Het probleem van de verlichting en de Leidse Sterrewacht 't Sleutelgat Leidens „Anverdi- komt voor de Duitse televisie SCHERP Prof. Oort: liever niet verhuizen de eerste jaren Leidse Universiteit Hoofdcommissaris Gualthérie van Weezei (Den Haag) over: DE POLITIE IN EEN GROTE STAD Prof. dr P. G. J. A. Hendrix sprak op druk bezochte gastenavond AKWV Leiden DONDERDAG 19 JANUARI 1961 DE LEIDSE COURANT PAGINA 2 UOEWEL de directeur van de Leidse Sterrewacht, prof. dr. J. H. Oort, niet blind is voor de eisen, die het verkeer stelt aan de ver lichting van de verkeerswegen, die in de omgeving van zijn Sterrewacht zijn gelegen, is hij zeker niet ingeno men met het besluit van de Leidse raad om de verlichting van de Zoe- terwoudsesingel en de Witte Singel te doen verbeteren. Hij acht het uiteraard zijn plicht ervoor te wa ken, dat het observatiewerk van de Sterrewacht niet gehinderd wordt. Zijn wij goed ingelicht dan beperken de waarnemingen te Leiden zich hoofdzakelijk tot het fotograferen en langs grafische weg vastleggen van de lichtintensiteit en de beweging der hemellichamen. De Sterrewacht Bij K B. is met ingc ng van de dag, waarop hij zijn ambt zal aanvaarden, benoemd tot gewooi hoogleraar in de faculteit der rechtsgeleerdheid aai» de rijksuniversiteit te Leiden, om onderwijs te geven in de toege paste sociologie, Ir. E. V. W. Ver- cruijsse, thans wetenschappelijk hoofdambtenaar aan deze universi teit. Bij onderscheidene beschikkingen van de minister van onderwijs, kun sten en wetenschappen zijn aan de rijKsuniversiteit te Leiden benoemd: Gerekend van 1 oktober 1960, tot wetenschappelijk hoofdambtenaar in vaste dienst bij de biblio heek me juffrouw W. A. Flinterman, thans wetenschappelijk ambtenaar 1ste klasse. Met ingang van 1 januari 1961 tot wetenschappelijk hoofdambtenaar bij de faculteit der rechtsgeleerdheid dr. F. B. J. Wubbe, thans weten schappelijk ambtenaar 1ste klasse. De sterrewacht bij avond beschikt gelukkig over een filiaal in Johannesburg (Zuid-Afrika) 'waar men onder aanmekrelijk betere om standigheden het zuidelijke deel van het firmament kan observeren. De hemel boven ons land, in het bijzon der boven Leiden, is al te sterk be wolkt om nog als waarnemingsob ject van grote betekenis te zijn. Niet temin hecht de hoogleraar veel waar de aan de wetenschappelijke bijdra ge, die de Leidse Sterrewacht aan 't onderzoek levert. Voorlopig voelt hij er nog weinig voor naar elders te verhuizen. Onlangs immers is er nog een nieuwe koepel, geheel in plastic uitgevoerd, op het terrein van de sterrewacht aan de Sterrewachtlaan geplaatst. Dit zou niet gebeurd zijn, indien de plannen voor verplaatsing accuut waren. IN DE WENSEN van gemeente en sterrewacht botsen twee belan gen: die van de verkeersveiligheid en van de wentschap. Prof. Oort vraagt zich af of er geen andere mo gelijkheden zijn om de Witte Singel, want daar gaat het om 's avonds veiliger te maken. Veiligheid wordt volgens hem niet alleen verkregen door het plaatsen van hoge lan taarns. Hij prefereert natriumver- lichting, omdat deze lantaarns ge concentreerd licht uitstralen. Een zegsman van de Stedelijke Lichtfabrieken verklaarde echter, dat men weinig voelt voor deze vorm van verlichting, omdat zij zeer on aantrekkelijk is. „U moet maar eens zien, hoe ongezond alle mensen er bij natrium uitzien: wandelende lij ken! Leg een cent en een kwartje naast elkaar: bij natriumverlichting is geen verschil te zien". /"\P DE WITTE SINGEL zjjn 't vo- rig jaar drie proefpalen ge plaatst. Van drie palen, zonder meer zal de sterrenwacht geen schade on dervinden, maar dat zal wel het ge val zijn als er tientallen van dit type op de Witte Singel komen te staan. Prof. Oort heeft de indruk aldus verneemt de Nieuwe Leidse Cou rant, dat de proefverlichting sterker licht geeft dan was afgesproken. De hoogleraar-directeur zal thans in een brief aan de directeur van de Ste delijke Lichtfabrieken zijn bezwa ren kenbaar maken. Hij streeft naar een redelijk compromis. De nauw keurigheid van de metingen, gedaan op de Leidse Sterrewacht is er van afhankelijk. IN DE LEIDSE RAAD heeft men de verkeersbezwaren gesteld boven de bezwaren van de sterrewacht. Wethouder Jongeleen heeft in dit verband gezegd, dat het bepaald niet alleen de verlichting in de buurt is, die de sterrewacht overstraald. Het is vooral de sterke verlichting in Leiden zuid-west, die als een zuil van licht boven de stad staat en het zicht op de sterrenhemel bemoeilijkt. Voorts werd in de raad gesugge reerd, dat verhuizing van de ster rewacht de enige afdoende oplossing is. Prof. Oort acht echter het kli maat voor een verhuizing binnen af zienbare tijd bepaald matig. Mocht men ertoe overgaan, dan zou mis schien de gemeente Alphen aan de Rijn in aanmerking komen. Het ligt voor de hand, dat deze verhuizing 'n kostbare geschiedenis zal worden. Zo kostbaar, dat de hoogleraar tot de conclusie kwam: laten we dat nog maar een jaar of tien opschuiven. TAXI-CHAUFFEURS PROTESTEREN. Onder de leuze „bescherm ons werk en weer onze brood-dieven uit de ge meente Leiden" hebben de Leidse taxi-chauffeurs zich tot b. en w. van Leiden gericht. Met name zijn zij ern stig verontwaardigd over het feit, dat de man van de regionale meldings post welke zitting heeft bij de in gang van het Academisch Ziekenhuis, die alle vervoer van en naar de zie kenhuizen regelt voor het vervoer naar buitengemeenten garagehouders uit de buitengemeenten inschakelt. Alleen voor het vervoer in de gemeen te Leiden, aldus de taxi-chauffeurs in dit schrijven, worden soms Leid se taxi-bedrijven gewaarschuwd. Van uit het Diaconessenhuis, de Anna Kliniek, Academisch Ziekenhuis en Elisabethziekenhuils wordt het ver voer van de patiënten door chauffeurs van buiten Leiden verzorgd. En dit terwijl er toch voldoende huurauto's in Leiden zijn. Aldus het schrijven. Omstreeks zes uur gistermid dag is de 24-jarige pompbediende, mej. Elisabeth van As (wonend aan de Kooihof) met een auto in het wa ter van de Zijlsingel gereden. De auto stond op de losplaats tegenover de garage aan de Zijlsingel. Mej. Van As wilde de auto achteruit genoemde garage inrijden. Reed echter, omdat de versnellingshandle anders gescha keld stond, vooruit in het water Voorbijgangers hebben de bestuur ster licht gewond uit het water ge haald. Voor onderzoek werd zij naar het Academisch Ziekenhuis overge bracht. Om kwart voor elf gistermorgen is in een magazijn van de Royal McBee aan de Rooseveltstraat de 61- jarige magazijnbediende van een twee en een halve meter hoge steiling ge vallen. Met een zware hersenschud ding werd hij naar het ziekenhuis overgebracht, nadat de bedrijfsarts eerste hulp had verleend. Zaterdag 21 januari a.s. is er vastenavondviering voor de leden van de K.A.V., K.A.J, en K.A.B. St. Jo- Tijdens een gemeenschappelijke koffiemaaltijd, die vanmiddag door het Departement Leiden van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel in restaurant Van der Heyden werd gehouden, heeft de heer J. H. A. K. Gualthérie van Weezei, hoofdcommissaris van politie te 's-Gra- venhage, een inleiding gehouden over het onderwerp: Onze politie, haar plaats in de samenleving en haar taak in een grote stad. Deze korte lezing genoot een intense belangstelling van de vele aanwe zigen. De voorzitter van het departement, de heer J. G. Verhey v. Wyck, heeft de spreker ingeleid en sprak -aan het eind een hartelijk dank woord. De bijeenkomst werd ook bijgewoond door de heer J. Dreeuws, commissaris van politie te Leiden. Er is bijna geen onderdeel van on ze hedendaagse samenleving, aldus de heer Gualthérie, waarmede de po litie niet te maken heeft. Zij neemt een eigen en noodzakelijke plaats in in die samenleving, heeft een twee ledige taak. een preventieve en een justitiële, en het politieapparaat ver eist een zeer gecompliceerde organi satie. Spr. ging in het kort de ontwikke ling van de status der politie na v.a. 1810, toen ze landelijk werd georga niseerd, daarna in gemeentelijke han den overging om in 1940 door de be zetter wederom landelijk te worden georganiseerd en de gemeentepolitie, de rijksveldwacht en de Koninklijke marechaussee werden vervangen door één centraal gezagsapparaat. In 1945 trad het in Engeland sa mengestelde politiebesluit in wer king, gevolgd in 195-8 door de Neder landse politiewet. Het vraagstuk van het dualisme bleef echter, nl. de be stuurlijke en de justitiële taak. De politie in Nederland heeft geen cen traal gezag. sephwijk. Jacq. v. Kollenburg en de The Rhythme Club o.l.v. Theo Wis se verzorgen deze avond, waarna ge zellig samenzijn. De leden van de K.A.V. kunnen toegangsbewijzen af halen bij hun bestuursleden. De leden van de K.A.B. en K.A.J. kunnen hun toegangsbewijzen afhalen op de vol gende adressen: Sophiastraat 43, Alexanderstraat 4, Drifststraat 57, Kortenaers-iraat 67 en Molenstraat 27. De heer Gualthérie behandelde ver volgens in het kort status en taak van de politie en kwam daarbij meer in het bijzonder te spreken over het po litieapparaat in Den Haag, dat door de structuur van de bevolking dier stad (veel diplomaten, b.v.) een apar te plaats inneemt. Er is een groot personeelstekort, hetgeen een gevolg is van ondermeer de onduidelijke status van veel poli tieonderdelen. Het tekort in Den Haag vergeleek spr. met een uitster vende failliete boedel. Thans omvat het korps in die gemeente 1400 man, (in 1948 - 1600!) terwijl minstens 2600 man nodig is. De taak zal in de toekomst nog verzwaard worden door de 45-urige werkweek. Spr. gaf verschillende voorbeelden van taken, waarvoor een beroep op de politie wordt gedaan en verstrekte daarvan cijfers uit zijn gemeente. In Den Haag wordt b.v. gemiddeld 600 maal per maand assistentie ingeroe pen in huiselijke twisten, duizend maai bij verkeersongevallen en dui zend maal voor hulpverlening op an der gebied. De grootste eisen worden gesteld door het verkeer en in dit verband stak spr. de loftrompet over het systeem der verkeersbrigadier- tjes waarvan er in Den Haag 6100 zijn op 180 oversteekposten. Voorts worden er jaarlijks tienduizend ver- keersexamens afgenomen. Voor de heer Verhey van Wyck zijn dank aan het adres van de inleider uitsprak, werden nog enkele vragen gesteld, die door de heer Gualthérie werden beantwoord. Gesprek met een gezellige zivendelaar poti oon EN GEEST No. 530. Horizontaal: 1 gem- in Z.H., 6 keurig, 7 stok, 8 vis, 9 plech tige gelofte, 10 siland van Grieken land. Verticaal- 2 rechtschapen, 3 slang, 4 erwtensoep, 5 troep. Oplossing morgenavond. Oplossing no. 528. Horizontaal: 1 hoop, 5 kant, 8 Granada. 11 arena, 13 lenig, 15 man, 17 op 18 sen, 20 le, 21 oei, 23 Nisse, 25 dadel, 27 Mete ren, 29 pree, 30 sein. Verticaal: 1 Og, 3 Oran, 4 Paris, 5 kan, 6 Adam, 7 na, 9 negende, 10 sloop, 12 Sneek 14 Epe, 16 als, 19 Niers, 22 idee, 24 slee, 26 Ate, 27 mr, 28 NL „Het wonder in het nieuwe Rusland: de Kerk" Wij hebben ons in het Russische christendom vergist. Veertig jaar ge leden werd in Rotterdam een protest- vergadering gehouden tegen de kerk vervolging in Rusland. Op deze ver gadering werden de stemmen ge hoord van vertegenwoordigers van verschillende groeperingen in ons land: geestelijken, zakenlieden, maar ook van „Jan met de pet" en allen waren het er over eens, dat na tien jaar rood regiem in Rusland geen christendom meer zou zijn. Thans blijkt, dat wij ernaast waren en het ergst is, dat wij, christenen, ons ver gist hebben. In kerkelijke kringen in Rusland is men optimistischer dan ooit; de Kerk, zo zegt men daar, gaat een grote toekomst tegemoet." Aldus getuigdé prof. dr. P. G. J. A. Hendrix, hoogleraar in de oud-chris telijke en byzantijnse cultuur aan de Rijksuniversiteit te Leiden, op de jaarlijkse gastenavond van de AKWV afdeling Leiden, gisteravond in „Het Gulden Vlies" onder grote belang stelling gehouden. De indringende causerie van prof. Hendrix werd voorafgegaan door een inleid-*^ woord van de heer J. A. E. Aalders, voorzitter der kring, die zijn gasten verwelkomde en spra'.. van een gun stig teken, dat het organisatieleven in Leiden op het ogenblik vertoont, namelijk een „hausse in gasten- avonden". Spreker zei blij te zijn, dat ook de AKWV daartoe haar steentje kon bijdragen. Zeer levendig en boeiend heeft vervolgens prof. Hendrix zijn audi torium geconfronteerd met het „won der in 't nieuwe Rusland: de Kerk". Hij deed daarbij een verwijt aan de vaderlandse pers, die naar zijn me ning een eenzijdige en vertekende voorlichting geeft op het gebied van religieus leven in Rusland. In Mos kou van 1961 weet een juffrouw op straat de bezoekende westerse vreem deling kerken te wijzen zonder zich daarvoor te schamen. In 1930 was een dergelijke houding niet moge lijk. Klokken luiden in het hart van Moskou, in het hart van de rode metropool, en in de kerken - een vijftigtal in Groot-Moskou - drom men de gelovigen tezamen, niet al leen oude vrouwtjes, maar ook de jongelui met het insigne van de Komsomol, de communistische jeugd organisatie. Sommige parochies worden be diend door priesters, die in de laat ste oorlog officier in het rode leger waren. „Zo wonderlijk is het Rus sische volk," aldus spreker, „men valt van de ene verrt sing in de an der." Dat het leven van de Russische orthodoxe Kerk gevoed blijft wor den vindt, volgens prof. Hendrix, zijn oorzaak in de volledige schei ding van kerk en staat, die ieder een andere taal spreken welke over en weer niet verstaan wordt; ze leva beide op een ander niveau. Op de borden, welke bij de kerkdeuren be vestigd zijn, staat het in Moskou te lezen: „Christenen, wanneer u de H. Liturgie viert, staat u tussen engelen en aartsengelen, tussen serafijnen en cherubijnen; u staat niet meer op aarde, maar in de hemel". De staat kan de Kerk hier niet meer beroe ren. Het staat de orthodoxe christen vrij, in de kerk de „cultushandelin- gen" bij te wonen, maar hij mag geen religieuze propaganda maken; de anti-religieuze propaganda daar entegen is wel toegestaan. Het uit dragen van de religie naar buiten is onmogelijk, maar in de kerk kan vrijelijk gepreekt worden over: het aanvaarden van het onrecht en de bestrijding van het materialisme. De Sowj et-burger heeft eerbied en be wondering voor de wetenschapp "_'ke en economische vooruitgang van zijn land, maar voor velen raakt de eer bied voor Moedertje Rusland aan de oude gehechtheid aan de helilge Moederkerk. De revolutie dreigde de Kerk te overspoelen, maar de Kerk is herleefd. Dit is het wonder in het nieuwe Rusland, aldus prof. Hendrix. Prof. Hendrix is optimistisch over het christendom in Rusland, maar hij verheelde niet, dat er ook wolken boven de Kerk drijven, getuige zfjn nadere uiteenzettingen op verschil lende vragen uit zijn belangstellend gehoor. De heer J. A. E. Aalders vertolkte aller dank voor prof. Hen drix1 interessante en verrijkende voordracht. VOOR STADSNIEUWS ZIE OOK PAG. 3 EN 5 BIOSCOPEN Casino: „Orfeu Negro" 18 jaar. Lido: „Nonnen voor het vuurpe- leton" 14 jaar Luxor: „Let'* make love", volwas senen. Studio: „riet laatste rendez-vous", 18 jaar. Trianon: „Nooit op zondag", strikt volwassenen. Rex: „De zwarte ridder", 14 jaar Kapper leerde hem het vingervlugge werk Ï"\EZER DAGEN vingen we ergens op, dat Antoon de Vries, die in de goochelwereld schuil gaat onder de welluidende naam „Anverdi", de ver erende uitnodiging had ontvangen om in februari, om precies te zijn op de 12e, te komen optreden voor de Duit se televisie in Hamburg in een pro gramma, dat gewijd zal zijn aan hel amateurgoochelen in diverse Euro pese landen. Het succes is voor Anverdi niet uit de lucht komen vallen. Deze ama teurgoochelaar in hart en nieren - hij denkt er niet aan om over te gaan naar het professionalisme - vertel de ons in korte trekken van zijn car rière. „Hoe ik er mee begonnen ben en wanneer? Eigenlijk was het weer een van die onnaspeurlijke toevallighe den. Mijn vader had in Hoorn - van huis uit ben ik geen Leidenaar - een bakkerij. Als jongen moest ik voor mijn vader nog wel eens ergens brood gaan bezorgen en het toeval wilde, dat zich onder de klanten van mijn vader een kapper bevond, die wel eens aan goochelen deed. Toen ik die kapper, Klaas Vis, eens bezig gezien had, ben ik het ook eens gaan pro beren. Soms lukte het mij wel eens, om een truc te ontrafelen en dan ging ik het gauw en vol trots laten zien aan die kapper. Het gebeurde ook wel eens, dat Klaas Vis nieuwe dingen zag in de wijze, waarop ik zijn num mers vertoonde. Vaak lukte het mij ook helemaal niet, maar al experi menterend werd ik door het gooche len gegrepen. Vanaf die tijd. dat mag ik gerust zeggen, is bijna al mijn vrije tijd in het goochelen gaan zitten. Het werd een obsessie, een ziekte mag ik wel zeggen. De grote successen van de laatste tijd heb ik te danken aan al die uren, dat ik stilletjes bezig was en aan het feit dat ik mij er altijd op heb toegelegd om anders dan ande ren te zijn. ALS IK van een andere goochelaar een truc gezien had, die mij wel aanstond, dan ging ik het ook eens proberen en als ik het dan onder de knie had, dan -kwam pas het meeste werk. Andere variaties bedenken en nieuwe elementen invoeren. Tenslot te was het een geheel nieuw nummer geworden. Daarom koop ik bijna nooit nummers. EN ALS IK ze koop, dan doe ik dat alleen omdat ik er iets anders van wil maken. Andersom heb ik ook al tijd hetzelfde geredeneerd. Bemerkte ik, dat een ander een nummer van mij bracht, dan stopte ik meteen. Weer iets nieuws vinden was altijd het parool. Ik ben er dan ook nooit boos om geweest als iemand iets van mij gebruikte. In had er integendeel altijd de meeste aardigheid in als iemand mijn vondsten waardeerde. De aardigheid voor mij bestond hoofdzakelijk in het vinden van nieuwe dingen. Iedereen mag ook alles zien. Van mijn instrumentarium heb ik nooit een geheim gemaakt Iedereen, die interesse heeft, kan aan mij vragen hoe een bepaalde truc in elkaar zit. Het bestaande heeft be trekkelijk weinig waarde. Aan het experiment en de primeur hecht ik de grootste waarde." A NVERDI is een amateur. Als hij zich laat betalen, dan is dat al leen om de onkosten te bestrijden en om de middelen te hebben om zijn hobby verder uit te kunnen leven. Want in de proeven gaat door de band nog heel wat geld zitten. We hebben al gezegd: Anverdi denkt er echt niet aan prof te worden. Hij heeft het in de bakkerij van Van Schie. waar hij thans chef is, best naar zijn zin en hij verdient er een goede boterham. Waarom zou hij de riskante showbusiness ingaan als hij ook als goochelaar al heeft wat hem toekomt: succes en daardoor de mid delen om verder te bouwen. De huis deur in de Waldeck Pyrmontstraat is ook nooit gesloten voor jongelui, die er ook iets voor voelen om aan goo chelen te gaan doen. Reeds velen heeft hy enthousiast kunnen ma kenook zijn vrouw. Onder de naam Tante Tonnie treed zij vaak op voor kinderen. Als het even wil, ver leent de mannelijke helft assistentie, niet als goochelaarmaar als clown. In de telefoongids staat An verdi te boek als komisch goochelaar. Tonceltalenten. als clown bezit hij zeker. Op het nationaal goochelcon- cours in Nijmegen behaalde hij niet voor niets de eerste prijs op het num mer algemeen goochelen: een eerste prijs salongoochelen en een tweede prijs microgoochelen, zo onder de neus van het publiek - men moet er ongelofelijk handig en vingervlug voor zijn - bewijzen de veelzijdigheid van Anverdi. En dan te bedenken, dat Anverdi stond te werken tussen een keur van beroepsartiesten. MA HET GEWELDIGE SUCCES in Nijmegen stroomden de uitnodi gingen voor demonstraties binnen. 30 september Baden-Baden (Duitsland). Ongeveer 500 goochelaars, lui dit toch wel weten „wat er te koop is", wer den in hevige spanning gehouden. Op 17 en 18 november stond de Lei denaar in Keulen voor de Keulse kring op de planken. Tot de vele aan wezigen behoorden vele beroemdhe den uit landen buiten Duitsland. En ook hier: wederom enorme successen. Het bewees alles bij elkaar wel, dat Anverdi zijn aanleg aan een meer dan normaal enthousiasme gekoppeld had, in de vele uren, die hij hard wer kend en dokterend doorbracht in zijn goochelkamer. In het Mephistohuis, genoemd naar dé duivelskunstenaar, de duivel gaf Anverdi 2 séances. Er was ook een deputatie Belgische goochelaars, die alleen gekomen waren, toen zij offi cieel de bevestiging hadden, dat An verdi op zou treden. Ruim 8 minuten werkte deze be roemde, 35-jarige Leidenaar met een balletje en een doekje. Met deze een voudige hulpmiddelen wist Anverdi de aanwezigen in spanning te hou den, een prestatie, die op zeer hoog niveau ligt en die in goochelkringen daarom zeer hoog wordt aangeslagen. Als Anverdi volgende maand voor de Duitse TV-camera zal staan, zal hij moeten laten zien, wat ze nou eigenlijk in Nederland aan goochelen doen - andere goochelaars zullen het amateurgoochelen in de andere lan den proberen hoog te houden - dan zal hij, we twijfelen er niet aan het Nederlandse - en chauvinistisch als we zijn - het Leidse goochelen hoog, zeer hoog houden. Anverdi, zoals zove- Vn hem reeds zagen, in le uitmonstering waar- ui hij reeds zoveel tri- omphen vierde. Anver di werkt bij voorkeur lis komisch goochelaar, wat overigens niet wil «eggen, dat hij zich geen raad zou weten in een jaquet of smoking. Een welgevulde prijzenkast in de woonkamer ge tuigt van grote succes sen op alle onderdelen van de goochelkunst. Anverdi gaat nu naar Hamburg voor een op treden voor de Duitse televisie> Helemaal vreemd is Duitsland iverigens niet voor deze Leidse amateur-gooche laar. Hij trad reeds op n Bremen, Keulen en Baden-Baden om zijn roocheltoeren aan Duit- Je collega's, beroeps <owel als amateur, te demonstreren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1961 | | pagina 2