KERKENBOUWZONDAG 1960
Nog grote zorgen voor bisdom Haarlem,
maar ergste noodsituaties zijn voorbij
Dit jaar weer zeven
kerken op het programma
Gouden priester-jubileum van pater
fr. Balduinus de Goede o.f.m. te Leiden
VRIJDAG 4 MAART 1960
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
-m-
Noord Ooostpolder
Echter bouwvolume
voor vijf
Wanneer men de belangrijkste ge
beurtenissen op het terrein van ker
kenbouw in het bisdom Haarlem in
1959 de revue laat passeren, dan
krijgt men de indruk, dat de aktivi-
teiten bepaald niet gering zijn ge
weest. Voor 4 nieuwe kerken werd
de eerste steen gelegd:
O.L.V. v. Zeven Smarten, Amster
dam-Geuzenveld, 800 zitplaatsen;
!H. Pius X. Amsterdam Slotervaart-
Noord, 800 zitplaatsen;
H. Gregorius van Utrecht, IJmui-
den, 950 zitplaatsen;
H. Pastoor van Ars, Haarlem-Oost,
630 zitplaatsen.
Voorts werd 1 nieuwe kerk gekon-
sakreerd: de Christus Koning in Am
sterdam-Oost (875 zitplaatsen). Ten
slotte werden 2 noodkerken resp. van
de H. Lucas te Amsterdam-Osdorp
(425 zitplaatsen) en het Allerheiligst
Sacrament te Uithoorn (450 zitplaat
sen) in gebruik genomen
Beziet men echter dezé aktiviteiten
in het licht van het voor 1959 voorge
nomen bouwprogramma, dan gebiedt
de eerlijkheid te erkennen, dat van de
4 thans in aanbouw zijnde kerken er
2 tot het bouwprogramma van 1958
behoorden. Van het voor 1959 opge
stelde bouwprogramma van 5 kerken,
kwamen er dus maar 2 in uitvoering.
Dit merkwaardige feit is deels een
gevolg van een geringere toewijzing
van bouwvolume, deels ook van de
door het bisdom Haarlem onderno-
men pogingen tot versobering van de ls eF ?e ,laatste een belangrijke H Geest te Amstelveen, 800 zit-
kerkenbouw verbetering opgetreden. Aan de erg- plaatsen;
ste noodsituaties met betrekking tot te Hilversum Z.O., 709
Bouwvolume teruggebracht kerkvoorziening is thans een einde zitplaatsen.
gekomen. Overbelaste noodkerken en Door het Ministerie van Volkshuis-
Zo werd door het Ministerie van andere hulp-kerkgelegenheden met vesting en Wederopbouw is echter
Volkshuisvesting en Wederopbouw 6, 7 en soms meer H.H. Missen op slechts voor 5 definitieve kerken
geen bouwvolume toegewezen voor zondag zijn thans een unicum gewor- bouwvolume toegewezen. De kerk in
de kerk in Hilversum Zuid-Oost. Voor den. Dit laatste is vooral te danken Hilversum Zuid-Oost, waarvoor in
Amsterdam en omgeving werd slechts aan de bouw van een groot aantal 1959 voorlopig nog geen bouwvolume
bouwvolume verstrekt voor 1 kerk noodkerken. Toch moet men op dit kon worden toegezegd, zal waar-
en wel voor de Pius X in Sloter- punt erg voorzichtig zijn. Ook deze schijnlijk om dezelfde reden ook dit
vaart-N'oord. Hierdoor werd het aan- noodkerken vragen nu eenmaal een jaar niet worden gebouwd. Voor de
tal te bouwen kerken reeds terugge- grote investering. Een voordeel is, dat kerk van de parochie van de H. Geest
bracht tot 3. zij gemakkelijk verplaatsbaar zijn en te Amstelveen geldt hetzelfde.
Tengevolge van de versoberingspo- dus meerdere malen gebruikt kun- Getracht zal worden, om tenminste
gingen van het bisdom Haarlem kon nen worden, voor één kerk aanvullend bouwvolu-
met de bouw van de kerk van de H. in het bisdom Haarlem zijn thans me in 1960 te krijgen. Dat er voor
Don Bosco te Alkmaar in 1959 geen u verplaatsbare noodkerken in ge- 1960 zoveel kerken op het programma
aanvang meer worden gemaakt; het bruik met een gemiddelde kapaciteit staan, is mede een gevolg van de
aanvankelijk opgezette projekt moest Van 350 a 400 zitplaatsen. In het ko- achterstand, welke in 1959 is ont-
geheel worden omgewerkt en vereen- mende jaar zal dit aantal met nog staan. Van de hierboven genoemde
voudigd. 4 worden uitgebreid Verwacht mag kerken is inmiddels de kerk van de
Het blijft niettemin jammer, dat worden, dat men dan voor de eerst- N. Don Bosco te Alkmaar enige we-
een gedeelte van het toegewezen komende paar jaar voldoende nood- ken geleden aanbesteed; de aanbeste-
bouwvolume niet gerealiseerd kon kerken heeft, om deze regelmatig te ding van de kerk van de H.H. Engel-
worden. Want het is echt niet zo, dat laten rouleren. Deze verwachting is bewaarders te Hoorn vindt zeer bin-
wanneer we het voor een bepaald jaar uiteraard mede gebaseerd op een re- nenkort plaats. Afgezien van deze
toegezegde bouwvolume om welke gelmatige voortgang van de defini- definitieve kerken staan nog op het
reden dan ook, niet volledig gebrui- tieve kerkenbouw. Wat dit laatste be- programma voor 1960 de navolgende
ken, we het volgende jaar extra vo- treft, dit is primair afhankelijk van noodkerken:
■BjUj&fifi T>" Bijkerk van de H. Laurentius,
niet uit eigen middelen financieren.
De inkomsten van het Fonds voor
Kerkenbouw in het jaar 1959 bedroe
gen plm. 1.169.500,Er zal dus ge
leend moeten worden. De opbreng
sten van de kollekte voor de Bijzon
dere Noden zullen dus mede moeten
dienen voor rente-aflossing van deze
lening.
Het is verheugend te konstateren,
dat ook in het afgelopen jaar de op
brengsten uit deze schaalkollekte
weer zijn gestegen. In vergelijking
met 1958 bedroeg deze stijging 8
(Advertentie).
luCk *^vu.uc6 UC1C bmikiuk o vo. 3 kerk®n rekenen. In het gebied van worden., of er ook volgend jaar ge-
Helaas gaf de kollekte bij gelegen- Heemskerk en Beverwijk in dezelfde bouwd zal kunnen worden zal'mede
heid van Kerkenbouwzondag in 1959 Peri°de eveneens 3 kerken; in de bepaald kunnen worden door de re-
De nieuwe kerk van Rutten in de een minder gunstig beeld te zien. Be- Zaanstreek idem. In het Gooi zullen sultaten van deze Kerkenbouwzondag
droeg de opbrengst in 1958 ruim *n deze Periode ook 2 a 3 kerken ge- en wat nog belangrijker is door
231.000,in 1959 was dit maar ^cuwd moeten worden, tenvjjl er de blijvende offervaardigheid van de
ruim 200.000,Een extra aanspo- voor Noord-Kennemerland (Alkmaar gelovigen bij de wekelijkse schaal-
ring bij gelegenheid van Kerken- en Heiloo) eveneens 3 kerken op het kollekte voor de Bijzondere Noden,
bouwzondag is dus wel op z'n plaats, programma staan.
Tot nu toe hebben wij ons alleen BIOSCOPEN,
nog maar beperkt tot het programma Toeristenkerken noodzakelijk De films in de week van 4—11
voor 1960. Het zal echter duidelijk Wij kunnen deze opsomming nog rnaart zijn door die Kath. Film Cen-
zijn, dat de kerkenbouw in de komen- aanvullen met snelgroeiende plaat- trale als volgt gekeurd:
de decennia een van de belangrijkste sen als Purmerend en Uithoorn; met Casino: „De verstrooide professor*
volwassenen.
„Rififi onder de vrouwen",
strikt volwassenen.
„De valstrik", 18 jaar.
„Whisky als water", alle
leeftijden.
„En eeuwig zingen de bos
sen", 14 jaar.
„Tarzan de aapmens", 14
jaar.
(Donderdag: „Een tijd van
leven en van sterven", 18
jaar).
problemen blijft van het bisdom agrarische gemeenten als Bovenkar-
Haarlem. Een prognose tot 1980 wijst spel, Heer Hugowaard, Schermer- Lido:
uit, dat tot aan dat tijdstip 65 k 70 horn; met .badplaatsen als De Koog
kerken gebouwd zullen moeten wor- op Texel en Zandvoort, waar dit jaar Luxor:
den. Deze prognose is gebaseerd op moet worden aangevangen met de Studio:
de thans reeds bekend zijnde ont- bouw van hoogst noodzakelijke toeris-
wikkelingsplannen van Rijk, Provin- tenkerken. Trianon:
cie en Gemeenten. Overduidelijk is, dat het elk jaar
Alleen al in de agglomeratie Am- voor het Bisdom een bijna onoplos- Rex:
sterdam zullen tot omstreeks 1965 bare puzzle is, om een realiseerbaar
10 definitieve kerken gebouwd moe- urgentieschema op te stellen,
ten worden. Voor Haarlem en omge- Voor bijna ƒ6.000.000,zal er dit
ving mag men tot 1970 op tenminste jaar aan bouwwerken gegund moeten
lumo krijgen. De toewijzing van de financiële'mogelijkheden"
bouwvolume geschiedt ieder jaar
weer opnieuw, waarbij dan gelet
wordt op de situatie van de bouw
markt, zowel regionaal als lokaal:
Kerkenbouw-programma
zulks teneinde tijdelijke spanningen Plaatsen;
te voorkomen. Voor Amsterdam heeft ?fL Zaandam, 425 zitplaatsen;
Heemskerk-dorp, 305 zitplaatsen (in
aanbouw)
Alkmaar-West, 425 zitplaatsen;
Purmerend-Overwhere, 425 zit- "fSie QireCXeUr
ren op een voor een streekschool
uitgelezen plek een monumentaal
gebouw kon doen verrijzen, waar
door hij al heel vroeg pogingen aan
wendde zijn school tot Lyceum uit
te bouwen; waardoor hij volop me
dewerking verleende bij het stich
ten van het Agneslyceum, hierbij
naar analogie van bet ontstaan van
zijn eigen school met zijn gesub
sidieerde franciscanenpij het „schuch
tere" nonnetje beschermend.
Maar zijn grootste kracht lag in
het cultiveren van wat men tegen
woordig "menselijke verhoudingen"
pleegt te noemen. Zijn omgang met
het docentencorps is reeds vermeld:
waar is een school te vinden waar
minder factievorming plaats vond
(en vindt) dan hier? Maar nog ster
ker sprak het in zijn zeer individu
ele omgang met de leerlingen. Er is
al gezegd dat pater de Goude goed
was, maar zijn goedheid droeg im
mer dat, ik zou haast zeggen, typisch
christelijke stempel, waardoor hij,
wanneer hij dit in het belang van
de jongens oordeelde, uiterst streng
kon zijn en niet terugschrok voor
krasse maatregelen, wanneer ze voor
de schoolgemeenschap nodig waren.
Zijn jongens hebben dit gewaardeerd
óók, misschien niet op het moment
zelve van de kastijding, maar zeker
daarna. Het bewijs hiervoor i% ge
makkelijk te leveren door te wijzen
op de aanhankelijkheid van de oud-
Bonaventuranen, want waar zal men
een school vinden, waar ieder jaar
honderden oud-leerlingen (en bij
zonder die van het oudste gewas!!)
trouw de reünie bezoeken? Pater de
Goede is er een van de drukst om
drongen centra, hij is dan altijd
uiterst belanstellend naar ieders wel
en wee en demonstreert daarbij een
geheugen voor gezichten en namen,
dat menig diplomaat hem mag be
nijden!
CINDS 1950 geniet hij van zijn
otium (ambteloos leven). Zijn
laatste daad als directeur was het
treffen van voorbereidingen tot het
omzetten van de HBS in Lyceum.
dat soms ongewenste gevolgen.
Op het ogenblik is in Amsterdam
en omgeving de kerkennood het
grootst en zal de eerstkomende 5 jaar
ook het grootst blijven. Gedurende
de laatste jaren is slechts bouwvolu
me verkregen voor de bouw van 1
katholieke kerk per jaar. We hopen
gramma staan de navolgende defini
tieve kerken:
H. Don Bosco te Alkmaar, 800 zit
plaatsen;
H.H. Engelbewaarders te Hoorn,
zitplaatsen;
,St. Bonaveniura"
Amsterdam-Buitenveldert. 300 zit
plaatsen;
Amsterdam-Zuideramstelkanaal,
425 zitplaatsen.
maar, dat zulks de komende jaren piaa'tsen-
1000 zitplaatsen;
H. Maria te Volendam, 1000 zit-
H. Nicolaas te Den Helder, 700 zit-
stichter te eren: die'titel komt beter
toe aan Pastoor Th. Beukers, die Niet ongelijk aan Mozes met wie
veler krachten wist te richten op het uiterlijk in zijn jongere jaren
éne doel: Leiden een inrichting van door zijn scherpgetekende en don-
katholiek middelbaar onderwijs te kere profiel wel enige gelijkenis
OP ZONDAG 6 MAART a.s. hoopt verschaffen. Dat was in 1927 nog moet hebben vertoond heeft hij
pater fr. Balduinus de Goede een daad van méér dan locale be- zÜn V(Dlk niet verder als rector mo-
o.f.m. zijn gouden priesterjubileum tekenis, want dergelijke inrichtin- gen leiden, maar gelukkiger dan die
,v zlCpiaatseii- Van deze 6 noodkerken zijn er te vieren. Het is passend om deze êen waren toen nog dun bezaaid in aartsvader kan hij vanaf zijn clau-
St Jan de Doner te Amsterdam slechts 2 die wegens definitieve ker- gebeurtenis in Leiden nadrukkelijk den lande. Ze lagen in wijde boog strale Nebo nog steeds in ongebroken
- K kenbouw van elders vrij komen. te vermelden, want in de geschiede- om Leiden heen: Haarlem, Amster- gezondheid naarzien op zijn werk Het
nis van katholiek Leiden, waar dam, Utrecht, Rotterdam, Den Haag bovengenoemde otium hoezeer ook
Stichtingskoslen bijna 6 miljoen Franciscanen altijd zo'n belangrijke en het beruchte „stopwetje" van summa cum dignitate et eruditione
rol gespeeld hebben, heeft ook deze 1924 zorgde wel dat hun aantal niet (met behoud van de hoogste eer en
De geschatte stiohtingskosten voor Minderbroeder zijn duidelijk spoor groter werd. Het aloude St. Willi- kennis van zaken) m.9e men ove-
deze in 1960 te bouwen kerken en nagelaten als eerste directeur van de brorduscollege te Katwijk mocht men rigens niet al te letterlijk opvatten,
noodkerken bedragen ƒ6.840.000,—, R.K. Hogere Burger School St. Bona- wegens zyn meervoudige besloten- want pater de Goede is nog altijd
een bedrag van bijna 6 miljoen; voor- ventura, thans Lyceum van die heid niet meetellen voor Rijnland, de grote en wijze raadsman voor
De kerk van O.L. Vrouw van Zeven waar geen geringe opgave voor het naam. maar wat het tijdens zijn leven niet ^elen in Leiden en wijde omtrek.
Smarten te Amsterdam-Geuzenveld Fonds Kerkenbouw in het bisdom Trpt zou minder hikt *iin hem ak vermocht, bereikte het door zijn Hier raken we een ander punt, dat
net zou minaer juist zijn hem als sterven, of liever door zijn admini- ongetwijfeld boven zyn werk als
stratief niet-steren, waardoor schoolman genoemd en gewaardeerd
het stopwetje omzeild de subsi- moet worden, omdat het een wezens-
diemantel van de Jezuïtische Elias kerh betreft van zijn priesterschap:
elegant geplooid kon worden om de de ijver voor de zielen. Zielzorg
Franciscaanse Eliseusleest en er een was natuurlijk tot op zekere hoogte
hybridische schoolformatie ontstond, inhaerent aan zijn onder wijs werk,
waarvan de vierde en vijfde klassen maar hij heeft het nog veel directer
gevestigd waren in het onoverzich- erbuiten uitgeoefend en tallozen zijn
telijke en lichtelijk vervallen ge- €r de Provinciaal van zijn Orde dank-
bouwencomplex te Katwijk aan den baar voor geweest, dat hij pater de
Rijn en de eerste klas overhaast er- Goede voor Leiden heeft willen be-
gens gevormd moest worden in Lei- waren. Zijn ruimheid, wijsheid en
den, terwijl de tussengelegen klas- historische zin waren groot genoeg
sen nergens meer waren. Zover was on} iedere vrees te bannen, dat hij
men toen Pater de Goede eind ooit als laudator temporis acti (prij-
augustus 1927 ten tonele verscheen, zer van de goede oude tijd) tegen-
zojuist argeloos teruggekomen van °Yer ket buidige schoolbeleid zou
een studiereis in Engeland en ten willen poseren. Moge God dé jubila-
uiterste verbaasd dat hem het direc- T1S ?.?g lange ïaren sParen voor zvp
niet zo zal blijven, want dan moet
gevreesd worden, dat omstreeks 1963
wederom een aanmerkelijke achter
stand zal ontstaan ten aanzien van de
definitieve kerkenbouw in de agglo
meratie Amsterdam.
Geen noodtoestand meer nadert met rasse schreden haar vol- Haarlem, dat nagenoeg de gehele ker-
Met opzet spreken wij over de de- tooiing. De architect is P. J. de Vries kenbouw financiert. Dat bedrag van
finitieve kerkenbouw, want gelukkig uit Rotterdam. bijna 6 miljoen kan het Fonds beslist
toraat was opgedragen oyer een
school, die al zover gevorderd was,
dat hij alleen nog maar had te zor
gen voor een gebouw, leraren, leer
lingen en enkele andere kleinig
heden meer. En dit liefst binnen en
familie op de eerste plaats, maar ook
voor zijn talloze vrienden en pOeni-
tenten: zijn afstamming uit een lang
levend geslacht geeft aan deze wens
een redelijke motivering.
kele weken, want medio september pater C. de Goede werd op 2 fe-
moest de school geopend worden. bruari 1885 te Zijpe geboren. In
1903 trad hij in bij de Orde der
lMTaar van dat ogenblik af was de Franciscanen en werd op 6 maart
school dan ook Pater de Goede! 1910 priester gewijd. Hij volgde de
Hij heeft er zijn eigen stempel op Leergangen te Tilburg, deed daarna
gedrukt: door zijn markante per- doctoraal examen te Amsterdam en
soonlijkheid, vooruitziende blik, on- was leraar Engels en Geschiedenis
verstoorbare kalmte en wijze goed- te Megen, Heerlen en Venray. Van
heid. Hij wist snel een aantal bloed- uit deze laatste plaats werd hij tot
jonge onderwijskrachten om zich te directeur van de R.K. Hogere Bur-
verzamelen, die hij ongemerkt om- ger School St. Bonaventura te Lei-
vormde tot ervaren docenten en het den benoemd, welke functie hij we-
pleit voor zijn tact en sfeerschep- gons het overschrijden van de pen-
pend vermogen, dat by na allen het sioengerechtigde leeftijd op 31 de-
tot in lengte van dagen gaarne bij cember 1950 neerlegde,
hem uithielden, ondanks het feit dat
zijn beminnelijke geleerdenver- Er betstaa* gelegenheid de Jubi-
voor'vreemde^complicaties^in afspra- °P -„da, 8
ken en roosters. Want daar in het maart a*s» van vier tot zes uur 's
technische detailwerk lag zijn namiddags in de cantine van de
zoekenYn °zijn "zicht 'op Marië„p„e.stra.t 6.
nen waardoor hy binnen enkele ja- H.V.W.
