Eerste Australische krant was het produkt van dwangarbeiders
HERFST EN WINTER
HOWE HAD DRUK NKT IN ZIJN ADEREN
Ons voedsel in de vakaniietijd
Tarwe en een varken
in ruil voor een vrouw
DE LETDSE COURANT
Velen worden pas na hun dood geëerd.
Een dier velen was George Howe. Een j
Engelse rechter had hem verbannen naar i
Australië. Daar werd hij „krantenboer"
en had hij de grootste moeite om een
blad voor een paar stuivers aan de man 1
te brengen. In 1938 werden twaalf losse
nummers van dat nieuwsblad in Londen
te koop aangeboden voor f 400,en tegen
woordig kost een nadruk van één nummer
van de eerste jaargang zowat f 35,
Het kan verkeren!
De 5de maart 1803 was een belangrijke dag in
de geschiedenis van Australië. Op die dag ver
scheen namelijk het eerste nummer van de
eerste jaargang van de eerste Australische
krant, „The Sydney Gazette and New South
Wales Advertiser". Reeds de eerste nummers
gaven een bloeiend beeld van Sydney's jeugd
jaren. Toen zyn van de pers kwamen, was het
immers nog maar nauwelijks vijftien jaren ge
leden, dat de eerste blanken geland waren bij
Sydney Cove om de nieuwe nederzetting te
stichten.
Sydney was kort na 1800 een plaats met een
bevolking, die voornamelijk bestond uit banne
lingen en dwangarbeiders. Zij hadden Engeland
moeten verlaten „in het belang van hun land"
(zoals men toen placht te zeggen). Deze mensen,
die wegens strafbaar geachte feiten naar Aus
tralië waren gedeporteerd, vonden het deeg,
waaruit 'n nieuwe natie moest worden gekneed.
Een dier bannelingen heette George Howe. Hij
was de man, die de Sydney Gazette begon en
(wat meer zegt) in leven wist te houden.
Toch waren er in die jaren ook reeds honderden
vrije kolonisten bezig om boerenbedrijven op
te zetten langs de Hawkesbury-rivier. Kooplie
den en zakenlui weerden zich in de jongestad.
Slimme, vooruitziende mannen als John Mac-
arthur waren begonnen met de fok van Merino-
schapen en legden toen de grondslagen voor het
wol-land Australië. En rood geüniformeerde
trots rondstappende officieren van het New
South Wales Corps legden in die dagen de
grondslagen voor aanzienlijke particuliere ver
mogens.
De atmosfeer in de stad werd bepaald door een
wonderlijke mengeling' van laat-achttiende-
eeuwse élégance en van grimmig strenge auto
cratische bepalingen en maatregelen in de sa
menleving der dwangarbeiders, der „boeven",
die aan de hoede en het gezag van leger- of
marine-officieren waren toevertrouwd. Het laat
zich denken, dat in die omgeving geen plaats
was voor een vrije pers, zoals wij die kennen.
De krant van Howe
Zoal hij niet „vrij" was, toch was George Howe's
krant dapper en levenslustig. De pioniersgeest,
die toch in Australië rondwaarde, proeven wij
op iedere bladzijde. ,Wij openen geen kanalen
voor Politieke Discussies of Persoonlijke Critiek".
schreef Howe in zijn eerste hoofdartikel, „voor
lichting is ons enig doel". Howe bracht scheeps
tijdingen, het verslag van de verkoop der ge
redde waren van een gestrande schoener, offi
ciële mededelingen van de Gouverneur en het
Ministerie van Koloniën, allerlei nieuws betref
fende Europa, vleesprijzen, stand van de tarwe
oogst, hoe een wijngaard aan te leggen, en wat
dies meer zij. Voorts nieuwtjes uit het society-
leven van Sydney. Bovendien kruidde hij de
inhoud met verslagen van grappige voorvallen
en met anecdotes. Deze laatste rubrieken doen
zijn krant nu nog leesbaar zijn en geven een
idee van het geestelijk klimaat in het jeugdige
Sydney met zijn heterogene bevolking. Sommige
anecdotes en verslagjes zijn onderhoudend, an
dere grimmig, maar er zijn er ook die grof en
gewaagd aandoen. Wij lazen het verslag van een
dame, die op straat een rijtuigje ondersteboven
gooide; van een boer, die zijn vrouw verkocht
voor zes schepel tarwe en een varken; van een
pseudo-zelfmoordenares, „die een mes over haar
keel haalde met bijna noodlottig gevolgd".
De man Howe
Veel meer dan op journalistiek gebied lagen
Howe's verdiensten hierin, dat hij met onbuig
zame vasthoudendheid steeds weer optornde te
gen de financiële moeilijkheden van zijn jonge
onderneming. Hij was begonnen met de Gazette
op verzoek van Gouverneur King, die hem een
drukpers je ter beschikking had gesteld in een
schuur op het erf van Government House. De
Gazette was onderworpen aan officiële censuur
en de regering bepaalde de gedragslijn van het
blad, maar Howe moest de eerste jaren alle
financiële risico zelf dragen. Pas in 1811 kreeg
hij enigszins vaste grond onder de voeten, om
dat toen de betrekking van gouvernements-
drukker werd geschapen en Howe, als zodanig,
een salaris kreeg van ruim f 700,per jaar,
voor die tijd een niet onaardig bedrag.
Howe, in 1769 in West-Indië geboren, zou nooit
zijn geslaagd als hij geen drukinkt in zijn
aderen had gehad. Zijn vader was drukker en
George werkte als jongeman voor de Londense
Times. Toen hij 31 jaar oud was, bracht een
schip met dwangarbeiders hem tegen zijn zin
naar Sydney. Waarom hij gestraft werd, is niet
bekend. Vermoedelijk echter voor een van die
betrekkelijk lichte vergrijpen, waarop in die
dagen vaak zware straffen stonden. Hoe dit
zij, Gouverneur King, die Howe's vaardigheid
en gaven waardeerde, verleende hem in 1806
onvoorwaardelijke gratie.
Met ijzeren volharding werkte Howe voor zijn
krant. Kleur en formaat moest hij in de eerste
jaren herhaaldelijk wijzigen. Nu eens was het
papierschaarste, dan weer politieke 'spanning,
waarmede hij te kampen had. Doch geldgebrek
bleef zijn voornaamste bron van zorg. Op een
gegeven ogenblik had hij minder dan 300 abon-
né's, waarvan de helft geen cent betaalde. Howe
publiceerde oproepen in zyn krant en verklaar
de zich bereid, de abonnementsgelden in koper
geld, graan of wissels te zullen aanvaarden.
Doch het had weinig resultaat. Toen ging Howe
zelf op stap en trok hij van huis tot huis om de
gelden te incasseren. Mijlen en mijlen legde hij
af door de wildernis om zijn abonné's te be
reiken. Het was inderdaad een eenmanszaak;
Schrijven, zetten, drukken, rondbrengen en
geld ophalen. Toch stierf Howe niet als een
arm man, want toen hij in 1821 de ogen voor
immer sloot, liet hij een fortuin na van bijna
f50.000,voor die tijd een behoorlijk ver
mogen.
De Gazette
Na zijn dood nam Howe's zoon Robert de krant
in handen en na Robert's dood (1829) hielden
zijn exécuteurs-testamentaire de Gazette in le
ven tot 1842. In dat jaar verdween hij van het
Australische toneel. Toch is hij thans nog een
waardevolle bron voor de Australische geschie
denis en in sommige bibliotheken zijn de jaar-
Een gravure uit 1802 van de 15
jaar oude nederzetting rond de
Sydney kreek, zooals George Howe
haar gekend heeft
gangen speciaal geprepareerd om te voorkomen,
dat inkt en papier door de tand des tijds worden
aangetast.
In 1824 begonnen William Charles Wentworth
en Dr. Wardell (oud-hoofdredacteur van de
Londense „Stateman") een tweede krant in
Australië, de „Australian". Dit blad was pole
misch en strijdbaar. Het trok ook van leer tegen
de autoriteiten, die tenslotte het onderspit dol
ven en de censuur op de „Australian" en de
Gazette ophieven.
Stellig is George Howe's betekenis voor de
Australische pers groot geweest, temeer, cmdat
hij behalve de Gazette ook tal van officiële
documenten publiceerde (als gouvernements-
drukker) en bovendien in 1806 begon met een
jaarboek, „Australian Magazine" geheten, ge
vuld met godsdienstige, letterkundige en an
dere wetenswaardigheden. George Howe schonk
Australië dus niet slechts de eerste krant, maar
ook het eerste tijdschrift of periodiek.
Een grote, moderne
stad staat tegenwoor
dig op de plaats van
het primitieve .Syd
ney van 150 jaar ge
leden.
Neem geen loopje met de hygiëne
Het is prettig om in de vakan
tie, hoe we die dan ook door mo
gen brengen, een beetje te breken
met de dagelijkse sleur. We mo
gen dan graag de bedden „recht
trekken", het stof afnemen wat
verwaarlozen en de bereiding van
onze maaltijden een tikkeltje ver
eenvoudigen.
Wie er geen zin in heeft om in
die tijd iedere dag boontjes af te
halen, postelein uit te zoeken of
andijvie schoon te maken, mag
best blikgroenten gebruiken, vooral
wanneer er wordt gezorgd voor
toevoeging van een rauwkostscho-
teltje van kropsla, komkommer of
tomaat.
Zo'n beetje rauwkost vergt niet
zoveel tijd van klaarmaken, alleen
met de sla kan het wel eens wat
vervelend zijn.
Soms zijn die kroppen zo vuil,
dat reiniging ervan alleen moge
lijk is met heel veel water en met
nog meer geduld.
Een stuk komkommer
Voor de meeste kampeerders is
het klaarmaken van sla daarom
veel te ingewikkeld, om van het
bewaren van deze groente nog
maar niet te spreken.
De hoofdzaak bij het vereenvou
digde eten is en blijft, dat men
met al dat gemak geen waarde
volle voedingsstoffen tekort komt.
Met tomaten en met een stuk
komkommer behoeft zelfs een
kampeerder geen moeilijkheden te
hebben., die kunnen uit het vuistje
worden genuttigd.
Ditzelfde geldt voor bananen,
perziken, peren, druiven, pruimen
en ander fruit. U krijgt dan ook
waardevolle mineralen en vitami
nes binnen.
Waar u ook terecht komt in
Europa, overal zijn er wel rauwe
vruchten te verkrijgen. Eet ze zo
mogelijk dagelijks, maar eet er
niet teveel ineens!
Zorg dat u niets
te kort komt
Ter volledigheid dient hier te
worden vermeld, dat het gebruik
van vruchten wel belangrijk is,
maar dat zij verse groenten niet
volledig kunnen vervangen.
Gewassen handen
Voorts dient bij het klaarmaken
en opeten van alle voedsel in de
vakantie evengoed als in andere
tijden voldoende reinheid in acht
te worden genomen.
We zouden dat niet nog eens
extra vermelden wanneer er niet
veel vakantiegangers altijd weer
een loopje met de hygiëne nemen.
Zie er dus ook op toe, dat er
met het eetgerei wordt omgegaan
zoals u dat gewend bent en dat er
minstens even vaak handen wor
den gewassen als anders!
Veel oplettendheid vraagt ook
het omgaan met voedingsmiddelen
als melk, karnemelk, yoghurt en
alle produkten die daarvan kun
nen worden bereid.
Gaat iedereen er niet alleen
voor zorgen, dat hij zijn driekwart
liter (alles inbegrepen) binnen
krijgt, maar laat hij er ook op let
ten, dat bacteriën geen gelegen
heid krijgen lekker in de melk te
gaan woekeren.
Flessemelk verdient de voor
keur, de flessen (met inhoud) moe
ten zo koel mogelijk worden be
waard op een zo donker mogelijk
plekje. Losse melk moet voor het
gebruik worden gekookt.
Op trektochten
Behalve de melk zelf en de melk
in verschillende gedaanten, bestaat
er ook nog zoiets als kaas en dat
moet u op trektochten goed ont
houden.
Kaas i- een zeer waardevol ei
witrijk voedingsmiddel, u kunt
praktisch overal kaas kopen en ze
laat zich gemakkelijk vervoeren.
Vooral jonge mensen die er ge
zamenlijk zonder ouders of vol
wassenen op uit trekken, dienen
deze eenvoudige voedingsvoor
schriften goed in acht te nemen.
Allerlei huishoudelijke zaken"en
voorschriften zijn hun vaak niet
bekend en dan gaan ze zo maar
ineens voor zichzelf „koken". Dat
het eten dan minder smakelijk is,
valt hen wel op, maar dat het ge
vaarlijk is voor de gezondheid be
seffen ze helaas pas als het te
laat is.
dr. ALFREDA BRIEDé.
Twee voorbeelden van de herfst- en wintercollectie van de Romeinse hoe-
denontwerper Tita Rossi: links de kachelpijplijn": een hoed van groen
fluweel welke naar achteren wordt gedragen. Rechts een „torenachtige"
creatie van kersenrode fluweel. De anders gelijkmatige schaduw van het
fluweel wordt hier gebroken door ingenaaide plooien.
