Op Vrouwendag zijn overal
de vrouwen de baas
Twee doden bij
botsing in Eindhoven
DODE, 2 GEWONDEN
IN EDE (Gld)
Roofovervallen in
Gouda en Amsterdam
Koepel van plastic op het terrein van de Leidse sterrewacht
MAANDAG 1 FEBRUARI 1960
DE LElUSh COURANT
PAGINA 6
LICHTMIS DONKER, DE BOER EEN JONKER'
25-JARIG JUBILEUM VOORZITTER
KATH. MIDDENSTANDSBOND
Op 14 februari zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat de heer J- A. Koops
werd gekozen tot voorzitter van de
Nederlandse katholieke midden
standsbond.
Ter gelegenheid daarvan zal op
maandag 15 februari een receptie
worden gehouden in het Rurhaus te
Scheveningen.
De heer Koops zal dan ook reeds
officieel afscheid nemen als voorzit
ter, waarna hij over enkele maanden
daadwerkelijk zal aftreden.
In de Italiaanse Alpen benoor
den Bergamo worden enkele dorpen
door sneeuwlawines bedreigd. Het
dorp Ludrigno is geheel ontruimd.
Ook vele bewoners van Trabuechello
hebben hun woningen verlaten.
Morgen is het Maria-Lichtmis of
Vrouwendag, de dag, waarop de
vrouwen het voor het zeggen heb
ben.
Van oorsprong kan dit een heidens
reinigings- en lichtfeest geweest zijn,
dat door de Kerk gekerstend werd
als herinnering aan de Joodse Wet
40 dagen na een geboorte voorge
schreven „reiniging" van de moeder.
(Maria-Lichtmis wordt daarom ge
vierd 40 dagen na Kerstmis).
Niet alleen in het Romeinse rijk
had dit gekerstend feest zijn voor
loper, ook in het Germaanse noorden
kan Maria-Lichtmis een oud-heidens
feest hebben vervangen.
Er zijn althans in die richting aan
wijzingen. Uit het oude IJsland is ons
n.L bekend, dat de vrouwen daar op
de eerste dag van februari zeer
vroeg opstonden en driemaal rondom
het erf gingen, waarbij zij de ont
wakende zon uitnodigden om binnen
te komen. Later op de dag hielden
de vrouwen van het dorp dan een
gezamenlijke maaltijd.
Voor-schoonmaak.
Vrouwendag qf Lichtmis is altijd
wel een bijzondere dag geweest. Zo
als we reeds zeiden: als reinigings
dag. Letterlijk was dit ook wel dege
lijk het geval en misschien, nog wel.
in Zuid-Duitsland, waar op die dag"
de dienstboden werden ingehuurd
enmeteen het huis van de kel
der tot de zolder toe werd opge
ruimd. Eigenlijk een soort „voor-
schoonmaak" dus.
Hoe kan het ook anders, want in
die dagen, waarin de zon nu weer
langer aan de hemel blijft staan, be
ginnen de vrouwen al ongedurig te
worden en je kunt er zeker van zijn,
dat er dan schoonmaak in de lucht
zit.
Helemaal dus geen gekke gedach
te van die Zuid-Duitsers om ze
direct maar alvast wat te laten
oefenen.
Maar voor de mannen (de boer en
zijn knechts) zat er als konsekwen-
tie aan vast, dat zij uit dankbaarheid
voor het opruimen de vrouwen kaar
sen present moesten doen. Kaarsen
waren in die tijden kostbaar en hier
mede toonden de mannen zich weer
van hun beste kant, edelmoedig als
altijd, beloonden zij de vrouwen voor
iets, dateigenlijk vanzelfspre
kend was en door de vrouwen hele-
maal niet (en nog niet) als „karwei"
wordt opgevat, doch als „sport".
Vroeger werden op 1 februari de
knechts op de boerderij aangenomen
en de meiden op de 2e op vrou
wendag dus.
Weersvoorspellingen.
Afgezien van reinigingsgewoonten
en wat dies meer zij, is al eeuwen
lang de 2e februari bij de boeren een
bijzondere datum in zijn kalender.
In de oude boerenstafkalenders staat
bij deze dag een bijzonder teken,
evenals in vele volksalmanakken. Er
bestaan voorts tal van weersvoor
spellingen, welke met deze dag sa
men hangen als daar zyn:
Lichtmis donker, de boer een
jonker,
Lichtmis helder, de boer naar
de kelder.
of
Lichtmis helder en klaar
Geeft een goed bijenjaar.
of
Lichtmis donker, Asdag klaar
Geeft een vruchtbaar jaar.
Veel is er van die gebruiken niet
meer over, behalve het kerkelijk
feest en het vrouwenvoorrecht. Maar
wij mannen prijzen ons gelukkig, dat
industrie en handel nog geen beslag
op „Vrouwendag" hebben weten te
leggen. Het zou er donker voor ons
uitzien, wanneer we als uitgangspunt
bijvoorbeeld „Moederdag" maar
nemen. En dan dit idee van dat
„voor-schoonmaakje": om te rillen,
want een maandje later barst de
woede eerst goed los. Neen, dan lie
ver die gewoonte uit IJsland: héél
erg vroeg er uit en maar rondjes om
het dorp lopen en wij mannen
maar lekker in bed blijven en later
vragen: „Hoe was het....?"
Foto boven: Maria Lichtmis (Vrouwendag - 2 februari).
Lichtmis helder en klaar, Geeft een goed bijenjaar.
(oud rijmpje)
Foto links: 2 februari, „Vrouwendag", van ouds in sommige streken de dag,
waarop ook officieel de vrouw „de baas'' was!
Auto slipte:
Op de verkeersweg EdeArnhem
is zaterdagavond omstreeks half acht
ter hoogte van Zuid-Ginkel een ver
keersongeluk gebeurd, waarbij één
persoon om het leven kwam en twee
andere zwaar werden gewond.
Tijdens inhalen is een personen
auto, komende uit de richting Ede,
bestuurd door de heer T. ten Ham
uit Lunteren en waarin twee ver
loofde paren waren gezeten, geslipt
en tegen een uit de richting Arnhem
komende personenauto gebotst. De
auto, die juist gepasseerd werd, bot
ste vervolgens tegen de achterzijde
van de slippende auto.
De 24-jarige mej. R. van den Berg
uit Lunteren werd hierbij op slag ge
dood. Haar verloofde, die de auto be
stuurde, de ongeveer 20-jarige Ten
Ham kreeg een rugwervelfractuur,
een schedelbasisfractuur en een bek
kenfractuur. Een derde inzittende,
mejuffrouw R. Grolleman uit Stroe
(gem. Barneveld), werd eveneens
zeer zwaar gewond.
Haar verloofde kwam er met lich
tere verwondingen af.
Op het kruispunt Aalsterweg
Leostraat te Eindhoven is in de nacht
van zaterdag op zondag om drie uur
een 22-jarige automobilist, die onder
drankinvloed verkeerde, in volle
vaart tegen een van rechts komende
auto opgevlogen, bestuurd door de
54-jarige H. Kluytmans.
De botsing was zo hevig, dat de
heer Klytmans en zijn naast hem
zittende echtgenote op slag werden
gedood. Zijn 22-jarige zoon A. K. en
de 45-jarige A. van den Heuvel, die
eveneens in dq wagen zaten, zijn
zwaar gewond naar het St. Joseph-
ziekenhuis overgebracht.
De man, die de botsing veroorzaakt
had, werd slechts ligt gewond. Hij is
voor nader onderzoek opgesloten.
Zijn passagier de 21-jarige C. Z.
werd eveneens licht gewond en kon,
na behandeling in het ziekenhuis,
naar zijn woningg worden vervoerd.
Beide auto's zijn zwaar beschadigd.
De 23-jarige mevrouw R. Pons-
Van Vuuren, is zaterdagavond om
streeks half zeven te Gouda over
vallen door een nog onbekend geble
ven man. Zij kreeg ernstig letsel aan
de hals en haar beide ogen werden
dichtgeslagen. Het slachtoffer verloor
het bewustzijn en is toen door de da
der over een heg gegooid, waardoor
zij onder aan de dijk kwam te lig
gen.
De huishoudelijke inkopen van me
vrouw Pons lagen over een afstand
van 70 meter over de weg verspreid.
De dader, die kennelijk op roof uit
was, kon haar portemonnaire echter
niet vinden. Mevrouw Pons is in een
ziekenhuis opgenomen. De politie
vermoedt dat men hier te doen heeft
met de man die de laatste tijd in
Gouda meer van dergelijke overval
len heeft gepleegd.
In Amsterdam.
In de afgelopen nacht hebben twee
onbekende jonemannen in Amster
dam op de Amstel bij de Bakker
straat de 49-jarige heer J. J. Dah-
men aangevallen en beroofd van
25 a 30. Het slachtoffers, dat doof
isen een spraakgebrek heeft, werd
vermoedelijk met een hard voorwerp
op het achterhoofd geslagen, waar
door hij een hoofdwond opliep. Hij
verloor het bewustzijn en werd eni
ge tijd later op straat gevonden. Na
behandeling in het Weesperpleinzie-
kenhuis kon hij naar huls terugke
ren.
VECHTPARTIJ TE TILBURG
In de nacht zaterdag op zondag
heeft zich in een woning aan de
Houtstraat te Tilburg een vechtpartij
afgespeeld tussen enkele gezinsleden
en inwonende personen. Hierbij is
een 35-jarige grondwerker door een
26-jarige koopman met een mes in
de rug gestoken. De grondwerker is
vrij ernstig gewond naar het zieken
huis vervoerd.
SNEL OPGEHELDERD
In de nacht van zaterdag op zon
dag hebben twee jonge mannen een
inbraak gepleegd in een winkel aan
de Distelstraat te Nijmegen. Hierbij
maakten zij ƒ8.000 buit. De politie
kwam spoedig op he spoor van de
daders en dit leidde tot de arrestatie
van twee Nijmeegse arbeiders van
resp 21 en 19 jaar oud. In hun wo
ning werd nog 'n bedrag van 7.600
teruggevonden.
Voor astro-fotografie
Advocaat
verduisterde
50.000 gulden
De politie te Haarlem heeft de 49-
jarige advocaat mr. J. H. J. uit Heem-
steae aangehouden, verdacht van ver
duistering van 50.000. Daarvan zou
35.000 afkomstig zyn uit faillisse
menten en de rest uit alimentatiegel-
den. De aangehoudene, die bekend
heeft, is ingesloten.
Hij heeft zich zaterdagavond zelf
bij de Haarlemse politie gemeld. Het
ging in de advocatenpraktijk minder
goed en daarom nam hij geld weg,
dat hij van faillissementen en andere
zaken onder zich had. Als curator van
een aantal faillissementen, uitgespro
ken door de Haarlemse rechtbank,
heeft hij in de afgelopen tien jaar
ongeveer 35.000 niet afgedragen.
Ook trad hij voor een dame in een-
echtscheidingsprocedure als advocaat
op en moest de alimentatiegelden re
gelen. Een bedrag van 15.000 heeft
hij voor andere doeleinden gebruikt.
De Haarlemse politiie deelde mee,
dat mr. J. een zeer sober leven leidde
en zij neemt aan dat de aangehou
dene het verduisterde bedrag voor
zijn praktijk en zijn gezin heeft ge
bruikt. Toen er eenmaal een tekort
was, stopte hij het ene gat met het
andere, waardoor in de loop der jaren
een totaal van 50.000 werd bereikt.
Ontsnapte gevangenen
weer gearresteerd
De gemeentepolitie van Heerlen is
er zondagmiddag in geslaagd, de bei
de uit de strafgevangenis .Nieuw
Vosseveld" te Vught ontsnapte Duitse
gedetineerden te arresteren. Het wa
ren de 21-jarige Wilhelm Peters uit
Aken en de eveneens 21-jarige Jo-
hann Hansen uit Herzogenrath. Zij
werden sinds de ochtend van dinsdag
26 januari vermist. De beide jonge
mannen werden aangehouden even
buiten Heerlen, terwijl zij te voet op
weg waren in de richting van Aken.
Ze hadden een traangaspistool en
verschillende schroevendraaiers bij
zich en waren dus blijkbaar van plan
hun misdadige praktijken weer op te
vatten. De gevangenisstraf waarvoor
zjj in Nieuw Vosseveld gedetineerd
waren, was hun ook voor een inbraak
opgelegd. Het is nog niet bekend, of
zij zich in de tijd tussen hun ont
snapping en hun arrestatie reeds aan
een of ander misdrijf hebben schul
dig gemaakt.
In een Mohammedaanse wijk
van Algiers zijn volgens de eerste
berichten vier mensen omgekomen
door een grondverschuiving als ge
volg van de langdurige regen. Zestig
mensen werden dakloos. Men ver
wacht, dat het aantal slachtoffers
groter zal zyiu
Een koepel van polyester zweefde
vanmorgen op het terrein van de
sterrenwacht aan de Kaiserstraat te
Leiden boven een stenen onderbouw.
Het gewicht van dit gevaarte is 5000
kilo, de prijs bedraagt ongeveer
50.000 gulden.
Daar de oude koepel van de kijker
voor astro-fotografie aan de restau
ratie toe was, en de uitzichttoren
moest verplaatst worden wegens de
lichtuitstraling van het nieuwe zoölo
gische laboratorium, besloot men tot
vernieuwing over te gaan, daar 't nu
te gebruiken plastic een welhaast on
beperkte levensduur heeft.
„Werkspoor" voerde de order uit
en gebruikte als materiaal een zilver
kleurig materiaal, dat zeer goed past
bij de andere koepels, die reeds op
het terrein van de sterrewacht staan.
Zeer zorgvuldig werd de koepel op
de door het architectenbureau Van
Oerle, Schrama en Bos< ontworpen
onderbouw geplaatst. Voor de juiste
Noord-Zuid plaatsing werden op de
Sterrewacht astronomische metingen
verricht.
Dé astro-fotografie is een zeer be
langrijk onderdeel van het weten
schappelijk werk, dat in Leiden ver
richt wordt. Door de vrij slechte kli
matologische omstandigheden is men
voor een belangrijk deel op de foto
grafie aangewezen. De telescoop, die
reeds in de oude koepel stond, wordt,
gerestaureerd en aangevuld, in de
nieuwe geplaatst. Prof. H. C. v. d.
Hulst volgde de werkzaamheden,
evenals de president-curator van de
Leidse universiteit, dr. J. G. Baron
de Vos van Steenwij k.
De foto geeft een beeld van het trans
port dat met behulp van een ver
plaatsbare kraan zeer zorgvuldig en
moeizaam verricht moest worden.
(Foto: De Leidse Courant)
