wilhelmina van opanje
moeóeR óes VAóeRlanós
VerIoofd 1 'dmsL
Vrint
H. M. de Koningin, naar een schilderij van G.
DINSDAG 30 AUGUSTUS 1960
DE t EIDSE COURANT
PAGINA 7
in het openaar haar stem horen. Te
ruggetrokken, maar niet vergeten,
„eenzaam, maar niet alleen", slijt zij
haar laatste levensjaren op Het Loo.
^Is koningin heeft Wilhelmina door
haar persoonlijkheid een eigen
stempel gedrukt op een periode in
de geschiedenis van ons vaderland,
die in latere eeuwen bekend zal zijn
als de vrouwenregering, een Règne
des Dames, die naar menselijke be
rekening door ten minste vier vrou
wen zal worden gevormd: Emma,
Wilhelmina, Juliana, Beatrix.
H^Het is hier niet de plaats, feiten j fV ,f ',v Ir'1
uit de geschiedenis van Wilhel- v" j&i *V\X
mina's regering op te halen; aan het
grootste deel van ons Nederlandse V* Wkt ff
volk zijn ze welbekend. Haar rege-
ring behoort tot de geschiedenis, ooik
de figuur van Wilhelmina zelf aal Wilhelmina deelt zelf haar troonsafstand mede op het bordes van 't koninklijk paleis op de Dam te Amsterdam
Inhuldiging in de Nieuwe Kerk te Amsterdam in 1898
Drinses Wilhelmina van Oranje- nis, een geschiedenis die vele jon-
Nassau, koningin der Nederlan- geren in Nederland zelfs niet meer
den van 1890 tot 1948, toen zij na een bewust hebben meegeleefd. Hoogst
vijftigjarige regering, voorafgegaan zelden nog laat prinses Wilhelmina
door een regentschapsperiode van
haar moeder, wijlen koningin Emma,
abdiceerde ten gunste van koningin
Juliana, viert 31 augustus voor*
vele Nederlanders nog steeds een tra
ditionele koninginnedag in stilte
haar tachtigste verjaardag.
Er zal worden gevlagd, haar por
tret als tachtigjarige is verschenen
in alle bladen, maar er zullen geen
openbare feestelijkheden zijn. Dat is
geheel volgens haar wens die een
unicuim in de geschiedenis bij de
troonsafstand zelfs haar rechtmatige
koninginnetitel prijsgaf, zodat we
haar geen koningin-moeder noemen,
die als historische eretitel voorbe
houden bleef aan haar moeder.
Haar regering is reeds geschiede-
r*
m WËPPIPI
Wilhelmina als jong prinsesje
De periode vak Wilhelmina was
een gelukkige en tegelijk een tragi
sche regering. Als achttienjarige
jonge vrouw kreeg zij reeds de las
ten van haar hoge staat op de schou
ders. Twee wereldoorlogen zag zij
him verwoestende sporen door Euro
pa branden, een daarvan deed haar
in ballingschap gaan terwijl het land
werd verdrukt, zijn beste zonen ge
dood, vele van zijn steden verwoest.
Haar regering omvatte tijden van
bloei en van grote economische cri
sis, van oorlogen langs en binnen de
grenzen. Maar onverschrokken en
onwrikbaar, streng binnen i de gren
zen ener constitutionele monarchie,
gaf zij richting aan het staatsbeleid.
Streng en orthodox waar het gees
telijke beginselen betrof, vasthou
dend in haar denkbeelden en een
maal gevormd standpunt, was zij
zich haar plaats als staatshoofd, ge
bonden aan een grondwet die deze
plaats streng heeft afgepaald, toch
wèlbewust en dat heeft haar gemaakt
tot een der groten onder de Oranje
vorsten en haar regering tot een der
belangrijkste sinds de in 1648 erken
de en in 1813 herwonnen onafhan
kelijkheid.
Als staatshoofd toonde deze vrouw
een mannelijke kracht, waar zij op
elk ander terrein haar vrouwelijk
heid nimmer verloochende. Het ver
haal gaat dat Sir Winston Churchill
haar eens de enige man in de Ne
derlandse regering heeft genoemd.
Het moge waar zijn van zijn,
Churchill's, standpunt uit gezien,maar
deze mannelijkheid werd toch, zeker
óók in die tijden, dat deze een eer
ste vereiste was, getemperd en ver
zacht door het vrouwelijke.
Rustige levensavond
naar menselijke berekening - spoe
dig historie zijn. Zij was als konin
gin waarlijk een der groten, zij is
het als mens nog, ondanks of juist
door de stilte om haar heen.
Tachtig levensjaren hebben een
onuitwisbaar stempel op het leven
van deze vorstin gedrukt. Dochter
van een reeds bejaarde vader, moest
zij op tienjarige leeftijd worden voor
bereid op het koningsschap en als
jongmeisje nog werd zij geroepen
tot de zware taak van staatshoofd.
Haar regering van een halve eeuw
heeft zich gekenmerkt door wisse
ling van voorspoed en de diepste
neergang, die een vorst en een volk
kunnen treffen: ballingschap en ver
drukking.
Zij heeft echter ook de bevrijding
gekend en in de eerste jaren daar
na de eerste stoot kunnen geven aan
de wederopbouw. Daarnaast mocht
zij deelgenoot zijn van het geluk
van haar enig kind Juliana en de
jeugd mogen meemaken van haar
vier kleinkinderen. Zeventig jaar
was zij toen zij haar zware taak
neerlegde, vele rechten en zelfs haar
rechtmatige titel prijsgaf.
Eén ere-titel behield Wilhelmina.
Is haar grote voorvader Willem de
Zwijger de vader des vaderlands,
Wilhelmina van Oranje-Nassau zal
in de geschiedenis van Nederland
bekend blijven als 's-Lands Moeder.
m
Bij de jaarlijkse opening der Staten Generaal. H. M. de koningin leest de troonrede voor.
