SeCeld^eSoti/tant TSJOMBE VERVOLGD WEGENS HOOGVERRAAD Adviseurs uitgezet, huurlingen omsingeld Llisabethstad bereid tot praten Soekarno onwel in Bolivia BOURGUIBA IN AMERIKA Nieuwe Hervatting der ontwapeningsbesprekingen Amerika en Rusland lïjke benadering". invasie op Cuba? Wapenstilstand met hindernissen Spanning stijgt in Zuid-Afrika Verzet in Angola gebroli ken? Directeur: J. P. J. M. KOENS. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN BUREAUS: PAPENGRACHT 32 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN MAANDAG 8 MEI 1961 51ste JAARGANG No. 15316 Tsjombe peinst over de aardse vergankelijkheid Telef. 2 0 9 3 5 Red. 20015, 25594 Advert. 2 0 8 2 6 Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 1900 u.) Giro 1030 03 Abonn. 0,59 p. 2,55 p. mnd., 7,50 p. kw., Franco p.p. 8.-, Adv. 17 ct p.mm., Telefoontjes 1,50 Ruimtevaarder uit zee opgevist kader van de uitvoering van de reso lutie van de Veiligheidsraad van 21 februari en van de in april tussen president Kasavoeboe en de Vereni- de Naties gesloten overeenkomst. Het Katangese staatshoofd, Moise Tsjombe, zal door de Kongolese centrale D.e Katangese minister van bin- regering vervolgd worden wegens hoogverraad, aldus heeft de minister van nenlandse zaken Godefroid Moenon- buitenlandse zaken van de centrale regering, Bomboko, zondagochtend in *^ee^ zaterdag op een persconfe- Coquilhatstad bekendgemaakt. jentj.e ,te Le°PolcJstad verklaard, dat Bomboko zei, dat het leger Tsjombe op bevel van de regering heeft ge- de Katangese regering bereid is tot arresteerd om daarmee tegemoet te komen aan het verlangen van het onderhandelingen ter oplossing van Kongolese volk, dat de crisis zo snel mogelijk beëindigd wil zien. ,°n&e^e vraagstuk, mits presi- Zoals bekend, heeft de centrale Kongolese regering tot nu toe steeds ver- Tsjombe en zijn minister van klaard, dat Tsjombe slechts zo lang in Coquilhatstad vastgehouden zou *>uitenlandse zaken Kimba op vrije worden als de conferentie, die de Kongolese crisis moest oplossen, zou voeten worden gesteld, duren. Tien dagen geleden werd Tsjombe op het vliegveld van Coquilhat- „Indien Tsjombe wordt vrijgela- stad gearresteerd. Twee dagen lang hebben afgevaardigden naar de con- *en' zlJn °ok bereio met de V.N. ferentie hem daar vergeefs getracht over te halen tot deelneming aan de ;e onderhandelen over een terug- besprekingen. Tsjombe werd daarna overgebracht naar een villa, bewaakt trekken der buitenlandse raadgevers door soldaten van Moboetoe's leger. De minister van buitenlandse zaken, y?n de Katangese regering, aldus Bomboko, verklaarde toen, dat de delegaties geen vertrouwen meer had- Moenongo. den in Tsjombe en hem daarom niet meer tot de conferentietafel zouden De minister verklaarde, dat de toelaten. autoriteiten te Leopoldstad „de ver keerde man" hebben gearresteerd. 1 „President Tsjombe was een gema- regering uitoefende," aldus Moenon- LIJST VAN BESCHULDIGINGEN van de V.N. te Nyoenzoe in Noord- go. Hij deed een beroep op de V.N. Katanga een aantal blanke „huur- om een einde te maken aan de lingen" hebben omsingeld na enige moordpartijen en vergeefse opoffe- dagen geleden bevel gekregen te ringen". Hij voegde hieraan toe: „De hebben deze te arresteren. Katangezen zullen tot de laatste man Volgens een onbevestigd bericht strijden om hun rechten te verdedi- zouden zich ongeveer 100 blanke of- gen." 4. diefstal van goederen, die eigen- ficieren en manschappen van het dom zijn van de republiek Kon- Katangese leger in Nyoenzoe bevin- go. den. Tsjombe is officieel beschuldigd van: 1. moord op de Baloeba-stam; 2. het maken van vals geld; 3. rebellie tegen de centrale rege ring en Het vraagstuk van de Baloeba heeft Waarnemers in Elisabethstad zien in het optreden van de V.N. in Ny- alt«d bestaan in Katanga. De strijd Ö^e een nfeuwe sta^ öm Kaïanga bissen de Baloebekat de party van to de van de centrale regering de Baloeba, en de „Konakat Tsjom- Leop^tad te brengen. Er zijn op be s partij, heeft echter m de afge- ogenblik 8.000 man troepen van lopen maanden veel heftiger vormen de V N in Katanga. aangenomen. Zoals bekend bestrijdt Tsjombe de Baloeba ook met Euro peanen, die hij elders heeft laten aanwerven. Tsjombe's adviseurs uitgewezen De zes Europese adviseurs (vijf Op het namaken van geld staat Belgen en één statenloze) van de dwangarbeid, zo heeft minister Bom- Katangese president Tsjombe, die boko zondag meegedeeld. De Katan- .hem naar de conferentie in Coquil- gese regering heeft lang geaarzeld hatstad hadden vergezeld en op 28 alvorens tot uitgifte van eigen geld april door de centrale Kongolese re- over te gaan. Pas eind november van gering werden uitgewezen, zijn za- het vorig jaar kwam het Katangese terdagmorgen uit Leopoldstad naar geld in omloop. Op de beurs in Brus- Brussel vertrokken. De regering in sel staat het beter genoteerd dan de Leopoldstad had de uitvoering van Kongolese frank van de centrale re gering. Wat de vierde beschuldiging be- - T treft, zal men Tsjombe ongetwijfeld hu" >?oede namen en daarna m Leo- verwijten, dat hij, door zijn onafhan- P°ld=^d onderbrachten. het uitwijzingsbesluit overgelaten aan de Verenigde Naties, die de be trokkenen in Coquilhatstad onder x\\\uiiri///// in de zilveren rol kelijke economische en financiële politiek, Kongo van het grootste deel van zijn inkomsten beroofd heeft. Vroeger werd 60 percent van het Kongolese budget gedekt door in komsten, in Katanga verkregen. Minister Bomboko zei voorts nog, dat de regering van Leopoldstad zo nodig geweld zal gebruiken om Ka tanga weer in haar macht te krijgen. Katangese huurlingen omsingeld Van welingelichte zijde in Elisa bethstad is vernomen, dat troepen De uitwijzing is geschied in het ontwapeningsonderhandelingen, zo is door het Amerikaanse departement volgd door een bespreking over de President Soekarno is tijdens zijn van buitenlandse zaken meegedeeld, samenstelling van de conferentie, Sow jet-premier Chroesjtsjef terwijl dan in augustus de eigenlijke onderhandelingen kunnen beginnen. «.vw» up De ontwapeningsbesprekingen in ligt (3800 meter "boven de zeespiegel), beide landen zouden worden gehou- westelijke en vijf bezoek aan de hoofdstad van Boli- via, La Paz, even onwel geweest, zei zaterdag, dat er binnenkort out door de grote hoogte waarop de stad wapeningsbesprekingen tussen De Indonesische president zaterdagmiddag een plaatsvervanger de vice-premier Leimena, naar een bespreking met de Boliviaanse pre- sident sturen, 's Avonds was hij zover Chroesjtsjef bij het diplomatiek acht. Shepards reis in de ruimte President Kennedy heeft zaterdag aan de Amerikaanse ruimtevaarder Alan Shepard de medaille van ver dienste van het burgerlijk ruimte bureau toegekend. Hij zal de onder scheiding vandaag persoonlijk aan Shepard uitreiken. De medaille is de hoogste onder scheiding voor ruimte-onderzoek en is slechts eenmaal eerder toegekend aan John Crowley, die 38 jaar lang een leidende rol speelde in het on derzoek en de ontwikkeling van Amerikaanse vliegtuigen, raketten en ruimtevaartuigen. Shepard heeft verklaard, dat hij slechts één klacht over zijn ruimte reis heeft: dat deze te kort duurde. Eén der artsen, die hem heeft on derzocht, zei dat Shepard tijdens zijn vlucht geen enkele onaangename lichamelijke ervaring had gehad. De ervaringen, welke hij had, wa ren dezelfde als tijdens de oplei ding, alleen duurden zij langer. De posslag was iets neller, maar bin- Habib Bourguiba, president van de republiek Tunesië, brengt op het ogen- nen normale grenzen, blik een bezoek aan de Verenigde Staten. De foto toont hem (links) in Twee Engelse bladen „The Sun- Washington in een open wagen samen met president Kennedy. day Times" en de „Sunday Express", RUZIE TUSSEN DE BEIDE KONGO'S President Fulbert Youlou van (voor malig Frans) Kongo heeft tijdens een vrijdagavond inderhaast bijeengeroe pen persconferentie bekendgemaakt, dat het vliegveld van Brazzaville vóór de Ver. Naties gesloten is. Voorts heeft zijn regering besloten de grenzen met (voormalig Belgisch) Kongo te sluiten, als gevolg van het besluit der centrale regering in Leo poldstad om de veerdienst over de Kongorivier tussen Leopoldstad en Brazzaville te staken. Youlou beklaagde zich tijdens de persconferentie over de reactie van de regering in Leopoldstad op zijn beroep om vrijlating van president Tsjombe van Katanga. Hij zei, dat de autoriteiten in Leopoldstad troe pen concentreerden bij de aanleg steiger van de veerdienst, terwijl vliegtuigen van de Ver. Naties boven Brazzaville vlogen, kennelijk om uit te zien naar troepenbewegingen aan deze kant van de rivier," aldus president Youlou. In ambtelijke Amerikaanse kring Amerika en de Sowjet-Unie zijn a?.ht men het uitgesloten, dat men overeengekomen medio juni diplo- bÜ diplomatieke vooroverleg matiek overleg te beginnen over pro- verder zal gaan dan procedure-aan- cedure-kwesties met betrekking tot gelegenheden. Het is de bedoeling, de later in het jaar voorgenomen zeSt men, dat het vooroverleg van medio juni in juli zal worden ge- communistische landen zijn vorig jaar afgesproken. De Sowjet-Unie Een zin in zijn toespraak heeft in stelde later toevoeging van vijf neu- Washington de indruk gewekt, dat trale landen voor, maar Amerika was daar tegen, hoewel het instemde enige neutrale Volgens het state deparment ligt hersteld dat hij een voorstelling van vooroverleg al dadelijk de ontwape- met toelating van Indische danskunst kon bijwonen. ning zelf wil aansnijden. Hij zei: „Als waarnemers. Gisteren zette Soekarno zijn reis iemand mocht denken dat zulke on- door Zuid-Amerika voort. Over Lima derhandelingen als zuivere formali- het niet in de bedoeling van Amerika vloog hij naar Montevideo, de hoofd- teit kunnen worden gehouden, louter bilaterale onderhandelingen met de stad van Uruguay, die op zeeniveau als een discussie over procedure- Sowjet-Unie te beginnen over feite- ligt. kwesties, laat hen dan zelf de ge- lijke ontwapening. Dit wordt een zaak voor meer dan twee landen ge- Wellicht binnen een half jaar zal een nieuwe invasie op Cuba worden uitgevoerd, aldus heeft dr. José Ig- nacio Rasco, hoofd van de voorlich tingsdienst van het Cubaanse demo cratisch revolutionaire front op een persconferentie in Chicago ver klaard. De tweede invasie zal beter wor den voorbereid dan die van vorige maand. De mislukking van vorige maand is ten dele een gevolg van de slechte verbindingen, waardoor de ondergrondse beweging niet volledig op de hoogte was van de gebeurte nissen, aldus dr. Rasco. Priesters uitgewezen. Driehonderd buitenlandse priesters monnikken en nonnen zullen met het Spaanse schip „Covadonga" uit Cuba naar Spanje reizen, aldus be richt het in Havanna verschijnende blad „Combate". De „Covadonga" wordt woensdag uit Mexico in Ha vanna verwacht. „Spanje is de bestemming van de .falangistische" priesters en mon nikken die wegens hun contra-re volutionaire activiteit zijn uitgewe zen", aldus „Combate". Een delegatie van de rechtse re gering van Laos heeft zondag op nieuw een mislukte poging gedaan om met de linkse Pathet Lao tot een officieel akkoord over een staken van het vuren te komen. Er is een delegatie naar het dorp Hin Heup gegaan, maar trof daar geen ver antwoordelijke personen van de te genpartij. Na een kort gesprek met een majoor van de Pathet Lao keer de de regeringsafvaardiging per hef- schoefvliegtuig naar Vientiane te rug. De moeilijkheid is, waar een ak koord zal worden getekend. De Pa thet Lao heeft daartoe een dorp ten noorden van Hin Heup voorgesteld. De regering wenst de ondertekening te doen plaatsvinden in een dorp ten zuiden ervan. De leden van de controlecommis sie voor Laos, burgers van India, Canada en Polen, zijn zondag in Sai gon aangekomen op weg naar Laos. De eerste leden van de commissie worden maandag in Laos verwacht. Van het oordeel van de commissie over het al of niet effectief zijn van de wapenstilstand hangt het door gaan van de Geneefse conferentie op 12 mei af. Een beeld van de geslaagde ruimtevlucht van de Amerikaanse marine officier Alan Shepard jr. Een helikopter laat een lijn neer naar de in het water dobberende ruimte-cabine en Alan Shepard, die naast de capsule in het water ligt. „The New York Times" schrijft, dat zicb een explosieve situatie ont wikkelt in Zuid-Afrika, „dat op de laatste dag van deze maand een aparte en nog al geïsoleerde repu bliek wordt". Uit protest tegen het uitroepen van de republiek en de apartheids politiek van premier Verwoerd or ganiseren de leiders van de niet- blanke Afrikaanse „vrijheids"-bewe ging massa-demonstraties op lande lijke schaal en een algemene sta king, aldus het blad. „Ondanks de veroordelingen van zowel het Gemenebest als de Ver enigde Naties is de regering-Ver woerd niet van zins haar beleid te wijzigen. Zij is vastbesloten demon straties of stakingen neer te slaan door haar strijdkrachten te mobili seren en nog meer dan reeds nu het geval is een politiestaat te creëren. Zij heeft de organisaties van niet- blanken verboden. Zij laat de poli tie terroristische overvallen doen op zowel niet-blanken als blanken die ervan worden verdacht met hen te sympathiseren". De toenemende spanning heeft ge leid tot een steeds grotere kapitaal- vlucht. Maar het werkelijke gevaar is dat de niet-blanken hun tot nu toe passieve verzet zullen opgeven en een wanhopige gewelddadige en opstandige actie beginnen, die voor beide partijen in een ramp kan ein digen. Een waakcentrum in de V. S. zijn vol lof voor het feit, dat de Ame rikaanse ruimtevaart niet in ge heimzinnigheid was gehuld. „The Sunday Telegraph" vraagt zich af of, „nu Amerika en Rusland de geur van de ruimte hebben inge ademd, het toekomstig ruimteonder zoek niet buiten de sfeer van natio nale propaganda kan worden ge daan". „Toen wetenschappelijk onderzoek nog het werk van het individuele genie was speelde het element van nationale trots een kleine rol. Het zou bijvoorbeeld geen nationale schande voor Amerika zijn geweest wanneer Edison's eerste pogingen om de menselijke stem vast te leggen waren mislukt Zelfs wanneer de Sowjet-regering elke tijdelijke supe rioriteit blijft uitbuiten, zou 't Wes ten dan niet 't best zijn superioriteit bewijzen door van de ruimte geen po litieke racebaan te maken?" Het Portugese persbureau „Lusi- tania" heeft zondag gemeld, dat de kern van het terroristische verzet in Noord-Angola is gebroken en dat de activiteit van de opstandelingen nu slechts beperkt is tot incidentele aanvallen. „Maar woede, wanhoop en honger maken de terroristen driester", aldus „Lusitania". Het keerpunt zou een week gele den gekomen zijn, toen 5.000 opstan delingen er niet in slaagden om het dorp Moecoeba in Noord-Angola, dat slechts door 20 burgers en twee soldaten verdedigd werd, te verove ren. De bevolking van Angola zou er van overtuigd zijn, dat de Portugese troepen in Angola plus de 3.400 man die van Portugal onderweg zijn, de orde kunnen herstellen. „Lusitania" meldt voorts nog, dat opstandelingen zaterdag een mili taire patrouille, die op weg was naar een vliegveld in Noord-Angola, heb ben aangevallen. De opstandelingen zouden met zware verliezen terug geslagen zijn. Een lid van de pa trouille sneuvelde. Het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken heeft zaterdag bekend gemaakt, dat een nieuw „waakcentrum" is gevormd, dat dag en nacht over de hele wereld de plaatsen in het oog zal houden, waar crises zijn ontstaan. Het centrum zal er voor zorgen, dat onmiddellijk de nodige maatrege len genomen worden om de proble men te behandelen. Het nieuwe centrum staat onder leiding van de 55 jaar oude Theodore C. Achilles, voormalig ambtenaar van de buitenlandse dienst en oud- ambassadeur van de Ver. Staten. Achilles is rechtstreeks verantwoor ding verschuldigd aan minister Rusk. Het centrum, dat thans 14 dagen oud is, heeft de problemen in Cuba en Zuid-Vietnam reeds in behande- ling. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's Weinig verandering De Bilt, maandag 10 uur. Het K.N.M.I. deelt mede: Gedurende het weekeinde is een depressie langzaam van het zeege bied ten zuiden van IJsland naar de omgeving van Schotland getrokken. Tegelijkertijd verplaatste een hoge- drukgebied zich in noord-oostelijke richting van de Azoren naar de Golf van Biscaye en zuid-west-Frankrijk. Tussen deze beide systemen stonden vooral over de Britse eilanden en het zuidelijk deel van de Noordzee krachtige tot harde zuidwestelijke tot westelijke winden, die tamelijk koude polaire lucht aanvoerden, waarin zowel opklaringen als buien voorkwamen. De depressie beweegt maar uiterst langzaam verder naar het oosten, zodat ook morgen de aan voer van polaire lucht aanhoudt bij matige tot krachtige en vooral langs de Waddenkust af en toe nog harde westelijke, later meer noordwestelij ke winden. ZON- EN MAANSTANDEN 9 Mei: zon op 04.57; onder 20.17; maan op 02.58; onder 13.52. Hoogwaterstanden 9 Mei: v.m. 10.31; n.m. 11.12. KORRELTJE Wij vinden vrijwel niemand ver standig, dan die onze mening is toe gedaan. (La Rochefoucauld)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 1