DE OPBOUW EN VERHOUDING VAN DE
KATHOLIEKE SOCIALE ORGANISATIES
Aartsbisschop begeleidde met toespraak
document over opbouw organisaties
Streven naar een Katholiek
Verbond van de Arbeid
Voor vakorganisaties ligt
»standsorganisatorisch« werk open
De boot gemist...
Besluit over huurverhoging in
Eerste Kamer vóór 1 april?
WOENSDAG 16 MAART 1960
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
De binding met
eigen bisschop
geringere belangstelling voor „mas
sale behandeling" en de levendige
vraag naar een veel meer individu
eel gerichte vorming. Dit wijst op
een vager wordende standgebonden
heid. Wel is een vrij duidelijke her
kenning mogelijk van de uitvoeren
de mediale en leidinggevende ar
beid en van de weerslag daarvan op
het gehele leven van het individu.
Daartoe zouden dan de groepen De daardoor opgeroepen situatie
van mediale werkers en leidingge- blijkt meer bepalend voor zijn soci-
vende personelen eigen centralen aie status, dan geboorte en afstam-
moeten vormen. Om practische re- ming. Ontwikkeling, persoonlijkheid,
denen zal deze federatie zo gefor- verantwoordelijkheid, persoonlijke
meerd moeten zijfi, dat directe be
sluitvorming in de top mogelijk is.
werkterrein wil uitbreiden, zal dit
dienen te geschieden in overleg
met de vakorganisaties, die in
deze sector werkzaam zijn.
Vak- en standsorganisaties
belangstelling en persoonlijke ver
worvenheden blijken in hoge mate
bepalend voor het sociale niveau en
eveneens voor de te bieden vorming.
De hiervoor nodige structuur hangt
ten nauwste samen met de leven-
Aan het schrijven van de Neder
landse bisschoppen over „De Katho
lieke Sociale organisaties in onze
tijd is nog het volgende ontleend:
Het derde omstreden vraagstuk,
dat handelt over de verhouding van en menszijn-bepalende factoren van
de stand- e±. vakorganisatie komt beroep, arbeid en vak.
tenslotte aan de orde. De bisschop-
pen gaan bij hun beschouwing uit P1* alles wijst heen naar een ver
van de noodzakelijke integratie van schuiving m de taak van de stands-
Het schrijven behandelt dan een de sociaal-economische taak en het en vakorganisaties. De taak van de
tweede vraag, n.l. of er één vakcen- „vormende" werk op godsdienstig- vakorganisatie zal, naast de blijven
De bisschoppen menen wederom trale voor alle werknemers moet ko- zedelijk en maatschappelijk en cul
een woord te moeten spreken, om- men, dan wel meerdere centrales, tureel terrein,
dat de bestaande structuren van onze die samenkomen in één federatief
verband. De bisschoppen merken op,
dat in beide gevallen structuren
anderende maatschappij, hoognodig denkbaar zijn, waarbij zowel de ge-
de behartiging van materiële belan
gen en de verzorging van beroeps
matige aangelegenheden, zich meer
De vroegere, vrij sterke scheiding dan vroeger moeten gaan uitstrek-
tussen wat heette „standsorganisa- ken tot de godsdienstig-zedelijke,
torisch" en „vakorganisatorisch" maatschappelijke en culturele vor-
om herziening en aanpassing vragen, wenste eenheid als ook de vrijheid werk schijnt moeilijk gehandhaafd ming van de mensen, die bij haar p1 de Koninklijke S<
Wanneer zii echter in deze brief der groeperingen van uitvoerende, te kunnen worden, omdat in de rea- zÖn aangesloten. fjs e g .frenou<en
Wanneer zij echter in deze brief der groeperingen van uitvoerende, te kunnen worden, omdat in de rea-
ook hun eigen visie geven op de mediale en leidinggevende werkers liteit van het leven beide onafschei-
wijziging, welke het bestaande orga- gewaarborg zijn.
nisatie-schema behoeft, dan doen zij
dat omdat zij daarom zijn gevraagd
en omdat zij mede-verantwoordelijk
zijn aangesloten.
Het ligt voor de hand dat de vak-
delijk met elkaar verbonden zijn en organisaties, die zich voor het vak-
elkaar wederzijds doordringen. Prac- organisatorische werk centraal ge-
In de Koninklijke Sociëteit van Britse Kunsten te Londen wordt een ten-
van jonge hedendaagse schilders „The young
contemporaries exhibitin 1960". Foto: De Amsterdamse kunstenaar Louis
Sandberg bij zijn schilderij „Schoppen".
ï7Ut^ni^haórMnf^toSch°Péén tisch is deze verbinding ook moge- groepeerd hebben, ook in samen- organisaties zou de verlangde ver- maatschappelijk leven, teneinde ook
technisch-organisatorisch één
centrale van vakorganisaties van gro-
situaUe.V06len te waarde geaeErm^ wTrdem An
derzijds menen wij, dat het te sim-
trJ? J - ra hplistisch is, om de ene vakcentrale
gezag dat een bisschoppeluk woord f b h t dat de
voor het katholieke volksdeel heeft, uitToerende, Pmediall en leidingge
adrLiel,alel;"a^"„h„Un„^':,f„n vende personelen tenslotte „werk-
de bedoelde leiders een gerede aan
leiding te kunnen bieden om over te
gaan tot een daadwerkelijke vernieu
wingspoging, nadat de behoefte
lijk, omdat de vakorganisaties niet werking organen in het leven roe- binding met de bisschop van het dio- in de toekomst op efficiënte wijze
meer bijna uitsluitend in beslag ge- Pen ten dienste van het sociaal- cees kunnen worden verwezenlijkt, het werk te kunnen voortzetten, dat
nomen worden door de behartiging menselijke aspect van hun taak. Het Daarmee is niet pe. se bedoèld een tot nu toe door de stands- en vak
van de materiële belangen van hun *s. immers duidelijk dat de vakorga- opsplitsen van deze diensten en or- organisaties in onderling gescheiden
leden. nisaties, indien zij hun grote plicht ganen in autonome diocesane instel- en zelfstandige verbanden werd ver-
Zo wordt ook de mogelijkheid klei- en opdracht begrijpen, zoals die bo- lingen, maar wel een dusdanige in- richt.
ner, dat het sociaal-economische werk ven is uiteengezet, en als zij daarin deling in sectoren, dat de specifieke
npmprc" 7iin inriprrïaari ic vnnr dpzê al te materialistisch gekleurd zou gemeenschappelijks en grote vragen en evenzeer de problematiek
nemers Zijn. inderdaad is VOOr deze u„.«. narallpllpn nrhhurpn controle in. u.i_
groepen het „werknemer-zijn" een
gemeenschappelijk aspect, maar dit
worden, en dat anderzijds het vor- parallellen ontdekken, centrale in- van bepaalde streken van de bis-
Qlt mend werk zou gaan zweven bij ge- stanties in het leven zullen roepen dommen, zo goed mogelijk en zo no-
Pttp acnppt arhtpn wii in ziin con- brek aan contact met het concrete ten dienste van het godsdienstig- dig geheel overeenkomstig de aan-
daaraan reeds zo lange tijd in woord SPfmPntjIc minder indrineend dan leven- Eenzijdigheid en verschraling zedelijke en culturele werk, die wijzingen van üt bisschop kunnen
en geschrift algemeen werd erkend, de ranariteiten van een werknemer ziJn een moeilijk te ontwijken gevolg duidelijke relatie hebben met de worden behartigd. Want iedere bis-
ziin feiteliike of' notentiële verant- van scheiding van deze activiteiten, maatschappelijke driedeling. schop acht zich op bijzondere wijze
woordelijkheid, de daaraan annexe Tegenover een aantal symptoma- De uit^ een- verantwoordelijk voor de godsdiens-
uiteenlopende veelheid van interes- tische verschynselen mogen wij met trale ,?ftantezal zeer beperkt kun- tig-zedelyke vorming van de werk-
sen belangen geestelijke en mate- de vraaS ontwijken of standgebon- ner* zlJ.n- Het zijn de vakorganisaties nemer in zijn diocees,
antwoordt het episcopaat de concre- riëI'e behoeften enz Het zijn deze denvorming nog de meest efficiënte zeLf» die dit werk van vorming en Het is duidelijk, dat de verwezen-
te vragen. Hierin wordt eerst ge- fartorPn ^p wprknpmer 'tekenen wÜze van benadering is. maatschappelijk dienstbetoon dicht lijking van de hier gegeven visie in-
steld dat het vraagstuk van de be- ^et alleen als behorend tot een be- 4 u by d! m*ns*? moaten brengen. grijpende wijzigingen zal meebren-
paald niveau van het economische Het beSnP »stand" Wat wy tot nu toe noemden het gen m de structuur en de onderlinge
- ij.fuüi i- standsorganisatorische werk zal in verhouding van vak- en standsorga-
Het begrip stand heeft een be- deze nieuwe vormen niet alleen nisatie. Het is zeker niet de bedoe-
duidende modificatie ondergaan. Wij moeten worden voortgezet, maar ook ling van de bisschoppenaldus het
.De bisschoppen zouden de beant- zouden by wijze van voorbeeld kun- nog tot verdere ontwikkeling en schrijven dat alles wat thans be-
genomen geen kwestie van katholiek woording van de bovengestelde "er? n°emen de veelheid van orien- hoger bloei moeten worden gebracht, staat en dat in het verleden vrucht
beginsel, derhalve spreekt het epis- vraag kunnen overlaten aan de be- ze^s bmnen eén en het- baar is gebleken, nu ineens gaat ver-
cQpaat zich niet uit over de wense- trokkenen zelf, die de eerstgeroepe- ze™e gezin mogelijk is. De demo- De bisdommen. dwijnen. Wel zullen de bestaande
lijkheid, maar laat met name de nen zijn om dergelijke concrete cratisering van het onderwijs, de organisatie-vormen moeten worden
doelmatigheidskwestie van de orga- kwesties een definitieve oplossing te meer door Via de zojuist genoemde diensten omgevormd en aangepast aan de
BEDRIJFSBONDEN
Na een inleidende beschouwing be-
drijfsbonden niet los te zien is van
de ingrijpende wijzigingen, die be- jeven maar 0ok van het sociale Ie-
zig zijn zich in het sociaal-econo
mische leven te voltrekken. De vor
ming van bedrijfsbonden is op zich
nisatie van bedrijfsbonden aan de geven,
katholieke leek zelf. Wordt evenwel Gezien echter het feit, dat de
de bedrijfsbond als organisatievorm standpunten der betrokkenen nogal
gekozen in plaats van de huidige uiteen lopen en een overleg in deze
horizontale vorm van organisatie, dan maar moeizaam op gang kan komen,
menen wij aldus het schrijven
als onpartijdige, bovenpartijdige
herders in de katholieke gemeen-
Twee voorwaarden schap na rijp beraad ook onze visie,
zij het dan in algemene bewoordin-
a. Ten aanzien van de structuur van gen, te moeten geven.
traditie beïnvloede beroepskeuze, de en organen van de gezamenlijke vak- huidige noden en behoeften van het
de bedrijfsbonden zullen noodza- Wij menen, dat de huidige ont-
kelijke maatregelen getroffen wikkeling van de maatschappelijke
moeten worden, waardoor alle structuur pleit voor een gezamenlijk
groepen, de uitvoerende, de me- overleg van de bovengenoemde drie
diale en de leidinggevende, in- groeperingen van uitvoerende, me-
tern zichzelf kunnen zijn en ex- diale en leidinggevende werkers om
tern hun eigen bijdrage zullen te komen tot oprichting van één ka-
kunnen leveren bij de beslissin- tholieke centrale, waarbij alle ka
gen op sociaal-economisch terrein tholieke beroeps- en vakorganisaties
en dit niet alleen in de afzonder- rechtstreeks zijn aangesloten en CArnri UCIH Dll CITCKI
lijke bedrijfstakken, maar zo mo- waarin de drie genoemde groeperin- JV/Ll lLUlII/ DIJ tlutlN
gelijk ook in het geheel van het gen als zodanig aanwezig zijn. Deze
bedrijfsleven; mocht om dit te katholieke vakcentrale zou terecht |K|yj( UT
bereiken nodig zijn, dat bij de een Katholiek Verbond van de Ar- lllfclV.1 11
vorming van bedrijfsbonden ook beid genoemd kunnen worden. In
voor de mediale en leidinggevende dit Katholiek Verbond van de Ar-
personelen op nationaal niveau beid zouden zodanige maatregelen mgr.
organen worden gevormd voor getroffen dienen te worden, dat de digen van
Volwassenheid gevraagd om tot
vruchtbaar overleg te komen
Zes personen, n.l. een echtpaar
dat naar Australië emigreert en
vier alleenreizenden, onder wie
een Duitse dame die naar Nieuw-
Zeeland wilde, hebben gistermid
dag in letterlijke zin de boot ge
mist. Zij zouden scheep gaan op
de „Willem Ruys", maar toen een
kwartier na het tijdstip van ver
trek, twaalf uur, taal noch teken
van het zestal was vernomen, zag
de kapitein zich verplicht zijn
nieuwe reis om de wereld aan te
vangen. Eerst veel later in de
middag meldden de achtergeble
venen. zich. Zij hadden in de ver
onderstelling geleefd, dat het
schip pas laat in de middag zou
vertrekken. De Kon. Rotterdam-
sche Lloyd wilde het zestal niet
de dupe laten zijn van een even-
tuel verzuim van de passage
agenten. Zij trof een overeen
komst met de KLM en zo kon
gistermiddag om zes uur per
vliegtuig van Zestenhoven wor
den gestart met bestemming Lon
den. Vandaar is het zestal van
daag met de boottrein naar
Southampton gereden, waar de
„Willem Ruys" gereed lag om
hen nog te ontvangen.
ders zouden kunnen doen.
Maar dat legt op onze sociale orga-
nisaties op dit ogenblik ook wel een
heel eigen verantwoordelijkheid. Uw schrijven ons niets voor; dus wij zijn
f l00f*k' moei11,Jker dan volledig vrij", om dan te blijven zit-
1916, toen er begrijpelijk m die ten op <je stoel, waarop men zat. Dan
komst, waarin de bisschoppen hebben gSchreveJ e™ mindeTwlrd bege- mL". Jrucht|,a;,r moge-
uiteengezet in welke richting huns leid" z er 00 n,e^s £°eds
dale^organlsatieleven^ zal" moet£ in^ 7°^' ^"no^isTaf"' de bereidheid
gaal ten Me o^endbaa?^»? Tv llJn dU'de-" °m di' stuk te bestuderen - met alle
Maandag heeft de aartsbisschop fek^Tletou^meT a'lte verian" uwerzijds 8"™ rekenen, d^Tdie X'^'tt^ürdiS^erbie^p'ÏÏSf
r.dr.B. J.Alfrinkbijhetoverhan- van,vo wassenbeid. welke door ook to
;:^~rekrv=
het onderling contact tussen deze genoemde groeperingen garantie Organisaties in deze tijd tot de ver- heid hebben eereeisfrpprd Uiteraard volgen, wordt ge- en niet vergetend dat men de
c bij het c
onze katholieke samenleving inneemt
r- ho;j hebben eerpfmtreerd TTiteraard en njet vergetend dat men de
over het gehele bedrijfsleven ver- hebben volledig tot hun recht te zul- tegenwoordigers der sociale organisa- resulfaat niet Van dien aard v™agd" bisschoppen om een antwoord in deze
spreide groepen en voor een ef- len komen. ties een toespraak gehouden. ieHereen wordt tpvreden pp- hoo.p dat uit geen enke,e hoek zaken heeft gevraagd. Aldus de
ficiënte behartiging van hun be- Mocht de oprichting van deze éne De aartsbisschop releveerde in zijn s£gid de reac*ie zal zijn: „De bisschoppen aartsbisschop,
langen in het geheel van het eco- centrale vooa het ogenblik onbereik- betoog, dat het hier niet ging over de Maar van iedereen zal on ziin tiid
nomisch-sociale leven, dan stre- baar blijken, dan zou men er aan vraag van al of niet organiseren in _,.rHon ;iL
kunnen denken in een aanlnonsta- katholiek verband, waarvan het worden gevraagd dat hij plooibaar IS
en soepel. Het gaat tenslotte om het
ve men er naar dit te realiseren, kunnen denken in een aanloopsta- katholiek verband, waarvan
b. Als e£n vakbond wil overgaan dium de vorm van een drieledige fe- standpunt der bisschoppen bekend is, „öhooi «i'ot r,™™*;,. aJï
naar een bedrijfsbond en zyn deratie te kiezen. maar over de onhouw de katw Seb?el' niet pnmair om de delen.
Daarvoor heeft de Bio-bus gerammeld
organisaties^^ de kath°" zou willen blij-
TT.0„.fi jit oiioreercf de tooir ven vasthouden aan eigen inzicht en
decollete ledïen zelf isfhebtnTe n'e'S gMdS
bisschoppen het als hun taak be- g fjT\~n woraen-
tfè^e^aa^taï^ggesües'té^oe^te- perspectief dat de bisschoppen in dit VaridaaO al Onderzoek voorlopi' ve"lag te beginnen. De
meer mndat enlmle kathobelte m-^ani- document hebben uitgestippeld - y önuöa9 3/ OHOerZOeK heer Vblseboxse (CH) vond de nieu.
- g - meer dan dat is het niet van ieder. dsT voorstolIgD we huurwet zo belangrijk, dat hij de
saties hier uitdrukkelijk om hadden ™tTdTT ie¥r"
flQ,„3a(rj een een grote soepelheid zal worden
gevraagd. eevraaed
Nadat de aartsbisschop er op had 6 *Li\ t,onoo,,
gewezen, dat de bischoppen hadden ei in^cht gerealiseerd me"a" hebben"de leden van de" Eerste Ka'
besloten voor alle opkomende vragen t j j tecenstellinmet dat van mer gisteren besloten om vandaag
naar aanleiding van het stuk in eer- een ander - vin hem MlTordeneï al te beginnen met het onderzoek 1 l..„e 1
ste instantie te verwijzen naar hun vraag(j '^t hij dat aspect tracht te naa^,,de huurvoorstellen. Hiermede duren voor de openbare behandeling
permanente adviescommissie inzakede reaiiseren met zo weinig mogelijk pijn Wordt de Pr»c"dure aanzienlijk ver- van de huurwet aan de orde komt als
opbouw van de sociale organisaties, voor de ^der. Omwille van het ge- sne d en.za^ men er waarschijnlijk men het voorstel van de oppositie
vervolgde hy: he^ nei ge nog wel in slagen een besluit te ne- -
„Een ding echter moge ik n als En wie eigen inzicht en verlangen '"erfiogSnJ lanP 20 nrocmU dinhUzUou
aartsbisschop nog wel bijzonder op gefrustreerd meent te zien, van hem gaan. Het zal in elk geval niet lan d?
het hart drukken. Weest bij alle ver- zal. worden gevraagd, dat hij bereid SÏSe KaSer te nten zUn als d?
schillen van Inzicht eensgezind van is ïmwille van het geheel een loyale minister er niet in slaagt vóór die
hart en houdt ook bij een eventuele medewerking te geven om de afbouw (latunl, het clsontwer'p m' de haven
tegenstelling van belangen ten volle yan onze sociale organisaties te rea- te loodsen,
rekening met de rechten en de aan- liseren in diezelfde zin van eensge-
spraken van uw medemensen en met zindheid en harmonie, waarin deze De socialist J. in 't Veld stelde ziin T -
de eisen en de noden van het gemeen- sinds het mandement van 1916 zijn collega's voor nog een weekje met va" Tandbouw en Visserij bij be-
schapsleven zelf. opgetrokken. dit onderzoek te wachten. We moe- !,c.va" maart goedgekeurd
Bij de bestaande tegenstellingen ten toch eerst weten, zei hij, wat we
van visie kan het niet anders of Het is een begeleiding,
welke beslissing de bischoppen ook
regering niet de dupe wil laten wor
den van een vertraging. Vooral met
Met 24 tegen en 37 stemmen vóór de huurcompensatie komt de rege-
.wu j. .- _-v_- anders in de knel.
De heer Kropman (KVP) merkte
op, dat het nog wel een maand kan
ARBEIDS- EN RUSTTIJDEN
IN DE LANDBOUW
De Staatssecretaris van Sociale Za
ken en Volksgezondheid heeft in
overeenstemming met de minister
doen met de grondbelasting en met iv?dt
de personele heffing, waarover
de arbeids- en rusttijden-verordening
1960 van het Landbouwschap. Dit
dat de arbeids- en rusttij-
zeÉBÈ_i
voor het eerst publiekrechtelijk,
d.w.z. krachtens een verordening van
"CIIVC ucouoouig uu umnuppcu wn jzcipuiicic IlCiilIlg, WchHUVCr Ue Jorl j_; e
zouden nemen of welke richting zij Ec zou hier graag een opmerking beraadslagingen zijn geschorst in de uÜ? oearijfstak per 1 mei a s.
ook zouden wijzen zij zouden al- aan toevoegen. Wanneer men het do- Tweede Kamer. Bovendien mag de P I rc
tijd de ene groep naar de zin spre- cument dat ik u heden overhandig zeer sterke oppositie van de socialis- w r n
ken en de andere groep teleurstellen, vergelijkt met het mandement van ten in de Kamers een grondig onder- rugpij bouwschap, zullen zijn ge-
Ik meen te mogen zegen dat in het 19K>, 231 men een groot verschil in zoek wel wettigen. De socialisten pro- j
onderhavige document seen enkele geest, in karakter ontdekken. Beslis- beren kennelijk de wet nog uitge- P"™/* ÏL»,,«P
Het uit zes paviljoens bestaande Bio-Herstellingsoord voor minder-valide groep over de gehele linie haar wen- sen doen de bisschoppen weinig in dit steld te krijgen, al is het maar voor bouwscban wprd vn<;top<;tPiH in ?iin
kinderen, dat op een 20 ha groot terrein even buiten Arnhem is gebouwd, sen vervuld ziet. nieuwe document. Zij openen een een maand. vergadering van 17 februari od advies
zal op 1 juni a.s. worden geopend. De kosten van dit nieuwe project zijn perspectief zy geven een richting De KVP-fractie verwierp het voor- van zyn hoofdafdeling Sociale Zaken
drie miljoen gulden,-het gehele vermogen van de stichting, dat is bijeen- Een uitzicht op de aan ziji begeleiden. De beslissing is stel en werd hiebij gesteund door de Deze eerste verordening van het
gebracht door in geheel Nederland gehouden bioscoop-collectes. Deze foto toekomst. aan u zelf. Die moet ook van uw zelf liberalen, die echter eerst van minis- Landbouwschap op sociaal terrein
toont op de voorgrond de uitkijktoren van het therapiegebouw, verder naar komen. ter Aartsen een toelichting vroegen wordt een belangrijke stao in de ont-
Toch is dit stuk geen compromis. Ik geloof dat de bisschoppen in op de vraag of er werkelijk enige wikkeling van de publiekrechtelijke
4» Mn nprsmpptipf vnnr tnp- deze tiid in deze materie nnlr niet. an- r/wi-raalr Vioetoot oi i
achteren het centrale ketelhuis en op de achtergrond het hoofdgebouw van
het complex.
Het is een perspectief voor de toe- deze tijd in deze materie ook niet an- noodzaak bestaat vandaag al aan het bedrijfsorganisatie geacht.
