Zangersavond „St. Gregoriusvereniging",
Leiden
Kring
Nieuwbouw van St. Lidwinahuis te Leiden
na Pasen in gebruik
Bij het diamanten jubileum van
de Noorse Zustercongregatie
Televisie is gevaarlijk voor
studerende kinderen
De „overname" der
Belgische
ondernemingen
VRIJDAG 17 MAART 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
De kring: Leiden van de Sint Gre
goriusvereniging heeft woensdag
een zangersavond belegd, die begon
met een avondmis in de St. Lode-
wijkskerk, gecelebreerd door de
kring-voorzitter, de zeereerw. heer
pastoor W. E. Blok. Tijdens deze H.
Mis zong de Schola van het Missie
college „St. Willibrord" uit Katwijk
de wisselende gezangen. De vaste ge
zangen werden uitgevoerd door de
leden zelf, echter slechts 22 in getal.
Ook voor het hierna volgende pro
gramma in restaurant Van der Heij
den was gezien het aantal leden
van 390 maar een zeer geringe be
langstelling, terwijl de avond door
de gekozen onderwerpen zeer waar
devol was.
Prof. A. Ruhe van het Groot-Se
minarie te Warmond sprak nl. over
de nieuwe inzichten in de liturgie,
vnl. voor zover deze betrekking heb
ben op de taak van de koorzanger.
Door ziekte kon dr. Auxentius Bour
O.F-M. de aangekondigde causerie
over de invloed van het Gregoriaans
op de Westerse muziek niet houden,
in zijn plaats was gevraagd de be
kende organist de heer Joop Schou
ten, die een lezing hield over orgel
bouw.
Prof. Ruhe:
Vernieuwing in de liturgie
Alvorens over de nieuwe inzich
ten in de liturgie te spreken, stelde
prof. Ruhe de vraag „Wat is litur
gie?" Aan de verouderde opvatting,
dat liturgie de regels zijn bij de ere
dienst of dat dit de ceremoniën zou
den zijn rond de bediening van de
sacramenten heeft paus Pius XII in
een van zijn encyclieken een einde
gemaakt. Pius XII zegt daarin, dat
de liturgie de eredienst zelf is.
„Ook U heren kerkzangers behoort
tot de liturgische personen, die mee
helpen aan de eredienst", aldus prof.
Ruhe, „U bent daar niet tot wat op
luistering, maar naast de celebrant
voert U mede de eredienst uit".
De Kerk heeft ,zich in '55 door
middel van een encycliek ook recht
streeks tot de kerkzangers gericht.
Om de taal van de encycliek wat
begrijpelijk te maken heeft de Ri-
tencongregatie aan de parochiegees
telijkheid en haar medewerkers deze
richtlijnen bewerkt doorgegeven.
Over de vernieuwing in de liturgie
in deze richtlijnen neergelegd, heeft
prof. Ruhe in het algemeen iets ver
teld aan zijn toehoorders. „Men heeft
het bij de liturgie vaak teveel in
kleine, eigenlijk onbelangrijke din
gen gezocht, doch het gaat hier om
andere dingen. Door de liturgie moet
men een betere binding van de ge
lovigen onderling verkrijgen en het
is Uw taak daarbij te zorgen, dat de
liturgie rijker wordt. Daarnaast dient
echter ook het volk direkt in de ere
dienst te worden betrokken. Natuur
lijk zullen daar, waar het de zang
betreft, problemen naar voren ko
men. Aan de ene kant staat de volks
zang in vele kerken reeds inge
voerd en aan de andere kant de
meerstemmige zang door het zang
koor. Oplossingen heeft men al trach
ten te vinden in b.v. het meerstem
mig zingen van de veranderlijke ge
zangen. Persoonlijk geef ik hiervoor
echter de voorkeur aan het Grego
riaans. Een andere mogelijkheid zijn
de zgn. Missae Alternatae, waarbij
afwisselend een deel van de vaste
gevangen door het volk en een deel
meerstemmig wordt gezongen. Deze
practische vernieuwingen zijn ech
ter niet het allerbelangrijkste, doch
wel de bereidheid eer te brengen
aan God in de gezamenlijke viering
van de liturgie", aldus prof Ruhe.
De heer Joop Schouten:
beelden van deze bouwstijl, die de
heer Schouten toonde, zijn de orgels
in de basiliek van St. Jan in Den
Bosch en in de St. Pieterskerk te
Leiden. Een prachtig voorbeeld van
Barok is het orgel in de kathedraal
van Chartres, evenals in Nederland
het orgel in de oude St. Bavo te
Haarlem. De heer 'Schouten merkte
hierbij op, dat de Nederlandse Ba
rok eigenlijk nooit een geheel zui
vere is geweest, omdat de Neder
landse volksaard daar niet bij paste
en men dus eigenlijk altijd iets is
blijven staan in de Renaissance. Een
voorbeeld van de Neo-Gothiek is het
orgel van de Dom in Ulm (Duits
land). Moderne orgelbouw vindt men
tenslotte in de Sacramentskerk in
Breda. Aan het slot van zijn cause
rie liet de heer Schouten een impro
visatie horen op het orgel van de St.
Michaelskerk in Zwolle.
GANGETJE Zi
Orgelbouw
De heer Schouten begon zijn cau
serie met op te merken, dat het or
gel in de liturgie maar heel summier
wordt aangeduid, hoewel dit instru
ment in de eredienst toch altijd een
belangrijke rol heeft gespeeld. Zeer
instructief vertelde de heer Schou
ten, daarbij gebruik makend van
dia's en orgelspel op de band opge
nomen, iets over de verschillende
bouwstijlen bij de orgels door de
loop der eeuwen. Het oudste nog be
speelbare orgel, zo vertelde de 'heer
Schouten, staat in Sion in Zwitser
land, terwijl het oudste nog bespeel
bare orgel in Nederland dat van de
Laurenskerk in Alkmaar is, in 1511
gebouwd. Dit zijn beide voorbeelden
van de Gotische stijl, evenals dat
van de kathedraal van Straatsburg.
„In de Gotische orgelbouw vindt men
de verticale lijn, het gericht zijn van
de mens op God, terwijl in de latere
bouwstijl: de renaissance, de horizon
tale lijn te onderkennen valt, meer
het uiterlijke, waarin de mens de
schijnwerper op zichzelf richt". Voor-
Ontslag bekrachtigd van
politie-inspecteur
De centrale raad van beroep te
Utrecht heeft gisteren uitspraak ge
daan in de zaak van de gewezen po
litie-inspecteur W. F. J. van D. De
raad bevestigde de eerder door het
ambtenarengerecht te Utrecht gedane
uitspraak, waarbij het beroep van de
betrokken functionaris tegen het hem
gegeven ontslag wegens zijn verhou
ding met een andere vrouw onge
grond werd verklaard. De centrale
raad achtte de uitspraak van het
ambtenarengerecht juist en op goede
gronden genomen.
Voorts was de raad van oordeel,
dat de aan de heer Van D. opgelegde
straf evenredig is aan het hem ten'
laste gelegde misdragingen, terwijl de
raad tevens als zijn mening uitsprak,
dat de betrokken inspecteur door zijn
gedragingen blijk van onbetrouw
baarheid heeft gegeven.
/~\P ZONDAG 19 maart a.s viert de
Noorse Zustercongregatie van de
H. Franciscus Xaverius haar 60-jarig
bestaan. In alle stilte en bescheiden
heid! Al is de bescheidenheid een
sieraad van deze Congregatie, van
daag mag de schijnwerper wel eens
bijzonder lichten over dit gedenk
waardig jubileum.
Gesticht in 1901 door de toenmali
ge Apostolische Vicaris, mgr. dr. Fa-
lize, heeft deze Congregatie de eer
ste tien jaren zeer veel doorgemaakt,
waarin ze niet alleen vocht om haar
materiële bestaan, maar meer n,og
om een oriëntatie op velerlei terrein
van werkzaamheid. Daarna is een
regelmatige groei gekomen.
'Behalve een moederhuis in Ber
gen, bezitten de zusters thans huizen,
scholen, ziekenhuizen in Haugesund,
Stavanger, Arendsdal, Hönefoss en
Sylling. Bovendien werd in die ja
ren in Bussum het zogenaamde St.
Olavshuis gekocht, een postulanten
huis waar meisjes die roeping ge
voelen voor het missiewerk in Noor
wegen de eerste beginselen leren. Na
6 maanden volgen ze een noviciaat
in Noorwegen, waar de candidaten
land en volk, gebruiken, zeden en
gewoonten van het nieuwe vader
land leren kennen. Dit alles getuigt
van een gezonde interne vitaliteit
en expansie, die de beste waarborgen
biedt voor een succesrijke toekomst.
Maar de Katholieke Kerk in Noor
wegen heeft een zeer zware aposto
lische taak.
f"\AGELIJKS stoot zij op een aan-
tal vooroordelen, die even taai
als vasthoudend blijken te zijn. Des
te moeilijker is haar invloed op de
bevolking, naarmate de vooroorde
len een permanente scheidsmuur
creëren tussen Kerk en bevolking.
Juist op dit terrein hebben de zus
ters in de voorbije jaren prachtig
Levenssporen uit
het heelal
Drie Amerikaanse geleerden zijn
na een langdurig onderzoek van een
meteoriet tot de conclusie gekomen,
dat zij sporen hebben gevonden van
een vorm van leven „ergens in het
heelal."
Dr. Bartholomew Nagy en dr. Dou
glas Henneddy van de Fordham uni
versiteit en dr. Warren Meinschein
van de Rerearch afdeling van de
Esso hebben de meteoriet, die 14 mei
1864 bij Orgueil (Frankrijk) viel,
met behulp van infrarode en ultra
violette spectroscopen en andere
moderne apparaten onderzocht. Zij
ontdekten organische samenstellin
gen, met name hydro-koolstoffen, ge
lijk aan die welke in levende stof op
aarde voorkomt. „Van waar deze me
teoriet komt heeft iets geleefd", al
dus dr. Meinschein. De technische
ontwikkeling van de laatste tien
jaar heeft het mogelijk gemaakt me
teorieten zorgvuldiger te onderzoe
ken dan eerst het geval was.
werk geleverd, de ingeboren voor
oordelen tegen de Kerk kunnen door
werken van naasteliefde worden te
niet gedaan. De Noren weten dat
niet het geld de norm aangeeft bij
de verpleging door de zusters, maar
de hoogste naastenliefde, die haar
tot dit liefdewerk activeert. De zie
kenhuizen van de zusters staan in
hoog aanzien. Dat na de oorlog het
„klimaat" tegenover de Kerk en
haar apostolaat belangrijk is verbe
terd, is mede voor een groot deel te
danken aan het dagelijkse stille, op
offerende werk van de zusters in
scholen en ziekenhuizen.
Zo zijn de zusters een onmisbare
hulp gebleken in het Apostolaat van
de Kerk in Noorwegen. Konden zij
voor de oorlog jaarlijks een 15 a 20
tal postulanten naar Noorwegen stu
ren vanuit Bussum, jammer genoeg
heeft de algemene crisis in de kloos
terroepingen ook hier verwoestend
gewerkt. Nederland adopteerde in
1924 onder de bezielende leiding van
de Apostolische Vicaris, mgr. dr Jan
Olav Smit Noorwegen. Deze adoptie
brengt verplichtingen mee!
gouden meisjes, die roeping gevoe-
len voor het kloosterleven, zich
niet eens ernstig kunnen afvragen,
of zij geschikt zijn voor een mooie,
gave toekomst in Noorwegen? Zou
den de zusters haar ideaal om in
heel Scandinavië te gaan werken
ooit kunnen realiseren? God geve
het.
Hulde aan het pionierswerk van
mgr. dr. J. Olav Smit en zijn zusters
in de afgelopen 60 jaar in Noorwe
gen. Ad muitos annos!
Hazerswoude,
W. A. EGBERTS
„Na de Paasvacantie wordt de
nieuwbouw in gebruik genomen" ho
ren we. Als er iemand blij is met 't
feit, dat de uitbreiding van de Sint
Liduinahuis nu eindelijk zijn voltooi
ing nadert dan is het wel het hoofd,
zuster Accursia, met wie wij dezer
dagen een wandeling over het bouw
terrein hebben gemaakt. Dat het 175
leerlingen tellende St. Liduinahuis
ernstig met ruimtegebrek te kampen
had, is geen geheim. Het werd een
drukkend probleem voor allen die
met dit St. Liduinahuis te maken
hadden en in het bijzonder voor zus
ter Accursia. Zij is zeer tevreden met
de nieuwbouw, die volgens de plan
nen van architectenbureau v. Oerle
en Schrama is uitgevoerd.
Van de zijde Lammenschansweg
geziien, maakt deze uitbreiding niet
een imponerende indruk. Daarvoor
moet men aan de andere kant zijn,
waar de betekenis van de uitbrei
ding eerst ten volle tot haar recht
komt. Hier ^iet men wat de zusters
in het belanig van deze uitbreiding
moesten prijsgeven, nl. de mooie
tuin, die echter al naar een ander
deel van het terrein is overgebracht.
Een pergola verbindt het oude huis,
Verbindingshal en lagere school. Op
de achtergrond toren van de Zuider-
kerk
waar het verblijf van de zusters ge
vestigd is met de nieuwe school, waar
klassen van de lagere school onder
dak zijn gebracht. Het onderwijs
voor de geestelijk gehandicapte meis
jes omvat ook het huishoudonder-
wijs. In een aangrenzend gebouw
zijn de leskeuken: een zonnige ruim
te met modern comfort, waarop me
nig huishoudschool jaloers zou zijn,
waskeuken al even up-to-date en
handwerklokaal, ondergebracht. De
lokalen van de hoogste klassen zijn
uitgerust met radio, waarvan tevens
van mededelingen gebruik gemaakt
kan worden. De trots van dit gebouw
tje is de wijde hal, die zonnig-en
feestelijk van aanleg is. Llinks is
deze hal wordt een zoom van plan
ten en heesters aangebracht. Deuren
daartegenover geven toegang tot de
lokalen voor de arts, de onderwijs
krachten en een ruime aula, die ge
knipt is voor iets officiëlere bijeen
komsten. In deze hal is ook de school-
winkel, een zeer paedagogische in
stelling, waar de kinderen geleerd
wordt met geld om te gaan. Schrif
ten, pennen en potloden kunnen zij
in dit winkeltje kopen in opdracht
van de onderwijzeres, met de bedoe
ling de leerlingen begrip voor de
waarde van het geld en handigheid
in het omgaan met geld bij te bren
gen. De zusters krijgen een eigen
hof, een mooie tuin waar het goed
wandelen is. Enige houten klasloka
len op het terrein warden afgebro
ken en een ruime speelplaats met
rolschaatsbaan neemt de plaats in.
Een mooie gymnastiekzaal vervol
maakt het geheel.
Doorkijk in de pergola tussen het
oude en het nieuwe gedeelte.
Ouderavond in Noordwijk
Zuster Accursia voor de nieuwbouw
van de school
In de aula van de St. Willibrord-
ULO-school aan de Van Panhuijs-
srtraat te Noordwijk waren vele
ouders bijeen gekomen om samen met
de leerkrachten de jaarlijkse ouder
avond te houden.
De talrijke aanwezigen werden
door het hoofd van de school, de heer
S. Neefjes, hartelijk welkom gehe
ten. In zijn kort openingswoord be
sprak de heer Neefjes enkele huis
houdelijke zaken.
Een enkel woord wijdde spreker
voorts aan de godsdienstige vorming,
waarbij hij de ouders opwekte hun
kinderen een enkele keer in de week
naar de kerk te sturen.
Terloops deelde de heer Neefjes
nog mede, dat de jaarlijkse feest
avond zal worden gehouden op 26
april a.s. in het Lido-theater.
Hierna weiden de ouders in de ge
legenheid gesteld om met de leer
krachten van de school kenis te ma
ken en inlichtingen te vragen over
zoon of dochter als leerling van de
school.
Nadat de heer Neefjes de inmiddels
binnen gekomen spreker van deze
avond, drs. Stolker, psycholoog te
Leiden, welkom had geheten begon
deze zijn causerie over „de opgroeien
de schooljeugd in deze tijd".
De school moet een reservaat van
rust zijn. Men moét goed bedenken
wat wel en niet in school thuis be
hoort. Een kind dat studeert is een
hachelijke zaak. In het gezin moeten
de ouders allerlei voorzieningen tref
fen, dat de kinderen rustig kunnen
studeren. Het gezin moet achter het
studerende kind staan en belangstel
ling tonen. Het kind wordt in het
gezin maar al te vaak door alle mo
gelijke zaken van hun studie afge
haald. De geheime boosdoener is wel
de televisie.
Al heeft het kind een eigen stu
deerkamer en beneden staat de tele
visie aan, dan wordt het kind nog
afgeleid, omdat het weet, dat er be
neden avontuur of nieuws te bele
ven is. Hierdoor ontbreekt de voor
waarde tot geconcentreerde studie.
Het kind kweekt de schijn van gauw
klaar te zijn en dan naar de televi
sie te gaan kijken. Televisie is dan
ook gevaarlijk voor het studerende
kind.
Vervolgens besprak de heer Stol
ker de pubertiestmoeilijkheden.
Over deze inleiding ontstond een
levendige discussie.
De heer Neefjes dankte de inleider
voor zijn bijzonder duidelijke en leer
zame lezing.
Tot besluit van de avond gaf de
heer Neefjes ,en kort exposé van de
gang van zaken op school. De sfeer
op school noemde hij bijzonder pret
tig en de verhouding leraar-leerling
laat gelukkig niet veel te wensen
over. Vervolgens besprak hij de per
1 september a.s. in te voeren nieu
we methode van onderwijs.
Met betrekking tot de toekomst
van de school deelde spreker mede,
dat dit jaar drie nieuwe lokalen
worden bijgebouwd. Op de duur zal
uitbreiding met zes lokalen noodza
kelijk blijken.
Na aanneming van de zogenaam
de Mammoetwet zal de ULO-school
veranderen in een MAVO-school, het
geen betekent: middelbaar algemeen
vormend onderwijs. Het onderwijs
zal dan bestaan uit vier leerjaren,
waarin een semie-beroepsopleiding.
Het eerste leerjaar zal gelijk staan
met dat van de HBS, het zogenaam
de brugjaar, waardoor de overgang
naar een middelbare school wordt
vergemakkelijkt.
STOMPWIJK
Ingebroken in pastorie
en jongensschool
In de pastorie te Stompwijk en in
de jongensschool is in de afgelopen
nacht ingebroken. De daders hebben
zich toegang verschaft door het ver
breken van de deursloten. Vernie
lingen zijn in beide gebouwen aange
richt en uit enkele bureaus is geld
ontvreemd. De rijkspolitie heeft de
zaak in onderzoek.
De Belgische ambassadeur in Indo
nesië, heeft heden minister Suban-
drio van buitenlandse zaken om een
verklaring verzocht voor de bezet
ting door het Indonesische leger van
de Belgische ondernemingen in
Noord-Sumatra.
Een woordvoerder van het leger,
overste Sunario, deelde heden aan
journalisten mede, dat de overneming
ongeveer dertig rubber- en oliepalm-
ondernemingen betreft. De woord
voerder verklaarde, dat de maatregel
van het leger noodzakelijk was ge
worden „wegens de chaos die onder
de ondernemingsarbeiders heerste".
Het leger heeft, zeide hij, slechts
voorzorgsmaatregelen genomen ter
voorkoming van verdere ongeregeld
heden en in het belang van de vei
ligheid der ondernemingen.
Radio-Medan meldde donderdag
avond, dat het leger de ondernemin
gen heeft overgenomen „omdat de
psychologische gevoelens van de be
volking in Noord-Sumatra zijn ge
kant tegen de Belgische regering en
Belgische onderdanen". De bezette
ondernemingen zijn voorts tot „vi
tale" bedrijven verklaard, waarop
stakingen of uitsluitingen verboden
zijn. Volgens het radiobericht is don
derdag het beheer dezer onderne
mingen officeel overgegaan van de
Belgische maatschappijen naar de
provinciale militaire commandant,
overste Manap Lubis.
