SeCcidóe Sou/rant
SHEPARD VERTELT OVER ZUN ERVARINGEN
De start viel erg mee
Gruwelijk verhaal van een
Poolse Jodin
De huurlingen
van Katanga
SHEPARD OP HET WITTE HUIS
mm
Gewichtloosheid prettige sensatie
DINSDAG 9 MEI 1961
51ste JAARGANG
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Shepard's
ruimtesprong
was plezierreisje
Directeur: J. F. J. M. KOENS.
Hoofdredacteur: p. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5 Red. 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tossen 17.30 en 19 00 u.) Giro 10 30 03 - Abonn. 0,59 p. w.f 2,55 p. mud., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes 1,50
RUIMTEVAART
VORIGE WEEK de eerste Ame-
rikaan een sprongetje in de
ruimte heeft gemaakt is men in de
Ver. Staten verheugd, dat naar ge
bleken is, de Amerikanen ook wat
kunnen. De Russen hebben Kenne
dy gelukgewenst, maar zij hebben
er meesmuilend aan toegevoegd, dat
zij zelf al jaren geleden zover wa
ren.
Dat is nu wel niet helemaal juist,
want vóór Yoeri Gagarin hebben zij
nog nooit een mens de ruimte inge
stuurd. Maar de bedoeling is wel
duidelijk: aan te geven, dat de Rus
sen de Amerikanen toch maar een
stuk vóór zijn.
Dat is ongetwijfeld zo; speciaal op
het gebied van de raket-voortstu
wing, ofwel de brandstof. Bo-
0 vendien hebben de Russen
meer spectaculaire prestaties
geleverd, meer sprekend tot de mas
sa en dus van meer propagandis
tische waarde. Zo ook met deze
laatste ruimtevaart: de Russen wa
ren het eerst, en bovendien vloog
Gagarin een heel rondje om de aar
de, terwijl de Amerikaan maar een
sprongetje maakte van een kwar
tier.
Desondanks kan men zich niet
zonder reden afvragen, of de wereld
in haar geheel nu zoveel meer .van
de Russische ruimtevaartproeven
kan verwachten dan van de Ameri
kaanse.
Bij de Amerikanen gaat alles meer
in het openbaar en stelt men ook
meer gegevens over de resultaten
ter beschikking van de wetenschap.
Wij hebben een sterk vermoeden,
dat door de Amerikaanse instrumen
ten meer bekend is geworden van
de toestanden in de ruimte rond de
aardbol dan door de Russische ex
perimenten. Het is ook niet bepaald
nodig om er een mens op af te stu
ren als men gegevens wil verzame
len. Instrumenten doen dat even
goed, zo niet beter, en als er een
cabine met instrumenten verloren
gaat, is men hoogstens wat dollars
kwijt, geen r ensenleven.
Daarmee willen wij niet beweren,
dat al dat gedoe nrbt bemande ruim-
tevluchten nutteloos is, maar wel,
dat het nut van de proeven tot nu
toe niet moet worden afgemeten
naar het feit, dat men mensen in de
ruimte kan sturen. Een mens in de
ruimte heeft fantastische mogelijk
heden en de mogelijkheden worden
steeds groter naarmate men erin
slaagt om meer mensen op steeds
veiliger wijze omhoog te sturen. Tot
nu toe is het nog steeds de vraag:
wat zullen wij er vinden? Maar
straks wordt het de vraag: wat zul
len wij er van maken?
Een onderzoek naar de mogelijk
heden van reizen in de ruimte is ze
ker van groot belang, maar van
minder belang is, wie in de race het
eerste is. Ruimtevaart mag in elk
geval niet het mohopolie van één
staat of statenblok zijn, zeker niet
wanneer die staat vrijmoedig" ge
noeg is om er een onbehoorlijk mis
bruik van te maken.
ongeveer 1300 kilometer ver zien.
Overigens zei Shepard nog, zijn
vlucht niet te willen vergelijken met
die van de Rus Gagarin, „al zijn we
natuurlijk bijzonder trots op wat we
De eerste Amerikaanse ruimtevaarder kapitein-luitenant ter zee Alan hebben gedaan".
Shepard heeft maandagmiddag in een persconferentie enige mededelingen Op een vraag of zijn vlucht eer-
gedaan over zijn ruimtevlucht. Deze persconferentie werd gehouden in de der had kunnen worden gemaakt dan
zaal van het ministerie van buitenlandse zaken in Washington, waarin die van Gagarin, antwoordde She-
president Kennedy gewoonlijk de pers ontvangt. pard: „Ja, veel eerder". Er was ech-
Shepard was vergezeld van enige van zijn mede-kandidaten voor de thans ordehjk^basfs"1 uit* te ^oeren^ "°P
Ontvangst op Witte Huis.
volbrachte eerste vlucht en ook door zijn vrouw, ouders en zijn zuster. De
honderden journalisten brachten hem een grote ovatie, toen hij het podium
in de zaal betrad. De persconferentie werd over radio en televisie over de
gehele Verenigde Staten uitgezonden. v6ór zijn persconferentje was she.
Wat zijn ervaringen betreft, vertelde Shepard verbaasd te zijn geweest pard op het Witte Huis ontvangen
over het „bijzonder prettige opstijgen" van de Redstone-raket, die hem tot door president Kennedy, die hem de
een hoogte van 185 km in de ruimte had gebracht. Hij had meer lawaai en medaille van het Amerikaanse bu-
meer trillingen verwacht. reau voor lucht- en ruimtevaart op-
Shepard zei gedurende de hele vlucht, ook bij zijn terugkeer in de atmos- sP^e.
feer, het ruimtevaartuig onder controle te hebben gehad. Op een vraag Shepard dankte de president en
wat wel het slechtste deel van de vlucht was geweest, antwoordde hij dat ze\\ dacht dat vrijdag een aan-
er voorzover hij zich kon herinneren, geen enkel slecht moment was ge- grijpende dag was, maar deze dag
weest. Hij heeft zich geen ogenblik onbehaaglijk of verward gevoeld. Zijn overtreft vrijdag nog in dit opzicht,
tocht door de ruimte verliep geheel overeenkomstig de verwachtingen en ^ie^) zelfs de afgelopen nacht veel
de ervaring die hij in een soort „link trainer" had opgedaan. korter geslapen dan de nacht voor
de vlucht".
Tienduizenden mensen juichten
Shepard en zijn vrouw toe toen zij
in een open wagen van het Witte
Huis naar de stad reden. Staande in
Geen angst. Dank zij zijn periscoop had She- de auto beantwoordde de astronaut
pard, naar hij vertelde, een prach- de toejuichingen met een breed arm-
De gewichtloosheid, waarna hij in tig uitzicht. Naar schatting kon hij gebaar.
zijn ruimtecabine enige tijd heeft
blootgestaan, noemde Shepard een
„prettige sensatie". Gedurende die
tijd had hij geen moeite met het
manoeuvreren en het onder controle
houden van de cabine.
Angstgevoelens heeft Shepard tij
dens zijn vlucht niet gekend, en ook
geen lichamelijke ongemakken. Tij
dens zijn opleiding had hij aan een
grotere druk van de' zwaartekracht
bloot gestaan dan nu het geval is ge
weest.
In Eichmaiin-prOCeS sje€-^s Een beeld van het proces-Eichmann in Jeruzalem: Mevrouw Rivka Vosi-
°e d0°d in. levska tijdens haar getuigenis waarin zij het ontstellende relaas deed van
waf i, f beurt van myn koe tijdens een massale moordpartij van de Nazi's haar dochtertje had
Gisteren is als getuige in het pro- ter. En toen kwam ik. Ik verloren en zelf zwaargewond uit een onafzienbare grafkuil vol lijken en
ces-Eichmann mevr. Rivkau Josselfs- er vroeg Wie zaHk het eerst dood s*erven(*en was geklommen. (telefoto)
ki gehoord, die volgens „Reuter" het schieten?"" Ik antwoordde niet. Ik
in de zilveren rol
''/n im\vsN
verschrikkelijkste verhaal vertelde, voelde hoe hij het kind uit mijn ar-
x men nam. Ze gilde. Hij schoot haar
dat tot nu toe m het proces-Eichmann onmiddellijk dood." Snikkend ver
werd gedaan. „Ik was erbij, toen volgde mevr. Josselfski: „Daarop
duizenden Joden in de omgeving van f^^tte hij op mij en schoot. Ik viel
m ao kuil, op de lij Hen, die er al in
Pmsk, in Polen, werden uitgemdord. iagen. En daarop voelde ik niets
Wij moesten op de top van een klei- meer. Na verloop van tijd kwam ik,
ne heuvel gaan staan, die nabij het =en .?e™eA al?°f fn fare
last op mij drukte, bij. Ik slaagde er-
dorp Zagarski lag. Beneden de heu- in uit de grafkuil te kruipen,
vel gaapte een grote kuil. Wij moes
ten achter elkander de heuvel be-
Mevr. Josselfski besloot haar ge-
tuigenis met te vertellen hoe zij ten- vangen te nemen, zo wordt van wel-
slotte, na steeds weer nieuwe beproe- ingelichte zijde vernomen. Het zijn
klimmen. Bovenop stonden, als baar- vjngen het leven wist te redden, meest Zuid-Afrikanen, Britten en
Tijdens het afleggen van deze ver- andere niet-Belgen, die tot dusver
klaringen braken verschillende men- als aparte eenheden met het Katan-
sen op de publieke tribune in snik- ffese leger hebben geopereerd,
ken uit. Eichmann zat gespannen toe Maandagochtend hebben zich ze-
ten wij onze kleren ïïttrekken.'Mij'n le luisteren, met samengeknepen lip-
vader was de eerste van mijn fami- Pen ?n z«n b™*en dwalend van de ven Zuid.Afrjkanen
sie heeft medegedeeld, dat de Gha-
nese militairen van het V.N.-contin-
gent, die sinds 28 april na een in
cident met Kongolese troepen in
Port Francqui worden vermist, zijn
vermoord. Volgens het ministerie
werden de Ghanezen, die op de be
wuste dag in Port Francqui trachtten
te onderhandelen in plaats van te
4. xt xt 3 i v i_ i schieten .overweldigd door Kongo-
Het V.N.-Ieger Is van plan de hlan- lese milltairen en gewapende bür-
gers.
ke huurlingen van het Katangese
leger te Nyoenzoe en omgeving ge
Verbinding hersteld.
lijke duivels, vier tot de tanden ge
wapende SS-mannen.
Voor wij omhoog klommen, moes-
Maandag zijn de verbindingen
door de lucht en over het water tus
sen Leopoldstad en Brazzaville, die
verbroken zijn geweest, weer her
steld, aldus is officieel vernomen.
Deze maatregel is genomen na een
f persoonlijke stap van secretaris-ge-
lie, die werd doodgeschoten. Hij was *:ne kant van de zaal naar de an- overgegeven. Door de Katangezen neraai Hammarskjoeld.
eerst geslagen, omdat hij zich niet dere- worden zij deserteurs genoemd.
naakt wilde uitkleden; hij wilde zijn Procureur-generaal Hausner heeft tuVolgens de Amerikaanse voor
onderkleren aanhouden. Daarop werd hiermede het getuigenverhoor over .Q nJJ" lichtingsdienst in Washington ge-
mijn moeder doodgeschoten en daar- de Jodenuitroeiing in Oost-Europa d bruikt de Sowjet-Unie op het ogen-
na mijn tachtigjarige grootmoeder, beëindigd en verklaarde documenten beheerst door twee rommSS blik ,ong^vee.r tweeduizend zenders
Maleise troepen.
ACTUELE VRAAG
T^emidden van een niet onaanzien-
lijk aantal andere actuele poli
tieke vraagstukken van de voorbije
dagen heeft de terugkeer van de mi
nister van defensie, ir. Visser, na zijn
vrijwel vergeefse reis naar de V. S.
waar hij om de blijvende finan
ciële steun voor onze bewapening
heeft geworven vrij weinig aan
dacht gekregen.
Niettemin zijn de waarschijnlijke
consequenties van zijn mislukte mis
sie van zó ingrijpende aard op de
financiële inspanningen, die wij ons
in de komende jaren zullen hebben
te getroosten, dat nog menigmaal ir.
Vissers Amerikaanse trip in de her
innering zal treden, alsmede het
daarmee afgesloten tijdperk, waarin
wij ons wél in omvangrijke subsidie
bedragen mochten verheugen.
Nu moet natuurlijk in de eerste
plaats worden gesteld, dat het op
zichzelf helemaal niet zo verwonder
lijk en opzienbarend is, dat de V. S.
ergens een punt wensen te zetten
achter de jarenlange bijdragen, die
ons zowel in geld als in natura toe
vloeiden. Wie de sommen in ogen
schouw neemt, die met de gegeven
hulp waren gemoeid, zal kunnen be
amen, dat Amerika naast de eigen
gigantische taak en de vele beroe
pen uit tal van plaatsen ter wereld
om financiële en daadwerkelijke mi
litaire tegemoetkoming, van Neder
land verwacht, dat het wat meer op
eigen benen zal gaan staan. Pro me
morie: in de jaren van 1950 tot en
met 1959 ontvingen wij in totaal on
geveer 4.2 miljard gulden; meer dan
de helft daar van in de eerste vier
jaar. In 1954 arriveerde hier 800
miljoen; daarna liep de curve naar
beneden. De nauwlettende toeschou
wer kon dus wel berekenen, dat aan
het eind van de lijn Nederland zelf
zijn defensielasten voor een veel be
langrijker deel dan in de opbouwpe-
riode van na de oorlog zou moeten
gaan dragen.
/^■een verwondering dus, maar ze-
ker ook geen luidruchtige kre
ten, die zoals men wel kon aan
nemen om een „recht" op schier
onverminderde Amerikaanse steun
twee kinderen in baar armen te zullen overleggen om Eichmanns
Advertentie; hield. Hierna was het de beurt van aandeel daarin, zowel in het alge-
mijn vaders zuster. Zij had ook kin- meen als in bepaalde individuele ge
roepen. Wel beschouwd, zijn er an- deren in haar armen. En toen kwa- vallen, te bewijzen,
dere landen, die zulk een recht men mijn jongste zuster en ik. Mijn
compagnieën om de Russjsche programma's van
T7^. - de Amerikaanse omroep „Voice of
Volgens waarnemers lukt het er America.. te storen. Dit betekent
?ftr dat het aantal Russische stoorzen-
V.N. wordt onderhandeld over de dpr twintip maal zo ernnl- i<? al« het
Tijdens het verdere verloop van blanke huurlingen. Katanga denkt Pantal do v«irï nf AmerW
zo het al aanwezig is met veel zusje wilde niet dood. Samen met de zittimg van maandag behandelde kennelijk tijd te winnen en zijn Bel-
pieer klem kunnen claimen. Neder- sen vriendinnetje stond zij voor de de piaatsvervangend procureur-gene- gische officieren te kunnen behou-
land baadt zich op het ogenblik in SS ers en smeekte om haar leven. raa2j de 34-jarige, in Duitsland gebo- den. Maar in V.N.-kringen wordt
een economische welvaart, waarin De kinderen omarmden elkander, ren Gabriël Bach, de volgende fase gezegd, dat ook de Belgen aan de
het niet anders dan volkomen nor- De voor haar staande SS'er keek van het proces, nl. dat betreffende de beurt komen.
maal moet worden geacht, dat wij haar in de ogen. Daarop schoot hij Joden in West-Europa. Het Ghanese ministerie van defen-
de vraag, of een nieuwe indeling van
onze nationale uitgaven wenselijk is - -
geworden, onder ogen gaan zien.
Een hernieuwde bezining op onze
taken zal ons volk uiteraard voor een
keuze stellen. In de eerste plaats:
moeten wij nu de bijstand van
buiten goeddeels is weggevallen
onze defensie-uitgaven ten koste na
tuurlijk van ons potentieel vermin
deren, óf de eigen financiering ten
koste van andere wenselijke zaken
verhogen? -
De beslissing ten deze kan ons
uiteraard ook voor de consequentie
plaatsen van belastingverhoging, c.q.
het achterwege laten van de per 1
juli a.s. al min of meer voorgenomen
verlaging ad 500 miljoen gulden.
Bij een afweging van de onder
scheidene uitgavenposten, zoals die
elk jaar op de Rijksbegroting ver
schijnen, zal namelijk zeker blijken,
dat nergens met gemak het mes zou
kunnen worden gezet zonder essen
tiële onderdelen geweld aan te doen.
De vraag, of wij ons dus straks de
belastingverlaging in het licht van
de jongste ontwikkeling zullen kun
nen veroorloven, is wel zeer actueel
en het treft bijzonder goed, dat juist
nog deze maand zowel de algemene
financiële politiek als het defensie
beleid door de Eerste Kamer moeten
worden behandeld. De heren Sena
toren kunnen tegelijk weer eens de
trotse borst vooruitsteken
Het is niet zeker, of bij deze de
batten al geheel uit de verf zal ko
men, welke mening de regering in
dit dilemma is toegedaan. In deze
tijd van het jaar pleegt zij haar ver
rassingen voor de nieuwe begroting
(die van 1962 nu dus) te bewaren,
maar actueel is de financiële kant
van de zaak nu reeds volop, zeker
tegen de achtergrond van de vraag,
of wij per 1 juli a.s. ons die fikse president Kennedy heeft de eerste Amerikaanse ruimte vaarder, Alan B. Shepard, op het Witte Huis ontvangen
fiscale verlichting kunnen laten wel- onderscheiden met de medaille van verdienste voor lucht- en ruimtevaart. Foto: van links naar rechts:
gevallen.
Hopelijk wèl natuurlijk! Alan B. Shepard, mevrouw Shepard, mevr. Kennedy en president Kennedy.
aantal door de „Voice of America"
voor haar uitzendingen gebruikte
zenders.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Minder wind
De Bilt, dinsdag 10 uur. Het KNMI
deelt mede:
De depressie bij Schotland is in de
nacht van maandag op dinsdag uit
Schotland naar de Duitse Bocht ge
trokken. Het gebied met krachtige
tot harde wind heeft zich daarbij
over onze omgeving voortgezet, zo
dat het tamelijk buiige weer zich
handhaafde. Intussen is boven de
Britse eilanden en ten westen daar
van de luchtdruk gaan stijgen. Een
afzonderlijk hogedrukgebied met het
centrum bij de ingang van het Ka
naal is daardoor sterk in omvang
toegenomen. Vooral aan zijn noord-
flank. Er zit evenwel nog weinig
vaart in de verplaatsing van dit ho
gedrukgebied. Ons land bevindt zich
morgen dan ook in een noordweste
lijke tot noordelijke stroming met
opklaringen, maar ook enkele buien.
De buien worden minder talrijk,
maar waarschijnlijk intensiever, om
dat de wind in kracht afneemt. In
de polaire lucht kan nachtvorst
voorkomen. Het is echter nog hoogst
onwaarschijnlijk, dat in ons land de
komende nacht de wind al zo ver is
afgenomen, dat er gevaar voor nacht
vorst aanwezig is-.
ZON- EN MAANSTANDEN
10 Mei: zon op 04.55; onder 20.18;
maan op 03.26; onder 15.08.
H oogwaters tanden
10 Mei: v.m. 11.55; n.m.
KORRELTJE
Zonder vechten is geen groei mo
gelijk, zonder groei is strijden te
vergeefs.
