Leidse Courant | 1961 | 21 april 1961 | pagina 5

dubro

Waarom
loudl u

betalen als

weinig
kost?

Minister Van Aartsen heeft zijn nota over
woningbouw aan de Kamer voorgelegd

Moet Oostenrijkse baby terug?

9'inngnnn 'f 99 ST I?0" 6611 h°g,ere b°uws0m da" i?-000' Sen?0deSttoSwl«dèn wdenVe?:

HET STILLE
EILAND

VRIJDAG 21 APRIL 1961

DE LETDSE COURANT

PAGINA 5

TWEEDE KAMER

Meer goedkope woningen en meer armslag
voor industrie

De langverwachte en veelbesproken nota over de woningbouw heelt melrj normaleV oiLtandfgh edenZij

minister Van Aartsen thans aan de Tweede Kamer voorgelegd. De wenst de uitgifte van rijksgoedkeu-

ringen echter wel te beperken tot

voornaamste punten van deze nota zijn: j.

totaal van 30.000 of meer.

De regering meent niet te kunnen
ontkomen aan een invoering van de
rijksgoedkeuring in de vrije wo
ningbouw, ondanks het feit, dat zij
de ontwikkeling in deze sector nood-

Geen mogelijkheid voor goede opvoeding,
vindt minister

J Er komen meer goedkope woningen; het aantal zogenaamde
subsidiewoningen wordt voor 1961 verhoogd met 2500, zijnde
de helft premie- en de helft woningwetwoningen, waardoor
het totale aantal zal worden gebracht op 70.000.

de veel arbeid vragende duurdere
woningen.

Ingrijpend.

Voor vrijwel alle sectoren kondigt
de regering ingrijpende beperkingen
aan. Zij spreekt van een stringent

2__ i goedkeuringsbeleid, af te stemmen

Voor industriële bouw kan het geraamde produktiebedrag op de in het bouwprogramma aan-

voor 1961 met tachtig miljoen gulden worden verhoogd. gege.YfP bedragen. Een verdere over-

schrijding van het bouwprogramma

in de gebouwensector boven de aan-

7 De woningbouw m de vrije sector zal worden ingeperkt, gegeven 200 miljoen gulden, zou

Rijksgoedkeuring is voortaan vereist voor de bouw van wo- stellig overspanning veroorzaken,

21.000 of 23.000 gulden, al naar gelang de gemeenteklasse, lengd en de bouwprijzen stijgen. Het

Rijksgoedkeuring kan echter wel worden verleend daar, waar prijsbeleid en de woningbouw laten

geen spanning op de bouwmarkt bestaat. een dergelijke stijging niet toe.

Dit houdt in, zo wordt in de nota

VOOR SCHOLENBOUW voornaamste plaats aan de woning- betoogd, dat in de huidige situatie
VIJF MTLTOFN GTTï.TïFN MTNIIFR bouw ten goede moet komen. Een het herstel van het verbroken even
begrotingsvoorstel voor de bouw wicht tussen vraag en aanbod in de
Voor het scholenbouwprogramma van de bij de motie-Andriessen ge- bouwnijverheid met door het prijs-
is 5 miljoen gulden minder beschik- vraagde 25M extra-woningen (kosten mechanisme kan worden tot stand
baar. Deze vlrlaging komt ten laste 125 miljoen pilden), zal spoedig bij gebracht, er zijn dus andere maat-
van het wetenschappelijk onderwijs. <}fenTdweede 1Camer worden mge" begeleid! verantwoord

m^nfen^Amsterdam,0 RotteMam ^eiï toegenomen produktie in de Tenslotte wordt gezegd, dat de re-

Den Haag) mogen de gemeenten woningbouwsector laat zo blijkt uit gering de beperkende maatregelen

geen rijksgoedkeuring melr afgeven Se nota, niet toe, dat de vr«e sector slechts node heeft genomen De be-

voor scholenbouw waarvan de onbelemmerd en versneld kan blij- perking van de vrije markt in het

bouwsom de 100.000 gulden niet te ven uj«°Pen. Van oktober I960 tot bouwbedrijf belooft zij niet langer

boven gaat. Hun bevoegdheid daar- on met maart 1961 bedroeg het aan- te handhaven dan nodig is. Zodra

toe is ingetrokken tal vrijesector-woningen 15.890. Dit ae situatie dit toelaat, zal zij haar

jaar kan gerekend worden op een beleid herzien.

De minister doet een dringend be-

roep op de gemeenten om slechts
met grote zelfbeperking rijksgoed
keuringen te verstrekken voor
bouwwerken met een bouwsom tus
sen de 2000 en 10.000 gulden. Als
richtlijn geldt: per maand niet meer
afgeven dan de helft in dezelfde
maand van het vorige jaar ver
strekt.

De hoofdingenieurs-directeuren
van de Volkshuisvesting en de
Bouwnijverheid in de provincies en
de besturen der drie grote steden
zullen met het bouwcoptingent voor

HET MODERNE

AFWAS-
MIDDEL

IN DE GROENE
KNIJPFLES

(Advertentie)

De Haagse juriste mevr. N. J. Nan-
ning-Groenemeijer, die gisteren pleit
te tegen de Staat in een kort geding,
aangegaan om de weigering van de
minister van Justitie ora de verblijfs
vergunning van de tien maanden
oude baby Adele Paul uit Oostenrijk
te verlengen, vindt, dat de minister
de vreemdelingenwet onjuist heeft
toegepast. Volgens haar kan hier geen
sprake zijn van een vreemdeling, die
gevaar oplevert voor de publieke
rust.

Dit kind (van een ongehuwde moe
der) is door het echtpaar De Leeuw
uit Oegstgeest meegebracht uit Oos
tenrijk met instemming van 't Stadt-
Jugendambt te Klagenfurt. De be
doeling is dat het kind geadopteerd
wordt. Tijdelijk is een verblijfsver
gunning verstrekt.

De kantonrechter benoemde mr.
W. H. A. Kalkman uit Katwijk aan
Zee tot tijdelijk voogd, maar kort
voor Pasen heeft de minister van
Justitie aan de juridisch adviseur van
de Oostenrijkse ambassade te Den
Haag verzocht maatregelen te tref
fen voor terugbrenging van de baby
naar Oostenrijk. Mr. Kalkman heeft
toen samen met mevr. Nanning-Groe-
nemeijer de staat gedagvaard.

Mevr. Nanning had uit de rappor
ten de indruk dat de minister zich

voor het karretje van de Raad voor
de Kinderbescherming heeft laten
spannen; die meent nl. dat het gezin
De Leeuw niet ideaal is, zeker niet
voor adoptie. Mr. Kalkman sprak van
een onrechtmatige daad van de mi
nister.

„Geen willekeur"

Namens de Staat ontkende mr. E.
Droogleever Fortuyn dat hier sprake
van willekeur zou zijn. De minister
heeft zeer veel aandacht besteed aan
het vóór en tégen. De materiële ver
zorging van het kind is prima, maar
de vraag is of de opvoeding t.z.t. in
goede handen zal zijn. De Raad voor
de Kinderbescherming meent dat het
kind hier niet langer mag blijven
dan strikt nodig is. De rapporten zijn
niet altijd gunstig te noemen. Het
echtpaar De Leeuw heeft de situatie
geforceerd en dat kan de minister
niet aanvaarden. Waarborgen voor
een goede opvoeding ontbreken; de
Nederlandse overheid kan alleen
maar zeggen: dit niet.

Nu kan nog een drastisch besluit
genomen worden zonder dat de baby
eronder lijdt. Het adoptie-beleid is er
op gericht dat men absolute zeker
heid heeft ten aanzien van het gezin
en die bestaat er in dit geval niet,
aldus pleiter.

De vice-president zal op 2 mei uit-
spraak doen.

Gevangenisstraf voor
ouders die baby
lieten sterven

Of een T.V. bij LIGTVOE1
gekocht, door Philips terugbe
taald wordt Is nog de vraag.

Maar van de service van
ÏGTVOET zijn ze verz-kerd.

Mentaliteit van zieken in laatste jaren
sterk gewijzigd

Ziekenapostolaat in ons
land telt 22.000 leden

De Rotterdamse rechtbank heeft de
47-jarige los-werkman P. J. M. ver
oordeeld tot een jaar gevangenis
straf met aftrek en onvoorwaarde
lijke ter beschikkingstelling van de
regering en zijn 37-jarige echtgenote
gestraft met 9 maanden met aftrek,

zelf en van verscheidene zuster-con- waarvan 3 maanden voorwaardelijk

met een proeftijd van 3 jaar. Beiden

gregaties en -orden.

Rector H. Roosen is ervan over- zullen zich bovendien onder behan-
tuigd, dat deze apostolaatsvorm in deling van een psychiater moeten

t 1 iri in de loop van de jaren zijn bestaans- stellen. Het echtpaar was schuldig

w zieKie zonaer in- ree(js overtuigend heeft bewe- bevonden aan opzettelijke verwaar-

werken mét" een"bouwsom*tussen vloed of gevolgen voor de geest en zen, vooral door in de brieven de lozing van hun baby, waardoor het

10.000 en 100.000 gulden, waarvoor omgekeerd?", vroeg reet. H. Roosen, nieuwe psychologische en ook theo- nog geen jaar oude kindje overleed,

rijksgoedkeuring nodig is, niet zes, XT logische inzichten te verwerken. De uitspraken waren conform de

maar zeven maanden moeten doen. moderator van de Nederlandse tak Daarom betreurt hij het, dat zeker eisen, twee weken geleden.

Ook het contingent voor de overige en directeur-generaal van het Inter- een derde van alle chronisch ziekèn

vijf maanden van 1961 zal op de in- nati0nale Ziekenapostolaat zich af. n°S niet °P de hoogte is van déze Woensdag zijn in West-Duits-

getreden situatie worden afgestemd. apostolaatsvorm, die slechts beoogt land de grote lentemanoeuvres van

„Het is waar, dat de zieke m de te helpen bij het terug- de Navo-strijdkrachten begonnen. Zij

Overschreden. laatste tientallen jaren uit een ze- vinden van de wereld en van zijn zullen tot zondag duren. Ook Neder-

Minister Van Aartsen zegt in zijn kere passiviteit is losgerukt en zijn mens zMn ^and neemt deel aan de manoeuvres,

toelichting over de toegenomen ziek zijn meer actief gaat beleven".

bouwcapaciteit, dat m de gebouwen-
sector in 1960 het geraamde bedrag

van 2600 miljoen met 160 miljoen in 1925 is deze aposolaatsvorm

werd overschreden.

op spontane wijze gegroeid uit een

Was de bouwstaking achterwege

gebleven, dan zou dit bedrag nog 40 "ekentriduum, dat pastoor L. J.

miljoen hoger zijn geweest. Willenborg uit Bloemendaal in een

De bewindsman vindt het niet ver- keTk had gehouden.

antwoord, het bouwprogramma voor

dit jaar te stellen op 2900 miljoen I" 1934 werd het Ziekenaposto-

gulden, dus 200 miljoen méér dan ?aa^ verheven tot Prima-Primaria

aanvankelijk was geraamd. Hij (centrum van andere verenigingen

voegt er echter aan toe: het bedrag met zelfde doel en middelen) en

van 2900 miljoen laat geen speling verkreeg het een hoge Pauselijke

meer toe. goedkeuring. Thans zijn er 33 secre-

profkeren'van %"de terh^gle'bouw- ^00°

capaciteit en heeft, zoals gezegd, het alleen al zz.uuu.

bouwprogramma in deze sector ver- Het ziekenapostolaat is 1 2

meerderd met 80 miljoen gulden, s?1 een vereniging voor chronisch

Dit bedrag is ten minste nodig om zieken en invaliden en is als zoda-

de lange wachtlijst van aanvragen mg de grootste zieken beweging in

om rijksgoedkeuring voor industrie- de wereld. Doelstelling van het apos-

gebouwen enigszins in te krimpen, tolaat is het samen met Christus

TEL. 23005
(Advertentie)

regering vindt, dat de grotere pro- ?ls, >>et ,ware, bf h??£™otï£

duktie-mogelijktjeid in de eerste en fU" «lechts de zieken, die

6 J zelf beslissen of zij lid willen wor
den.

Hiertegenover staat, dat zij als lid

Tijdens een inhaalmanoeuvre is iedere maand van het secretariaat
de 56-jarige bromfietser A. J. uit Put- een persoonlijke brief ontvangen, die
ten op het rijwielpad langs de Voort- de geest zuiver en levendig houdt

huizerstraat aldaar in botsing geko- en die hen wil behoeden voor sen-

men met een voor hem rijdende timentaliteit.

bromfietser. J. kwam ten val en Natuurlijk kent het Ziekenapos-
werd zwaar gewond overgebracht tolaat ook een financieel vraagstuk,
naar het ziekenhuis „Salem" in Er- Jaarlijks zijn ƒ18.000 nodig. Zonder
melo. Daar is hij kort na aankomst verplichte contributie komt dit be
overleden. drag binnen, vooral van de zieken

dragen van het lijden. Het gebed

Aetherklanken

HILVERSUM I, 402 M.
7.00 VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA
19.30 VPRO. 20.00-24.00 VARA.

7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.23 Gram.
8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 Voor u en
uw gezin, praatje. 9.00 Gym. v. d.
vrouw. 9.10 Gram. (9.35-9.40 Water
standen). 10.00 Samen thuis, lezing.
10.05 Morgenwijding. 10.20 Gevar.
progr. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land
en tuinb. meded. 12.33 Hammondor
gelspel. 13.00 Nws. 13.15 VARA-varia
13.20 Sportnws. 13.45 Lichte muz.
14.05 V. d. jeugd. 14.40 Lichte muz.
15.00 Gram. 16.00 Boekbespr. 16.20
Accordeonmuz. 16.40 Streekuitz.
17.00 Jazzmuz. 17.30 Weekjourn.
18.00 Nws. en comm. 18.20 De zin
van de ruimtevaart, lezing. 18.35
Lichte muz. 19.00 Artistieke staal
kaart. 19.30 Passepartout, lezing.
19.40 Tussen Pasen en Pinksteren,
lezing. 19.55 Deze week, lezing. 20.00
Nws. 20.05 Gevar. progr. 21.15 Tekst
en uitleg, comm. 21.30 Lichte muz.
22.00 Een ware geschiedenis, hoorsp.
22.20 Gram. 22.30 Nws. 22.40 Licht
progr. 23.10 Gram. m. comm. 23.40
Gram. 23.55-24.00 Nws.

7.00 Nws. 7.15 Gewijde muz. 7.30
V. d. jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgen
gebed en lit. kal. 8.00 Nws. 8.18
Gram. 8.50 V. d. huisvr. 10.00 V. d.
kleuters. 10.15 Gram. 11.00 V. d. zie
ken. 11.45 Gram. 12.00 Middagklok
- noodklok. 12.04 Metropole ork. en
soliste. 12.30 Land- en tuinb. meded.
12.33 Gram. 12.50 Act. 13.00 Nws.
13.15 Zonnewijzer. 13.20 Lichte muz.
13.50 V. d. jeugd. 14.00 Fanfare-ork
14.25 Lichte muz. 14.45 Jazz. 15.10
Franse les. 15.30 Pianorecital. 16.00
Gregoriaanse zang. 16.30 Instr oct.
16.50 Sportperiscoop. 16.56 Wereld
kamp. biljarten driebanden te Am
sterdam. 17.00 V. d. jeugd. 18.00
Kunstkron. 18.30 Gram. 18.45 Van
klanten en wanten weten, vragen-
beantw. 19.00 Nws. 19.10 Act. 19.25
Zang. 19.30 Lichte muz. 19.50 Licht
baken, lezing. 20.00 Concertgebouw-
ork. en soliste. 21.00 U bent toch
ook van de partij?, lezing. 21.10 Ge
var. progr. 22.25 Boekbespr. 22.30
Nws. 22.40 Wij luiden de zondag in.
23.00 Religieuze muziek, met comm.
23.50 Wereldkampioenschap biljar
ten driebanden te Amsterdam. 23.55
-24.00 Nws.

TELEVISIEPROGRAMMA'S

NCRV:" 17.00-17.30 V. d. kind. NTS
20.00 Journ. en weeroverz. NCRV:
20.20 Act. 20.30 Cabaret. 20.55 TV-
film. 21.20 Gevar. progr. 22.05 Dag
sluiting.

40

Maar niet altijd studeerde hij; dat
deed hij niet meer dan strikt nodig
was. Want hij zat graag bij tante
Akke, de enige, die wist, dat hij een
spaarpot had. Zij praatte er nooit
over als de anderen er bij waren en
een keer toen zij meende dat hij zelf
erover wilde beginnen, waarschuw
de zij hem met een snelle oogwenk,
dat hij daarover zou zwijgen.

In die lange winteravonden speel
de hij het ganzebordspel met het
kleine nichtje Akke en het deerde
hem niet als z'n neven hem daar
over uitlachten. Zij hadden hun
eigen besognes waar ze hem buiten
hielden. Zij namen hem nooit mee
als zij naar hun vrienden gingen om
te kaarten en te dammen.

Zij gingen iéder hun eigen weg en
de zijne voerde hem nog heel dik
wijls in de avonduren naar het sta
tionsgebouw, waar hij over het ijze
ren hek geleund de vertrekkende

ROMAN
door
Waller Breedveld

treinen stond na te kijken. Het was
heel boeiend de luisteren naar het
snerpende geluid van de ontsnap
pende stoom als een locomotief zich
in beweging zette. Het was enorm
opwindend binnen te kijken in de
verlichte coupé's waar de reizigers
voor Parijs achterover geleund la
gen in hun trijpen kussens. Zijn
fantasie deed hem nog geen vragen
stellen omtrent deze mensen, maar
het was iets geweldigs in zo'n trein
te zitten om te worden meegevoerd
naar verre steden in verre landen.

Tijdens de kerstvakantie ging hij
een paar dagen naar De Stee. De
vinnige koude op het eiland, die
hem vroeger niet in het minst ge
deerd had, deed hem nu huiveren
en naar de warme beslotenheid van
de stad verlangen. Doch dit verlan
gen had geen kracht van betekenis
voor hem; als hij wilde kon hij te
ruggaan naar de stad. Misschien
kwam in deze dagen, toen hij over

de akkers liep, voor het eerst het
besef van zijn vrijheid tot geldig
heid. Hij wist wel dat hij niet vrij
was in volstrekte zin; als de vakan
tie achter de rug was, moest hij weer
naar school. Zijn gevoel van vrijheid
was de bewustwording, dat hij niet
als een daggelderszoon zou moeten
staan waar de bezem staat. Nu was
hij nog jong e:. anderen hadden nog
over hem te gebieden. Maar over
enkele jaren zou hij als een onaf
hankelijk man in het leven staan.
Ejn rijke, goed ontwikkelde boer,
die zich vrijwel alles zou kunnen
veroorloven waar hij zin in had. In
die dagen al begreep hij, dat hij
straks zou moeten kiezen uit een an
der soort meisjes, als hij wilde gaan
trouwen, dan de meisjes waaruit
zijn grootvader had moeten kiezen.
Hij zou een vrouw kunnen nemen
zoals zijn moeder geweest was. Een
vrije vrouw, die niet de geur van
de mest in haar kleren meedroeg
overal waar ze ging. Hij dacht veel
aan z'n achternicht Sietske, die de
laatste tijd meer en meer toenade
ring zocht en daarvoor expres naar
zijn kamertje kwam als hij daar zat
te studeren. Een keer had ze ge
zegd, het was maar 'heel kort ge
leden: „Ik heb je dikwijls uitge
lachen, Gijsbert, omdat ik je zo'n

eigenwijs boerenpummeltje vond.
Maar dat zal ik nooit meer doen,
want ik weet nu hoe je bent en hoe
moeilijk je het hebt".

Daar had hij vreemd van opge
keken, hij had zelf niet de indruk
dat hij het moeilijk had. Z'n lessen
kende hij vrij goed, er ging bijna
geen week voorbij zonder dat hij
z'n blikken doos te voorschijn kon
halen om weer enkele dubbeltjes
aan zijn schat toe te voegen. Het
geplaag op school had zo goed als
opgehouden en geeneen waagde het
nog hem aan het lijf te komen. Hij
was van de stad gaan houden en
kende er nu overal de weg. Neen,
hij had het niet moeilijk, daar ver
giste nicht Sietske zich in. Maar hij
zei haar dat niet; hij kon moeilijk
tegen haar spreken. Hij werd altijd
beschroomd en verlegen als zij goed
en vriendelijk tegen hem was.

De winter was dat jaar vroeg in
gevallen en had het ondergelopen
polderland overdekt met een sterke
laag grondijs. De boerenzoons orga
niseerden lange tochten over het ijs
en hij had zijn Friese krulijzers dan
ook snel te voorschijn gehaald. Zijn
verschijning bij de boerenjongens
verwekte enig opzien, omdat zij hem
wat ontwend waren. Maar toen hij
te kennen gaf zich bij hen te willen

aansluiten, vonden zij dat goed en
met zes of zeven aan een dunne
ontvelde dennenstam uit het bos
van Cabus, maakten zij in de schra
le winterzon tochten naar het na
burige dorp, waarvan zij eerst tegen
de avond terugkeerden. Hij ontweek
hun vragen niet, maar hij vertelde
zo weinig over de stad, dat ze er
spoedig mee ophielden. Er was al
tijd een klove geweest tussen de
Cabussen en de overige boeren van
het eiland, en deze klove was bre
der en dieper geworden sedert Gijs-
berts leven een heel andere richting
had gekregen dan het hunne. Het
geen niet verhinderde, dat hij rustig
mee aan' de lange boom kon aanslui
ten, want het was tenslotte ook nog
een boom uit zijn bos. Daartoe be
perkte zich echter zijn deelname aan
het dorpsleven. Hij was niet nieuws
gierig hoe het hun ging en hij be
moeide zich nog minder met het
werk op De Stee. Constant van
Heijst schreef hem iedere maand en
het was nooit in hem opgekomen
de brieven te beantwoorden. Hij wist
niet hoe rijk hij was en het kon hem
ook niets schelen. Zijn eigenlijke
rijkdom schuilde in zijn blikken
doos. Dat zoete geldje was var hem,
niemand wist het behalve tante
Akke en zij zou er niet over praten,

dat had hij wel begrepen. Hij had
ook begrepen, dat zij om eer. of an
dere reden angst had voor die spaar-
dubbeltjes. Maar het kwam niet in
hem op haar angst te verbinden aan
een bepaald wantrouwen tegen deze
of gene.

Hij bleef veertien dagen op De
Stee, in welke tijd hij niet anders
deed dan schaatsen, slapen en eten;
vooral eten deed hij enorm veel. Het
zware vette voedsel scheen hem bij
zonder goed te bevallen na de vrij
schrale kost, die hij in de stad ge
woon was. Toen hij vertrok op de
voorlaatste dag van de vakantie, ging
hij heen zonder veel spijt dat het
vrije leventje weer gedaan was,
doch zijn verlangen om weer terug
in de stad te zijn was minder groot
dan in de zomer toen hij twee da
gen op het eiland was geweest. Maar
toen hij voortstapte over de harde
weg, tegen de gure felle wind in,
dacht hij aan de treinen en 'n golf
van verlangen ging door hem heen.
En toen hij plotseling Sietske zag in
gedachten tintelde er iets in zijn
bloed, dat hem heel blij en tegelijk
heel bedroefd maakte. Want onmid
dellijk moest hij denken aan Karei
Desmedt, die hij haatte als de pest.

(Wordt vervolgd)