S)e CcicbeSoii^atit
DE NAVO-RAAD BLEEF
EVEN NA-KAARTEN
7?°
Eisenhower: Geen reden
tot ontmoediging
Mislukking niet gedramatiseerd
ton-sur-ton
Spionageproces
in Cairo
Oppassen, dat vonken
geen brand veroorzaken"
Hammerskjoeld over
de taak der V.N.
weer i
VRIJDAG 20 MEI 1960
51ste JAARGANG
No. 15020
Directeur J F J M KOENS
Hoofdredacteur* LC J ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACH1 32
DE HEREN GINGEN
NA-AR HUIS
Parijs betaalt de rekening
Telefoon: Directie Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015 25594: Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs 1059 p w„ f255 p maand, f150 p kwartaal Franco p. p f8.Advert.: 17 ct p man Telefoontjes f 150
Nijmegen, oord van droeve herinneringen
De Grote Drie zijn gisteren, na het mislukken van de topconferentie, uit
Parijs vertrokken, ieder naar hun eigen bestemming. President Eisenhower
vertrok naar Lissabon, Chroesjtsjef naar Oost-Berlijn en MacMillan naar
huis. De ministers van buitenlandse zaken (behalve Gromyko, die met
Chroesjtsjef meevloog naar Berlijn) bleven nog even om de permanente
Navo-raad te spreken.
Na de bijeenkomst werd een communiqué uitgegeven, waarin de raad
uiting geeft aan de volledige solidariteit der Navo-landen en goedkeuring
uitspreekt voor de houding die de westelijke Grote Drie op de topconferen
tie hebben aangenomen.
De permanente vertegenwoordigers betreuren, dat de conferentie door
toedoen van premier Chroesjtsjef is mislukt. Zij stemmen in met de ver
klaring der westelijke ministers, dat zij ervan overtuigd blijven, dat de
problemen vreedzaam, door onderhandelingen, moeten worden opgelost
en met hun verklaring dat zij bereid zijn op elk geschikt ogenblik aan
dergelijke onderhandelingen deel te nemen, aldus het communiqué.
lagher het incident met de U-2 tot
kinderspel.
„Liever dan teleurgesteld te zijn,
moeten wij onze riem aantrekken,
het hoofd omhoog houden en allen
wat harder werken voor de grote
zaak van vrede in gerechtigheid en
vrijheid."
ONTVANGST IN WASHINGTON
Eisenhower keert vandaag (vrij
dag) van Lissabon naar Washington
terug. Men hoopt de Amerikaanse
president een grootse ontvangst te
bereiden. De schoolgaande kinderen
van Washington mogen vrijdag eer
der naar huis, de ambtenaren krijgen
gelegenheid om Eisenhower's ont
vangst bij te wonen en in het La-
fayette-park, dat tegenover het Wit
te Huis is gelegen, zullen de inwo
ners van de stad de president wel
kom heten. Men heeft daartoe een
speciaal comité opgericht.
DE KWESTIE VAN DE U-2
Minister Herter bracht op de bij
eenkomst van de raad de kwestie
van de U-2 ter sprake. Hij gaf te
kennen, dat dergelijke vluchten nood
zakelijk zijn om verrassingsaanval
len te voorkomen. President Eisen
hower had een grote concessie tert
behoeve van de vrede gedaan, toen
hij besloot de vluchten te staken.
Volgens welingelichte kringen zei
Herter, dat de vlucht van de U-2
boven Rusland slechts één orm van
spionage is, een terrein waarop de
Russen bijzonder actief warm en nog
zijn.
Hij zei, te geloven, dat Ch 'oesjtsjef
de topconferentie getorpedeerd had,
omdat hij tot de slotsom was geko
men, dat hij er niet in zou slagen
voor hemzelf en degenen in Rusland,
die hem kritiseren, bevredigende re
sultaten te behalen.
Het democratische lid van. het
Huis van afgevaardigden Cornelius
Gallagher heeft donderdag in het
Huis verklaard, dat in oe niet-com-
munistische landen sedert het einde
van de tweede wereldoorlog bijna
honderd Russische spionnen zijn ont
maskerd. Acht van hen hadden tot
het personeel van de Russische am
bassade behoord. Deze lijst van Rus
sische agenten maakt volgens Gal-
Adenauer kreeg gelijk
De „New York Times" weet te
melden, dat de westelijke diploma
ten in Bonn van mening zijn, dat
Adenauer de staatsman is, die van
de debacle in Parijs persoonlijk het
minst te lijden heeft gehad, die de
kanselier eerpaar weken geleden
nog berispten, nemen nu hun woor
den haastig terug, aldus het blad.
Adenauer heeftet topoveneg, waar
op een hele reeks ingewikkelde pro
blemen maar kort besproken wor
den, altijd gewantrouwd. Hij heeft
vaak gezegd, dat de Westelijke Grote
Drie op een topconferentie gedwon
gen zouden kunnen worden te kie
zen tussen een mislukking van het
overleg of geïmproviseerde en ge
vaarlijke concessies, zo schrijft de
„New York Times"..
EISENHOWER IN LISSABON
President Eisenhower heeft don
derdag in Lissabon verklaard, dat
er „geen reden is teleurgesteld of
ontmoedigd te zijn" door het misluk
ken van de topconferentie. „Wij heb
ben dergelijke omstandigheden eer
der gehad toen wij met de Russen
te maken hadden,'' zo zei hij op een
daverende
PinkSter-
verrassing
Dit kwaliteits-overhemd dat goed
blijft, ook na herhaald wassen,
heeft een normale waarde van
13.5a
LIEVER
ONFRAAI!
ÏN DE BETREKKELIJK korte ter-
mijn van twee weken is in de bei
de Kamera van onze Staten-Generaal
drie maal een kwestie aan de orde ge
weest, die vanwege haar nogal pre
caire karakter eigenlijk veel beter
niet in de openbaarheid kan worden
besproken. Bovendien heeft zij door
een wat onhandige manoeuvre van de
parlementair blijkbaar nog onervaren
minister van Defensie, ir S. H. Visser
nog het extra reliëf gekregen, dat de
onwenselijkheid van openbare be
spreking wel bijzonder sterk accen
tueerde.
Het betreft de lang niet nieuwe,
vraag, of Nederland ten aanzien van
de bescherming van Nieuw-Guinea
tegen een eventuele aanvaller (met
veroveringsplannen) bij zijn strijd tot
afweer van de agressor op de for
mele daadwerkelijke steun van bon
genoten (in de eerste plaats uiteraard
van Amerika) zou kunnen rekenen.
Zo ja, dan kan ons land zich uiter
aard moreel en natuurlijk ook terde
ge in feite geruggesteund weten bij
zijn pogingen en maatregelen om de
defensie van Nieuw Guinea te verbe
teren, zoals daartoe op het ogenblik
maatregelen worden uitgewerkt. Het
lijkt voor de hand te liggen, dat de
grote westerse mogendheden, w.o.
zeer waarschijnlijk Australië beslist
geen oorlog n.a.v. een aanval op
Nieuw Guinea zouden wensen, maar
ook geen bezetting van dat gebieds
deel door verdrijving van de Neder
landse bestuurders. Vandaar, dat aan
krachtige verzekeringen, dat aan de
voorlopig nog geldende Nederlandse
souvereiniteit nifet moet worden ge
raakt van veel belang zouden kunnen
worden geacht, zeker als een basis
en ondersteuning van de defensie
maatregelen, die wij onszelf nu ten
koste van toch altijd veel opofferin
gen en uitgaven getroosten, zonder er
zelfzuchtige bedoelingen bij te kun
nen koesteren.
Wat gebeurde nu in de Kamers?
In het debat van de vorige week, dat
door de socialisten was ontketend,
omdat zij zich wilden verzetten tegen
de voorgenomen defensie-versterkin
gen op N. G-, verklaarde minister
Visser desgevraagd enkele malen, dat
Nederland op hulp van derden kan
rekenen bij een eventuele aanval op
aat gebiedsdeel. Toen echter het of
ficiële, doorgaans woordelijk nauw
keurige verslag van die vergadering,
de „Handelingen", verscheen bleek,
dat de bewindsman éénmaal de pas
sage in zijn verklaring had geschrapt,
waar hij „en daarop kunnen reké-
nen" had gezegd. Blijkens enkele
commentaren lokte hij daardoor het
verwijt uit de zekerheid, waarmee de
Nederlandse regering op grond van
desbetreffende toezeggingen bedoelde
hulp verwacht, te hebben willen af
zwakken, omdat die verwachtingen
blijkbaar geen of weinig grond in
serieuze verklaringen zouden hebben.
Minister Visser heeft op bedoelde
commentaren snel geantwoord, dat
het hem slechts om een „stylistische
verfraaiing" te doen is geweest; om
het wegnemen van een overbodig
heid, aangezien hij elders immers
tweemaal wél van een stellige ver
wachting en van „kunnen rekenen op
hulp" had gesproken, welke tekst on
veranderd was blijven staan. Niette
min wilde de Kamer zijn verklaring
niet zo maar aanvaarden. Zij is op dit
punt terecht zeer gevoelig. Wat ge
zegd is, blijft gezegd tenzij het
werkelijk om onbeduidende wijzigin
gen zou gaan en de „Handelingen"
moeten daarvan steeds een volkomen
getrouw spiegelbeeld geven, ook als
het minder „fraai" mocht zijnHet
betrof hier een tè netelig punt om er
een al dan niet fraai woordenspel
omheen te winden en een minister,
die toch al zozeer aan de weg tim
mert en spreekt moet te dien aanzien
uitermate voorzichtig en nauwkeurig
zijn!
Het is daarom goed, dat de oor
spronkelijke tekst door een herdruk
van de aanvankelijke Handelingen
pagina weer tot leven zal worden ge
wekt, al blijft naar ons èevoelen het
grote vraagstuk, waarom het in we
zen gaat, nog altijd kwestieus. En dat,
ondanks een verklaring van minister
Luns deze week in de Eerste Kamer
afgelegd, bij de behandeling van zijn
begroting van „Buitenlandse Zaken",
nadat hem was gevraagd, of wij bij
een eventuele bedreiging van N. G.
op bondgenootschappelijke steun zou
den kunnen rekenen. De minister her
innerde in zijn antwoord in feite
slechts aan een communiqué van ok
tober 1958, dat een gesprek tussen
hem en wijlen minister Dulles weer
gaf en waarin naar zijn zeggen be
doelde bij stands-belofte zou zijn be
doeld. Niemand bij, ons weten echter,
die dat er ooit concreet in heeft ge
lezen en vandaar dan waarschijnlijk
ook, dat minister Luns telkens als
deze aangelegenheid ter sprake komt,
er begrijpelijkerwijs op wijst, dat zij
met grote terughoudendheid dient te
worden besproken. De wenselijkheid
daarvan lijkt zonder enige verklaring
duidelijk. Naar ons gevoelen zullen
de eventuele omstandigheden ginds
eerst bepalen, hoe de internationale
reacties zullen uitpakken.
Blijft het feit, dat minister Visser
dus met zijn ontactische daad deze
zaak een verkeerd reliëf heeft gege
ven. Als hij zijn gesproken zinnen
voortaan niet „fraai" maakt, laten de
„Handelingen" dat dan in vredes
naam maar onfraai, maar juist weer
geven!
HET VREDESVERDRAG MET
OOST-DUITS LAND
Van gezaghebbende Oostduitse zij
de wordt meegedeeld, dat er don
derdagavond in Oost-Berlijn voor
bereidende besprekingen met de
Russen zijn begonnen over de kwes
tie van een vredesverdrag. Volgens
de zegsman verwacht men niet, dat
zal worden getekend voordat de uit
gestelde topconferentie is gehouden.
Franse
viertrapsraket
Het Franse ministerie van defen
sie heeft bekend gemaakt, dat op 5
mei een viertrapsraket is gelanceerd
van het proefstation der Franse ma
rine op het eiland „Ile du Levant"
vlak voor de Franse zuidkust ten
oosten van Toulon.
De raket was ruim 12 meter lang.
De lancering verliep volgens plan en
de eerste tweede trap maakten zich
los op respectievelijk 1500 en 23.000
meter. De raket bereikte een hoogte
van ongeveer 150 km. De derde trap
maakte zich bijx de daling, op 45 km.
hoogte, los. De vierde trap kreeg toen
een snelheid van 8000 km. per uur
op een hoogte van ongeveer 25.000
meter.
De Nederlander Meewis Gouds
waard, die met anderen in Cairo te
rechtstaat op beschuldiging van spio
nage voor Israel, heeft donderdag
erkend, dat de foto's en geheime rap
porten over kustversterkingen, die
in zijn huis in beslag waren geno
men, van hem waren.
De Italiaanse beklaagde Fernando
Pacciolla ontkende te hebbën be
kend, dat overeengekomen was voor
1.000 dollars per maand Egyptische
militaire geheimen te verstrekken.
Hij zei, dat zijn verklaring mogelijk Een groep van ruim honderd Canadese militiaren heeft donderdag de ge-
verkeerd was vertaald. sneuvelde Canadezen en Nederlanders herdacht. Des ochtends plaatsten de
De behandeling van de zaak werd militairen een krans aan de voet van het bevrijdingsmonument aan de
tot zaterdag geschorst. Waalbrug, waar in 1944 zo fel gevochten is.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Thans deze SUPERKWALITEIT1
N0-IR0N en SANF0R-
OVERHEMDEN met spreidboord
en ingenaaid boordbalein,
voor de verbijsterend'
lage prijs van
LEIDEN:
Haarlemmerstraat 25
ROTTERDAM: Korte Hoogstraat 11 Meent
hk. Goudseslngel Katendr. Lagedijk hk.ft
Dorpsweg 9 West-Kruiskade 35. T
De Mongabarra
geeft het niet op
De kapitein van 't Zweedse vracht
schip „Mongabarra" welk schip gis
termorgen op vier mijl ten noorden
van het Duitse waddeneiland Juist
aan de grond werd gezet na een aan
varing met de Britse tanker „British
Workman", heeft 's middags gerap
porteerd aan zijn „Rederi de Trans-
Atalantic" te Gothenburg, dat er
thans weer elf man aan boord ver
blijven.
Twee Westduitse reddingsboten
zijn in de nabijheid om de beman
ning er eventueel af te halen. De
Mongabarra ligt met het voorschip
onder water en rust met de voorpiek
op de zeebodem. De zee is op deze
plaats 14 meter diep. De rui
men 1, 2 en 3 van de Mongabarra
staan onder water. Na de aanvaring
de Mongabarra werd geramd ter
hoogte van ruim 2 hebben deze
ruimen zich snel met water gevuld.
Tot de helft van het luik boven ruim
3 staat water. De kleine Duitse kust-
tanker Nicolai, die 's nachts een
sloep met 17 opvarenden van de
Mongabarra oppikte en deze later
overgaf aan een Duitse reddingsboot,
ligt thans langszij het Zweedse schip.
De tanker pompt olie uit enige tanks
van de Mongabarra om 't gestrandde
schip enigszins te lichten. Volgens
de kapitein hebben het achterschip,
ruim 4 en de machinekamer nog geen
De secretaris-generaal van de V.N.,
Hammarskjoeld, heeft op een pers
conferentie gezegd, te hopen dat alle
leden-landen, grote en kleine, de mo
gelijkheden die de V.N. bieden, zul
len gebruiken om een nederlaag die
ons lange tijd zou kunnen verlam
men te voorkomen.
De vraagstukken, die op de top
conferentie hadden moeten worden
behandeld, maken nieuwe initiatie
ven noodzakelijk om te proberen tot
een oplossing te komen en deze ini
tiatieven zouden door de gebeurte
nissen van de afgelopen dagen niet
moeten worden vergiftigd.
Hij zei. dat de verantwoordelijk
heden van de V.N. door de ontmoe
digende ervaringen van de laatste
tijd zijn toegenomen. Deze organi
satie biedt alle noodzakelijke moge
lijkheden van openlijke en geheime
diplomatie. De secretaris-generaal
zei, dat hij van zijn kant bereid is op
eigen initiatief te handelen als hij
van oordeel is dat dit nuttig kan zijn.
Op vragen antwoordde hij, niet bij
zonder ongerust te zijn over de toe
stand, maar dat, algemeen gespro
ken, de mogelijkheid om incidenten
te zien eindigen in een conflict, in
tijd van crisis groter is dan wanneer
het internationale klimaat gunstig is.
„Men moet alles doen om inciden
ten te vermijdèn, maar men moet
vooral proberen een situatie te
scheppen, waarin de vonken geen
brand veroorzaken".
Voorts merkte hij op, dat hij tegen
26 juli in Pretoria zal zijn „in de
hoop nuttige en constructieve be
sprekingen te voeren met de Zuid-
Afrikaanse leiders". Hij zei echter,
dat de huidige crisis op zijn pro
gramma voorrang heeft en dat hij,
indien nodig, zijn schema zou wijzi
gen.
OPZIENBARENDE VONDST.
(Geldig van vrijdagavond tot
zaterdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
GEMATIGDE TEMPERATUREN
Plaatselijk enkele opklaringen
en slechts een enkele verspreid
voorkomende bui. Zwakke wind
met vannacht hier en daar mist.
Gematigde temperaturen.
Een boer, die zijn velden bij het
dorp Afigim op de westelijke oever
van de Jordaan met een bulldozer
bewerkte, heeft voorwerpen gevon
den, die dateren van de begintijd der
mensheid, zo heeft de Hebreeuwse 1
universiteit van Jeruzalem donderdag HOOCTWaterStanuCn
meegedeeld. Een expeditie heeft later
vastgesteld, dat de voorwerpen be
horen tot het vroegste stenen tijd
perk, dat circa een half miljoen ja- n l f?
ren geleden gesitueerd wordt. Men Met WeeF 111 tLUFODd
heeft onder meer twee stukken van
een menselijke schedel en een snij
tand, de fossiele resten van zoogdie
ren en stenen gebruiksvoorwerpen
gevonden.
21 Mei: zon op 04.38; onder
maan op 03.12; onder 16,11
21 Mei: vm. 12.38; nam.
water gemaakt. De kans dat dit zal
gebeuren is ook klein, zolang het
waterdichte schot tussen ruim 3 en
de machinekamer intact blijft.
Voor de berging van de 5.029 ton
metende Mongabarra heeft de
Zweedse rederij Nederlanders in de
arm genomen. De berging werd van
middag op basis van „Lloyds open-
form" „no cure, no pay" opgedragen
aan de IJmuidense sleepvaartmaat-
schappij n.v. Bureau Wijsmuller, die
reeds donderdagmorgen de zeesleep
boot „Simson" naar zee had gestuurd.
Als tweede zeesleper vertrok de
„Stentor" naar de Mongabarra. Beide
zeeslepers hebben zware transporta
bele bergingspompen en ander ber
gingsmateriaal aanboord. De eerste
sleepboot arriveerde in de loop van
de avond bij de Mongabarra.
KARDINAAL TARDINI
Kardinaal Tardini, statassecretaris
van de Paus, is van villa Nazareth,
het weeshuis aan de buitenkant van
Rome, waar hij sinds 8 mei met ziek.
teverlof verbleef, naar het Vatikaan
teruggekeerd. Gistermorgen bracht
hij allereerst een bezoek aan de Paus
en heeft daarna zijn werkzaamheden
hervat
rijwielen
Locomotief B.S.A. Juncker
Burco New Hudson
Reeds vanaf 137.50
Rijwielhandel „Noordeinde"
G. v. DAM
Noordeinde 11, Leiden, tel. 20964
Adverteotie)
Rustig
weer
Een oude depressie boven Frank
rijk, die de afgelopen dagen op tal
van plaatsen in West-Europa aan
zienlijke hoeveelheden regen heeft
gebracht, vult op.
De regenkansen in ons land wor
den in verband daarmee weer kleiner.
Het weer behoudt een rustig karak
ter, waarbij enkele opklaringen mo
gelijk zijn. De temperaturen blyven
gematigd.
Nabij IJsland ontwikkelt zich een
actieve depressie, die zich in de rich
ting van de Britse eilanden zal ver
plaatsen. De depressie wordt gevolgd
door een krachtig gebied van hoge
luchtdruk. Beide luchtdruksystemen
zijn morgen van geen belang voor het
weer in Nederland.
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
temp.
gisteren
weer max. min.
HELSINKI licht bew. 21 7
STOCKHOLM geheel bek. 19 7
OSLO licht bewolkt 22 11
KOPENHAGEN onbewolkt 18 9
ABERDEEN geheel bew. 11 7
LONDEN regen 13 8
AMSTERDAM geheel bew. 16 10
BRUSSEL regen 18 11
LUXEMBURG regen 19 9
PARIJS zwaar bewolkt 21 12
BORDEAUX regen 17 12
GRENOBLE regen 24 11
NICE zwaar bewolkt 21 11
BERLIJN zwaar bewolkt 18 12
FRANKFORT half bewolkt 18 6
MüNCHEN regen 17 8
ZüRICH zwaar bew. 18 10
GENèVE zwaar bew. 22 10
LOCARNO zwaar bew. 18 9
WENEN licht bewolkt 30 14
INNSBRUCK zwaar bew. 26 9
BELGRADO zwaar bew. 32 19
ROME zwaar bewolkt 30 18
AJACCIO zwaar bewolkt 22 11
MADRID licht bewolkt X 8
MALLORCA onbewolkt 24 12
LISSABON 19 11
Korreltje
In de bang, diepe uren van het le
ven, wordt de ziel het best gevormd.
Prof. R. Casimir.
