Vloedgolven maakten honderden
slachtoffers
De catastrophe in Chili
Als de krachten van de
onderwereld losbreken
VOORAL JAPAN DEERLIJK GETROFFEN
Vulkanen actief
in Chili
U-2 geen reden om topconferentie
te doen stranden
Russen geven
vliegtuig terug
Weer botsingen
in de Kongo
Korreltje
Directeur J F J M KOENS
Hoofdredacteur- L C J ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUKEAdS: PAJPENGRACB1 32
WOENSDAG 25 MEI 1960
51ste JAABGANG
Telefoon; Directie Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015 25594: Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f0.59 p. w.. f2.55 p maand, f7.50 p kwartaal Franco p p f8.— Advert.: 17 ct p m.m Telefoontjes f L5d.
Ook Hawaïi-eilanden geteisterd
joenen tonnen water over uitgestort.
Duizenden inwoners hebben een
toevlucht gezocht op heuveltoppen.
Uit Rabaul, in Australisch Nieuw-
Guinea, wordt gemeld, dat vele in
heemse vissersvaartuigen door de
vloedgolven werden meegesleept.
Elektriciteitskabels braken en er
werd schade veroorzaakt aan een ge
deeltelijk voltooid ziekenhuis nabij
Wewak.
In de haven van Sydney, in Austra
lië, ontstond een draaikolk van meer
De hevige aardbevingen in Chili hebben hun uitwerking over de gehele dan veertig meter diepte, waardoor
Grote Oceaan tot aan de kusten van de Hawaiigroep, Nieuw-Zeeland, Austra- boten op de kant werden geworpen,
lië, Australisch Nieuw-Guinea de Philippijnen, Formosa en Japan doen Een stuk van de kade werd over een
gevoelen. Vloedgolven van een tien meter hoogte, die met een snelheid afstand van zestien meter en een
van ongeveer 650 kilometer per uur kwamen aangeraasd, beukten in de diepte van bijna een meter wegge-
vroege uren van maandagochtend op de Japanse kust, waarbij vooral het slagen.
noorden van het land werd getroffen. In de Philippijnen richtten de
De eerste vloedgolven sloegen maandag nog vóór het aanbreken van de de vloedgolven schade aan op de ten
dag op de Japanse kust, en op dezelfde dag, te middernacht rolden zij nog oosten van het eiland Luzon gelegen
steeds aan. kusteilanden.
Er zijn tot nu toe meer dan achthonderd doden, honderden vermisten en Tenslotte wordt nog uit Taipeh,
minstens 150.000 daklozen. de hoofdstad van het eiland Formosa,
Tokio zelf had niet te lijden van dit elementaire geweld. gemeld, dat in de Noord-Formosaan-
Het aantal doden in de groep der Haiwaii-eilanden, ongeveer in het mid- se haven Keeloeng een brug door
den der Grote Oceaan gelegen, is maandag tot 33 gestegen. Er zijn 27 ver- een vloedgolf van zes meter hoogte
misten, en ongeveer tweehonderd gewonden. De schade wordt op een 200 werd getroffen en vernield,
miljoen gulden geschat. I>e vloedgolven hebben aan de
Amerikaanse westkust, tussen het
GROTE VERWOESTINGEN over het strand zagen aankomen, nabij de Mexicaanse grens gelegen
maakten zij rechtsomkeert. San Diego en Crescent City, nabij
Piloten van vliegtuigen, die boven De getroffen Noordjapanse kust, Oregon, voor miljoenen dollars scha-
Onagawa en Sjizoekawa, een gedeel- met zijn pijnbomen, het blauwe zee- de aangericht. Pieren werden wegge-
te van de Noord-Japanse stad Sjio- water en de mooie eilanden er te- slagen en patrouilleboten hadden druk
game, vlogen, hebben gemeld, dat zij genover, heeft reeds miljoenen toe- werk met het in veiligheid brengen
niet anders hebben gezien dan resten risten aangetrokken. Er zijn nu mil- van honderden kleine vaartuigen,
van vissersboten die honderden me
ters ver het land waren opgeworpen,
televisie-antenr es, die nog boven de
puinhopen van vernielde huizen uit
staken en andere tekens der ver
woesting. Er was echter geen spoor
van menselijk of dierlijk leven meer
te bekennen.
In Sjikoezawa werd tweemaal het
waarschuwingssein voor vloedgolven
gegeven, doch de inwoners sloegen
er geen van beide malen acht op.
Toen het waarschuwingssein voor de
derde maal werd gegeven, rolden te
vens
Dodencijfer stijgt
angstwekkend
kaan stromen lava, zwaveldampen
en aswolken, die zich over een groot
gebied verspreiden. In de straten van
San Martin ligt reeds een dikke laag
as. Ook uit Osorno in Chili wordt een
vulkaanuitbarsting gemeld.
Vijfhonderd van de achthonderd De Argentijnse stad Commodore
inwoners van Caleta-Quenle, in de Rivadavia, gelegen op 1500 km ten
w.olfH»vochtenwlïr Chileense provincie Cautin, zijn bij zuidwesten van Buenos Aires aan
honder" de d»°r vloedgolven gevolgde aard- de Atlantische kust, is dinsdag even
don ïmn spa'anders ^eslag^n vissers! bjjta, "L'IarTbevine'T^^en aardSCh°k
boten, in het woedende water voor ïïïlil. arbfer Het aantaI doden 111 chili is !l-
hun leven. ™r «usachtlee vloedgolven achter- middeb tot meer dan i40(p gesteren.
In de plaats Kenennuma waren ff?™ °.v„er hïlrtten VoISens de Jongste berichten zijn
■on^monrn.tn'c mot oiiionfjn eironec merendeel der inwoners beletten vi«prsdnrm>n tussen Valdlvla en
zich op naburige hoogten in veilig
heid te brengen.
De haven Ancud, waar 340 perso-
De vloedgolven tengevolge van de
aardbevingen in Chili hebben ook
Nederlands Nieuw-Guinea bereikt.
Het dorp Enggros, dat tussen de
Humboldtbaai en de baai van Jau-
tefa ligt, werd dinsdag door drie
vloedgolven getroffen. De tweede
golf beschadigde zeven huizen, de
derde verzwolg er zes. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor. Na
de tweede golf werden 150 vrouwen
en kinderen tijdelijk geëvacueerd.
De al zo zwaar door aardschokken
en vloedgolven geteisterde bevolking
van Chili is opgeschrikt door een
nieuwe ramp. Sinds dinsdagavond is
de keten van vulkanen in het zui
delijke deel van de Andes actief.
Ten zuiden van Santiago zou zelfs
een nieuwe vulkaan zijn ontstaan.
Uit het gebied tussen Orsono en
Valdivia ,en zuiden van Concepcion
worden duizenden mensen in allerijl
geëvacueerd. Zeven vulkanen stoten
hier lava en rook uit, de meren zijn
in heftige beroering en nieuwe aard
schokken brengen nog meer onrust
en verwarring.
In Santiago deed zich een vreemd
verschijnsel voor: een snelle daling
van de temperatuur, gepaard gaande
met een verkleuring van de lucht,
die paars werd. Daarop ontstond een
dichte mist, waardoor de reddings
operaties in gevaar kwamen.
Het reddingswerk wordt ook be
moeilijkt door de vele grondver
schuivingen, verzakkingen en ver
nielingen die het getroffen gebied
een heel ander aanschijn hebben ge
geven.
„Atlantische Prijs' voor Hel la Haasse
De Nederlandse schrijfster Hella Haasse en haar uitgever Querido hebben
in de Witte Sociëteit te Scheveningen uit handen van de algemeen secre
taris van de A.T.A. (Atlantic Treaty Associattlon)de heer John Epstein,
de internationale literaire Atlantische prijs ontvangen. Foto v.l.n.r.: De heer
John Epstein, Hella Haasse en mej. Tine van Buul, directrice van de uitge
verij Querido.
Veiligheidsraad-debat
brandweerauto's met gillende sirenes
onderweg, om de inwoners te waar
schuwen, doch toen de brandweer
lieden in het vage licht van de och
tendschemering reusachtige golven nen om het leven zijn gekomen en
er een tweehonderd worden vermist,
werd maandagochtend door verschei
dene vloedgolven getroffen. Voorts
deden zich, om de tien minuten,
alle vissersdorpen tussen Valdivia en
Ancud, over een afstand van meer
dan 300 kilometer verwoest.
NEDERLANDERS IN CHILI
f In het vervolg op het bericht van
nieuwe aardschokken gevoelen. Men gisteren betreffende de ramp in
vreest, dat de stad door nieuwe Chili, deelt het ministerie van bui
vloedgolven zal worden getroffen.
De inwoners verkeren in een wan
hopige positie, zij hebben geen on
derdak en er heerst een tekort aan
In en rondom Loeloeaburg in Bel- levensmiddelen,
gisch Kongo is het dinsdag opnieuw Ook in de provincie Cautin is de
tot bloedige botsingen gekomen tus- positie der overlevenden bijzonder
sen de elkaar bestrijdende Loeloea- hachelijk. Verscheidene dorpen staan
en Baloeastammen. Volgens ut Loe
loeaburg in Brussel ontvangen be-
onder water en de verbindingen zijn
door aardverschuivingen verbroken.
tenlandse zaken mede, dat bericht is
ontvangen dat ook de Nederlandse
kolonie in Concepcion ongedeerd is.
KONINKLIJK BEZOEK AAN
BELGIë.
Naar de Belgische ambasade me-
richten zijn daarbij 18 Kongolezen Aan de op heuveltoppen gevluchte dedeelt zullen koningin Juliana en
om het leven gekomen.
Het waren dit keer de Baloeba, die
een grootscheepse overval deden op
de wijk van de Loeloea in Loeloea
burg. Tweehonderd huizen werden
inwoners kan slechts met hefschroef-
vliegtuigen hulp worden geboden.
prins Bernhard zich a.s. maandag
per vliegtuig naar België begeven
voor het staatsiebezoek, dat zij aan
Van de aardbodem weggevaagd België zullen brengen. Aanvankelijk
was het de bedoeling, dat de reis naar
In Zuid-Chili zijn zeven kleine Brussel per trein zou worden ge
in brand gestoken, waaruit later de havens volledig van de aardbodem maakt, doch er is thans een wijzi-
verkoolde lijken' van tien Loeloea v/eggevaagd. Men verwacht dat het ging in het programma gebracht Het
werden geborgen. Slechts enkele ste- getal der slachtoffers groter zal wor- vliegtuig met de koninklijke gasten
nen huizen bleven in de wijk ge- den naarmate meer, thans afgesne- zal om 10.30 uur op Meisbroek aan-
spaard. Twee Baloea verloren bij de den, plaatsen worden bereikt.
komen. Waarschijnlijk zullen konin-
aanval het leven. Er zijn 25 Kongole- Te San Martin, in de bergketen gin en prins daarna per trein van
zen ernstig gewond in ziekenhuizen van de Andes, op de grens tussen het vliegveld naar het centraal sta-
opgenomen en gevreesd wordt, dat Chili en Argentinië, is een vulkaan tion van Brussel gaan, waar zij dan
het aantal doden nog zal stijgen. tot uitbarsting gekomen. Uit de vul- om 11.00 uur zullen aankomen.
Nieuw Guinea ligt in hun handen
De Russische autoriteiten hebben
gisteren het in Oost-Duitsland gelan
de Amerikaanse transportvliegtuig
aan de Ver. Staten teruggegeven. Al
le negen inzittenden zijn in vrijheid
gesteld. Het toestel zou vandaag in
Wiesbaden aankomen.
Het vliegtuig, een Dakota, werd
vrijdag boven Oostduits grondgebied
door Russische straaljagers tot landen
gedwongen, nadat het toestel uit de
koers was geraakt op een vlucht van
Kopenhagen naar Hamburg.
De bevelhebber van de Amerikaan
se landstrijdkrachten in Europa, ge
neraal Eddlemann, had generaal Ja-
koebowsky, de Sowjet-commandant
in Oost-Duitsland, gevraagd om te
ruggave van het vliegtuig en zijn in
zittenden. De Russische commandant
stemde vrij onverwacht met het
verzoek in.
Communistisch Oost-Duitsland is
geheel buiten de zaak gehouden. Dit
is een klap voor de Oostduitse com
munistenleider Ulbricht, die beweert
het bewind te voeren over eer sou-
vereine staat.
Jakoebowsky heeft tegelijk met de
bekendmaking van de vrijlating aan
de Amerikaanse autoriteiten een nota
overhandigd, waarin wordt geprotes
teerd tegen de vlucht van de Dakota
boven Oost-Duitsland. Jakoebowsky
zegt, dat de Russen optraden om de
grens van Oost-Duitsland, een lid
van het Warschau pact, te bescher
men. Hij zegt ook, dat het vliegtuig
tot landen gedwongen werd, omdat
de bemanning verzoeken tot landen
negeerde. Overigens was de nota vrij
mild van toon.
In de afgelopen paar jaar waren
Amerikanen die in de Oostzöne te
rechtkwamen, steeds door de Russen
aan de Oostduitsers overgedragen.
Steeds werd dan gesteld, dat de Ver.
Staten met het „souvereine" Oost-
Duitsland over de vrijlating dienden
te onderhandelen.
Zuidelijke wind
De Bilt, woensdag 10 uur. Het
K.N.M.I. deelt mede:
Een hoge drukgebied, dat gisteren
nog boven Ierland lag, is in omvang
toegenomen èn verplaatste zich van
nacht naar het Europese vasteland.
Woensdagochtend om zeven uur lag
het middelpunt boven België met een
luchtdruk van meer dan 1030 mb. Het
naderbij komen van het hogedruk-
gebied had tot gevolg, dat de wind
afnam, waardoor 's nachts een aan
zienlijke temperatuurdaling optrad.
Er werden plaatselijk temperaturen
van twee tot drie graden gemeten op
normale waarnemingshoogte. Aan de
grond daalde het kwik hier en daar
tot het vriespunt.
Verwacht wordt, dat het hogedruk-
gebied het komende etmaal naar Po
len en de Balkan zal trekken. Ver
der zal een warmfront, dat bij Ier
land enige regen veroorzaakte, over
de Britse eilanden naderbij komen.
Op Hemelvaartsdag verwachten
we dan een tijdelijke toeneming van
de bewolking, maar geen regen van
betekenis. Verder zal de wind uit zui
delijke tot zuidwestelijke richting
De Australische minister voor de niet-autonome gebieden, ZJE). Paul Haslnck, is dindsdagochtend in Den Haag
met vertegenwoordigers van de Nederlandse regering besprekingen begonnen over Nieuw-Guinese bestuurs- c
kwesties van gemeenschappelijk belang. V.Lnj.: op deze foto: staatssecretaris mr. Bot, minister mr. E. H. Toxo- iets toenemen. De temperaturen bereid
peus, de Australische ambassadeur, minister Kasluck en minister mr. J. M. A. H. Luns, die zijn gasten op
bijzonderheden van de conferentiezaal wijst
ken ongeveer dezelfde waarden als
vandaag.
De Britse afgevaardigde in de Vei
ligheidsraad, sir Pierson Dixon, heeft
dinsdag een beroep gedaan op de
Sowjet-Unie „met ons het zoeken
naar duurzame oplossingen voor de
wereldvraagstukken te hervatten".
De Engelsman sprak op de tweede
dag van het debat over een Russische
resolutie ter veroordeling van de
Verenigde Staten wegens „agressie",
naar aanleiding van Amerikaanse
spionagevluchten boven de Sowjet-
Unie.
Volgens de Britse afgevaardigde
heeft de Russische minister van bui
tenlandse zaken, Gromiko, naar zijn
gevoelen een zeer overdreven beeld
gegeven van de verwikkelingen
voortspruitend uit het vliegtuiginci
dent van 1 mei. Maar de Brit zei
vooral van gevoelen te zijn, dat Gro
miko niet afdoende heeft verklaard,
waarom de Sowjet-regering de top
conferentie op deze kwestie liet
stranden.
„Hoe sterk ool< de gevoelens in de
Sowjet-Unie zijn, die door het vlieg
tuigincident kunnen zijn gewekt, of
tot die hoogte zijn opgezweept, wij
kunnen het er niet mee eens zijn,
dat de Sowjet-Unie gerechtigd was,
een conferentie teniet te doen waar
van zoveel afhing", aldus Pierson
Dixon. Hij vond het verder enigs
zins vreemd, dat de Sowjet-Unie,
„wier omvangrijke activiteit op het
gebied van het verzamelen van ge
heime gegevens welbekend is" een
klacht als de onderhavige bij de Vei
ligheidsraad moest indienen.
En de Spoetniks dan?
De Fransman Armand Berard
deelde me»., dat de Franse delegatie
zich niet kan verenigen met de Rus
sische ontwerp-resolutie. Hij was van
mening, dat de gewraakte spionage
vluchten niet ten doel hadden de ge
vestigde internationale orde te wijzi
gen. Hij wees in dit verband op de
Russische „Spoetniks", die zonder
ophouden over de gebieden van
vreemde landen vliegen. Hij herin
nerde eraan, dat president De Gaulle
ten tijde van de jongste topconfe
rentie in Parijs te kennen had gege
ven, dat een Russische satelliet elke
dag door het Franse luchtruim vloog.
De Franse afgevaardigde zei, dat er
een „duidelijke wanverhouding" was
tussen het incident op 1 mei en de
consequenties, die de Sowjet-Unie
er uit 'getrokken had door de top
conferentie te laten mislukken.
Armand Berard verklaarde voorts,
dat de activiteit van het inwinnen
van geheime inlichtingen in de hui
dige wereldsituatie helaas tot de ge
wone praktijk behoort. „Welk land
zou dus het recht hebben de eerste
steen te werpen?" zo vroeg de Fran
se afgevaardigde, die als zijn mening
uitsprak, dat de door de Sowjet-Unie
vermelde feiten geen agressie zijn in
de zin van het Handvest der Vere
nigde Naties of de geldende -egels
van het internationale recht.
Veiligheidsraad is geen tribunaal
Dr. Mario Amadeo van Argentinië
sprak eveneens als zijn overtuiging
uit, dat uit volkenrechtelijk oogpunt
beschouwd de zaak van de Ameri
kaanse U-2 geen geval van agressie
is. Hij merkte bovendien op, dat de
Veiligheidsraad niet een tribunaal is,
maar een politiek orgaan, dat de ge
beurtenissen moet beoordelen op hun
positieve of negatieve uitwerking op
de ontspanning in de wereld. Naar
zijn mening zou de door de Sowjet-
Unie geëiste veroordeling van de
Verenigde Staten de internationale
spanning verhogen en daarom zou hij
tegen de Russische resolutie stem
men.
De vertegenwoordiger van natio
nalistisch China, zei, dat de Sowjet-
Unie een techniek had geperfectio
neerd, die door Nazi-duitsland reeds
was gebruikt, door zich als slachtof
fer aan de Veiligheidsraad voor te
stellen. Hij merkte op, dat de So
wjet-Unie zich niet beklaagd had
over de Amerikaanse kunstmanen en
omgekeerd. Daarom had „het la
waai", dat de Sowjet-Unie maakte,
niets te betekenen.
De laatste sprajeer van dinsdag, de
Italiaan Edigio Ortona, was van me
ning, dat het incident met het Ame
rikaanse vliegtuig van weinig bete
kenis was sinds de lancering van de
jongste Russische en Amerikaanse
satellieten met hun onbeperkte ob
servatievermogen.
Hierna werd de vergadering van
de raad tot woensdagavond ver
daagd. Men verwacht dat dan de
Russische resolutie in stemming
wordt gebracht.
MORGEN, HEMELVAARTSDAG,
ZAL „DE LEIDSE COURANT" NIET
VERSCHIJNEN.
DIRECTIE.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van woensdagavond tot
donderdagavond Opgemaakt te
1115 uur).
IETS WARMER
Veranderlijke bewolking en op
de meeste plaatsen droog weer.
Zwakke tot matige wind uit zui
delijke richtingen. Iets hogere
temperaturen.
26 Mei: zon op 04.32; onder 20.42;
maan op 05.38; onder 21.20.
27 Mei: zon op 04.31; onder 20.44;
maan op 06.20; onder 22.10.
Hoogwaterstanden
26 Mei; vm. 4.01; nam. 4.25.
27 Mei: vm. 4.35; nam. 5.
Het weer in Europa
HELSINKI
zw. bew.
20
10
STOCKHOLM
zwaar bew.
20
8
OSLO
h. bew.
12
4
KOPENHAGEN
h bew.
15
7
ABERDEEN
h. bew.
12
1
LONDEN
zw. bew.
1.°,
7
AMSTERDAM
h. bew.
14
5
BRUSSEL
1. bew.
15
5
LUXEMBURG
onibew.
15
4
PARIJS
1. bew.
18
5
BORDEAUX
motregen
21
16
GRENOBLE
zw. bew.
24
15
NICE
onbew.
20
14
BERLIJN
1. bew.
24
7
FRANKFORT
onbew.
19
2
MUNQHEN
zw. bew.
22
8
ZURICH
zw- bew.
22
10
GENèVE
onbew.
20
8
LOCARNO
onbew.
24
13
WENEN
zw. bew.
21
13
INNSBRUCK
regen
25
11
BELGRADO
onbew.
23
10
ATHENE
1. bew.
30
De gevaarlijkste spion is hij, die
men niet verdenkt.
