PANG is alleen RANG als er RANG op staat. De Geluidenvanger van Hilversum HET GEHOOR VERWAARLOOSD Een vaag gerucht wekt bij de heer W. R. VOLMER sterke jachtinstincten Gouda wacht al sinds 1948 op noodzakelijke grenswijziging Gouden bruiloft van echtpaar J. de Kleijn - Struik te Alphen/Rijn ZATERDAG 23 JANUARI 1960 DE LEIDSE COURAN'I PAGINA 4 sy xmjuuuiujLa-su-U-iuLiuuLmjLiuuuLmjuujimjuuLmjLUJUuuuLmm^ Rang Fruit ^an9 Menthol Rang Crème de Cacao 19 ct per rol 19 ct per rol - '22 ct per rol Velen willen echfe geluiden" alleen door de radio horen TAL VAN BOODSCHAPPERS en spionnen van de Prins slopen tijdens het beleg rond Leiden om er inlichtingen in te winnen. Zij verzamelden gegevens over de sterkte van de belegeraars, over troepenbewegingen in de omgeving en niet in het minst over de toestand in de gewurgde veste. Zij konden de wallen niet tot op korte afstand naderen want wie betrapt werd, wachtte de dood. Hun gegevens verkregen ze dientengevolge in hoofd zaak door nauwlettende observaties van de stadswallen en door scherp te luisteren naar de geruchten, die opstegen uit de belegerde Sleutelstad. In 385 jaar zijn de tijden wel sterk veranderd. Er is meer geluid gekomen dan alle krijgsgedruis en geweeklaag van die dagen bij elkaar zouden kunnen opleveren. En toch. WIE OP EEN STILLE ochtend op de Ommedijkseweg gaat staan of op het hoge viaduct, dat Rijksweg 4a over de spoorlijn LeidenUtrecht leidt, zal zo hij op zo grote afstand al iets opvangt van de Leidse stads geluiden van de zwakke geruch ten niet veel wijzer worden. Mogelijk ligt de oorzaak daarin, dat het menselijk gehoor door het toenemend gebruik van machines, van radio en elektronische appara tuur en ook door het verkeer, zijn scherpte goeddeels verloren heeft. Misschien ook is het de onvoldoende training, veroorzaakt door eenzijdige aandacht en onattentie. Wie luisteren kan, hoort overal ge luiden. Maar er zijn maar weinig mensen, die zich de aanwezigheid ervan bij voortduring bewust zijn. Een van die weinigen is de heer W. R. Volmer, die voor de Neder landse Radio Unie geluiden „vangt" en ze, in letterlijke zin „aan banden legt". Er kan geen geluid klinken, ge woon of ongewoon, of hij is erbij en legt het vast ten behoeve van het geluidenarchief. Het is wel gebeurd, dat hij na een dagenlange reis eindelijk weer ge zellig thuis, plotseling gealarmeerd met zijn draagbare apparatuur de deur uitrende om een koopman te betrappen, die met een bel de aan dacht vroeg voor „echte Zeeuwse mosseleuuu Die bel deed de heer Volmer den ken aan de paardetram uit zijn jeugd en nauwelijks had hij de bel op de band opgenomen of hij ging op zoek naar een paard voor een wa gen met luchtbanden. Dat beest heeft toen voor de Radio Unie mogen lopen: stapvoets, draf, galop, inhouden, stoppen en weer aantrekkenHet geluid van wie len op rails vergde een nieuwe speur tocht, maar de paardetram kwam er. HET BEROEP van de heer Volmer is lang niet zonder risico's maar toch steeds vol afwisseling. Soms een week-lang trekt IJj door Neder land een enkele keer ook over de grenzen in de ene hand het „koffertje-met-rare-geluiden", een bandopname-apparaat van uitzonder lijke kwaliteit, in de andere weekend tas met een stapel maagdelijke ge luidsbanden, een pakje brood en een pyama-met-tandenborstel. Tegen die weekendtas hangt bovendien een hy per gevoelige parabool-microfoon. Vroeger was die uitrusting nog veel uitgebreider. De heer Volmer heeft tijden meegemaakt, dat hij opnamen per telefoonlijn doorgaf naar de studio. Wanneer hij voorbereidingen moest treffen voor een uitzending, kwam hij soms al twee dagen tevo ren de microfoon opstellen. Het heugt hem vandaag bijvoor beeld nog, dat hij drie dagen lang aanwezig moest zijn bij de voorberei dingen voor de begrafenis van wijlen koningin Emma. Hij mocht geen stap of geen commando missen en op den duur kende hij het hele protocol uit het hoofd. Hij hoorde tenslotte bijna bij het protocol. Dat gesleep met de apparatuur is vandaag al geen sinecure maar in die dagen gebruikte hij nog een lijvige „Marconi-microfoon", die verbonden werd aan een loodzware accu. Het ge heel moest steeds worden opgesteld op de beste reportageplaats. In die eerste tijd gebeurde het eens, dat een H. Mis moest worden opgeno men. De beste waarnemingspost was die in een luik, vlak onder het kerkdak. Het scheelde maar weinig, of de microfoon, die op een plankier uit het luik naar voren werd geschoven, begon te kantelen. Bijna had toen de heer Volmer zijn carrièrèe beindigd op een twintig meter dieper gelegen kerkvloer. Sindsdien heeft de „Geluidenvan ger van Hilversum" wel meer peni bele ogenblikken doorleefd. Om het geluid van vliegtuigmoto ren op te nemen en daarbij is hij niet met één soort motor klaar moest hij eens, voor een opname van een paar minuten, met een vracht vliegtuig mee. De aluminumvloer van het vracht- ruim was spekglad door het slepen met zakken en kisten. Stelt U zich de capriolen voor, die hij maakte, een atelier (of een toonkamer) her bergen. Toen eenmaal een adres gevonden was, was er nauwelijks de gelegen heid, de weëe, warme lucht van de textiel in te ademen: met vier minu ten was de missie bekeken. Volgende programmapunt: voet stappen. De meest indrukwekkende voetstappen meende de heer Volmer te kunnen afluisteren in het Begijn hof. Onderweg heeft hij eerst even aangelegd m een rustig, oud cafeetje om watte dobbelen. Het dobbel spel ten behoeve van het geluiden archief heeft zeer bijzondere spel regels: men speelt immer om des kei zers baard en een spelletje hoeft nooit uitgespeeld te worden. De enige voor waarde is, dat men speelt met een gaaf geluid. OM DE SPANNING TE BREKEN, was er een kopje zwarte koffie en tegen betaling van „even terug luisteren" vertelde de bar-juffrouw iets over nozems. Niettegenstaande de gezelligheid ging de expeditie naar het Begijnhof door. De heer Volmer arriveerde daar in steeds groeiende schemer, precies op het moment dat het klokje van de kerk wat begon te beieren. Met on voorstelbare snelheid bracht de ge luidenvanger zijn apparatuur in stel ling en hij slaagde er in, nog juist het laatste stukje hors d'oevre van het gelui op te vangen, inclusief de zes slagen, die verkondden, dat voor de meeste mensen, de dagtaak er op zat. Natuurlijk kreeg de heer Volmer ook de voetstappen, waar hij op uit was. Ze kwamen van een paar be gijntjes, van een zeeman, van een be jaard vrouwtje en een wandelend paartje, een kantoorbediende èn een late toerist. Hij kan ze alle gebruiken: afzon derlijk maar ook, in de geluiden keuken van Hilversum gebakken tot één koek. Daarom was he ook niet zo erg, dat er niet meer klokgelui op de band kwam. Eenmaal in zijn atelier zal de geluidenkunstenaar het stukje band losknippen en als een lus aan elkaar plakken. Als hij die lus maar lang genoeg afdraait, zal de klok van het Begijnhof in Amster dam desnoods voor eeuwig iiimnen .luiden. Wat er in Hilversum gebeurt, is een verhaal apart. Meen daarom niet, dat de hoorspel-afdeling U twee, drie maal per week bij de neus neemt: er mag dan wel eens gegoocheld worden in de studio maar de geluiden, die in Uw hoorspel worden gebruikt, zijn beslist levensecht. Daarvoor kunnen wij instaan. HOUD BRONCHITIS BUITEN DE DEUR! Da beschermende, bacillendodende Potter'» Catarrh Pastilles hebben een schier onfeilbare werking. Neem ze Nu ook koeien een verlichte leidster toen de piloot zijn kist voor een hob belpaard aanzag In dit opzicht bleken piloten en sleepbootkapiteins wel iets gemeen te hebben: om een landrot te testen op het bezit van een paar deugdelijke zeebenen, kan men zijn schuit met een stalen gezicht enige tijd dwars op de deining laten liggen. Ook dat werd de geluidenvanger niet bespaard. Maar hij bleef even onverstoorbaar bezig met zijn werk: op de brug, bij de kluisgaten, op het achterdek bij de bolders en in de machinekamer. Het moet gezegd worden: De heer Volmer is niet gauw tevreden. Hij volstaat niet met willekeurig signaal van een scheepstelegraaf. Wanneer 'n scheepsschroef in een hoorspel „volle kracht vooruit" moet slaan, neemt hij geen genoegen met het signaal „stop" en dat vertedert de schipper en zijn bemanning al gauw. WIJ HEBBEN IN RUSTIGER om standigheden kennis gemaakt met de geluidenvanger en zijn werk. Het was gewoon tijdens het bezoek aan het districtspostkantoor van Am sterdam, waar de telexistes een paar toestellen méér lieten lopen, dan er gewoonlijk in gebruik zijn en overi gens even luchtig babbelden, als zij doorgaans doen. Ook de telefonistes verleenden alle medewerking, zo gauw ze hoorden, dat het voor „de radio" was: ze brachten eigener be weging een paar loze gesprekken tot stand en lieten de pluggen in him huisjes floepen. De buizenpost voor de administratie van gevoerde ge voerde gesprekken slobberde onver stoorbaar afrekeningen. Maar op de automatische telefooncentrale was wel het meest te doen. Daar werkten twee verschillende soorten tellers zoemend, ratelend, klikkend en rikketikkend in een oor verdovende cacophonie. In een ander gebouw stond een be zoek aan het postkantoor op het ver langlijstje: gepraat, gegalm, belletjes en het „zjk, zjk boem, zjk boem" van poststempels. En hier had de gelui denvanger pech: het was aan het eind van de maand en er was bijna nie mand om geld te halen of te brengen. Dat zijn zo van die teleurstellin gen, die zijn wonderlijke beroep soms meebrengt. Een andere wonderlijke ervaring was, dat hij ruim een half uur moest zoeken naar de eigenaar van een naai-atelier, die toestem ming wilde geven voor een opname van zijn naaimachines en het gebab bel van de modinettes. En dat, ter wijl toch de voorname huizen aan de Keizersgracht bijna stuk voor stuk De grote kudden koeien maken in Zwitserland een niet weg te denken deel uit van het landschap, maar leveren in de vaak voorkomende mist groot gevaar op voor het verkeer, wanneer zij langs de wegen trekken. Daarom heeft een ingenieuze boer te Vaudens de leidster van zijn kudde een elektrische lamp op de kop bevestigd. Het staat wat vreemd, maar het voldoet uitstekend. Het Tweede Kamerlid Nederhorst (P. v. d. A.), heeft aan de minister van Binnenlandse Zaken gevraagd naar de grenswijziging Gouda. Het gemeentebestuur van Gouda richtte reeds in 1948 het verzoek tot de Kroon te bevorderen, dat de Goudse grenzen zouden worden uit gezet. De derde van de volgende maand hoopt het echtpaar J. de KleijnL de KleijnStruik te Alphen a. d. Rijn het feit te herdenken, dat zij een hal ve eeuw geleden in het voormalige raadhuis der toen nog zelfstandige gemeente Aarlanderveen door de secretaris dezer gemeente, de heer A. P. Tolk in de echt werden verbonden. De bruidegom is thans 74 jaar. Zijn echtgenote, thans 71 jaar, was toen in dienstbetrekking bij de toenmalige burgemeester van Aarlanderveen Van der Lee. Door diens medewerking werd de heer Kleijn in 1917 aange steld als gasfitter bij het Alphens gasbedrijf waar hij 43 jaar gewerkt heeft, laatstelijk als eerste fitter. Met smaak vertelde de heer Kleijn ons van die eerste jaren toen men al les te voet moest doen bijvoorbeeld bij winterdag vrijwel elke avond gas- kousjes gaan vernieuwen in de straatgaslantaarns. Voor hij bij het gasbedrijf te werk werd gesteld, werkte hij ook enige tijd als stoker op Rijnschepen tussen Keulen en Mainz. Al die vijftig jaar heeft het echtpaar waarvan de bruid in Rotter dam en de bruidegom in Nijmegen is geboren, in Aarlanderveen, later Al phen gewoond. De heer Kleijn is reeds meer dan 49 jaar lid geweest van de plaatselijke muziekverenigingen Har monie Beethoven en later, toen deze werd opgeheven van „Arti et Reli- gioni", waar hij eerst op de tuba en later op de bas zijn noot meeblies in het orkest en dit thans ook nog doet. Het gouden bruidspaar woont reeds vele jaren in het pand Hortensia straat 46. Beiden genieten een uitste kende gezondheid. Er werden uit dit huwelijk vijf kinderen geboren waar van er nog vier in leven zijn. Er zijn 11 kleinkinderen. De 3de februari zal er des middags in hotel Centraal gelegenheid zijn tot feliciteren en wel des middags tussen 3 en 4 uur, mhax reeds nu ontvangen beiden vele blijken van belangstelling. Ook het gemeen tebestuur heeft door het zenden van een bloemenmand van zijn medele ven met het gouden echtpaar willen getuigen. Zeven jaar daarna berichtten Ge deputeerde Staten van Zuid-Holland, dat het veroek niet in behandeling kon worden genomen, omdat het vraagstuk der Goudse grenzen in ruimer verband moest worden be zien. In dit grotere plan tot grenswijzi ging, waarbij verschillende Zuidhol landse gemeenten zijn betrokken, zijn opnieuw moeilijkheden ontstaan, het geen een uitstel van de beslissing voor geruime tijd waarschijnlijk maakt. Hij vraagt of de minister inmid dels een voorstel tot grenswijziging in de Goudse agglomeratie bereikt is, het vraagstuk van de Goudse grenzen in engere zin af te splitsen van het grotere vraagstuk, waar mede het op een ongelukkig moment is verbonden, want het lange uitblij ven van een beslissing over de her ziening van de gemeentegrenzen be lemmert de normale ontwikkeling van Gouda in ernstige mate. Spaarfonds voor ouders van emigranten? De journalist M. Reckman te Naar- den heeft het initiatief genomen tot oprichting van een spaarfonds, dat het de ouders van emigranten mo gelijk moet maken, hun kinderen in den vreemde eens te gaan bezoeken. Ter verwezenlijking van dit plan is een voorlopig organiserend comité gevormd. Dit comité heeft reeds van ver scheidene zijden, onder meer van reisbureau's, luchtvaartmaatschap pijen en de rijkspostspaarbank mede werking toegezegd gekregen. Het heeft in Amsterdam gratis de be schikking over kantoorruimte. Het fonds stelt zich voor, de ouders van emigranten in de uitvoering van het plan te betrekken door een na tionaal fonds te stichten mede uit spaargelden van die ouders. Voorts verwacht men, dat veel landgenoten aan het fonds zullen bijdragen om ook de minder bedeelde ouders in de gelegenheid te stellen hun kin deren te bezoeken. Een raad van toe zicht op het nationale spaarfonds zal gevormd worden uit een aantal daartoe aan te zoeken vooraanstaan de Nederlanders.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1960 | | pagina 4