Soldaten onder
u/ater
EEN SPRONG,
EEN PLONS.....
kikvorsman
MOETEN IJZERSTERK
EN DAPPER ZIJN
en de
is verdwenen
DE LEIDSE COURANT
Op de bodem van de rivier was
het lekker warm (zei Gerald Mc
Inally) en daarom vond ik de
lagere temperatuur boven niet
prettig. Over andere bezwaren
en de gevaren van zijn onder-
watertaak wilde hij helemaal
niet praten. Alles heeft zijn voor
en zijn tegen, was zijn antwoord
op mijn vele vragen.
Belangrijke opdrachten in oorlogstijd
in hun handen gelegd
naar huis, doch sommigen hunner doen nadien nog jaren lang
praktische ervaring op. Dit is nuttig, want in oorlogstijd kun
nen zij heel belangrijke commando-opdrachten uit te voeren
krijgen.
Natuurlijk is er een scherp medisch toezicht, te scherper,
omdat het hier betreft een betrekkelijk jong onderdeel der
marine, waarbij en waarmee men dagelijks, ook in medisch
opzicht, belangrijke ervaringen opdoet. Komt zo'n „onder
watervechter" weer boven water, en is de helm - vaak ver
sierd met komieke namen - afgezet, dan worden onmiddellijk
de handen en andere lichaamsdelen getoetst om te zien of er
na de duik- en zwempartij de bloedsomloop aan de door de
artsen gestelde verwachtingen en eisen voldoet.
De temperatuur is een factor, die van betekenis is. Bijzonder
hoge en te lage temperaturen zijn ongunstig, wijl zij het uit
houdingsvermogen der mannnen aantasten. Toch wordt er ook
gedoken en „gekikvorst" als de temperatuur boven water la
ger is dan het nulpunt, terwijl het op de rivierbodem dan nog
40° F., dus een graad of acht boven het vriespunt is. Maar
érg gunstig is dit niet, verzekerde mij John Irvine, al gaan
we ook omlaag bij een temperatuur van om en nabij het vries
punt. De risico's zijn dan iets groter, al was het alleen maar
omdat je schoenveters bevriezen als je opduikt uit de lekker-
warme diepte. Nu, Irvine kan het weten, want hij heeft een
tienjarige ervaring als duiker, opgedaan in vele landen der
wereld.
Ik vond het bedrijf aan boord van die kotter interessant en
volgde iedere sprong omlaag met beide ogen. Toch erken ik,
dat ik het prettiger vond om de mannen gezond en ongedeerd
weer boven te zien komen. Maar ja, ik ben een leek. De ijzer-
sterke, geharde, goed geoefende kikvorsmannen en duikers
draaien hun hand niet meer om voor zo'n eenzaam tochtje
onder water of over de rivierbodem. Alleen als ze er zo
tegenover staan, zijn ze bruikbaar, zei Irvine - hij was onder
commandant aan boord van de kotter - want alleen dan kun
nen we iets met die mannen bereiken als er eens onverhoopt
oorlog komt. Als er namelijk sprake is van echte operaties,
van echte opdrachten, dan kunnen het uithoudingsvermogen,
de doortastendheid, de moed en het initiatief van een enkele
man beslissend zijn voor belangrijke successen oftegen
slagen.
DE OORLOGSMORAAL VAN EEN
MENSENETER
Het gebeurde kort na de eerste
wereldoorlog. Een bekend ethnoloog
en socioloog, Malinowsky geheten,
bevond zich op een eilandje in de
zuidwestelijke Pacific, waar hij de
zeden en gewoonten der bevolking
bestudeerde. Eens kwam hij in ge
sprek met een bejaarde krijger, die
in zijn jonge jaren voor een mense
boutje niet uit de weg was gegaan
en misschien ook op rijpere leeftijd
nog wel aan kannibalisme had ge
daan. Malinowsky vertelde over de
honderdduizenden doden, die in de
wereldoorlog waren gevallen. Hoe is
het mogelijk, was het antwoord van
de krijger, dat de witte mannen
zoveel vlees kunnen opeten? Toen
Malinowsky zei: „Maar dat doen ze
niet, goede vriend, dat doen ze niet",
werd het de oude menseneten te gor
tig. „Doden de witte mannen dan
niet om te eten, maar alleen maar
om te doden? Dat geloof ik niet, dat
zou toch wel al te slecht zijn!" De
Europese geleerde (wiens boeken
indertijd hoog aangeslagen werden)
bleef het antwoord schuldig.
^^ELHAAST GERUISLOOS baanden zich nabij de Tower-
brug een tweetal kikvorsmannen in volledig kikvors-
ornaat een weg door het kille, klotsende water van de Theems.
Menige Londenaar bleef even staan, toen hij die vreemde
wezens zag of door anderen op hun aanwezigheid opmerkzaam
werd gemaakt. Kikvorsmannen zie je nu zelden in volle vre
destijd Hun aanwezigheid duidt gewoonlijk op oorlogs-opera-
ties. Van oorlog is gelukkig geen sprake, maar die kikvors-
mannen-in-actie wekten toch herinneringen en hier en daar
zelfs een angstig toekomstbeeld.
Wat was er aan de hand? Op de rivier lag een motorkotter.
Aan boord van dit schip bevonden zich een aantal jonge ma
rinemannen. Zij waren bezig hun opleiding tot kikvorsman
en duiker te voltooien. Die duikers worden speciaal gevormd,
om, als de, nood aan de man komt, dienst te kruinen doen in de
rivieren en havens, die om commerciële of industriële rede
nen van belang zijn. Denkt u niet, dat hun taak minder zwaar
is dan die van een duiker in zee. De modderige gesteldheid
van de bodem zowel als de getijden maken zo'n haven- of
rivierenverblijf onder water allesbehalve gemakkelijk en be
tekenen extra-zware risico's voor de jongemannen, die als
duiker of kikvorsman moeten optreden.
Dit klemt temeer, omdat zij - anders dan hun burger
collega's - niet door middel van een luchtslang en telefoon
met het „moederschip" zijn verbonden. Zij zijn geheel
aangewezen op eigen kracht en op hun luchtvoorraad „in
blik", die zij op de rug meedragen. Wel echter beschik
ken zij over drijvers, waarmee zij de mannen aan boord
seinen kunnen geven en die, in geval van gevaar, als red
dingsmogelijkheid kunnen dienen.
Een in duikerpak gestoken figuur sprong de donkere diepte
in. Een klik van de camera, een plons en de sprong was ver
eeuwigd. Plonsplonsnog twee duikers volgden hun
maat Toen ging ook de twintigjarige William Kernich over
boord. Bill was niet gestoken in duikerspak, doch uitgedost als
kikvorsman. Geen kleinigheid, constateerde ik, om zo'n pak
aan te trekken! Samenwerking is daarbij geboden. Trouwens,
zonder samenwerking zouden die duik- en kikvors-operaties
nog veel gevaarlijker worden dan ze reeds zijn.
4
Zó zwaar is de taak der duikers en kikvorsmannen, dat zij
ijzersterk en bovendien in prima conditie moeten zijn. Daar
om kiest men hen met de grootste zorg uit. Eerst dienen zijfeen
half jaar bij de marine en dan volgt hun speciale, vier maan
den durende, opleiding tot „onderwater-vechter" en kikvors-
man. Zij leren omgaan met hun uitrustingen en technische
hulpmiddelen. Zij worden doorkneed in de taktiek en de
techniek van operaties beneden de waterspiegel. Als bruik
bare duikers en kikvorsmannen gaan zij na hun opleiding
„SOLDATEN ONDER WATER"
Foto boven:
Hier springt de 23-jarige Gerald
Mclnally naar de Thamesbodem
tijdens de training, waarbij zij ver
trouwd worden gemaakt met de
donkerte onder water en de ge
tijdebewegingen van handelshavens
en rivieren, waarin de marinedui
ker soms moet opereren.
Foto hiernaast:
Twee marineduikers komen hier
weer aan boord van het moeder
schip na een duik naar de bodem
van de Thames.
Foto links onder:
Marine-officieren bekijken de han
den van de leerling-duikers ter
controle van de bloedsomloop na
het verblijf van de mannen onder
water.
