Rondom de aarde
Vrachtauto
uit Zoetermeer
tegen goederentrein
Leidse taalkenner
vertrok naar
Honduras
Twee dodelijke
ongevallen
in Kerkrade
Ook 's zondags
verkeerslichten
in Amsterdam
ATOOMKRACHT VOOR
RUIMTESCHEPEN
DINSDAG 31 JANUARI 1961
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
IMPASSE VOOR
ONDERNEMINGS
RADEN
In de enkele dagen geleden ver-
schenen Memorie van Antwoord
betreffende de begroting van Sociale
Zaken en Volksgezondheid voor 1961
heeft minister van Rooij voor de zo
veelste maal tegenover de Tweede
Kamer de ervaring van de regering
uitgesproken, dat „in het algemeen
nog steeds niet van een bevredigen
de situatie (ten aanzien van de vor
ming van ondernemingsraden) kan
worden gesproken. „Zoals in dit
soort parlementaire voertaal gebrui
kelijk is, heeft de bewindsman zich
heel eufemistisch uitgedrukt. In
werkelijkheid zou men kunnen le
zen, dat de vorming van bedoelde
wettelijk verplichte. organen een
abominabel-treurig verloop laat zien,
na de eerste fase, waarin de goed-
willenden van start gingen.
De impasse heeft al geruime tijd
de aandacht van de regering, het
parlement en van de speciale com
missie van de Sociaal-Economische-
Raad, maar er is nog steeds geen
kruid gewassen, dat tegen de onlust
van een aanzienlijk deel van het be
drijfsleven om in het eigen bedrijf
tot de vorming van een onderne
mingsraad over te gaan, een afdoen
de remedie zou kunnen zijn.
Sinds 1950 reeds bestaat de wet op
de ondernemingsraden, die het hoofd
van een onderneming met 25 of meer
werknemers verplicht bedoelde raad
in te stellen. Destijds werd bepaald,
dat vier jaar na de inwerkingtreding
van de wet aan haar verplichtingen
voldaan zou moeten zijn. Daarvan is
bitter weinig terecht gekomen.
Blijkens het jongste SER-rapport
was nog maar in 37 procent van de
in aanmerking komende bedrijven
aan de verplichting gehoor gegeven.
Thans is bij de SER-commissie de
vraag in studie, of de ondernemings
raden (overal) wel in een behoefte
voorzien; en of dus in concrete ge
vallen wel moet worden betreurd,
dat ze in een groot aantal onderne
mingen nog niet bestaanHet
lijkt voor de hand te liggen, dat
daar een aanzienlijk deel van de mo
tivering voor de slakkegang moet
worden gezocht: in onvoldoende be
hoefte namelijk aan een onderne
mingsraad om-welke-reden-dan-ook,
zodat men ook kwalijk de animo kan
opbrengen om voor de wet en haar
vervulling warm te lopen.
Nederlandse inzending op Berlijnse
„Groene Week?'
Op feestelijke wijze is in de erehal van het Berlijnse tentoonstelli
de „Groene Week van Berlijn 1961", de belangrijkste Westduitse winter
tentoonstelling op het gebied van landbouw en voedselvoorziening, geopend.
Foto: De Nederlandse delegatie bood aan de Berlijnse burgemeester Willy
Brandt (tweede van rechts) een fruitmand en een belangrijk bedrag aan
geld voor behoeftige Berlijners aan. Op de achtergrond een model van de
Bathbrug van Alkmaar.
Eén dode, twee gewonden
Gisteravond om half zeven is in De
Lier een vrachtauto met drie inzit
tenden tegen een goederentrein van
de Westlandse Stoomtrammaatschap
pij gereden.
Eén van de inzittenden werd op
slag gedood, één werd zwaar en de
derde inzittende werd licht gewond.
Het ongeluk gebeurde op de Bur
gemeester Crezeelaan, op een punt
waar de tramrails in een scherpe
bocht de weg kruisen.
Men neemt aan dat de bestuurder
van de vrachtauto ondanks de signa
len van de machinist de trein niet
heeft horen aankomen.
De kabine van de vrachtauto werd
door de locomotief geheel tegen de
grond gedrukt.
De inzittende, die licht werd ver-
wond, heeft zelf telefonisch hulp in
geroepen. Politie en ziekenauto's wa
ren spoedig ter plaatse.
De 28-jarige E. van Gent uit Zoe
termeer kwam om het leven. De heer
Van G. was getrouwd en vader van
één kind.
Hartig of zoet, op roggebrood
smaakt alles goed!
Neem morgen weer eens een polqe
roggebrood. Een prettige afwisseling
bij de broodmaaltijd. Roggebrood is
voedzaam, licht verteerbaar en be
vorderlijk voor de spijsvertering.
Gezond voor jong en oud. Ook in
roggebrood is er afwisseling genoeg.
Keuze uit 7 soorten, waaronder zout
loos voor dieetpatienfen.
IET OP OE NAAM TEN HOEVE OP
ELK PAKJE
Ten Hoeve, meer dan een halve eeuw
roggebroodbakkers.
VRAAG HET UW BAKKER
(Advertentie)
Jwim/ï CTt-riChristus is wat inhoud betreft
99* II III LuitiH z0 ouc| ajs Kerk zeif; de „naam"
stamt uit de tijd dat de Heraldiek
Vreemde woorden
en zinswendingen
onderwerp van studie
De Nederlandse Organisatie voor
Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek
heeft dr. H. L. A. van Wijk, lector in
e Tweede Kamer heeft de ver-
onderstelling geuit, dat de be- «e Spaanse en Portagese taal-en let-
langstelling van de bedrijfsgenoten lerkunde aan de Leidse Universiteit,
zou ontbreken, omdat de raden on- een subsidie verleend vcor een stu
diereis van twee maanden naar Hon-
Zwaargewond werd de ongehuwde
L. In 't Veer, eveneens uit Zoeter
meer. De chauffeur R. van Mill, uit
Zoetermeer, werd licht gewond.
Beide gewonden zijn naar een zie
kenhuis in Delft vervoerd.
voldoende bevoegdheden hebben en ¥aii iyTtx_ lliaa„uclI uaaL
daardoor dus ook een weinig aan- va"
trekkelijke taak. Maar dat lijkt duras. In deze kleine Midden-Amen-
gezien de gunstige voorbeelden in
een reeks bedrijven onjuist. Wij
kaanse staat zal dr. Van Wijk een
studie maken van de wijze, waarop
JAPANSE MUZIEK IN MUSEUM
VOOR VOLKENKUNDE
TE LEIDEN
Het genootschap voor muzikale
Volkenkunde heeft de claviciniste
prof. Eta Harich-Schneider uitgeno
digd voor een toernee door Neder
land. Op 6 februari zal zij in het
kader van deze tournee in het rijks
museum voor Volkenkunde te Leiden
spreken over de traditionele Japanse
muziek. Ook zal zy bandopnamen
van deze muziek ten gehore bren
gen.
Prof. Eta Harich-Schneider heeft voot vijf op de Hamsbosweg in zijn
aan de Japanse keizerlijk hofmusici woonplaats van een bromfiets geval-
ondericht gegeven in Westerse klas- len en daardoor overleden,
sieke muziek. Op haar beurt heeft De 40-jarige mevrouw A. Stroy—
zij veel geleerd over de 1200 jaar De Pijper, eveneens uit Kerkrade, is,
oude Japanse hofmuziek (Gagakoe), toen zij per fiets een straat wilde
alsmede over de Shinto-en-Boeddha- oversteken door een vrachtauto over-
cultusmuziek. reden. Zij was op slag dood.
De 45-jarige heer P. Loesberg uit
Kerkrade is gistermiddag om kwart
De wapenspreuk van
mgr Hendriksen
Mgr. Th. G. A. Hendriksen, be
noemd hulpbisschop van kardinaal
Alfrink heeft als bisschop de wapen
spreuk: „Per Arma Christi" geko
zen. Mgr. Hendriksen heeft ook een
verklaring van zijn devies gegeven,
welke wij hieronder laten volgen:
Per Arma Christi.
Bij „arma" moet hier gedacht
worden aan het Franse „Armoiries"
en het middeleeuwse „Waepnen",
zoals we dat vinden in „Waepnen
Christi". Die meervoudige „arma"
zou men in modern Nederlands kun
nen vertalen door ,,'t wapen" in de
zin van „wapenschild", en zo men
het meervoud wil behouden door
„wapentekenen".
Het devies op zijn Nederlands
luidt dus: „door 't wapen van Chris
tus" of beter door: „door de
wapentekenen van Christus".
Wapentekenen zijn tekenen die
men tijdens de strijd als kenteken
in het schild heeft gevoerd en die
men na de overwinning als zege
tekenen draagt.
Welnu, zulke wapentekenen by
Christus zyn de vijf H-H. Wonden
alsook de lijdenswerktuigen die als
instrumenten bij het lijdensoffer zijn
gebruikt. De voornaamste zijn ener
zijds de zijdewonde en anderzijds
het kruis.
Oude devotie.
De devotie tot de wapenen van
begon te bloeien. Men wilde toen
naast wapenen van vorsten, bis
schoppen en plaatsen ook 't Wapen
van-Christus in ere houden.
De wonden zijn de bronnen van
het Kostbaar Bloed, de dure prijs
waardoor we nog steeds worden vrij
gekocht, het kruis is het zegenende
teken bij uitstek geworden in onze
Kerk. Het kruis is het teken dat een
bisschop voor zijn handtekening
plaatst. „Per Arma Christi" doet hij
zijn werk.
Met ingang van 1 febrauri a.s. zul
len alle verkeerslichten in Amster
dam dagelijks, dus ook des zondags,
van 7.00 uur tot 24.00 uur in werking
zijn. Op de betrokken kruispunten
hoopt men hiermee zowel een verbe
tering van de verkeersregeling al*
van de verkeersveiligheid in het
bijzonder voor de voetganers te
verkrijgen.
Op het Moleneind te Tilburg is,
vlak voor de oversteekplaats voor
wielrijders, de 72-jarige frater Se-
baldius, in de wereld A. Derks, ge
boortig uit Wanroij, door een achter
op komende bus van de B.B.A. gegre
pen en op slag gedood. Het slacht
offer was woonachtig in het fraters
huis Sint Eligius te Loon op Zand.
feloven, dat de oorzaak van boven-
edoelde onlust primair moet wor- **et Spaans aldaar geschreven en ge
den gezocht in de sociale verhoudin- sproken wordt,
gen in bepaalde ondernemingen, zo
als trouwens ook minister van Rooij
terecht aan de Kamer
Het ontbreken van een
*n een onderhoud vertelde dr. Van
voorhoudt WiJk> dat, waar talrijke studies spe-
voldoende ciaal °P fonetisch gebied over het
vertrouwenssfeer tussen werkgever Spaans van verschillende gedeelten
en werknemers is daarvan vaak de van Spaans-Amerika zijn verschenen,
eerste oorzaak.
er bijna niets gepubliceerd is over de
De meer technische en structurele taaleigenaardigheden in Bolivia en
moeilijkheden voor sommige bedrij
ven die ook door de minister wor
den aangevoerd, lijken ons bij
bovenstaande symptomen vergele
ken zeker niet onoverwinlijk.
Honduras. Nu stelde een zijner oud
leerlingen, mejuffrouw Stuiver, die
thans als kanselier aan het consulaat
van Honduras te Rotterdam werk
zaam is, hem voor een kleine twee
Het is nu zeker nog te vroeg om jaar een Hondurees boekje ter hand,
een alomvattend en sluitend oordeel waarin vele archaistische en merk-
over deze merkwaardige kwestie te waardige en zinswendingen voor
geven, zolang de SER de zaak nog kwamen. Dr. Van Wijk richtte daarop
„ARS AEMULA NATURAE
Oudste schildergenootschap van ons land
Opgericht floor
Frans van Mieris
Goede tentoonstelling
in „De Lakenhal"
Liet Leids schilder- en tekenge-
nootschap „Ars aemula naturae"
(De kunst is de mededingster der
m onderzoek heeft. Zij vertoont - een brief aan de auteur van het be- een der oudste (zo piet hét oudste)
der nog bestaande schilders genoot-
tussen haakjes ee veel parallelle wuste boekje, om nadere inlichtingen
verschijnselen met de onlust voor de over het geschreven en gesproken
publiekrechtelijke bedrijfsorganisa- Spaans in diens land. Als antwoord
kers. De Amsterdamse schilder Breit-
ner is nog een poosje leraar bij „Ars"
geweest en telde Floris Verster als
„de veelbelovendste" onder zijn leer
lingen.
Een bepaalde richting in de kunst
staat „Ars" niet voor; hoewel het ge
nootschap onder zijn leden een vrij
sterke groep jongeren telt is enige
min of meer extreme kimstrichting
er uiterst spaarzaam vertegenwoor-
natuur) mag beschouwd worden als digd, zoals blijkt uit de thans in De
Lakenhal» ingerichte tentoonstelling
van werken der leden.
tie in belangrijke sectoren van het ontving de hispanoloog toen 'n schrij-
bedrijfsleven, waarover de SER
eveneens het hoofd breekt.
Verheugend is wel, dat de volks
vertegenwoordiging aan het vraag'
- hem ongetwijfeld zouden interesse-
stuk aandacht blijft geven en het ren wie hy eventueel
gesukkel met slechts l«dzaam aan- genUjsten ter invuling zou kunnen
ven, waarin hem de namen van
twaalf vooraanstaande Hondurezen o
werden genoemd, wier publikaties opleïding als" van de bundeling van
schappen van ons land.
Opgericht door Frans van Mieris lAeze tentoonstelling is er een van
(de Jonge, 1689-1763), is „Ars" on- een vrij ver doorgevoerde gelijk-
geveer 250 jaar oud en nog steeds matigheid van artistiek kunnen,
werkzaam, zowel op het gebied van over het algemeen zich bewegende
wel toejuichen, speciaal met betrek
king tot de vraag, of de wet (sinds
ruim tien jaar van kracht) de be-
verte niet het gewenste resultaat had,
ried dr. Van Wijks vriend, prof. Ch.
E. Kany, hoogleraar in het Spaans aan
gearriveerde schilders en tekenaars,
amateurs of vakbroeders.
Het genootschap, gezeteld op het
Pieterskerkhof nr. 9, telt momen-
rond een goed gemiddelde. Er zijn
weinig toppen, maar geen diepte
punten.
Sommige werken roepen sterke
herinneringen op aan bekende figu-
staande frustratie wel toelaat en of ..Unieversity of California en
ze anders gezegd toch maar kenner by uitnemendheid van de syn-
ongewijzigd moet worden gelaten.
Op die vraag dient men wel spoedig
na het verschijnen van het SER-rap
port een antwoord te geven.
taxis der Spaans-Amerikaanse dialec
ten, hem aan, zelf naar Honduras te
gaan om daar persoonlijk: met de
schrijvers te spreken.
teel ongeveer veertig werkende le- ren als b.v. Raoul Hynckes, zowel in
den en organiseert een viertal cur- trant als in keuze van onderwerp:
sussen, te weten aankomend teke- Visage mystère, een olieverf van W.
nen, modeltekenen, schilderen en H. Mühlstaff, die echter met 'n pot-
boetseren. Dé leerlingen van deze
cursussen behoren niet tot de wer-
loodtekening van het Leidse Lori-
danshofje en een schaal met appe-
kende leden, wel maken een aantal len óók bewijst een eigen pijl op de
leraren daarvan deel uit Voorzitter boog te kunnen zetten. Het laatste
van „Ars" is de tekenaar J. B. Vol-
Hoe sneller hoe lievergetrouwd
De heer Jacques Beurskens, die Ud is van de Roermond se motorclub „M.A.C. Roennondia", wij best weten, dat
hij een verwoed motorliefhebber is en heeft bewezen dat die liefde niet behoeft te tanen als er liefde voor
een vrouw in het spel komt. Toen hij zaterdagochtend in het huwelijk trad met mej. Pinkse, voerde hij zijn
bruid per motor-met-zijspan naar de kerk. Leden van de club zorgden voor een passend escorte. Ondanks de
gladheid liep alles goed af!
zeer fraai van kleur, mooi blauw
en geel in fel contrast.
Het is ondoenlijk om alle dertig
inzenders onder de loep te nemen
en wanneer wij namen noemen be
tekent dat ook geen discriminatie
van de niet genoemde inzenders. Als
geheel genomen is het een bijzon
der goede tentoonstelling met knap
vakwerk, zowel van de amateurs als
van de schilders om den brode.
I Tit de aantekeningen, die wij bij
eftn bezoek aan de tentoonstel
ling maakten, diepen we echter wél
die over enkele bijzonder knappe
naakten op van F. Reitman, waar
van het studieblad in rood ons het
meest kon bekoren. Het liggende
naakt heeft fraaie gedeelten, maar
ook een zwakke partij in de om-
hooggestrekte armen.
Er hangt een goede tekening van
een landschap bij Leiden van Rein
Dool, een zelfportret van Kees Buur
man en een zonnig bospad van E.
Lechner-Oosterman, die ook een fijn
geschilderd merelnest inzond.
Sterke portretten zijn voorts
aanwezig van H. Milikowski-de Raat,
een zonnige gouache „Lage Vuurse"
van Ben Mone, een sterk olieverf
„Allemansgeest" van W. Nederlof.
Merkwaardig door de sterk eigen
visie op een onderwerp is de teke
ning in O. Ind. inkt „Boomwortels"
van J. B. Volkers. In een aquarel van
P. v. Weerlee, „de Santis", treft een
prachtige dieptewerking. Tenslotte
wijzen we op een energiek vrouwen
portret van Leny Pander.
Enkele Jrieine plastiekjes van Ger-
rit v. d. Post verdienen de aandacht,
alsmede een tweetal decoraties van
gebrand en geschilderd opaalglas.
Hiervan zeer in het bijzonder ,,'t
Zwemt en 't Vliegt", een simfonie
in groen en zwart.
De atoomreactor, op bovenstaande foto, die op een robot IHkt,
Is de voorloper van gelijksoortige apparatuur, die men binnen een
paar jaar hoopt te gebruiken voor de aandrijving van Amerikaanse
ruimteschepen. Met de reactor zijn reeds succesvolle proeven
genomen.
Het gebruik van atoomkracht
voor de toekomstige ruimte
schepen komt steeds dichterbij.
General Electric heeft een gro
te serie proeven afgesloten met
een kleine atoomreactor en een
turbojetmotor; de mogelijkhe
den van deze atoomkracht in
een straalmotor worden verder
onderzocht. Deze atoommotoren
zijn noodzakelijk voor ruimte-
vluchten over grote afstand, in
het bijzonder voor „tochtjes"
naar andere planeten waar lan
dingen en opstijgingen bij betrok
ken zijn.
Een groot obstakel voor deze
ruimtevluchten is de grote hoe
veelheid gewone brandstof, die
meegenomen zal moeten worden
voor de terugreis. Hierdoor zal
de ruimte, die overblijft voor
bemanning en instrumenten,
zeer beperkt blijven.
Wanneer kleine atoommoto
ren geschikt kunnen worden ge
maakt om ruimteschepen in de
ruimte te schieten en de energie
kunnen ontwikkelen om deze
schepen na een landing op een
planeet weer op te laten stijgen,
zal dit obstakel met gemak
overwonnen kunnen worden.
Zulke krachtbronnen maken
het mogelijk „ruimtestations"
en ruimteraketten tot bijna in
het oneindige te laten opereren
omdat „bijtanken" voor zeer
lange tijd niet nodig zal zijn.
Hoewel de atoommotor van Ge
neral Electric op dit ogenblik
nog bedoeld is voor gebruik in
vliegtuigen, is het aan geen
twijfel onderhevig, dat de ont
wikkeling ervan het pad verder
zal effenen voor speciale moto
ren, die in ruimteschepen kun
nen worden gebruikt.
