LEIDEN WORDT NAAR BUITEN STEEDS JONGER
SNELLE VERANDERING VAN
STEDEBOUWKUNDIG ASPECT
VRIJDAG 17 MAART 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Een beeld uit de buitenwijken van Leiden. Een kind speelt in een onmetelijke
zandbak en boven dit tafereel uit torent als een abstract schilderij in hori
zontale en verticale strepen de bruine stenen muur van een nieuwe vier ver
diepingen hoge galerijwoning.
De plantsoenendienst heeft de snelheid waarmee de bouwers werken niet bij
kunnen houden. De bloks zijn al' bewoond, baby-was versiert de balcons, maar
de grond ligt nog braak. Daarom kunt u nu overal in de randgebieden van
Leiden deze tafereeltjes aantreffen. De huizen worden omlijst door miniatuur-
sahara's, die de kinderen naar hartelust kunnen ondermijnen en waar de moeders
alvast een voorschotje kunnen nemen op de zomerzon.
Bijgaande beelden zijn uit dé nieuwe stadswijken van Leiden.
Foto 1. geeft een beeld van de galerij-woningen en de eengezinswoningen
in Leiden noord VI. Het is een mooi plan, dat ontworpen is door de architecten
Roosenburg, Verhaar en Luyt en gebouwd door aannemer Kuyl te Voorschoten.
„Eigenlijk hadden wij hier", aldus horen we van de stedebouwkundige, ir J.
C. H. Drost, „meer eengezinswoningen willen plaatsen en aan langere straten
willen breien. De grond in Leiden-noord is echter slecht: de draagkrachtige laag
bevindt zich twintig meter diep, met gevolg, dat enkel lage bebouwing voor
woningwetbouw te duur uitgekomen zou zijn. Daarom zijn er nu hoge galerij-
woningen geprojecteerd, die samen met de twee bouwlagen hoge eengezinswo
ningen een binnenhof omsluiten. De hoge flats liggen alle haaks op de centrale
weg. Schuurtjes en berghokken zouden hier uit den boze zijn en daarom zijn de
bergruimten van de eengezinshuizen in de hoge flats ondergebracht, verbonden
door een overdekt pad.
2. „Er wordt tegenwoordig slecht gebouwd, leest men in de kranten", aldus
de heer Drost, maar kijk nu eens naar zo'n eenvoudige be jaarden woning in
Leiden-noord, waar met behulp van hout en baksteen een huisje is gemaakt,
dat het als villa'tje niet slecht zou doen.
3. Deze foto laat zien hoe de indeling is in de galerij-woningen in Leiden-
noord. Het systeem van beneden wonen en boven slapen vindt men niet alleen
in de eengezinswoningen, maar ook in de flats, waar de bewoners eigen slaap
kamers boven de woonkamers hebben. Het euvel van lawaai bij de bovenburen
wordt hiermede aanzienlijk verminderd. Let op de luie opgang van de trappen,
welke vermoeidheid en vóórtijdige hartkwalen moet voorkomen.
4. De Petra-kerk, gereformeerde kerk in Leiden-noord aan de Willem de
Zwijgerlaan, is bijna voltooid. Dominee (ds Haverkamp) en parochie wachten
op de opening van deze kerk over enige maanden. In het midden van dit over
zicht kan men het overhuifde pad zien, dat eengezinswoningen met de flats ver
bindt.
5. Het Apostolish Genootschap heeft in Leiden-noord een gemeenschaps
gebouw doen plaatsen. Dit genootschap bezit reeds een groot bedehuis aan de
Rembrandtstraat.
6. De sprong naar Leiden-zuidwest, waar de Rotterdamse architect Groosman
een groots-opgezet plan heeft gerealiseerd. Hoewel deze wijk van oudere datum
is,is zij nog lang niet volgroeid. Het Bevrijdingsplein wordt slechts aan twee
zijden beschermd door een gevel wand. Dit wordt beter als aan de voorzijde een
torenflat zal verrijzen, waarin een winkelgalerij gevestigd wordt. Ook het Vijf
Meiplein, groots begin van een groots plan, dat echter nog niet af is, zal - stede
bouwkundig gezien - erbij winnen, indien de dagwinkels een zoom tussen ver
keer en handel zullen leggen. Vooral aan de oostelijke kant van het plein werkt
het gezicht op de industrie van HCW-NEM-RMM en Reed Roller Bit sterk ont
sierend. Een restaurant aan deze zijde van het Vijf Meiplein en straks een
strook kantoorgebouwen aan beiden zijden van de Vijf Meilaan, tussen brug en
plein, zal de gewenste verbetering brengen.
Tot slot (7) een beeldje van Van Kralingen: vrouw met druiventros, dat voor
nieuwsgierige blikken verborgen* geplaatst is in de binnentuin van een complex
bejaardenwoninigen aan de Titus Brandsmalaan. „De druiven zijn zuur", want
wie zou er niet dolgraag in zo'n zonnige buurt zo'n huisje met een tuintje willen
betrekken.
