EEN DAG UIT HET LEVEN
VAN KONINGIN ELISABETH
Grenscorrecties met Duitsland worden voor
een belangrijk deel ongedaan gemaakt
Tweede Kamer laakt houding
van Amerikaanse regering
OP DE
HOOGTE
TE ZIJN
IS VOOR HAAR
ZEER
BELANGRIJK
Gelderse gedeputeerden
krijgen 3 mille meer
WOENSDAG 10 FEBRUARI 1960
DB MHDSE COURANT
PAGINA
De »Rode Dozen« behoren tot de belangrijkste
dingen in koningin Elisabeths dagelijkse leven.
Wat zit er in Hoogst gewichtige documenten
„bezoekochtend" een uitnodiging om met de koningin
en haar gemaal het noenmaal te gebruiken. Boven
dien aat spreekt eigenlijk vanzelf ontvangt zij
zo nu en dan natuurlijk ook mensen alleen maar, om
dat zij hen aardig of interessant vindt. De laatste tijd
werden enige malen gastenlijsten publiek gemaakt.
Uit deze lijsten bleek, dat Elisabeth een scherpe blik
heeft waar het geldt, belangwekkende figuren om zich
te verzamelen.
Vaak komt het voor, dat zij een paar uur moet pose
ren voor een kunstenaar die haar portret wil schilde
ren. Soms moet Elisabeth zich dan midden op de dag
in groot avondtoilet steken! En natuurlijk moet de ko
ningin (vrij veel) tijd vinden om haar modistes en
naaisters gelegenheid te bieden, de koninklijke garde
robe op vorstelijk niveau te houden.
Ondanks al die tijdrovende plichten, bezigheden en
beslommeringen probeert Elisabeth altijd tijd vrij te
maken tegen theetijd en dan als zij thuis zijn tus
sen het theeuurtje en het avondeten met haar kinde
ren samen te zijn. Geheel ongestoord is dat samenzijn
maar zelden, al was alleen maar, omdat zij als het Par
lement bijeen is vlak vóór het avondeten een kort ver
slag krijgt van de gebeurtenissen, toespraken en stem
ming in het Lagerhuis. En na het avondeten? Dan ge
beurt het dikwijls, dat Elisabeth zich terugtrekt in
haar werkkamer om zich weer aan haar „dozen" te
wijden.
Ook elders.
HAAR dagelijkse werkzaamheden gaan door, ook als
zij op Balmoral of Sandringham „met vakantie" is. Ja,
zelfs als zij zich buiten Engeland bevindt, moet zij aan
een deel der staatszaken haar aandacht en werkkracht
blijven schenken. Immers, de (door haar aangewezen)
Staatsraden mogen slechts een deel van de koninklijke
taak voor hun rekening nemen. Ook wórdt Elisabeth
tijdens een verblijf buitenlands steeds op de hoogte
gehouden. Zij wenst dit. want zij wil (populair uit
gedrukt) „bij blijven". Veel routinewerk kan wach
ten, tot zij weer terug is in haar land, maar er zijn ook
zaken die geen uitstel gedogen.
„WAAROM zegt men, dat koningin Elisabeth zo'n
bijzonder druk en bezet leven heeft? Wat doet zij dan
allemaal, dat haar plichten haar zó in beslag nemen?"
-Zowel in als buiten Engeland stelt men deze en -soort
gelijke vragen vaak. Iedereen weet natuurlijk het no
dige over Elisabeths plichten-naar-buiten: De opening
van het Parlement, eerste-steenleggingen, officiële be
zoeken, en wat dies meer zij. Over dit alles deelt de
pers het nodige mede. Maar welke zijn haar taak en
plichten, die nooit of maar zelden „in de krant" ko
men? Toch is het heel interessant. Daarom willen we
eens nagaan, wat Engelands koningin tijdens een „hui
selijke dag" in Buckingham Palace of op een harer kas
telen zoal doet. Op deze „huiselijke dag" heeft zij geen*
„plichten-naar-buiten". Rust zij nu eens prettig uit van
haar vele beslommeringen?
Zo begint zij.
ELISABETH pleegt vroeg op te staan. Met prins Phi
lip ontbijt zij in hun particuliere vertrekken. In de va
kanties komen prins Charles en prinses Anne hun
ouders goedenmorgen wensen. Als het prinsje op kost
school is, komt alleen zijn zusje „morgen, mamma en
pappa" zeggen. Hierna gaat ze naar haar gouvernante,
Miss Peebles, die haar tezamen met een paar vrien
dinnetjes les geeft. De koningin leest dan haar parti
culiere brieven en kijkt vervolgens de kranten in. Zij
leest dagbladen van alle richtingen en kleur, evenals
een aantal periodieken en dan natuurlijk „Hansard",
de letterlijke tekst van wat er in het Parlement is
gezegd.
Nadat zij de kranten doorgenomen heeft, neemt zij
plaats aan haar bureau. Hierop staan portretten van
familieleden en een vaas met bloemen, bij voorkeur
rose anjers, haar lievelingsbloemen die speciaal voor
haar worden gekweekt op Sandringham. Gezeten aan
haar bureau is haar eerste werk, een aantal regerings-
en benoemingsbesluiten goed te keuren. In de andere
landen van het Britse Gemenebest, die haar als hun
koningin erkennen, zijn het de Gouverneurs-Generaal,
die dat werk doen. Alleen sommige documenten (uit
die landen), zoals geloofsbrieven, ambassadeursbenoe
mingen, opheffing of samensmelting van regimenten,
behoeven de goedkeuring en de handtekening van de
koningin zelf.
Brieven en huishouden.
VERVOLGENS komt de particulier-secretaris in de
werkkamer. Hij brengt zijn vorstin stapels brieven,
rapporten en andere documenten, afkomstig van de
regering, ambtelijke instanties, verenigingen of parti
culieren. Als iedere koningin ontvangt ook Elisabeth
heel veel brieven. Zij beantwoordt ze alle snel en hof
felijk. Zelfs jeugdige onderdaantjes, die haar in potlood
krabbelschrift schrijven, krijgen een antwoord! Tevens
moeten er vrijwel dagelijks verzoeken in behandeling
worden genomen om gelukwensen (telegrafisch) te
sturen ter gelegenheid van een diamanten bruiloft, een
honderdjarig bestaan en zo meer. Jaarlijks verzendt
Elisabeth ongeveer 1500 van die telegrammen! Er zijn
ook wel Engelsen, die de koningin vragen, in een of
andere zaak of kwestie persoonlijk te interveniëren.
Dergelijke verzoeken moet het secretariaat doorzen
den aan het ministerie*, dat de zaak of kwestie behan
delt of behandelen moet.
Er zijn ook heel wat dingen van huiselijke aard
te regelen iedere dag! Zij krijgt het menu voor de
maaltijden te zien. Soms keurt zij het goed, een an
dere maal echter wijzigt zij het. Vaak verschijnt haar
major domus in het werkvertrek om de koningin de
gastenlijsten voor lunches of diners voor te leggen.
Een andere keer is het haar „schatmeester", die komt
om zakelijke en financiële dingen met Elisabeth te be
praten. Dan moet de koningin nog, in overleg met de
verantwoordelijke hoffunctionarissen, haar aandacht
schenken aan bezoeken, benoemingen, feesten en wat al
niet. En worden er belangrijke logé's verwacht of
aankopen van betekenis, dan moet Elisabeth met de
„paleishuishoudster" de keuze der appartementen re
gelen en zien, wat men het beste kan kopen.
De Rode Dozen.
Na al deze grote en kleine plichten en beslommerin
gen is het ogenblik der „Rode Dozen" aangebroken!
Dit zijn met rood leer overtrokken dozen, waarop in
gulden letters zijn gegraveerd de woorden THE
QUEEN. Zij bevatten in hoofdzaak belangrijke papie
ren van staat: Telegrammen en rapporten, ontwerpen
en voorstellen, personalia en gewichtige mededelin
gen, en wel uit Engeland zowel als uit de overzeese
landen die behoren tot het Britse Gemenebest. De
particuliere secretaris heeft al die stukken reeds
„voorgesorteerd", zodat de koningin onmiddellijk aan
de inhoud van haarv„Rode Dozen" kan beginnen. Wie
de dagboeken van de Engelse koningen en koningin
nen inziet, stuit steeds weer op het zinnetje „MIJN
DOZEN GEDAAN". Maar weet u wel, dat „dozen
doen" betekent dagelijks enige uren geconcentreerd
werken en aandacht schenken aan tal van, bovendien
uiteenlopende, belangrijke vraagstukken en gebeurte-
'tLand betaalt schadevergoeding
Nazi-slachtoffers
De landen zijn voorts overeenge
komen alle verkeersverbindingen
over het land en de binnenwateren
te verbeteren.
Koningin Elisabeth „doet" haar dozen niet slechts, zij
maakt tevens van de inhoud een ernstig gebruik. Hier
aan is het te danken, dat zij zeer goed op de hoogte
is van wat er gebeurt in Engeland, in haar overzeese
landen, ja, in de gehele wereld. Meer dan eens kwa
men mij voorvallen ter ore, waaruit bleek, hoe dege
lijk en uitvoerig de koningin is geïnformeerd over za
ken en personen. Zij acht 't haar plicht, zoveel moge
lijk kennis te nemen van alles wat voor een richtige
uitoefening van haar taak nuttig kan zijn. Dat dit soms
wel eens ten koste moet gaan van prettige wandelin
gen buiten of gezellige uren thuis, behoeft nauwelijks
betoog.
Veel gasten.
KONINGIN Elisabeth ontmoet heel veel mensen.
Met recht kan men zeggen: vogels van diverse pluimage.
Immers, zij behoren tot verschillende rassen en vol
ken, zij belijden verschillende godsdiensten en huldi
gen verschillende politieke overtuigingen. Slechts als
Elisabeth een vertegenwoordiger van een ander land
ontvangt, is de minister van Buitenlandse Zaken of
een ambtenaar van zijn departement tegenwoordig bij
de ontvangst. In alle andere gevallen, waarin zij men
sen in audiëntie ontvangt, wordt zij door niemand bij
gestaan. En steeds is zij goed op de hoogte van de
zaak, waarover gesproken wordt, alsmede van de
persoon en de background van hem of haar, die zij
ontvangt. Praktisch gesproken heeft zij in sommige
opzichten een misschien nog moeilijker taak dan een
koning, want deze kan tenminste zijn gemalin inscha
kelen om de echtgenoten van ambassadeurs en andere
hooggeplaatsten te ontvangen, terwijl Elisabeth dit zelf
moet doen. Vaak ontvangen de laatste gasten van zo'n
aan
Staatssecretaris van Buitenlandse Za
ken, dr. Van Houten, heeft gistermid
dag in de Tweede Kamer officieel be
vestigd, dat de gebieden Elten, Tud-
deren en Dinxperloo, die Duitsland
in 1949 aan ons land moest afstaan,
naar Duitsland teruggaan. Hij heeft
de inhoud van het verdrag met Duits
land In grote lijnen bekend gemaakt.
Aan de verdragstekst wordt nu de
laatste hand gelegd en het wachten
is dan op de goedkeuring van de Ka-
De grenscorrecties zullen op 40
plaatsen worden herzien. Twintig
grenscorrecties, vooral in onbewoon
de gebieden zullen nog worden be
zien. De regering acht het houden van
volksstemmingen ongewenst, ook in
het belang van de bevolking zelf. Dr
Van Houten voegde daaraan toe: in
1949 is toch ook geen referendum ge
houden.
In totaal 1250 ha aan geconfisceerde
gronden kunnen door Duitsland te
ruggekocht worden.
Voorts is in de overeenkomst een
practische regeling getroffen voor het
Eems-Dollardverdrag voor het gehele
gebied, dus ook het Duitse. Er zal een
Nederlands-Duitse Eemscommissie en
een scheidsgerecht worden gevestigd.
Voor de vaststelling van de grens van
dit gebied zal men zich wenden tot
het internationaal gerechtshof of tot
een arbitragecommissie.
Voorts maakte de onderminister be
kend, dat de Bondsrepubliek ter de
finitieve regeling een globaal bedrag
zal betalen. Dit geldt voor de Neder
landse vorderingen en aanspraken,
waaronder de vorderingen van hen,
die om redenen van ras, geloof of
wereldbeschouwing getroffen zijn
door nationaal-socialistische maatre
gelen, vorderingen van de Auslands-
bonds en van de investeringen in de
af te stane grenscorrectiegebieden. Dr
Van Houten wilde niet mededelen
hoeveel Duitsland bereid is te beta
len. Het bedrag zal zonder inmenging
van Duitse zijde door Nederlandse
instanties worden verdeeld.
Het is nu al bekend, dat niet alle
•Nederlanders die schade ondervonden
door oorlog of nationaal-socialisme
een vergoeding krijgen. Dit is onmo
gelijk, omdat de Londense schulden-
overeenkomst bepaalt, dat dit pas bij
vredesverdrag zal worden geregeld.
Gedurende tien jaar zullen duizend
familieleden van overleden gedepor
teerden gratis van de Duitse spoor
wegen gebruik kunnen maken als zij
de begraafplaats willen bezoeken.
De kwestie van de Rijnvaart is nog
niet geheel besproken. Nederland zal
de in de akte Mannheim veilig gestel
de belangen met kracht blijven ver
dedigen.
GRIEP
dreigt overal
neem vlug
„Akkertjes"
in huis
AKKERTJES
helpen direkt
Geen landingsrechten
op Los Angeles
De Tweede Kamer heeft met al
gemene stemmen een motie aange
nomen, waarin diepe teleurstelling
wordt uitgesproken over de houding
van de Amerikaanse regering bij de
besprekingen van de landingsrech
ten van de KLM op Los Angeles en
waarin de Ned. regering wordt ver
zocht „hernieuwde stappen te onder
nemen om een herziening van de
Amerikaanse beslissing te verkrij
gen". De fractieleiders Oud (WD),
Romme (KVP), Burger (PvdA), Ti-
lanus (CH) en Bruins Slot (AR)
ondertekenden de motie.
De beknotting van de landings
rechten noemde men een miskenning
van de vrijheid in het luchtverkeer
en van de beginselen van gezonde
concurrentie. Deze houding, aldus de
motie, past niet in het kader van de
bondgenootschappelijke betrekkin
gen, aldus de motie
Minister Luns zag in het unaniem
aannemen van deze motie een sterke
steun voor de regering. Hij liet er
geen twijfel over bestaan hoe Ne
derland de Amerikaanse houding
ziet. Zij is een onverbloemde be
scherming van de particuliere Ame
rikaanse maatschappijen met een
voorbijgaan aan de Nederlandse be
langen.
Minister herhaalde nog eens de
argumenten van Nederland, die door
onze „grootste bondgenoot" zijn ver
worpen. De voornaamste waren: an
dere internationale luchtvaartmaat
schappijen kregen de rechten wel; de
openbare mening in Californië is
vóór het verschaffen van de rechten;
de Amerikaanse lijnen hebben wél
het recht om van de Westkust op
alle havens van het koninkrijk te
komen. Bovendien heeft Nederland
in Amerika méér dollars besteed
voor de aankoop van vliegtuigen dan
het ooit met vervoer 'op Amerika
verdiend heeft.
De minister verklaarde, dat ons
land gediscrimineerd is en dit is niet
te rijmen met de goede verhoudin
gen.
Conform een voorstel van de frac
tieleiders is gisteren bij de opening
van de voorjaarszitting der provin
ciale staten van Gelderland besloten»
de jaarwedden van de leden van ge
deputeerde staten te verhogen van
13.000 tot 16.000 gulden.
