S)e &2idóe(Soti/fcct/nt
Uno-leger naar Kongo bestaat uit Afrikanen
Loemoemba's „warme" ontvangst
in Leopoldstad
KONINKLIJK MEDELEVEN
De spanning nog geenszins geweken
DREIGEND VOEDSELTEKORT
KATANGA DOET
HET ZELF
GEDRAGEN LEED
Washington
waarschuwt Moskou
HANDEN THUIS!
Weinig
Verandering
VRIJDAG 15 JULI I960
51ste JAARGANG
No. 15066
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
/S/W^/W/VWWS/WVWWWWWW
Onbeschaamdheid
regeert de wereld
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
Telefoon: Directie. Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p. w., f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.Advertent. 17 ct p. m.m.. Telefoontjes f 1.50.
Op de veertiende dag van zijn bestaan heeft de republiek Kongo donder
dag de diplomatieke betrekkingen met België verbroken. In een telegram,
dat de Belgische ministerraad bereikte, toen de Kamer van Volksvertegen
woordigers al bijeen was gekomen om een regeringsverklaring over de
toestand in Kongo aan te horen, zeiden president Kasavoeboe en minister
president Loemoemba, dat het ongevraagde optreden van de Belgische
troepen en het Belgische aandeel in de afscheiding van Katanga tot dit
besluit hadden geleid.
De Belgische minister-president verzekerde echter de Kamerleden, dat de
voorzorgsmaatregelen voor de bescherming van Belgen en andere buiten
landers, maar ook van het Kongolese volk, tot een maximum zullen worden
opgevoerd en dat de Belgische troepen niet naar hun bases in Kongo zullen
terugkeren voordat vaststaat, dat de strijdmacht van de V.N. in staat zal
zijn deze taak over te nemen. „Onze militaire interventie zal echter niet
ontaarden in politieke inmenging. Dat zou het einde betekenen van al ons
toekomstig werk in Kongo," aldus minister Eyskens.
VREEMDE TOESTAND
Het vreemde geval doet zich nu
voor, dat ondanks de verbreking der
diplomatieke betrekkingen de Bel
gische ambassadeur gewoon in Leo
poldstad blijft. Enkele uren na het
verbreken van de betrekkingen
bracht de onder-voorzitter van de
Kongolese ministerraad, Gzenga, zelfs
een persoonlijk bezoek aan de Bel
gische ambassade en er bestaat nog
een druk contact tussen de ambas
sadeur en de Kongolese regering.
Een diplomatiek ongebruikelijk
voorval in Leopoldstad was ook, dat
de president en de minister-presi
dent van Kongo donderdag bij hun
terugkeer in Leopoldstad op het
vliegveld werden ontvangen door mi
litaire commandanten van het land,
waarmee zij enkele uren tevoren de
betrekkingen hadden verbroken.
„Wij hebben uw bescherming niet
nodig," zei minister-president Loe
moemba tot generaal Gheysels. BeL-
gische commandotroepen keken even
later onbewogen toe, toen Loemoem
ba op het vliegveld door een menigte
woedende Belgische vluchtelingen
werd omringd en een harde klap in
OM HET
PRESIDENTSCHAP
De eclatante overwinning
van Kennedy, die bij acclamatie
is gekozen tot kandidaat van de de
mocratische partij voor het presi
dentschap van de Verenigde Staten,
zal door de Katholieken met vol
doening zijn vernomen. Dat een Ka
tholiek een zo serieuze kans maakt
om tot president van Amerika te
worden gekozen, is een feit, 'dat er.
op wijst, dat de in de wet gegaran
deerde vrijheid van godsdienst in de
Ver. Staten toch iets meer is dan
een dode letter.
Overigens hebben wij geen reden
om extra blij te zijn met de keuze
van Kennedy, want of hij een
0 Katholiek is of niet, zijn re-
ligieuse overtuiging zal weinig
uitmaken in het politieke bestuurs
beleid, gesteld al, dat hij inderdaad
tot de post van president wordt ge
roepen. In elk geval heeft hij aan
Nixon, de tegenwoordige vice-pre
sident een zware concurrent.
Maar of het nu Nixon of Kennedy
zal worden de functie van pre
sident van de Ver. Staten zal voor
de toekomstige functionaris geen si
necure blijken te zijn in een wereld,
welke met de dag ongunstiger wordt.
Zowel Kennedy als Nixon hebben
hun jeugd mee; zij zijn beiden in
de veertig. Nixon heeft als vice-pre
sident wat meer politieke ervaring
op internationaal gebied dan Kenne
dy, maar ervaring schijnt tegen
woordig minder nodig te zijn dan
vroeger. Vroeger had men steun aan
de wetenschap van hetgeen gebrui
kelijk was, tegenwoordig wordt ge
broken met alle diplomatieke ge
bruiken. Men vecht met nota's,
waarin men elkaar de grofste ver
wijten naar het hoofd slingert (om
de waarheid daarva" bekommert
men zich niet) en waarin men met
elkaar wedijvert in het vinden van
de venijnigste scheldwoorden, ge
paard gaande met onverholen be
dreigingen. Cuba, de Kongo, het
neerschieten van de Amerikaanse
vliegtuigen zijn er evenzovele voor
beelden van, om ons slechts te be
perken tot de allerjongste gebeurte
nissen.
Wie in deze wereld wil meepra
ten moet al een heel grote mond
kunnen opzetten, wil hij het kunnen
opnemen tegen de Chroesjtsjefs, de
Castro's, de Loemoemba's, Nassers,
of hoe ze allemaal heten mogen.
Een gemakkelijke taak is voor de
nieuwe Amerikaanse president niet
weggelegd.
't gezicht kreeg. „Moordenaar", werd
hem toegeroepen. In de vertrekhal
zat ook een aantal Belgische vrou
wen te wachten. „Waarom ga je niet
eens kijken naar de onteerde vrou
wen?" werd de Kongolese premier
toegeroepen.
De spanning neemt toe
In Leopoldstad nam de spanning
donderdag weer toe. Zwaar gewapen
de Belgische commando-troepen pa
trouilleerden door 't centrum van de
stad en het vliegveld en de weg daar
heen werd scherp bewaakt. Onder
Belgische militaire bescherming ver
trókken konvooien vluchtelingen
naar de luchthaven om te worden ge
repatrieerd. Volgens een verslagge
ver van de Franse radio hebben zich
in de Kongolese hoofdstad Afrikaan
se inwoners zich voor het eerst tegen
hun leiders gekeerd. Zij vielen auto's
van ministers aan, die zij verant
woordelijk stelden voor de ontstane
toestand. Met uitzondering van de
elektriciteits- en waterbedrijven
staan alle openbare diensten vrijwel
stil.
Ook uit het binnenland komen
sombere-berichten: de fabrieken en
plantages liggen verlaten, de zieken
huizen zijn onbemand en onderwijs
wordt in het geheel niet gegeven.
Het dreigende voedseltekort van Leo
poldstad werd voor enkele dagen
verholpen door de distributie van
voorraden, die voor posten in het
binnenland waren bestemd. Minister
De Schrijver rioemde donderdag in
de Kamer de kwestie van de be
voorrading een nijpend vraagstuk.
Per vliegtuig zouden met ingang van
donderdag vijtftig ton levensmidde
len uit Brussel naar Kongo worden
vervoerd. Ook heeft de Sabena een
vliegtuig ingericht als „vliegend hos
pitaal" om de patiënten te evacu
eren, die door het sluiten van zieken
huizen zonder medische verzorging
zijn gekomen.
DE V.N. STRIJDMACHT
De vertegenwoordiger van de V.N.
in Leopoldstad, dr. Ralph Bunche,
maakte donderdagmiddag in Leo
poldstad bekend, dat de eerste contin
genten van de V.N.-strijdmacht bin
nen 48 uur in Kongo kunnen worden
verwacht. De Zweedse generaal Carl
von Hom zal optreden als comman
dant. Deze eerste detachementen zul
len uit Afrikaanse troepen uit Gha
na, Guinea, Mali en voorts uit Tu
nesische militairen bestaan. In de
komende week zullen nog vier ba
taljons aankomen. De V.N.-strijd-
macht zal over zijn eigen vliegtuigen,
transportmiddelen en materieel be
schikken en worden uitgerust met
defensieve wapens.
Het Londense blad „The Times"
schrijft vrijdag over het besluit van
de Verenigde Naties troepen naar
Kongo te sturen, dat de eerste troe
pen van het V.N.-contingent uit Gha
na, Guinea, Mali en Tunesië komen.
Deze landen zijn direct betrokken bij
wat er in andere delen van Afrika
gebeurt. Het kan voor deze troepen
moeilijk zijn op een strikt onparti
dige manier deel te nemen aan een
operatie. Ghana heeft bijvoorbeeld,
zo schrijft het blad, al gezegd dat
Katanga een deel van Kongo is. Het
zenden van partijdige troepen zou
kunnen leiden tot nieuwe branden
in plaats van tot het doven van de
branden die reeds woeden.
De „Guardian" is van mening, dat
zodra de overwegend Afrikaanse
troepen zullen zijn aangekomen, het
herstellen van de orde niet veel tijd
meer zal kosten. Het blad vraagt zich
af wat er zal gebeuren als aan de
eerste behoefte van beveiliging is
voldaan.
„Kunnen de Verenigde Naties voor
de bestuurders zorgen, die noodza
kelijk zijn om het land te leiden?
Het schijnt aannemelijk dat de Ver
enigde Naties mensen moet vinden
die moeten doen, wat de Belgen
hebben nagelaten," aldus de „Guar
dian".
LEVENSMIDDELEN ONDERWEG
Het hoofdkwartier van de Ameri
kaanse luchtmacht in Wiesbaden
heeft donderdagavond bekend ge
maakt, dat vrijdagochtend het eerste
Amerikaanse vliegtuig met levens
middelen voor Kongo van het vlieg
veld Chateauroux in Frankrijk zou
vertrekken. Volgens deze bekendma
king zullen naar schatting levens
middelen met een totaal gewicht van
achttienhonderd ton ter beschikking
van de vertegenwoordiger van de
vertegenwoordiger van de Verenig
de Naties in Kongo, Bunche, worden
gesteld voor verdeling. De Belgische
regering heeft om de levensmiddelen
verzocht.
DE VLUCHT UIT KONGO
Ongeveer 10.000 Belgische vluch
telingen wachten bij vliegvelden
in de buurlanden van Kongo op
reisgelegenheid naar België, aldus
heeft een woordvoerder van de Sa
bena meegedeeld.
Donderdag brachten 28 vliegtui
gen ca. 3.000 vluchtelingen naar de
Belgische hoofdstad, maar de lucht
brug wordt elke dag verder geper-
fectionneerd en dit aantal zal nog
wel worden overschreden. Diverse
filantropische instellingen zorgen
voor warme kleding voor de vluch
telingen die veelal slechts tropen-
kostuum^ bezitten.
Foto: een ontroerde koningin Elizabeth tracht op het vliegveld van Brussel
een bedroefde vluchtelinge uit de Kongo te troosten.
Premier Moise Tsjombe van Ka-
tanga heeft donderdag te Elisabeth-
stad verklaard, dat hij aan strijd
krachten van de V.N. geen toestem
ming zal geven om in Katanga te
landen. Hij zei in een brief aan se
cretaris-generaal Hammarskjoeld te
hebben geprotesteerd tegen het be
sluit om V.N.-troepen naar Kongo te
zenden en België te verzoeken, zijn
militairen terug te trekken.
Tsombe deelde mee, dat hij bin
nen 24 uur aan het hoofd van een
afvaardiging van Katanga naar New
York zou gaan.
In antwoord op een vraag over
zijn weigering om V.N.-militairen toe
te laten, zei hij: „Wij laten ons lie
ver uitmoorden dan dat wij onze on
afhankelijkheid willen prijsgeven".
Hij verklaarde dat de sympathie van
Katanga naar de westelijke wereld
en in het bijzonder naar België uit
gaat. Volgens hem is de toestand in
Katanga zeer goed. De industriële
produktie werkt weer normaal en
woensdag was 370 ton koper gewon
nen.
De militaire adviseur van Tsjombe,
de Belgische kolonel Weber, ver
klaarde, dat er bij de operaties te
gen de muiters geen enkele Belgi
sche parachutist is gedood of ge
wond. Bij de gevechten in Jadotstad
waren woensdag echter vijftien
Afrikanen gesneuveld. Negentien
Afrikanen zouden voor een speciale
rechtbank terecht moeten staan we
gens muiterij.
Zware slagregens hebben de af
gelopen dagen in het gebied van Ka
towice en Krakow, Zuid-Polen, voor
tientallen miljoenen zlotys schade
aangericht. De bevolking van een
twintigtal dorpen is geëvacueerd,
honderden hectaren bouwland zijn
ondergelopen.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
Donderdag heeft een aanvaller premier Kisji van Japan bij het betreden
van zijn ambtswoning met een dolk twee steken in een been toegebracht.
De premier is bewusteloos naar een ziekenhuis gebracht. De dader is ge
arresteerd. Met een van pijn vertrokken gezicht wordt Kisji hier door twee
mannen naar een ziekenhuis gebracht.
De ernstige waarschuwing zich niet
te bemoeien met de gebeurtenissen
op het westelijk halfrond en dus
ook niet met de kwestie-Cuba
heeft Washington donderdagavond
gericht tot Moskou.
De befaamde Monroeleer geldt in
1960 nog venzeer als in 1823 toen
zij door de toenmalige president
Monroe werd opgesteld, zo wordt in
de nota gesteld.
Uit de uitlatingen van premier
Ohroesjtsjef zou men moeten opma
ken dat de Sowjet-Unie in plaats
van deze oer-Amerikaanse leer (die
niet-Amerikaanse landen verbiedt
zich te mengen in aangelegenheden
van het Amerikaanse continent) een
nieuwe bolsjewistische leer wil ves
tigen, die voorziet in het gebruik
van de Russische militaire macht
ter ondersteuning van de communis
tische beweging waar ook ter we
reld.
De Amerikaanse verklaring, die
door president Eisenhower is goed
gekeurd, noemt het dreigen met ge
weld van Chroesjtsjef in strijd met
de grondbeginselen van de Verenig
de Naties. „Deze onverholen bedrei
ging van de wereldvrede toont de
schijnheiligheid van zijn protesten
in naam van de vrede aan".
Chroesjtsjef had dinsdag op een
persconferentie te Moskou gezegd,
dat de Monroeleer „dood" was en de
V.S. met raketten bedreigd indien
dit land een gewapende agressie te
gen Cuba zou beginnen.
Nog geen luchtvaartakkoord
De toegenomen spanningen tussen
de Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie hebben er ook toe geleid dat
de Amerikaans-Russische onderhan
delingen over het luchtvaartakkoord
is uitgesteld tot een „geschikter tijd-
•stip". Het initiatief tot het uitstel
Komend najaar wordt in Dene
marken begonnen met het werven
van beroepsmilitairen. Men wil een
permanente verdedigingsraacht op
bouwen, waarbij dan de dienstplicht
tijd van zestien tot twaalf maanden
verkort zou kunnen worden zonder
aan de paraatheid afbreuk te doen.
ging van Washington uit.
In een nota van de V.S. aan de
Sowjet-Unie wordt gezegd dat de re
cente Sowjet-acties en uitlatingen
de atmosfeer voor het gesprek slechts
kunnen bederven.
De onderhandelingen zouden vol
gens de aanvankelijke bedoelingen
maandag beginnen. Vanmorgen zou
de Russische delegatie in Washing
ton aankomen.
Dè datum van de bijeenkomst van
de Veiligheidsraad waarin over de
Russische klacht inzake de schen
ding van het luchtruim zal worden
gesproken, is nog niet vastgesteld.
HOE
wordt
het
weer?
(Medegedeeld door het K.N.
M.I. Geldig van vrijdagavond
tot zaterdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
OPKLARINGEN
Opklaringen, maar voorname
lijk in het binnenland ook en
kele lokale buien. Zwakke tot
matige wind tussen zuidwest en
west. Weinig verandering in
temperatuur.
Koelkasten vanaf 225 -
bij de Electro-speciaalzaak
ITTT |=j; WmJhiM.i.wffiffl
aalmarkt 4 tel. 32176
De Bilt, vrijdag 10 uur. Het
K.N.M.I. deelt mede:
Een depressie bij Schotland ver
plaatst zich uiterst langzaam verder
in oostelijke ricl tingen en vult ge
leidelijk wat op. Rond het centrum
stroomt nog voortdurend enigszins
onstabiele lucht van polaire oor
sprong over de Britse eilanden naar
West-Europa. In deze lucht ontstaan
overdag by een temperatuur van om
streeks 21 graden buien. Daar langs
de kust de wind nog van zee blijft
waaien, komen daar bij wat lagere
temperaturen flinke zonnige perio
den voor en blijft het biji.a overal
droog. Ten westen van de Britse
eilanden bevindt zich een zwakke
rug van hoge luchtdruk, welke zich
langzaam naar het oosten verplaatst,
maar reeds weer wordt aangetast
door een volgende Oceaandepressie,
welke zich tamelijk snel in ongeveer
oostelijke richting verplaatst.
16 Juli: zon op 04.38; onder 20.53;
maan op 00.13; onder 14.05.
Hoogwaterstanden
16 Juli: v.m. 9.04; n.m. 9.32.
Het weer in Europa
De weerrapporten. van hedenmor
gen 7 uur luiden:
Temp. gist.
max. min.
HELSINKI licht bew. 9
STOCKHOLM licht bew. 22 13
KOPENHAGEN regen 19 14
ABERDEEN zwaar bew. 20 11
LONDEN licht bew. 22 11
AMSTERDAM zw. bew. 21 12
BRUSSEL zwaar bew. 22 11
LUXEMBURG 'mist 21 12
PARIJS regenbui 23 14
BORDEAUX mist 22, 13
GRENOBLE zw. bew. 27 15
NICE zw. bew. 24 17
BERLIJN geh. bew. 26 16
FRANKFORT zwaar bew. 25 14
MUNCHEN zwaar bew. 26 14
ZURICH zwaar bew. 26 13
GENEVE zwaar bew. 25 14
LOCARNO geheel bew. 25 17
WENEN licht bew. 25 14
INNSBRUCK regen 28 15
ATHENE onbew. 23
ROME onbewolkt 31 15
AJACCIO licht bew. 27 13
MADRID zwaar bew. 19
MALLORCA licht bew. 30 17
LISSABON licht bew. 25 15
Korreltje
Juist in de duisternis staat God ge
reed ons op te vangen.
