S)e CöidóeSoii^atit
Adenauer wil volksstemming
in West Berlijn
Oost en West vinden eikaars
plannen niet realistisch
Lourmais trotseerde
de Lorelei
Peking boos op
Djakarta
Kardinaal Alfrink
naar Rome
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACH1 32
DONDERDAG 17 MAART 1960
51ste JAARGANG No. 14967
Telefoon. Directie. Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015. 25594: Advertenties 20826 Giro 103003. Abonnementsprijs 10.59 p. w., f2.55 p. maand, 17.50 p. kwartaal. Franco p. p. f8Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50.
Handhaving siaius quo
Bondskanselier Adenauer heeft
woensdag in Washington in een rede
voor leden van de Amerikaanse pers
vereniging gepleit voor een volks
stemming in West-Berlijn vóór de ko
mende topconferentie om te kunnen
vaststellen of de bevolking van dit
stadsdeel handhaving van de status
quo wil of wijziging van het bezet
tingsstatuut.
Hij achtte het wenselijk, dat de
drie westelijke mogendheden, die in
West-Berlijn troepen hebben, een der
gelijke volksstemming organiseren.
Adenauer, die vasthield aan het
recht op zelfbeschikking van de
Westberlijnse bevolking, zei- er niet
aan te twijfelen, dat de uitslag van
de volksstemming zal zijn: handha
ving van de status quo.
ACHTERDOCHT
pENèVE IS WEER EENS de plaats,
waar de afgevaardigden van
verschillende volken Oost en West
zegt men gemakshalve bijeen zit
ten en praten over de beste manier
om tot ontwapening te komen.
„Reken maar op een jaartje" zeg
gen ze in Genève, maar als men af
gaat op de ervaringen van de laatste
halve eeuw, is men geneigd te den
ken: „Reken maar tot St. Jóttemis".
Eigenlijk moest het zo eenvoudig
zijn: wie wil er nu nog oorlog? Maar
in feite is het, zoals Chroesjtsjef zei,
een eeuwenoude droom van de
0 mensheid, dat men nog eens
zonder angst voor overvallen
en dus ongewapend zou kunnen
leven. Moet dat altijd een droom
beeld, een illusie blijven? De oorzaak
dat men nog altijd tot de tanden ge
wapend tegenover elkaar staat, is
het wantrouwen,, dat men koestert
tegenover eikaars bedoelingen en
plannen.
Het is gemakkelijk om te zeggen:
„Laten we eenvoudig de legers naar
huis sturen en alle atoombommen en
raketten vernietigen", maar tussen
doen en zeggen ligt een hele afstand.
Men wil wederzijds ook de zeker
heid, dat er gedaan wordt wat be
loofd is. Met andere woorden: men
wil controle op de ontwapening.
Maar dan begint Rusland bedenkin
gen te maken, omdat het vreest, dat
met name de Amerikanen deze con
trole alleen maar wensen om achter
de Russische economische geheimen
te komen. Moskou wil geen pottekij-
kers, dat is het gehele probleem tot
z'n eenvoudigste proporties terugge
bracht. En waarom wil het geen
pottekijkers? Omdat het in elk geval
Volgens Adenauer zou aanvaarding
door het Westen van de Russische
eis tot verandering van de status van
West-Berlijn een enorm prestigever
lies voor het Westen tengevolge
hebben.
Hij legde er voorts nogmaals de na
druk op, dat het vraagstuk van de
ontwapening onder toezicht de toets
steen voor de komende topconferen
tie tussen Oost en West zal zijn, om
dat de regering van het grootste deel
van de overige politieke kwesties,
waaronder de kwestie-Berlijn en het
Duitse vraagstuk, volgens hem af
hangt van dit vraagstuk.
Adenauer zei, dat het resultaat van
de volkss miming handhaving van de
status quo het "Westen sterker zal
maken. Het Westen kan dan Chroesjt
sjef op de topconferentie erop wij
zen, dat de mensen, die direct be
trokken zijn bij de toekomst van
West-Berlijn, Ohroesjtsjefs eis tot
wijziging van hun status volledig ver
werpen.
Adenauer zei tot slot niet te ge
loven, dat de Sowjet-Unie een oorlog
zal beginnen, als de westelijke mo
gendheden pogingen om hun de toe
gang tot Berlijn te beletten, de kop
zouden indrukken.
TWIJFELACHTIG.
Sommige diplomatieke waarnemers
in Washington hebben er al hun twij
fel over uitgesporken of Adenauers
suggestie wel in goede aarde zal val
len bij de V.S., Engeland en Frank
rijk, want een dergelijke volksstem
ming vormt nu niet bepaald een gun
stige inleiding op de topconferentie.
In diplomatieke kringen meent
men voorts, dat er een soort van stil
zwijgende overeenkomst tussen Oost
en West bestaat om niets te doen wat
de kansen op succesvol overleg kan
verkleinen. Men wees er in Washing
ton op, dat de uitslag van de stem
ming handhaving van de status
quo in de eerste plaats Adenauer
de economische strijd vreedzame
concurrentie noemt men dat wil
voortzetten. In het Westen ligt de
economische concurrentie meer op
het vlak van het particuliere be
drijfsleven, maar in het communis
tische stelsel is het staatstaak. Even
als de bewapening staatszaak is. De
Russen strijden voor de wereldrevo
lutie, hetzij met de wapens, hetzij
met economische middelen. Thans
zijn de wapens minder geëigende
strijdmiddelen gebleken, daarom
stapt men nu maar liever over op
economische strijdmiddelen.
Maar een strijd blijft het; een
strijd tussen twee systemen. Vandaar
dat men zo moeizaam tot elkander
komt en de achterdocht blijft be
staan.
in zijn overtuiging zou sterken, dat
handhaving van de huidige status
van West-Berlijn het gunstigste re
sultaat van het topoverleg zou zijn,
voor zover dit betrekking heeft op
de kwestie-Berlijn.
De drie westelijke bezettingsmo-
gendheden weten allang, dat de over
grote meerderheid van de Westber-
lijners niets moet weten van Chroesjt-
sjefs „vrije stad".
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken noemde het voorstel van
Adenauer voor een volksstemming
„zeer interessant". De Amerikaanse
regering neemt aan dat het idee van
de bondskanselier te berde zal wor
den gebracht tijdens de huidige be
sprekingen ter voorbereiding van de
topconferentie.
Indien dit geschiedt zal het voor
stel even zorgvuldig worden overwo
gen als andere, aldus de woordvoer
der, die niet twijfelde aan de uitslag
van een volksstemming.
Drie vrouwen vermoord
In een groot staatspark bij Ottawa
in de Amerikaanse staat Illinois zijn
woensdag, de lijken gevonden van
drie vermoorde vrouwen van mid
delbare leeftijd.
De vrouwen, die gehuwd waren
met vooraanstaande zakenlieden uit
Chicago, waren sedert maandag ver
mist. Op die dag gingen zij met een
auto naar het park voor een voet
tocht. Van deze voettocht zijn zij
niet teruggekeerd.
Een commissaris van politie heeft
meegedeeld dat de vrouwen zijn
doodgeslagen.
De lijken zijn gevonden door een
groep jongens uit een kamp in de
omgeving.
Wild verkoos een veilig onderdak
33
Prins Bernhard ontsluit ienioonsielling
Russisch plan
nader omlijnd
De Sowjet-Unie heeft woensdag op
de ontwapeningsconferentie te Ge
nève het westelijke ontwapeningsplan
onuitvoerbaar genoemd, omdat er
geen termijnen in zijn vervat en is
met een tegenvoorstel gekomen met
het plan tot invoeren van een alge
hele ontwapening in vier jaar tijds.
In diplomatieke kringen te Genève
zei men, dat de Russische voorstellen
niet realistisch zijn.
De Rus Zorin heeft het Russische
ontwapeningsvoorstel van de afge
lopen herfst nader omlijnd. Dit plan
kent drie stadia: een periode van één
tot anderhalf jaar, waarin de Ver
enigde Staten, de Sowjet-Unie en
China hun strijdkrachten beperken
tot 1.700.000 man en Groot-Brittan-
nië en Frankrijk tot 650.000 man en
waarin een organisatie voor inspec
tie wordt gevormd; een tweede pe
riode van anderhalf tot twee jaar,
waarin de overblijvende strijdkrach
ten worden ontbonden en de steun
punten in het buitenland worden
ontmanteld en tenslotte een periode
van één jaar, waarin alle kernwa
pens en alle militaire inrichtingen
worden vernietigd.
Kernwapenverbod.
Zorin heeft op de geheime zitting
gezegd, dat de Sowjet-Unie ervan
uitgaat, dat er overeenstemming over
een verbod van proeven met kern
wapens zal worden bereikt, voordat
de uitvoering van het program van
een algehele ontwapening zal zijn
begonnen.
Toen verslaggevers hem later op
een persconferentie vroegen, of dit
betekent, dat de Sowjet-Unie een
dergelijk verbod als voorwaarde stelt
voor ontwapening, antwoordde hjj,
dat de Sowjet-Unie geen voorwaar
den stelt voor ontwapening. Over
eenstemming over een verbod zou
echter een zeer belangrijke factor
zijn.
De Brit Ormsby-Gore heeft er
woensdag op aangedrongen, dat er
geen kernwapens in een baan om de
aarde worden gebracht. Er moet een
waarborg komen dat dit niet zal ge
beuren.
Ormsby-Gore heeft vereisten ge
noemd voor elk ontwapeningsplan;
een dergelijk plan mag één land geen
belangrijk militair voordeel geven.
Er moet doeltreffend internationaal
toezicht zijn.
Ook moet er een apparaat zijn voor
het handhaven van orde en recht in
een ontwapende wereld.
Door de hevige sneeuwval was het voor het wild op sommige plaatsen
in Zwitserland zeer moeilijk, voedsel te vinden. Vele dieren zijn naar de
dorpen getrokken om zich door de mensen te laten verwennen. De heer
Arnold Prudger, een boer in het plaatsje Fuldere, heeft zelfs vijf herten in
zijn stal opgenomen. Het bevalt de dieren zo goed, dat ze nog geen aan
stalten maken om te vertrekken
Beschikt u over f 1.125.-?
Ja? Prachtig! Dan kunt deze week pro
fiteren van de le speciale aanbieding van
de Faam: top-voordccl aanbiedingen die in
Leiden en verre omstreken befaamd gaan
worden!
TOP-VOORDEEL NR. 1
slechts deze week:
HERENCOSTUUM
125.-
de Cf*
Om vijf uur, gistermiddag passeer
de de Franse kikvorsman Louis Lour
mais op zijn zwemtocht door de Rijn
de Lorelei, de plaats waai volgens
oude sagen een schone waternymph
door haar gezang de meest evenwich
tige schipper kompas en roer zou doen
vergeten. De dame heeft zich giste
ren niet laten zien maar niettemin
had Lourmais al zijn ervaring als
kikvorsman nodig om alle klippen te
omzeilen.
De stroomsnelheid rond de Lorelei
bedroeg 10 tot 12 kilometer per uur.
De burgemeester van Kaub, die
zich had voorgenomen bij de nade
ring van Lourmais zelf in de Rijn te
springen om hem een glas wijn aan te
bieden, moest door griep gedwon
gen verstek laten gaan. Vanaf de
Lorelei had de koning van de kik
vorsmannen nog veertig kilometer
voor de boeg, voor hij het voor giste
ren gestelde doel, Koblenz, zou be
reiken. Het was daarom nog zeer de
vraag, of hij daar gisteren nog wel
zou aankomen, want stroomafwaarts
was de stroomsnelheid niet hoger dan
5 of 6 kilometer. Ook de burgemees
ter van Koblenz had een verrassing
voor Lourmais in petto: hij wilde
hem bij zijn aankomst een diner aan
bieden. Hij kwam daarom in een mo
torboot de kikvorsman tegemoet om
te vragen of hij nog op hem mocht
rekenen. Lourmais rekende hem toen
voor, dat hij omstreeks tien uur in
zijn gemeente zou kunnen arriveren.
In het Centraal Museum in Utrecht heeft ZJLH. prins Bernhard woens-
dagmiddag de opening verricht van de tentoonstelling „Moderne Brazili- De Franse senator dr. Bernard
aanse Kunst", welke tot 15 mei geopend zal blijven. De plechtigheid werd Lafay, die van een bezoek aan Aga-
door vele autoriteiten bijgewoond. Deze foto toont v.l.n.r.: Z.E. Bernard dir is teruggekeerd, heeft verklaard,
Kardinaal Alfrink, de ambassadeur van Brazilië Z.E. J. de Sousaleao, dat het dodental de 20.000 wel eens
prins Bernhard en dr M. E. Houtzager, directrice van het museum. zou kunnen bereiken.
HOOGSTRAAT - LEIDEN
(Advertentie)
Kernontploffing onder
de grond
Senator Clinton Anderson, voor
zitter van de Amerikaanse Congres
commissie voor kernenergie, heeft
woensdag meegedeeld, dat de Ame
rikaanse commissie voor kernener
gie binnenkort plannen zal aankon
digen voor een ondergrondse kern-
ontploffing bij wijze van proef in
januari.
Anderson meende te weten, dat
het geen proef met een kernwapen
zou zijn, maar een proef met een
kernapparaat ter sterkte van 10 ki-
loton, met het oog op het benutten
van kernontploffingen voor vreed
zame doelen, zoals het aanleggen
van nieuwe havens.
Volgens senator Clinton zal de
voorgenomen ondergrondse kernont
ploffing 360 meter onder de grond
en 40 kilometer ten westen van
Carlsbad (Nieuw Mexico) geschie
den. Er zou waarschijnlijk geen ra
dioactieve besmetting van de lucht
veroorzaakt worden.
De V.S. hebben geen kernontplof
fing teweeggebracht sinds zij, de
Sowjet-Unie en Engeland dergelijke
proeven op 31 oktober 1958 hebben
opgeschort. Maar in december j.l.
verklaarde president Eisenhower,
dat de Verenigde Staten zich vanaf
1 januari 1960 de vrijhoud zouden
voorbehouden tot het nemen van
kernproeven zonder voorafgaande
kennisgeving.
De voorgestelde nieuwe proef is
nog niet definitief door president
Eisenhower goedgekeurd. Wel zal
een begin gemaakt worden met het
graven van een ondergrondse ruim
te. De proef, die de codenaam „Ka
bouter" heeft gekregen, zal in zout
lagen worden genomen. Öe bedoe
ling is het mogelijke gebruik van de
door de ontploffing onstane hitte
voor de vorming van isotopen te be
studeren. Volgens de commissie voor
kernenergie verwacht men, dat de
proef ook wetenschappelijke gege
vens zal opleveren over de verschijn
selen die zich voordoen bij kernont-
ploffingen in zout.
In verschillende gebieden van
de Midi en Zuid-west-Frankrijk heb
ben zich overstromingen voorgedaan.
Het peil van de Rhone is gestegen.
Verschillende wegen, in het bijzon
der in de departementen Gard en
Var, zijn afgesneden. Het rampgebied
van Fréjus is door het water van de
Reyran overstroomd. De vlakte van
Tarbes (Hautes-Pyrenées) is in de
afgelopen 48 uur geteisterd door
wolkbreuken. Er zijn geen slachtof
fers.
Radio-Peking heeft de Indonesische
regering er in een heftige aanval van
beschuldigd de repatriëring van on
geveer 2000 Chinezen naar de Chi
nese volksrepubliek te bemoeilijken.
Volgens het radiostation hadden de
2000 Chinezen alle formaliteiten ver
vuld om op 12 maart te vertrekken,
doch de havenautoriteiten in Djakar
ta zouden hen nog twee dagen langer
hebben vastgehouden om hen aan
nieuwe administratieve verplichtin
gen te onderwerpen.
De Chinezen zouden, aldus radio-
Peking, op 14 maart hebben kunnen
vertrekken, maar de transportsche
pen waren niet altijd aan de kaden
van Djakarta te vinden.
Heiligverklaring
in de St. Jan
Waarschijnlijk zal Paus Johannes weert
voor de zoveelste maal van eeuwen
oude tradities afwijken, wanneer hij
op 26 mei de heiligverklaring uit
spreekt over de zalige Gregorio Bar-
barigo. Het is namelijk de bedoeling,
dat deze heiligverklaring niet zal
plaats vinden in de St. Pieter maar
in de basiliek van St. Jan van Late-
ranen.
KARDINAAL TARDINI
WIL AFTREDEN
Kardinaal Domenico Tardinl,
staatssecretaris ten Vaticane, heeft
woensdag op een personferentie in
Rome meegedeeld, dat hij om ge
zondheidsredenen ontslag uit zijn
fyictie heeft gevraagd.
De 72-jarige kardinaal Tardini,
die het boek dat hij over wijlen Paus
Pius XII heeft geschreven, inleidde,
noemde zijn gezondheid „nogal
wankel" en verklaarde zich niet
meer opgewassen te voelen tegen
„het veeleisende werk" van staats
secretaris. Zoals bekend is de kar
dinaal al enige tijd ziek. Hij is sinds
1921 werkzaam geweest op de Pau
selijke staatssecretriaat en werd in
december 1958 tot staatssecretaris
benoemd. Hij zei tegen de journalis
ten, dat hij niet alleen over het ont
slag te beslissen had en verklaarde
voorts, dat hjj na de dood van Paus
Pius Xn „tamelijk vermoeid" was,
reden waarom hij toen reeds hoopte
op een rustperiode.
Oil nummer bestaat uit 12 pagina's
In 1741 bepaalde Paus Benedictus
XIV in zijn bulle „Ad Sepulchra
Apostolorum", dat zalig- en heilig
verklaringen steeds in de St. Pieter
dienden te geschieden. Vóór hem wa
ren er geen voorschriften die daartoe
verplichtten en inderdaad zijn er tal
rijke heiligverklaringen buiten Rome
uitgesproken. De laatste heiligver
klaring in de St. Jan van Lateranen
betrof o.a. de H. Vincentius a Paolo,
die in 1736 gecanoniseerd werd.
(Medegedeeld door het K.N.M.I.
Geldig van donderdagavond tot
vrijdagavond. Opgemaakt te 11.15
uur)
WEINIG VERANDERING
Bewolkt maar geen neerslag van
betekenis. Zwakke tot matige
wind tussen noord en noordoost.
Weinig verandering in tempera
tuur.
Z.Em. Kardinaal Alfrink, aartsbis
schop van Utrecht, zal maandag 21
maart per vliegtuig van de KLM naar
Rome vertrekken. De kardinaal wordt
vergezeld van de secretaris van het
aartsbisdom de Z.Eerw. Heer P.
Geurts.
Zelfde weertype
Een hogedrukgebied boven Scan
dinavië, dat door luchtdrukstijgingen
in verbinding kwam met een ander
hogedrukgebied boven Spanje, zal
ook de bewolking zich handhaaft. De
Nederland beheersen. De aanvoer
van de koude lucht uit Denemarken
en Zuid-Zweden duurt voort, terwijl
ook de bewolking zich handhaafd. De
neerslagkansen zijn gering. De be
grenzing van de koude lucht is tot
Noord-Frankrijk en tot de Alpen
doorgedrongen, als gevolg waarvan
er in Oostenrijk sneeuw valt. In de
Balkan is door een depressie uit de
Sahara een hoeveelheid tropische
lucht binnengevoerd, die de vorst-
grens in Rusland terugdringt. De
depressies op de Oceaan blijven op
een te grote afstand om het weer de
komende dagen in West-Europa te
beïnvloeden.
18 Maart: zon op 06.48; onder 18.49;
maan op 00.02; onder 09.36.
Hoogwaterstanden
18 Maart: voorm. 6.40; nam. 7.03.
Het weer in Europa
HELSINKI sneeuw 5 7
STOCKHOLM geh. bew. 1 7
OSLO zwaar bewolkt
KOPENHAGEN sneeuw
ABERDEEN motregen
LONDEN motregen
AMSTERDAM geh. bew.
BRUSSEL geh. bew.
LUXEMBURG geh. bew.
PARIJS geheel bew.
BORDEAUX mist
GRENOBLE zwaar bew.
NICE half bewolkt
BERLIJN geheel bew.
FRANKFORT geheel bew.
MüNCHEN sneeuw
ZURICH zwaar bewolkt
GENèVE half bewolkt
LOCARNO licht bewolkt
WENEN regen
INNSBRUCK regen
BELGRADO zwaar bew.
ATHENE zwaar bew.
ROME zwaar bewolkt
AJACCIO zwaar bew.
MADRID zwaar bewolkt
MALLORCA onbewolkt
LISSABON motregen
Korreltje
Li een lang mensenleven is er ten
slotte veel goeds, dat een mens nief
gedaan heeft, en veel kwaads dat een
mens wel gedaan heeft.
Trygve Gulbranssen.
3
3
6
4
8
4
6
2
9
3
11
2
12
3
14
5
11
8
13
6
3
1
12
3
14
0
12
3
14
6
14
2
17
3
17
5
18
12
~f~
12
12
6
14
8
14
5
16
10
16
12
