Van het meest-bekritiseerde examen in
Nederland hangen mensenlevens af
En je kan het
over drie weken
weer proberen
Veertig procent van alle candidaten voor
het rijbewijs slaagt al de eerste keer
Mars
Steiger brak
zes schilders gewond
"SI -*«
ZATERDAG 26 MAART 1960
DE LETDSE COURANT
PAGINA 4
De heer Plomp in een karakteristieke
houding: „Hoe bedoelt u dat pre
cies?" Van half negen tot vijf duren
de examens in het Witte Huis.
„U bent dus Johannes Jacobus Jansen en u komt voor een volledig rij
vaardigheidsbewijs?" Jansen kan niet anders doen dan deemoedig knikken
en zeggen, dat hij inderdaad voor het bewijs komt, waarvan hij hoopt, dat
de hemel van de rijvreugd zich voor hem zal openen.
Daar is al een hele historie aan voorafgegaan. Zorgvuldig voorgelicht
door zijn rij-instructeur, die hem er op gewezen heeft, dat je DIT vooral
NIET moet doen bij de examinator en DAT juist wel; dat je geen al te roe
keloze indruk moet maken, maar ook niet te véél alsof je op eieren rijdt,
stapt hij over de drempel.
De Stichting Centraal Bureau voor de afgifte van rijvaardigheids-bewij-
zen heeft vaste krachten in dienst, die de gehele dag niet anders doen dan
examens voor rijbewijs af te nemen. Voor Leiden en omgeving zijn er twee,
n.l. de heren G. Plomp en J. H. Möhlman. Zij zijn de twee BOEMANNEN,
de SCHRIK van de aspirant-rijbewijsbezitters, die met loden banden en
vrees in het hart naar het Witte Huis in Oegstgeest gereden komen om
zich op hun rijvaardigheid en kennis van de verkeersregels te laten testen.
Als „boemannen" zien ze er overigens niet uit. Men moet ook goed be
grijpen, dat zij alleen, die indruk maken op de examinandi en vooral dan
op degenen, die zich nog niet zo heel zeker van hun zaak voelen.
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••I belang van zichzelf en anderen schrif
telijk te horen krijgt, dat hij nog niet
zo ver is, dat hij het nog eens een
keertje over moet doen.
Maar het is juist de ontevredenheid
van de afgewezenen, die het fabeltje
in de wereld roept, dat je toch eerst
een keer afgewezen moet worden, of
liefst een paar maal, voor je dat pa
piertje krijgt. De cijfers zijn an
ders. Zij fantaseren bovendien
- - we spreken nu uit eigen erva-
Plomp. Want we waren uitgenodigd T-mg en halen niet de woorden aan
om enige examens by te wonen. van een adviseur in vaste dienst
Maar tegen het woord „slachtoffer" bepaalde antipatieën en zwartgallig-
maakt hij al direct bezwaar. heden bij degene, die voor het advies
,Als u over „slachtoffer" spreekt: verantwoordelijk is. De adviseurs
zó voelen wij ons dikwijls als we in doa5 hun P^cht» ?a?r zïJ £en met
de wagen van een candidaat zitten, ™lde rechtvaardigheid. Een voor
die er blijk van geeft, dat hij zijn beeld: de candidaat blijft vry lang
zaakjes nog niet geheel onder de knie achter een leswagen ryden, haalt niet
heeft. Je kan het wel eens benauwd V1» terwyl hij zich toch eigenlyk by
hebben en blij zijn, dat de rit zich Je gang van het verkeer moet aanslui-
zonder ongelukken heeft afgespeeld." *en-
En dat het met het boeman-zijn
E? na erdee ^ex amen* rit ten In "sS
mige gevïïfen Sen wT te w^". dat "el goed vinden. De candidaten
zdoa^ertdloont «eT* MaarTanteh—n
zon vaart loopt het met. je en .J achtereen
„De candidaat maakte toch wel een dit werk doet, elite dag van half ne-
veilige indruk. Ik geloof wel, dat ik gen tot vijf uur namiddag krijg je
die op het verkeer kan loslaten", is zoveel routine, dat je het wel ont-
het bescheid van de heer Plomp. houdt. En als de candidaat erg veel
Overigens bepaalt hij de uitslag niet fouten maakt heeft het weinig zin
uit zijn blote hoofd en op grond van meer ze nog te onthouden, want dan
algemene indrukken. Het centraal js hij nu eenmaal toch al gezakt.
bureau voor uitgifte van rijvaardig- Elke rit, die twintig minuten op ^tst de «IminYtor zich'naast" de werden gewond ZU zijn naar het zie-
heidsbewyzen heeft hiervoor een se- de kop af duurt, begint met een „wil candidaat en spreekt hii een zin uit gewona. z,yzyn naar
rie maatstaven opgesteld, die de can- u even met mij meelopen en op het die ais cen formule klinkt Het komt kenhuls overgebracht,
didaten in het algemeen een rede- nummerbord van die wagen daar kfj- erop neer dat de bestuurder zich aan
J-' ken". het tempo van het overige verkeer De zes s,ch;lder3 waren wertamm
l- 8 op een werkvloer van ongeveer twin-
I BETER GEKWELDE
I DAN UITGETELDE JAN
„Verwacht u een slachtoffer?" vroe
gen we dezer dagen aan de heer
Meneer, wat doet u
me nu toch aan!
Bespiegelingen over
hei rij-papieriie
„Als iemand ten onrechte voor het
examen boekhouden zakt is dat
jammer. Maar als diezelfde meneer
ten onrechte slaagt voor het ry-
vaardigbeids-examen, wordt hy op
honderdduizend medeweggebruikers
losgelaten". Dit zegt ons de directeur
van het Centraal Bureau voor de af
gifte van Ryvaardigheidsbewijzen
de heer H. W. M. Westerlaken, die
nu tien Jaar directeur is en er voor
uitkomt, dat zyn stichting een van
de meest bekritiseerde in Neder
land is.
„Onlangs gebeurde het me nog",
zei hy, „dat iemand me opbelde:
meneer, wat hebt u me nu aange
daan"
„Ik ben me niets bewust".
„U heeft me laten zakken en na
zou ik juist naar het buitenland
gaan met myn vrouw en kinderen.
De kamers zyn ai besproken en de
reis is uitgestippeld".
„Maar hoe ging n dan in andere
Jaren?" „Met de trein". Gaat n dan
nn ook zo, dan loopt o geen gevaar
met uw hele familie in het ravyn
te storten, dat is zo leuk niet.
Zo krygt men dageiyks telefoon
tjes op het CBR, maar de directeur
en zijn assistenten zyn er al aan ge
wend.
De stichting is niet zo maar
een stichting, doch door de drie
verkeersbonden ANWB, KNAC en
KNMV opgericht op uitnodiging
van de minister, die hen gemachtigd
heeft. In het bestnnr zitten niet al
leen vertegenwoordigers van ge
noemde bonden, maar ook van de
werkgevers- en werknemersbonden
van het wegvervoer.
Dit geeft toch wel een hechte ba
sis. Het bestuur is breed samenge
steld. Elk Jaar wordt het getal men
sen dat een rybewys wil hebben
groter, in de afgelopen maanden
van dit jaar waren het er al weer
12000 meer dan vorig jaar.
„De candidaten die we krygen
hebben altyd haast".
„Ze moeten volgende week naar
het buitenland, of zij moeten met
vacantie en dan moet dat examen
ook nog even gauw gehaald wor
den".
Als men dan weet, dat altyd nog
40 procent van alle candidaten in
Nederland vóór het rybewys de
eerste keer de beste slaagt en dat
dit percentage nog altyd het hoog
ste is van alle examens die in Ne
derland afgenomen worden, vraagt
men zich af, waarom Juist deze
stichting zo aan kritiek bloot staat.
Om ons van de plaatseiyke toe
stand op de hoogte te stellen, maak
ten we enige ritten mee met de ad
viseur van de stichting, de heer
Plomp. Hierover gaat nevenstaande
reportage.
De naam van de candidaat is ver-
zonnen.
een moeder met Pietje, die nog juist
wil oversteken, en waarbij de man
afvraagt of hij even op de toeter zal
drukken of niet. Nadat hij als opoe
met-de-kinderwagen door de bocht is
gegaan biedt de Rijnsburgerweg zich
aan als een weg met vele kruisen
voor de beginneling. En wat denkt u
van het Leiden, dat zich direct na de
Rijnsburgersingel aan hem ontvouwt.
Kan men 'n idealer straatjes-stad be
denken voor zenuwachtige candida
ten, iie bijvoorbeeld (we hebben dit
meegemaakt) in paniek linksaf de
Apothekersdijk. oprijden, terwijl de
examinator naar niets gebaarde en er
niet één zei.
Dan krijgt men een gesprek in deze
geest:
„Ik dacht toch duidelyk dat u zei,
naa - links".
Examinator: „Ik zei niks".
,Maar u zei toch links".
Examinator: „Rijdt u nu maar rus
tig door maar luistert u wel duidelijk
naar de aanwijzingen; als ik niets
zeg, rijdt u rechtuit.
In de kring der examinatoren niffc al te druk punt, naast een auto, „Stapt u maar in". Het begin van de
(vaste adviseurs is een beter woord) waar de candidaat dicht achter moet rijtest tegenover restaurant Het Witte
bestaat hierover een anecdote. N.l. parkeren. Dat zijn spannende momen- Huis te Oegstgeest. Jaarlijks gaan er
van de adviseur, die dat ook betoogd ten- Ook voor de verslaggever, die al- zo ruim tweehonderdduizend mensen
had en vergat „linksom" te zeggen, laen maar mag kijken en luisteren, op voor het rij-examen. Elke maand
toen men een gracht naderde. maar die toch intens met de candi- zijn er weer meer. Geen wonder dat
Omstanders hebben hem op het dro- daat meeleeft,
ge moeten helpen,
tijdige benoeming van kundige advi-
Wij mensen hebben nu eenmaal de seurs het C.S.R Is.
Bij elke rijproef behoort ook het n<£smg de kant van de »on" Courant
achteruit rijden. De adviseur pleegt schuld te kiezen,
hiertoe het bevel te geven op een
Daarom leggen we ons ook hele-
ledereen vindt
altijd even lekker
maal plat op de achterbank om toch
vooral niets van het uitzicht naar
achter weg te nemen. In onze kajuit
wachten we op de plof van de band
op de stoeprand, die dan ook onher
roepelijk komt. Maar sportief krygt
de candidaat nog een tweede kans
aan het eind van de rit en dan voor
al omdat hij by het achteruit rij
den niet voldoende let op de tegen
liggers.
„Een spatbordie uitdeuken is duur",
zegt de heer Plomp.
Aan het eind van de rit ligt het
Witte Huis weer lokkend in de verte,
waar overigens een tweede kwelling
begint, de theorie, die zeei dikwijls
maar stiefmoederlijk behandeld blykt
te zijn.
Met theorie kan je rare dingen
meemaken.
We zitten erbij, als de volgende
dialoog zich ontwikkeld:
Vraag: Hoe kan je zien dat een
voertuig een bromfiets is.
Antwoord: Omdat ie voorrang
geeft.
Vraag: Hoe kan je zien, dat je op
een voorrangsweg rijdt.
Antwoord: omdat niemand stopt als
er verkeer van opzij komt.
Kijk, op zulke momenten lijkt het
vak van adviseur je toch niet zo
aanlokkelijk, bepaald vermoeiend
zelfs.
Maar de heer Plomp verliest zijn
humeur niet. Als hij voor de vijfde
keer met een tramvraagje bot heeft
gevangen: zegt hij, je theorie nog eens
nakijken hoor, dat hoort er ook bij.
En dan te weten, dat het gemid
deld nog géén twee keer is dat lief
hebbers voor het paüiertie examen
moeten doen voor zti het omstreden
kleinood in hun bezit hebben.
En dat met een aantal van 210.000
candidaten per jaar!
Bij de aluminiumfabriek in Utrecht
is gisteravond omstreeks tien nor een
linker, dan de rechter". Vervolgens aan het werk waren. Zes personen
lijke kans geven, dat zij volgens ob
jectieve normen beoordeeld worden. Dat is een ogentest. Mocht de can- moet aanpassen. .- -
De heer Plomp verklaart het: be- didaat wat al te kippig op het num- tig vierkante meter, die op een hoog-
drevenheid wordt gevraagd in: 1. be- merbord moeten kruipen, dan zal hy We ryden de Endegeesterlaan uit; te van acht meter in een machinehal
handeling van het mechanisme; een bril moeten aanvragen. daar vallen weinig fouten te maken, van de fabriek was aangebracht. Plot-
2. het rijden dus niet onnodig maar de eerste voetangel staat al op- seling brak een der verbindingsbal-
langzaam of roekeloos- gesteld in de vorm van een bord met ken onder de werkvloer en met don-
*3 toepassing van dé verkeersvoor- „stop". Het optreden van een agent derend geraas stortte het houten ge
schriften in de practijk; Een andere vaste adviseur in dienst vereenvoudigt het, want er bestaat vaarte naar beneden. De schilders vie-
4. bijzondere verrichtingen, zo- van het C.B.R. is de heer Möhlmann geen twyfel aan zyn bedoelingen, die len over elkaar heen op de pond en
als achteruit rijden, keren, etc. evenals de heer Plomp gevormd hy met de hand kenbaar maakt. Maar werden gedeeltelijk overgoten door
- tochals candidaat moet je aan enkele grote potten aluminiumverf.
Vn.r _llr jpr nndprHpJpn van dit en doorkneed in de verkeerspolitie, tochals candidaat moet je aan groie poiien aiuminiumven
Voor elk der onderdelen van d t Daarnaast ziin er nog drie adviseurs, zoveel dingen tegelijk denken, en de Zij liepen hierbij veel arm- en been
gedeelte van het examen, kan de s j.x u_-r>Q nnr»
candidaat volgens een puntensys-
teem de kwalificaties „goed", „matig" "caten.
of „slecht" ontvangen. Eén onderdeel
van de vijf mag matig zyn „Twee
maal „matig" betekent: gezakt voor
dit deel van het examen, éénmaal
„slecht" ook.
Daarna moet de patiënt in het theo
retisch gedeelte er blijk van geven
dat hij op de hoogte is:
1. Van de kennis der verkeers-
voorschriften.
2.Van de verkeerstekens.
Ook hier geldt weer: éénmaal „ma
tig" mag.
/"\VER HET GEHEEL mag een can-
didaat dus tweemaal „matig" in
beide onderdelen behalen om tóch
zijn rij bewijs te kunnen ontvangen.
Het is dus niet zo, zoals men dat van
gezakte candidaten wel hoort, dat één
keer een fout maken al betekent, dat
je gezakt ben.
In wezen betekent het ryvaardig-
digheidsbewijs, en het examen dat
men moet afleggen een bescherming
van de maatschappij, die door de
maatschappij zelf wordt opgelegd. En
daarom zou een candidaat het niet
zó erg moeten vinden, dat hy in het
die dit werk als nevenfunctie ver- mensen weten niet dat hier een ar- fracturen op. De G.G.D. was spoedig
me bestuurder zich zit te pijnigen om ter plaatse en verleende samen met
de bedrijfsarts de eerste hulp. De
slachtoffers werden vervoerd naar het
academisch ziekenhuis. De politie
heeft een onderzoek ingesteld naar
de oorzaak, doch kon vannacht hier
over nog niets concreets meedelen.
100-JARIGE IN ERMELO.
Gisteren heeft de weduwe Van
KampenWoldendorp te Ermelo haar
100ste verjaardig gevierd. Ze mocht
deze dag nog in redelijke welstand
doormaken. Namens het gemeentebe
stuur van Ermelo kwam de loco-bur
gemeester, wethouder G. van Ernst,
met wethouder C. Dooijewaard haar
gelukwensen.
De veiling van de beroemde
kunstcollectie Dreesmann bij Frederik
Muller en Co. te Amsterdam heeft
totaal 4.323.410 opgebracht. Zy heeft
vier dagen geduurd en er kwamen 706
nummers onder de hamer Vrijdag
middag kocht het stedelijk museum Met de nieuwe Douglas DC-8 „Dr Albert Plesman" arriveerde op Schiphol
te Amsterdam nog voor 33 mille een o.m. Donald VV. Douglas, president van de Douglas vliegtuigenfabriek en
grote staande gangklok. zijn echtgenote, die wij hier (op de voorgrond) het toestel zien verlaten.
