Prof. mr C. P. M. Romme neemt ontslag van de Tweede Kamer VEILIGHEIDSRAAD WEET NOG GEEN OPLOSSING VOOR KONGO Alle Kongolese leiders naar New York? Regerings crisis in België Verwarde toestand in Kongo Was de zon de oorzaak Artsen schriiven beperking voor Kamer. Op 23 juni 1937 aanvaardde 3)e £cidse(2oma/nt KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 18 FEBRUARI 1961 51ste JAARGANG No. 15250 Vele dokters rondom de Kongolese patiënt Directeur: J. F J. M KOENS. Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN. BUREADS: PAPENGRACHT 32 Telefoon: Directie Abonnem., Drukkerij 2093S; Red 20015, 25594: Advertenties 20826. Giro 103003 Abonnementsprijs f0.59 p. w., f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p. p. f8.—. Advertent. 17 ct p. m.m.. Telefoontjes f 1.50. GROOT VERLIES Uet bericht over het heengaan van prof. Romme als lid van de Tweede Kamer en daarmee als voor zitter van de katholieke fractie in dit college, bovendien in feite als de lei der van de integrale katholieke poli tiek in Nederland, is gisteren zonder enige overdrijving in uiteenlopende kringen als een jobstijding ontvan gen. Het moge dan geen volslagen ver rassing zijn geweest voor wie de laat ste berichten over Romme's door overwerktheid geschade gezondheids toestand kende, aan een open plek op de zo vertrouwde plaats kon, noch wilde niemand gemakkelijk geloven. Voorop zij natuurlijk gesteld, dat men Romme's beslissing op gezag van zijn arts alleszins dient te billijken De objectieve spijt over de conse quenties ervan behoeven er niet min der om te zijn. Romme slaat niet alleen een ge duchte bres in de eigen politieke ge lederen; men zal zijn afwezigheid straks onder meer evenzeer onder gaan in de kleine kring van de frac tieleiders, de politieke kopstukken, die in onderling vertrouwvol beraad, over de grenzen van veel tegenstel lingen heen, menig vaderlands pro bleem in moeilijke uren" en omstan digheden tot een goed einde wisten te brengen. Voeg daarbij het verlies voor de KVP, als breed politiek ver band, als de grootste partij, waarop Romme in alle na-oorlogse jaren zijn stempel drukte, waarvan hij de gang maker en zo vaak de initiatiefnemer was, en de schadelijst krijgt een be nauwende omvang! ^atuurlijk is het in concreto wèl zo, dat ook ten opzichte van prof. Romme kwalijk zoals dat voor iedereen tenslotte moet gelden van een absolute onmisbaarheid kan wor den gesproken; het bewijs van het te gendeel is in alle geval echter voor zijn heel bijzondere persoon moeilijk te leveren! Bijzonder pijnlijk achten wij heel in het algemeen dit heengaan ook uit de selecte groep van de all-round po litici, een slinkend aantal, naar ge lang de jongeren in de politiek daar wel gaandeweg meer en groter spe cialisatie meebrengen, maar in een alomvattende blik op het geheel van de problematiek de blik blijken te missen. Romme deed wat die wijde blik en de daarop gebaseerde invloed betreft zonder twijfel méér dan uitsluitend de eigen katholieke poli tiek beheersen en beïnvloeden, het was zelfs zo, dat men tot in de oppo sitionele hoek toe rekening hield met zijn invloedssfeer en daarvan de uit werking ondervond. Domme's naam zal in de politieke geschiedenis stellig ook verbon den blijven met de belangrijkste wa penfeiten, als die van de kinderbij slag en de bezitsvorming, om slechts een uiterst geringe keus te maken. Van het eerste was hij de grote men tor, reeds vóór de oorlog als minister van Sociale Zaken; de bezitsvorming heeft hij met ongetemd volhouden, tegen onwil en grote onverschillig heid, tegenwerking en onbegrip, in zeer aanzienlijke mate op stoot ge bracht. Zijn activiteit kenmerkte zich op de voornaamste plaats, omdat ze in feite nauwelijks grenzen kende, noch in plaats, noch in tijd. De zware tol daarvoor geldt nu zijn eigen ge zondheid, tevens het verlies, dat wij schetsten. Men moet tenslotte ook nog de vraag stellen, wat zijn afwezigheid voor deze politieke constellatie, meer in het bijzonder voor het kabinet-De Quay, zal betekenen. Het is geen groot geheim, dat dit kabinet in Romme meermalen een krachtige steun heeft gevonden, waar aanvan kelijke zwakheden dienden te wor den opgevangen. Zal zijn afwezigheid door andere positieve factoren vol doende kunnen worden gecompen seerd? Ten allerlaatste: Romme's heen gaan schept ook niet geringe proble men voor de opvolging in de fractie leiding. Voor de waarnemend voor zitter, de heer Andriessen, is het een schier hopeloze taak die opvolging op adekwate wijze te vervullen. De KVP-fractie moge dat probleem heel zorgvuldig overwegen en volgens de juiste consequenties van haar gede gen overleg haar besluiten bepalen! Volgens berichten in de Belgische pers hebben mensen van de Sabena de gedachte geopperd, dat mogelijk de zonsverduistering van woensdag althans gedeeltleijk verantwoorde lijk gesteld zou kunnen worden voor het op diezelfde dag bij Brussel ge beurde ongeluk met de Boeing van de Sabena. Rond die tijd zouden zich op de optische vliegcontrole-apparaten zo wel van het vliegtuig als in de ver keerstoren van het vliegveld leemten in de signalering hebben voorge daan, die aan radio-elektrische sto ringen te wijten geweest zouden zijn. a. 1 1 1 koos men hem tot lid van de Eerste J 1 O hij de portefeuille van sociale zaken in het vierde kabinet Colijn. Een van de meest invloedrijke figuren uit de Nederlandse politiek, de voor- t^ j zitter van de KVP-fractie in de Tweede Kamer, prof. mr. C. P. M. Romme f1 hlnd^khouSool te (64), heeft gisteren voor zijn lidmaatschap van de Kamer bedankt. Op buitengewoon doktersadvies heeft hij zich sinds oktober van het vorig van alle politieke hoo2lef' het staatsrecht tevens activiteiten onthouden. Prof Romme schrijft in zijn ontslagbrief: belast met het doceren der' sociale „De mij behandelende doktoren hebben mij veroorloofd en aangeraden tp im, Deze functie bekleedde binnen enige tijd weer aan het werk te gaan, maar zij hebben mij daarbij g?ot z)i? min^rsben^Sf in met klem in overweging gegeven, mij voortaan te beperken tot een normale J j d hi- voorzit_ dagtaak. Vermits het werk van fractievoorzitter voor mij deze grens te ^37-de^ogwerü^nij v^omt buiten gaat en moet gaan, ben ik tot mijn bovenvermelde conclusie geko- IraCUe m men, Mitsdien beëindig ik hierbij mijn lidmaatschap van uwe Kamer." Prof. In 1951 toen een regeringscrisis Links: Prof. mr. C. P. M. Romme, die vrijdag zijn ontslagbrief als lid van Romme schrijft verder: „Het zij mij veroorloofd, de gelegenheid te benut- ontstond, is prof. Romme opgetreden de Kamer der Staten Generaal aan de Kamerpresident heeft over- ten, uiting te geven aan mijn grote dankbaarheid voor alles wat ik in de als informateur met de opdracht de Rechts: De heer B. J. van Buel uit Oss, die reeds eerder lid van tijd van mijn Kamerlidmaatschap heb geleerd en ondervonden." mogelijkheid te onderzoeken van de de rjweede Kamer is geweest, en die wordt genoemd als de meest waar- samenstelling van een nieuw schijnlijke opvolger van de heer Romme als Kamerlid. ting had in een vertegenwoordigend net. Verscheidene formateurs hadden lichaam. Hij wijdde zich in het bij- toen reeds gefaald. Hij slaagde erin zonder aan de gemeentefinanciën en een kabinet te vormen^ waarin hij dracht een kabinet te formeren, na „Ramp voor politiek leven" Dit heengaan betekent een gevoe lig verlies. Op de eerste plaats voor de KVP, die een bezielend leider met groot verstand en geniaal in zicht in politieke zaken moet mis sen. Maar ook is het een slag voor de Tweede Kamer. Prof. mr. P. J. Oud (WD) onder meer heeft na het vernemen van het nieuws verklaard, dat hij het een hoogst verdrietige zaak vindt voor hem persoonlij en een ramp voor het politieke leven in Nederland, dat een figuur van for maat als prof. Romme heengaat Dr. Bruins Slot (AR) noemde prof. Rom me „een briljant kamerlid, dat zeer moeilijk te vervangen is". Dr. L. G. Kortenhorst, Kamervoorzitter noem de het afscheid „een bewogen gebeu ren". Hij sprak de verwachting uit, dat in de KVP-fractie een goede op volger gereed zal staan. Opvolger als Kamerlid He*" is te voorzien, dat ir. Witte, burgemeester van Eindhoven en staatssecretaris dr. Veldkamp, die na de heer Romme op de lijst der ver- kozenen van KVP staan, zullen be danken voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer. Ir. Witte deed zulks reeds bij een vroegere vacatu re in de KVP-fractie. MiL, deze hier in toestemt ligt het in de lijn der zig gehouden verwachtingen, dat de heer B. J. v. Kongo. Buel uit Oss, die reeds eerder lid van de Tweede Kamer was, benoemd zal worden verklaard, aldus wordt van KVP-zijde vernomen. De heer Van Fuel is 48 jaar oud en lid van Pro vinciale Staten van Noord-Brabant. Het is nog niet zeker wie prof. Rom me als fractievoorzitter zal opvol- aan het onderwijs. In 1925 werd de heer Romme voorzitter van de R.K. raadsfractie. Een jaar, van 1932 tot 1933, was hij lid van de Tweede Ka mer; van 1935 tot 1937 had hij zit ting in de Provinciale Staten van Noord-Holland. Op 2 juni 1937 ver- zelf geen zitting nam. Toen dr. W. een mislukte poging daartoe van dr. Drees, na de verkiezingen in 1952 er W. Drees. Ook professor Romme niet in slaagde een kabinet te vor- slaagde toen niet. men, werd professor Romme opnieuw Van de hand van professor Rom- als 'formateur aangezocht. Hij ver- me verschenen tal van publikaties. zocht de opdracht niet te behoeven Prof. Romme is Ridder in de Orde aanvaarden. In 1956 kreeg hij de op- van de Nederlandse Leeuw. Opschorting beraad der van de Sowj et-Unie, unilateraal voorgesteld De Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties heeft zich vrijdag voor de derde achtereenvolgende dag.' be- met de toestand in de regering van Gizenga te steunen, dienen achterwege te blijven. Ook Gallin Douathe stelde voor, de behandeiingén van de kwestie-Kon- go op te schorten om de Afrikaanse landen in staat te stellen onderling een oplossing uit te werken. De raad besloot maandagmiddag (16.30 uur Ned. tijd) weer bijeen te komen. Zeven liberale ministers van de Belgische coalitie-regering onder Gaston Eyskens en twee staatssecre tarissen hebben vrijdag hun ontslag ingediend. De vijftien Katholieke en de ne gen afgetreden liberale ministers zul len zaterdag opnieuw bijeen komen om de nfeningsverschillen, die betrek- resteerd, van wia één bewusteloos hebben op de uitvoering van de was geslagen. versoberingswet, nader te bespreken. In het centrum van Brussel de monstreerden gistermiddag even- De liberale ministers traden af na eens ca. honderd studenten voor een vrijdag gehouden kabinetsver- „werkelijke onafhankelijkheid" van gadering, die de gehele dag heeft Kongo. Zij riepen „Tsjombe is een geduurd. moordenaar" en overhandigden op regering-Eyskens is twee jaar het ministerie van buitenlandse za- het bewind geweest, ken een protest tegen de moord op 6 Loemoemba. De liberalen wilden dat bepaalde Het Belgische ministerie van bui- onpopulaire maatregelen van de ver- tenlandse zaken heeft Belgische on- soberingswet, die is opgesteld om de derdanen geadviseerd, zich niet naar Belgische verliezen in Kongo op te de Verenigde Arabische Republiek vangen, reeds vóór de komende alge- te begeven. „Herhaalde ernstige ge- mene verkiezingen ten uitvoer zou- beurtenissen" hebben aangetoond, den worden gelegd. De katholieke dat de autoriteiten van de Verenig- ministers vonden het beter dit eerst de Arabische Republiek „niet bij na de verkiezingen te doen. NIEUWE DEMONSTRATIES de dag hebben vrijdagmiddag Brussel studenten voor de ambas sade van de Verenigde Arabische Republiek gedemonstreerd uit pro test tegen de brandstichting in de Belgische ambassade in Kairo. En kele ruiten sneuvelden. De betogers werden door de politie uiteen ge- De eerste spreker, de Liberiaanse afgevaardigde Barnes, stelde voor, in de zetel van de Verenigde Naties in New York een bijeenkomst van alle Kongolese politieke leiders te beleggen. Gedurende zestig dagen zouden de verschillende tegenover elkaar staande fracties van het Kon gen. Het is de vraag of de waarne- golese leger zich van militaire actie mend fractievoorzitter de heer W. J. moeten onthouden. Andriessen bereid ral worden gevon- Barnes verkIaardef dat zijn rege- den deze functie te bekleden, aan- rjng. vertrouwen heeft in Hammars- gezien hij om persoonlijke redenen kjoeid en stelde voor, diens bevoegd- reeds, voor het voorzitterschap van heden uit te breiden. Hö besloot met de bedanke. Aldus opvattingen de volgende opmerking: „Wanneer jaagd. Drie studenten werden gear- in politieke kringen.^ rode ieger en Amerikaanse ma- fvrtv^t onp riniers in Kongo tegenover elkaar komen te staan, zullen Washington Carl Paul Marie Romme werd op en Moskou ongetwijfeld geen schade 21 december 1896 te Oirschot gebo- lijden, maar Leopoldstad en Stan- ren. Hij bezocht het R.K. Gymnasium leystad, en mogelijk ook Lagos, Ac te Amsterdam en studeerde daarna Cra en Monrovia zullen van de aard- rechten aan de gemeentelijke uni- bodem worden weggevaagd", versiteit aldaar. In 1919 promoveer de hij, waarna hij tot medio 1937 te De vertegenwoordiger van de Ver- Amsterdam de avocatuur uitoefen- enigde Arabische Republiek, Omar de. Van 1919 tot 1924 was mr. Rom- Loufti, verklaarde, dat wanneer het me tweede secretaris van de alge- Belgische militaire personeel niet mene Rooms Katholieke Werkge- onmiddellijk uit Kongo vertrekt, de versvereniging. Zijn politieke loop- VAR sancties tegen België zal voor baan begon de heer Romme in 1921 stellen. toen hjj tot lid van de gemeenteraad De afgevaardigde van de centraal van Amsterdam werd gekozen. Hij Afrikaanse Republiek, Gallin Dou- was hiermee een van de weinige Ne- athe, veroordeelde zowel de inmen- derlanders, die, zelf nog niet tot het ging van België als die van de Ver- actief kiesrecht toegelaten, reeds zit- enigde Arabische Republiek in de machte zijn de veiligheid van per sonen en eigendommen te waarbor gen". In Belgische regeringskringen werd vrijdagavond verpomen, dat op de t c* t i- zaterdag te houden kabinetsvergade- In Salzburg (Oostenrijk) hebben rjng zai worden besloten het bewind links-geonenteerde demonstranten over Bolgië tot na de verkiezingen in ,r de nuten van het Belgische consu- uflndpn van een zakenkabinet te lec- Voor de tweede achtereenvolgen- laat ingegooid. In Tokio hebben twee handen van een zakenkabinet te leg honderd betogers een protest tegen de moord op Loemoemba op de Bel- - gische ambassade overhandigd. „AFP" meldt uit Cairo, dat te Port Hit nummer bestaat uit 1Z pagina S Said is vernomen, dat de Egyptische arbeiders, die betrokkc zijn bij het onderhoud van het Suezkanaal, heb ben besloten Belgische schepen te boycotten. Iets minder zacht Gevechten in Katanga Een woordvoerder der Katangese regering heeft medegedeeld, dat de Katangese strijdkrachten vrijdag op zware tegenstand stuitten, toen zij vergeefs trachtten het dorp Katoto te veroveren. Katoto wordt het laat ste bolwerk van de opstandige Ba- Salazar verwelkomde thuisgevaren Santa Maria loeba genoemd en ligt ongeveer 450 km, van Elisabethstad. Wel hebben de Katangese troepen het door de Baloeba bezette dorp Boekama, 400 km. ten noordwesten van Elisabethstad, veroverd. Volgens de woordvoerder zou uit gevonden uniformen en etensblik- ken zijn gebleken, dat Kongolese troepen uit Kivoe en Oostprovincie tegen Katangese troepen hebben ge vochten. In Leopoldstad is vrijdag een Kon golees door messteken om het leven gebracht. Verscheidene aanhangers van Loemoemba hebben zich tot de V.N. om bescherming gewend. On der hen bevindt zich de voormalige voorzitter van de Kongolese Kamer van Afgevaardigden, Kasongo. „AFP" meldt, dat de gouverneur van Kivoe, Kasjamoera, vrijdag on der militair geleide uit de hoofdstad Boekavoe naar Stanleystad is ver trokken. Volgens het „Kongolese persbu reau" is Kasjamoera gearresteerd. Dit zou bevestigd zijn door het De Bilt, zaterdag 10 uur. Het KNMI deelt mede: Het Europese hogedrukgebied heeft zich verenigd met eten nieuw omvangrijk hogedrukgebied, dat zich van de Azoren in de richting van de Golf van Biscaye en Frankrijk uit breidde. Daardoor is de wind ge draaid naar richtingen tussen zuid en west, zodat de komende 24 uur iets minder zachte lucht van mari tieme oorsprong wordt aangevoerd. Aan de kust drong weer mist van zee binnen, die mogelijk ook in het binnenland tijdelijk weer toeneemt. Vrijdag werden bij stralende zon weer record-temperaturen bereikt, met name in De Bilt, waar met een maximum-waarde van 16.4 graden de warmste dag zo vroeg in het jaar in deze eeuw werd geregistreerd. Door het nieuwe hogedrukgebied zullen de temperaturen nog altijd boven normaal blijven, maar door meer mist en wolken zal het -cwik tijdens het weekeinde lagere waar den bereiken dan de voorgaande da gen. De regenkansen blijven klein. ZON- EN MAANSTANDEN 19 Febr.: zon op 07.48; onder 18.00; maan op 09.52; onder 23.3" hoofdkwartier der VN te Boekavoe. 20 Febr.: zon op 07.46; ;onder 18.02; maan op 10.19; onder Loemoemba's weduwe. De VN hebben vrijdag besloten H oogwaterstanden bescherming te verlenen aan onge- veer 30 bloedverwanten van Loe- 19 Febr.: v.m. 6.20; n.m. 6.38. moemba en zijn twee metgezellen, 20 Febr.: v.m. 7.02; n.m. 7.20. die in Katanga om het leven zijn ge bracht. De dertig personen, o.w. Loemoem ba's weduwe Pauline, hebben de nacht van vrijdag op zaterdag in een kamp van de uit de Maleise federa tie afkomstige VN-troepen doorge bracht, daar zij bevreesd waren voor aanvallen door Loemoemba's vijan den. Zaterdag zouden zij per vliegtuig naar Stanleystad, dat een bolwerK van Loemoemba-gezinden is worden overgebracht. Een woordvoerder der VN te Leo poldstad verklaarde, dat de bescher ming uit een oogpunt van mededo gen is verleend. KORRELTJE Alleen aan hem, die groot genoeg is om ze te ontvangen, zal God grote gaven schenken. Toegejuicht door circa 100.000 mensen is de „Santa Maria" de haven van Lissabon binnengevaren. Aan boord bevond zich het stoffelijk overschot van de officier, die bij de overneming van het schip door kapitein Galvao en zijn mannen om het leven is gebracht. Foto: op de brug van het schip werd de bemanning verwel komd door premier Salazar (midden), (teleloto) De positie van Gizenga De positie van Gizenga te Stanley- __r stad wordt te Leopoldstad enigszins gers hebben uitgevoerd als vergel- hachelijk geacht, daar hij onder de ding voor de dood van hun leider, clamlQ^an ir, /la.a nlnif. an tiaar an. n.aanaaU;.'ni XI heeft. Gizenga is afkomstig uit de provincie Leopoldstad. De vrees bestaat verder dat, in dien de troepen van Moboetoe de Oostprovincie binnentrekken, een gedeelte der Loemoemba-gezinde militairen naar hem zal overlopen, indien hij ze contante betaling van hun soldij kan aanbieden Volgens VN-politiekringen in Leo poldstad zijn in de afgelopen dagen bij aanvallen, die aanhangers van Loemoemba op Europeanen en ne- stamleden in deze plaats en haar om geving slechts weinig aanhangers waarschijnlijk twintig het leven gebracht. mensen om

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 1