad -
emplacement aan de Loolaan te Den
Haag, waar de olie in tankwagens
wordt gepompt en vandaar per trein
naar de ox/slagtanken in Vlaardingen
en naar de Esso-Raffinaderij aan de
Botlek.
Wanneer bij een nieuw veld de
oliewinning en dus ook de hoeveel
heid gas nog gering is, wordt dit
laatste produkt aan de luoht ver
brand. Men ziet dan de bekende gas
vlammen, zoals men die al jaren in
de buurt van Zoetermeer langs de
Rijswijk, Oude Lede (gemeente Pijn- levert, moge dit artikel hbeben aah-
acker), Noordwijk, De Lier, IJssel- getoond.
Omvang aardolieproduktie in
Zuid-Holland en Schoonebeek
Jaar
Produktie in m3
Zuid-Holland
Schoonebeek
1953
2.875
904.850
1956
154.470
1.062.060
1959
790.575
1.157.260
1960
1.060.045
1.032.710
"VTA DE UITVINDING van de verbrandingsmotor, die zoals bekend een
geweldige evolutie ten gevolge had, kwam de grote vraag naar benzine
en al snel ging de produktie van deze brandstof die van de petroleum
overvleugelen.
Er wordt ontzaglijk veel olie in alle mogelijke vormen gebruikt. Over de
gehele wereld rijden bijvoorbeeld al 50 miljoen auto's, de wereldkoopvaar-
dijvloot vaart grotendeels op olie, vliegtuigen gebruiken veel benzine en
de laatste jaren is het aantal huizen en gebouwen, dat met oliestook ver
warmd wordt, snel gestegen.
De meeste olie komt uit de Verenigde Staten (ongeveer 60 met dan
achtereenvolgens als producenten Rusland, Iran, Indonesië en Roemenië.
Twee zogenaamde jaknikkers bij
Zoetermeer, waarmee de olie op
kunstmatige wijze naar de opper
vlakte wordt gebracht.
(Foto's „Leidse Courant")
OOK NEDERLAND heeft een grote
behoefte aan aardolieprödukten.
Zelf kunnen wij 25 van deze be
hoefte dekken met een jaarlijkse pro
duktie uit eigen bodem van 2 mil
joen ton. Die produktie zal zo moge
lijk worden opgevoerd. Van groot
gewicht is het nl. voor een land wan
neer het voor een belangrijk deel in
zijn eigen behoefte kan voorzien.
Een gebeurtenis als toentertijd de
Suez-crisis heeft dit overduidelijk
bewezen.
Een belangrijk deel van de in Ne
derland gevonden olie komt uit Zuid-
Holland, sedert 1960 zelfs meer dan
uit de provincie Drenthe, tot dat tijd
stip het belangrijkste oliewingebied
van Nederland (zie het staatje van
de aardolieproduktie in Zuid-Holland
en Schoonebeek, Drenthe). In de toe
komst wordt zeker een stijging van
de aardolieproduktie in Nederland
verwacht.
Rechts van de weg, gaande van
Stompwijk naar Zoetermeer, staan
deze installaties van de N.A.M., die
bij de oliewinning in Zuid-Holland
een rol spelen.
TOEVALLIGE ONTDEKKING
|"\E EERSTE SPOREN van aard-
olie in Nederland, zo lezen wij
in het ETI-rapport van de prov.
Zuid-Holland, werden in 1923 door
de Dienst van Rijksopsporing van
Delfstoffen in Winterswijk aange
troffen bij boringen naar steenkool
en zout. De hoeveelheden, die wer
den aangetroffen, waren echter zo
gering, dat van exploitatie geen spra
ke kon zijn.
De eerste stap op de weg naar de
olieboring in eigen land was echter
gezet, zij het door een volkomen toe
valligheid. In '3'5 is door de N.V. De
Bataagsche Petroleum Maatschappij
begonnen met een stelselmatig on
derzoek van de bodem en in '«43
stuitte men op een groot olieveld bij
Schoonebeek in Drenthe. Eerst na
de oorlog is dit gebied tot ontwikke
ling gebracht. In '47 werd dit werk
van de Bataafsahe overgenomen door
de Nederlandse Aardolie Maatschap
pij.
IN ZUID-HOLLAND zijn de eerste
sporen van olie geheel bij toeval
ontdekt tijdens een demonstratiebo
ring in '38 voor de leerlingen van
een middelbare school aan de Mient
in Den Haag, toen men volkomen on
verwacht op vrij geringe diepte (ca.
400 meter) asfaltsporen aantrof. Na
'47 is men op deze aanwijzing verder
gaan wérken. Na uitgebreide onder-
■V-:v«V-Y.vyy)- YY y|
YYI/Y- YY
""'i 'J?' 'i
YY-YYY' .■,.,:;Y;/.:Y'-'^YY^yyyYY,Y:-::
'ut
a; :n ■-<* i
-Y'LY- Y 1 v
•->/.<-
YY r- -ÏS
Mi
::,YYY -AY'U Y Y v Y;- Y;
VY
y\1 .v-,.
'i, 4
YÏY YY:'-Y''Y::Y U
:.YV?Ï,M-V.Y|
i
•dti- h
'0f$kï h M1
zoekingen werd in '52 bij Rijswijk
de eerste exploitatiebroing verricht,
die leidde tot de ontdekking van het
eerste Westnederlandsë aardoliéveld.
Daarna zijn in snel tempo op ver
scheidene plaatsen in deze provincie
olie- en gasvelden ontdekt. In '54 de
olievelden van Delft en Berkel, in
datzelfde jaar werd ook olie gevon
den bij Pijnacker en De Lier-Naald
wijk, in '55 aardgas bij Noordwijk,
in '56 olievoerende lagen bij Wasse
naar, IJsselmonde en Monster. In '57
werden de olievelden rond Zoeter
meer en Moerkapelle ontdekt en in
Ridderkerk, ten zuiden van R'dam.
Tenslotte vond men in '5>8 olie bij
Meyndel en Werkendam.
RIJSWIJK-CONCESSIE
QM DIE OLIE te kunnen win-
nen werd bij de regering een
concessie aangevraagd, die ook
werd verleend. De zgn. Rijswijk-
concessie (zie het kaartje) besloeg
aanvankelijk een oppervlakte
van 16.650 ha.
Het vinden van nieuwe velden
rechtvaardigde een uitbreiding
van de concessie. In *57 werd deze
verleend en de uitgebreide Rijs-
wijk-concessie bedraagt nu 206.500
ha. praktisch de gehele provincie
Zuid-Holland, alsmede het voor
de kust gelegen gedeelte territo
riale wateren in de Noordzee.
In devorengenoemde opsomming
van de plaatsen in Zuid-Holland, in
de nabijheid waarvan olie wordt ge
vonden, zo lezen wij verder in het
ETI-rapport, wordt steeds gesproken
van velden en niet van het Zuid-
Hollandsche oliegebied. In tegenstel
ling tot het grote gebied van Schoo
nebeek zijn de olievelden in Zuid-
Holland van geringere of veel ge
ringere omvang. Dit verschil is een
gevolg van de geheel andere struc
tuur van de bodem van Zuid-Holland.
Voor een goed begrip is het wel
licht nuttig even in te gaan op deze
bodemstructuur en het ontstaan van
de aardolie in die bodem.
Geologische studies hebben uitge
wezen, dat door zeeën bedekte ge
deelten van de aardkorst meerdere
malen onderhevig zijn geweest aan
langdurigedalende bewegingen. Tij
dens deze geleidelijke daling werden
in het zeebekken sedimenten afgezet,
wat afbraakprodukten zijn van hei
omringende land, ontstaan door at
mosferische invloeden, en door ri
vieren naar zee gevoerd.
Tegelijk met de fijne afbraakpro
dukten van het omringende land be
zonken ook de afgestorven resten
van de miljarden in zee levende or
ganismen, vooral microscopisch
kleine éénceüige diertjes en ook wie
ren en algen, die onder bepaalde om
standigheden, waarbij afwezigheid
van zuurstof in het diepere zeewater
een belangrijke rol speelt, tezamen
met de kleïige afbraakprodukten van
het omringende land een organisch
slik vormden. Onder allerlei invloe
den, temperatuur en druk nemen ge
stadig toe en mogelijk ook door de
werking van bacteriën, ontstaan de
stoffen aardolie en aardgas.
In het feit, dat de bodem in het
Westen van Nederland veel meer aan
verschillende bewegingen onderhe-
Het Rijnsburgse Bloemencorso, dat 5 augustus met de bloemententoon
stelling in De Lakenhal, de Aquariumtentoonstelling in de Hortus Botanicus
en een concours hippique aan de 60-jarige VVV-Leiden aangeboden zal
worden, belooft nog grootser en mooier te worden dan andere jaren. Hoe
veel praalwagens precies zullen meerijden is nog niet bekend. Onderhan
delingen over verschillende wagens zijn nog gaande. Vast staat wel, dat
het alle zeer grote wagens zullen worden. Onder het motto: „Ik heb u lief
mijn Nederland" zullen 10 meter lange en 3,50 meter hoge wagens, aan
elkaar geregen door een serie muziekkorpsen uit Leiden en omgeving
(8 uit Leiden) zich door de zomerse omgeving laten rijden. Op de wagen,
die een beeld zal geven van de Noord-Oostpolder zal de Zwolse vierling
plaats nemen in Urker klederdracht.
Veer, Plantage, Levendaal, Kore-
vaarstraat, Breestraat, Noordeinde,
Doelenkazerne, alwaar pauze.
Na de pauze: Noordeinde, Witte
Singel, Zoeterwoudse Singen, Lam-
menschansweg, Tomatenstraat, Vijf
Melaan, Churchilllaan, Haagweg,
Mors weg, Rijnsburgersingel, Sta
tionsweg en via Rijnsburger weg naar
Oegstgeest.
Door Oegstgeest: Leidsestraatweg,
Geverstraat, Rijnzichtweg, Rljnsbur-
gerweg.
Avondroute door Rijnsburg zoals
's middags.
Expositie Lakenhal
wereldprimeur
ROUTE CORSO.
De route, die de stoet zal volgen
is als volgt:
Route door Rijnsburg: 1.30 uur:
vertrek van Flora, Rijnsburgerweg,
Oegstgeesterweg, Korte Brouwer
straat, Brouwerstraat, Noordeinde,
Petr. van Saksenstraat, Evertsen-
straat, Trompstraat, De Ruyter-
straat, Kanaalstraat, Katwijkerweg,
Langevaart, Herenweg, Kerkstraat,
Vliet N.Z., Koestraatbrug, Vliet Z.Z.,
Smidstraat, Oegstgeesterweg, Rijns
burgerweg zo naar Oegstgeest.
Route door Oegstgeest: Rijnzicht
weg, Rhijngeesterstraatweg, Ende-
geesterlaan, Geverstraat en via Leid
sestraatweg en Rijnsburgerweg naar
Leiden.
Omstreeks kwart voor drie zal
het corso Leiden binnentrekken.
Route door Leiden: Stationsplein,
Steenstraat, Blauwpoortsbrug, Haar
lemmerstraat, Havenplein, Haven,
Zijlpoort, Zijlsingel, Utrechtsche
Dit kaartje, dat wij met toestemming
van de Nederlandse Aardolie Maat
schappij publiceren, geeft een over
zicht van de zgn. Rijswijk-concessie.
BLOEMENTENTOONSTELLING.
Ter gelegenheid van het jubileum
van de Leidse V.V.V. staan nog meer
evenementen op het programma, die
gezien de opzet, de kosten en de
moeite, die niet gespaard zijn, een
groot succes beloven te worden.
Zo zal „De Lakenhal" de wereld
primeur beleven van een expositie
van de bloemsierkunst naast de
duurzame kunst-schilderijen en beel
den. Meer dan de helft van de expo
sitieruimte van „De Lakenhal" zal
voor deze tentoonstelling gebruikt
worden. De Lucas-zaal van „De La-
kenhad", waar vooral de lichtgetinte
schilderijen hangen, zal de plaats
zijn, waar de gladiolen bijzonder tot
hun recht zullen komen.
AQ U ARIUMTENTO ON STEILLNG
De Leidse aquarium- en terrarium
vereniging „De Natuurvriend" zal te
zelfdertijd als de bloemententoonstel
ling in „De Lakenhal" 21 juli tot
5 augustus haar achtste exposi
tie houden. Zowel door de faam van
de Leidse vereniging-aquariumvrien
den over heel de wereld spreken van
een Leidse school als door de me
dewerking die men van allerlei zij
den krijgt, moet deze tentoonstelling
iets bijzonders worden. De Leidse
Hortus heeft voor deze tentoonstel
ling de oranjerie beschikbaar ge
steld. De voorbereidingen voor deze
tentoonstelling, die reeds in volle
gang zijn en waarover wij reeds eer
der schreven, wijzen al een heel
eind in de goede richting. Van het
Wassenaarse Dierenpark zal men
voor deze tentoonstelling de beschik
king krijgen over tropische dieren
en vogels om het geheel nog wat
meer in stijl te brengen.
Beide exposities zullen de 20ste
juli door burgemeester jhr. mr. F.
H. van Kinschot geopend worden.
Beide tentoonstellingen kan men
met een gecombineerde kaart (met
reductie) bezoeken.
Sportfeesten.
Zondag 30 juli zal er bovèridi'èh
nog in de Leidse Hout een concours-
hippique gehouden worden. Naar het
zich laat aanzien zal dit een hippisch
evenement van hoge orde worden,
daar Nederlandse cracks in de paar-
desport deel zullen nemen.
Rest dan nog de Bloemenmars, die
op vrijdag 4 augustus gehouden
wordt. 10 Km. voor de jongere deel
nemers tot 14 jaar en 15 km
voor de ouderen. De Bloemenmars
bal in ieder geval via het bloemen-
centrum Rijnsburg gaan. Voor deze
bloementocht zullen speciale medail
les geslagen worden als beloning
voor de individuele prestaties. Er zul
len ook groepsprijzen beschikbaar
gesteld worden.
