Het Leidse hertenkamp:
centrum van blijde gebeurtenissen
OUDE EN MODERNE
prentkunst in De Lakenhal
MENAGERIE IS HET PERSOONLIJK K
EIGENDOM VAN DE HEER DE JONGH
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1960
DE LEIDSE Ci
zwart-wit gevlekte Hollandse konijn-
lingen van het jeugdige publiek.
Het pluimvee acteert als volleerde
Moeders met kinderen zijn vaste diva's. De Drentse geitjes kijken even
klanten. glanzend uit de ogen als de eerste de
geste Hollywoodse vamp. En de jon-
1 ge lammeren springen als de beste
Ik heb het wel eens met een slaap- akrobaten. Onder deze schapen-in-
middel gebrobeerd, maar dat is zo bit- spé is Oyis-junior, dochter van het
ter als gal. Geen wonder dat de da- »»vjjf miljoenste van de veemarkt,
mes en heren daar niet aan willen, die destijds van de slachtbank werd
Maar zo nu en dan moet er nu een- gered en in glorie naar de Leidse
maal opruiming gehouden worden Hout werd gevoerd,
onder de oude exemplaren. Die laat
ik dan 's morgens heel vroeg in de Muzikant,
morgen schieten door een gepensio
neerd brigadier van de Leidse poli- De ganzen hebben weer hun eigen
tie. En stukjes van de bout gaan naar manier om de toeschouwers bezig te
vele weldoeners. Onder meer naar houden; zij laten met een overgave
het restaurant, dat geregeld keuken- een betere zaak waardig muzikale ge-
afval ter beschikking stelt. zangen horen, evenals de kalkoenen.
Blijde gebeurtenis °"der het zingen een snuit trek-
ken of zij zijp voor 't concert-podium
Elk jaar worden vier tot vijf jon- zijn>
ge herten geboren. De moeders laten Dit alles wordt onder luide aan-
het jong achter in een greppel of moedigingen geaccepteerd door de
kuil en zelf staan zij op een afstand Annetjes, Pietjes, Moniekjes, Paultjes,
schichtig toe te kijken hoe het verder die er nooit genoeg van kunnen krij-
gaat met het j nge leven. g€n.
„Ik zie het direct, wanneer er iets „Geef dan een stuk brood. Gansje
op dat gebied gaande is aan de is ZOet".
schuldbewuste manier waarop het t
moederhert zich gedraagt".
Moeders met kinderen zijn de bes-
Voorspoedig. te klanten van de heer De Jongh.
Zij doen bij dit Leidse stuk voliks-
„Sinds 1926", schreven we van het amusement wat levensvreugde en
hertenkamp. Met is steeds voorspoe- zon op, gratis, op een steenworp af-
dig gegaan. De eerste herten werden stand van het Leidse spitsuurverkeer.
op initiatief van de heer Bosman in En kan er nog een kopje thee of
de Leidse Hout gebracht. Zij zijn in een glaasje limonade af, dan staat
de oorlogsjaren door de bezettende daar uitnodigend het vriendelijke
macht op een enkele na om het leven theehuis met het rieten dak waar
gebracht. Na de oorlog was de leven- tegen sterk concurrerende prijzen ge- De hertebok is onbetwist heerser
Het Bijbels woord: „gaat en vermenigvuldigt u," hebben de herten van de de h.ave al, spoedig weer m oude glo- schonken wordt. Het uitzicht op flora
Leidse Hout zich in de oren geknoopt, want sinds 1926 toen het eerste paar ne hersteld: met alleen de herten, en fauna krijgt de bezoeker op de scnaPP*J wordt nog niet bedreigd door
damherten achter de afrastering werden geplaatst is het met de uitbreiding maar ook alle andere dieren die hier koop toe.
van de familie zeer voorspoedig gegaan. Dit horen we op een zonnige dag
over de vijftien hinden. Zijn heer
een tweede jonge hertebok.
(Foto's: „De Leidse Courant".)
van de heer D. de Jongh, die als opzichter van Endegeest ook het toezicht
heeft op het onderhoud van de Leidse Hout en op de veestapel in het her
tekamp.
De heer De Jongh is eigenaar van de dieren, die in dit park paraderen tot
vermaak van Jong Leiden. De zeventien herten, de ganzen, de guinese
biggetjes, de schapen, de eenden, de kalkoenen en weet niet wat al meer,
zijn z'n persoonlijk eigendom. Uitgezonderd de wilde eenden die buiten
mededinging zo maar met de pot meedoen.
Zonnige momenten
véél aan voer, ga ik 's morgens vroeg
naar mijn beesten en geef zo n lading het Leidse stedelijk museum „De ontwikkelingsgang van het kunst- beeld van zijn kunst. Hoe prachtig
TT gras en hooi, die in elk geval de éet-
Het is een ietwat vreemde figuur voor een belangrijk deel ver-
Lakenhal" is 'n tentoonstelling van
ambacht der grafiek.
is het portret van de Amsterdamse
voor een openbaar park, maar niet zo mindert. Op zo'n manier red ik het prenten ingericht, deel uitmakende T"\e oudste prent is een prachtige de^ronïsche^ophoe raadde6' Em-
SkTAant het^^onUik zeeline- wel' van een collectie, die een Belgisch gravure van de Duitser Martin mausgangers en hoe flitsend van lijn
over de veestaoel eeefi de De veestapel breidt zich steeds uit. verzamelaar August Taevernier heeft ^ongauer (1430-1491), De Krui- het bekende Bruggetpe van Six, een
heer De Jongh mS tewegiTgsvrii- Nit* altijd door gezinsvermeerde- verzamelaar. August «evern.er neen g> een plaat uit de overgangs- prent waarvan men aanneemt, dat ze
hefd Met wat fan^sie kin ^ih de ring, of door ruil of aankoop, maar bijeengebracht. Meer dan honderd tod ven de gothiek (de plooienval in de omgeving van Hillegom is ge-
vwdancl variëren en uitbre:den ook door de beesten, die zo nu en dan prenten geven een overzicht van gewaden) naar de uit- maakt. Prachtig is ook Het Goud-
S S de™e reïaties, ia Wj door onbekenden over de afrastering twee ceuwen grafische kunst; vanaf iferXre'Ln"/^^ ^eX^rs"^»™1 V
TriPt andprfa hprtpnarkpn en met worden gezet. Zo vond de vaste hulp, v, 25. ae „r prenten van morecnt tele centimeters, waar op klein be-
dderervtiünen in Nederland D™ar die °°k toezicht moet houden op dé Albrecht Durer en Rembrandt tot Durer, zijn er drie uit de serie hout- stek in houding en gebaar van de
komt bii dat hii een dolle liefhebber Leidse Hout, nog niet zo lang geleden aan de twintigste eeuwers, de Vlamm- sne<*en „Het Leven van de H. Maagd man diens liefde voor het metier zo
^b^^.ef^gr« -familie Gtf». Biggejjes hl het gen Josel Cantré en Frans Masereel is uitgedrukt.
welzX vlfoo's LeidXdieXpark. °PSenomen en een eigen hoekje heb- en de Noord-Nederlander Maurits Van de oude Nederlanders zijn ver- Wan de oude naar de nieuwe t(jd is
Dat er ook wel eens wat eigen baten ben 'j1 de ™lm® stal h?' bidden Escher. tegenwoordigd Hendrik Goltzius (1558 V ook in de ctskunst een hele stap
in het park verdwijnen, acht de heer JJan d® weide.De verdieping boven Het zwaartepunt van deze tentoon- v,ïh^i3ct f6W« 3" staan we met De Braekelaer en Bou-
De Jongh van minder belang. Zijn dff® staJ> ™?ar de Joa£a geiten, de stelling, die slechts een klein deel lenger nog midden in de romantiek,
glorie is, dat de'dieren floreren Hij 5 6n an?er P^imvee van Taeverniers verzameling heet T wwivlanders direkt daarop volgt James Ensor
verheugt zich er bijvoorbeeld in, in- d<)or Pi1 3, 5fur- S te bevatten, ligt bij de Zuid-Nederlan- 3 ^.S. 1Ven Anthony 194Q) met zijn meesterlijk-
dien een van de stamboekgeitenfa- J1 an uit kunnen lopen bevindt zich ders en daarvan zeer in het bijzon- 3 m de eerste fantastische, soms aan Jeroen Bosch
milies weer verrijkt is met een wel- d<r hooizolder, de zeer belangrijke pro- der bjj bet werk van Ensor. ™€t e8nv,;i?Vni A portret- verwante verbeeldingen. Niet minder
gevormde spruit. Overigens is hij niet yisiekast, in het bijzonder voor ae r);.t3e van Philips-Willem van Oranje, de dan bijna vijftig prenten hangen er
de enige die zich hierin ^rhVugt ^dde herten. Het gras van de weide Bijnadehelft van de prenten be- tweede met o.a.'een magistrale' kop Tan deze kunstenaar^ 'bM
Neem de moeders, die mét hun jong- a"een,is nu eenmaal niet voldoende h^rt tot het oeuvre van deze Vlaam- van de levensgenieter Pieter Paul Ru- van de veelzijdigheid van Enfor als
geborenen de herten laten meegenie- voor de veventien weldoorvoeae die- hens. graficus, zowel in techniek als in
ten van het gebrek aan eettust van de ren' moeten bygevoerd worden en Als zodanig geeft de tentoonstel- Rembrandt is met een tiental, voor onderwerpen. In z'n wijdse land-
familie. Voor hoeveel kinderen is weten ook drommels goea, wanneer ling dan ook een wat eenzijdig beeld, het merendeel bekende etsen verte- Gouden eeuwers (Gezicht op Maria-
het „hertje kijken" niet een evene- d® mtnHn voorraad Ze geeft geen chronologisch over- genwoordigd. Ondanks het voor deze schappen doet hij soms denken aan de
ment dat diepe indruk achterlaat. n001 op ae Pr°PPeu icomi. zicht van de ontwikkeling der grafi- grootmeester der etskunst gering aan- kerke, nr. 33). Sterk aan Jongkind
Dat „voeren" kost de heer De Jongh Het is trouwens toch wonderlijk Sche kunst (de achttiende eeuw is in tal, geven de tien prenten een goed verwant zijn De zoom van het bosje
overigens hoofdbrekens. Het is voor- hoe schrander deze van nature zeer het geheel niet vertegenwoordigd,
gekomen, dat hij op vrijdagavond schichtige dieren zyn. Als we de evenmin de laatste helft der 17de
twee schapen binnen de omrastering kudde besluipen om er een foto van en de eerste helft der 19de eeuw)
bracht, die 's maandagsavonds dood te maken blijven ze steeds een meter door een hiaat van twee eeuwen,
in het gras lagen: te veel gegeten van of veertig voor de lens uitwandelen, Het js a,s geëxposeerde een
(nr. 36) en het gepointilleerde Grote
dok te Oostende (nr. 44). De Schaat
senrijders (nr. 54) roept herinnerin
gen op aan de 17e-eeuwse winterge-
zichten der Noord-Nederlanders. Dan
in religieuze onderwerpen als De In
komen z'n bekende maskerades (zelfg
tocht van Christus in Brussel) en fan
tastische verbeeldingen, luguber soma
als Mijn ontvleesd portret (nr. 55).
Van de andere werken noemen we
een prent van Rik Wouters, oveigens
geen sterke plaat; een wijd-open land
schap, Het Land van Veurne, van
Walter Vaes; Oude Vrouw met muts
(nr. 79) en Grootstad )nr. 83)
waarschijnlijk ongewild, maar naast
elkander opgehangen geen frappant
beeldrijm tonend en een merk
waardige ets van de Sint Niklaaskerk
te Gent, van Jules de Bruycker.
Typerend voor Edgar Tytgat, een
schilder, die naar ons gevoelen wel
wat wordt overschat, is de prent „On
der betovering van de fluit". Van
Frans Masereel zien we o.a. het mo
numentale „Avontuur", en van Geor
ges Rouault vier kleuretsen uit de cir-
kusreeks, waarvan wij bii zonder wil
len wijzen op „Bittere Citroen" (nr.
1C5). Van de Nederlander Maurits
Escher hangt er een koude en kille
houtsneden in zijn bekeide „meetkun
dige" genre.
Liefhebbers van de grafische kunst
raden wij aan dezp tentoonstelling te
gaan zien. Ze blijft geopend tot 17
oktober a.s.
Portret van Jan Lutma de Oude. Ets
van Rembrandt op de tentoonstelling
in De Lakenhal (cat. nr. 20).
de kilo's brood, die de Leidenaars op niet in paniek, maar toch waakzaam A too-." - ri„ „h.,„ v„
warme dagen naar de Leidse Hout genoeg om er in gestrekte draf van- ^JiJh eei cSectie vin
komen brengen. door te kunnen gaan. Herten zfjn van zameü.ng.wn^c°"e_ct'.'i.v.^
komen brengen.
Niet goed.
nature op hun snelle benen aange- e™ verzameling, die zich bepaalt tot
wezen meer perioden in de ikunst.
„Geloof maar niet, dat je er één Dat wil niet zéggen dat de tentoon-
„Laten ze de dieren toch geen be- ooit te pakken kunt krijgen. Ik zit stelling, zoals deze thans in De La-
Bchinimeld brood geven", zegt hij. met het probleem", aldus de heer De kenhal is ingericht, niet aantrekke-
„Wat niet goed is voor de mens is Jongh, „dat er zo nu en dan een cud lijk is. Het tegendeel is waar, maar
het meestal ook niet voor het dier", exemplaar moet worden opgeruimd, we moeten daarbij wel bedenken dat
's Zondags neemt hij al maatregelen. het licht bepaaldelijk valt op slechts
„Als het een warme dag gaat wor- enkelen en dat men niet moet zoe-
den met veel bezoek en dus een te- De hinden vredig grazend in de wei. ken naar een bindende lijn of een
