PTT overweegt instelling van een
apart tarief voor nachtpost
Marine-vliegers willen
„Mariner" niet langer
Nederlandse medici De koffie is zwart op Horecava-1960
naar Marokko
1000 gulden schade
vergoeding voor
onschuldig „zitten''
dodelijke
Man maakte
val uit raam
Goud,
Wierook,
Mirre
DINSDAG 5 JANUARI 1960
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Toch „een vliegfout?"
KOSTGANGER
MET BIJL OP HOOFD GESLAGEN
De Amsterdamse politie heeft gis
teren de 56-jarige N. J. S., bewoner
van een perceel aan de Marco Polo
straat, aangehouden nadat hij 's mid-
nen, of het bereid is, nog langer met dags, tegen twaalf uur zijn 26-jarige
de Mariners te vliegen. kostganger W. G. M. met een bijl op
Slechts één vlieger bevestigde dit, het hoofd had geslagen. De kostgan-
De marine voorlichtingsdienst deelt doch uitsluitend op voorwaarde, dat ger is met ernstige verwondingen
mede, dat op nieuwjaarsdag het ach- er dan sprake moest zijn van een naar een ziekenhuis overgebracht,
terste gedeelte van de romp, met de noodgeval.
staart, is gevonden van de Martin- Niettemin helt men in officiële ma-
Mariner, die op 17 december in de rine-kringen opnieuw over tot de me-
Papipi-baai in Nederlands Nieuw ning, dat het ongeval te wijten is aan
een vliegfout. Dat menen sommige L
Guinea verongelukte. hooggeplaatste officieren te kunnen AQVOCHclt OOK IH nO^CT
In de wrakstukken werd het stof- opmaken uit de verklaringen van
felijk overschot aangetroffen van een overlevenden en uit ooggetuige ver
van de bemanningsleden, de korpo- slagen. Daartegenover stellen colle-
raal-vliegtuigmaker-constabel A. T. ga's van de verongelukte vlieger
C. van Baaien. Het is inmiddels te Adriaanse, dat een zo ervaren piloot
Sorong begraven. nooit, dan met zeer dringende nood-
Het wrak ligt op 41 meter diepte, zaak, geland zou zijn op ruwe
In verband met deze grote diepte, de niet wind mee, zoals is gebeurd,
sterke stroom, de modder en de duis
ternis, die op deze diepte heerst, en
ook door de beperkte bergingsmidde
len, waarover men in Nieuw Guinea
kan beschikken, bleek het niet moge
lijk, ook het zwaardere deel van de
romp te bergen.
De commandant zeemacht Neder
lands Nieuw Guinea heeft daarom
gelast, bergingspogingen te staken.
Inmiddels heeft het vliegend perso
neel van de koninklijke marine op
Biak, een verklaring moeten teke-
beroep berispt
De verdediger in de zaak Meulen-
belt, die destijds de aandacht op fcich
266 SerlfnT'ocWenSblaï1'waarin"h£
verschillende ernstige beschuldigin
gen uitte, is deswege onlangs door
de Raad van Toezicht van de Orde
van Advocaten berispt. Deze mr Ko-
kosky is in hoger beroep gegaan,
maar het Hof van Discipline heeft
in laatste instantie deze uitspraak
bevestigd. De berisping luidde, dat
„mr R. P. Kokosky op ongeoorloofde
wijze de aandacht op zichzelf had
gevestigd of had doen vestigen. Als
advocaat van de Meulenbelts heeft
hij in strijd gehandeld met de eer
van de stand der advocaten".
„Walletjes' in rep en roer
De 30-jarige A. L. Klos is gister-
Slachtoffer verkeers
ongeval overleden
Tengevolge van een verkeerson-
De 58-jarige broodbezorger K. uit
Nijmegen, die zeven weken onschul
dig in de gevangenis heeft gezeten,
kreeg voor het gerechtshof te Arn
hem zijn schadevergoeding van dui
zend gulden toegekend. Reeds eer
der had de rechtbank in deze zaak
vonnis gewezen en het hem gevraag
de toegezegd, doch het openbaar mi
nisterie bestreed, dat de door K. op- oo_
gegeven ziekenkosten, die hij had geluk op 17°december op de Briljant-
moeten betalen, terugbetaald kon- laan in Utrecht is de heer C. H.
den worden. K. was indertijd door Semmerink, steenfabrikant in Zuid
avond uit het raam gevallen van zijn zijn zoon valselijk van een aantal Afrika, gisteren in het Academisch
woning op de 2e etage op de O.Z. misdrijven beschuldigd. Hij werd la- Ziekenhuis in Utrecht overleden. De
Voorburgwal te Amsterdam. Hij ter, toen hij echter reeds zeven we- heer Semmerink is niet meer bij het
kwam terecht op de betonnen vloer ken opgesloten was geweest, dank bewustzijn gekomen. Dit is de twee
van een binnenplaatsje en was op zij een onaanvechtbaar alibi vrij ge- de dode, die is te betreuren, want
slag dood. laten. Het hof heeft dus nu, evenals bij het ongeval werd de zuster van
de rechtbank beslist, dat K. de ge- de heer Semmerink zo ernstig ge-
De man, die onder invloed van leden schade van 1000,»volledig wond, dat zij tijdens het vervoer naar
sterke drank verkeerde, is vermoe- krijgt vergoed. het ziekenhuis is overleden,
delijk- uitgegleden over een loper die
op de overloop lag, waarna hij te
gen een raam viel dat naar buiten
open ging.
Onmiddellijk na de val van de man
was de hele buurt in rep en roer,
maar na uitgebreid onderzoek van
de politie bleek, dat er geen sprake
was van misdadige opzet. Omdat het
bedoelde huis tevens de woning is
geweest van „Magere Josje", deed
de mare, dat er weer een dode in
het huis was, veel opschudding ont
staan. K. heeft echter in het geheel
geen rol gespeeld in het proces tegen
de echtgenoot van Magere Josje, Nieuwjaarsrede
Joop S. Dit proces had, zoals bekend,
enkele nieuwe arrestaties in de buurt direCICUf Q6nerddl
ten gevolge.
veelal onder zeer primitieve omstan
digheden.
Professor Reddingius verzekerde,
dat het team alles in het werk zal
stellen een zo goed mogelijk resultaat
te bereiken. „Er zijn patiënten, die
wij binnen enige maanden van hun
verlammingsverschijnselen kunnen
afhelpen", zo zei. hij, „maar velen
zullen wij misschien niet meer kun
nen redden, omdat de verlamming
hen in te ernstige mate heeft aange
tast".
Winst en productiviteit stijgen
Prof. Bast deed in zijn toespraak
een aantal mededelingen over be
drijfsresultaten en plannen, waar
van wij er hieronder enkele vermel
den.
„Voor de PTT is 1959 in zakelijk De geldomzet van de potscheque-
opzicht een goed jaar geweest, maar en girodienst nam tot 146 miljard
in de grote steden slaagden wij er toe met 285 miljoen boekingen voor
niet in voldoende arbeidskrachten te meer dan 74.000 rekeninghouders,
behouden en aan te trekken. Op vele De automatisering voor boekingen
Doordat een band sprong, is een posten werd meer gevergd van min- met ponsstortingskaarten voor groot-
auto, bestuurd door de 60-jarige J. der mensen dan in 1958. We zouden gebruikers zal omstreeks juni klaar
H. uit Deventer, gisteren op de rijks- kunnen stellen, dat onze produktivi- zijn. Daarna zullen de postkantoren
weg tussen Vleuten en Harmeien teit gestegen is." geleidelijk worden voorzien van
over de kop geslagen en in de berm ponsstortingskaarten voor alle ge-
tegen een boom geslagen. De heer bruikers.
H. werd met een schedelbasisfrac- Dit verklaarde de directeur-gene- De vraag naar telefoonaansluitin-
tuur in een ziekenhuis te Utrecht raai van de PTT, prof. ir. G. H. Bast, gen nam zo sterk toe, dat de wacht-
opgenomen waar hij vanmorgen aan gisteren in zijn nieuwjaarsrede voor lijst in 1959 van 3000 tot 29.500 op-
de gevolgen is overleden. Zijn 23- zijn 52.000 man personeel, van wie liep. Er werden 116.000 aansluitin-
jarige dochter werd ernstig gewond, er 1200, naar hij zeide, niet over een gen gemaakt, 6000 meer dan in 1958.
zijn echtgenote en 26-jarige zoon woning in of nabij hun standplaats De PTT heeft thans 970.000 telefoon-
EEN DODE NA BANDBREUK
liepen enkele schaafwonden op. beschikken.
Nieuwjaarsreceptie in Bern
abonnees. Met de automatisering is
de 99 procent gepasseerd.
Het internationale telefoneren
steeg vorig jaar met 20% tot ruim
9 miljoen gesprekken. Lokaal werd
905 miljoen maal gebeld en inter
lokaal 400 miljoen keer.
Nog meer winst?
De PTT-investeringen beliepen in
1959 ongeveer 175 miljoen gulden, dat
is 32 miljoen meer dan in 1958. De
bedrijfsresultaten zullen volgens
prof. Bast niet onbelangrijk hoger
liggen dan de laatste raming (een
winst van 57 miljoen gulden - red.).
Het jaar 1960 belooft volgens spr.
een onverminderd stijgende activi
teit naast een niet onbelangrijke stij
ging van de loonpost, die in het bij
zonder de uitkomsten van arbeids
intensieve onderdelen sterk kan be
ïnvloeden.
Gissend naar de toekomst meent
prof. Bast, dat voor vele bedrijfs
onderdelen, voor zover deze nog niet
op gang is, administratie-automati
sering aan de orde zal komen.
Het aantal telefoonaansluitingen
zal in 1960 waarschijnlijk het mil
joen overschrijden. In de komende
tien jaar zal dit aantal nagenoeg
verdubbelen.
De thans door kabeltechniek be
dreigde radiotechniek richt zich op
straalverbindingen en zal zich wel
licht ook kunnen uitleven in 'n nieu
we techniek van „besloten buizen".
Daarnaast zijn nieuwe mogelijkhe
den voor verkeer via satelieten ont
staan.
Twee tarieven?
Mogelijk zal de PTT in de toe
komst tot twee tariefgroepen komen,
namelijk een voor nachtpost en een
voor minder haastige dagpost. De
hoogte van het tarief zal gekoppeld
blijven aan de kosten voor levens
onderhoud, omdat de postbode nodig
blijft, ondanks alle mechanische
hulpmiddelen.
Door omvang, technische verbete
ring en rationalisatie zullen, naar
prof. Bast gist, de tarieven van de
tele-communicatiediensten relatief
kunnen dalen.
Van de studies voor de toekomst
noemde prof. Bast wat de telefoon-
President Max Petitpierre van Zwitserland heeft in Bern het corps tarieven betreft, het opnemen van
diplomatique ontvangen voor de nieuwjaarsreceptie. Foto: De Nederlandse een vas* minimum aantal gespreks-
ambassadeur Z. Exc. jhr. J. W. M. Snouck Hurgronje biedt de Zwitserse eenheden in het abonnementsbedrag
president zijn gelukwensen aan. en lagere tarieven in verkeerszwak-
ke uren.
Maandagmiddag vertrokken van de
Amsterdamse luchthaven drie Neder
landse medici naar Rabat in Marok
ko, teneinde aldaar de revalidatie van
de slachtoffers van de olievergiftiging
ter hand te nemen. Het waren prof.
dr T. Reddingius, oud-hoogleraar te
Djakarta, en de fysiotherapeuten mej.
H. C. van der Meer en de heer J. B.
van Seters.
Zij zijn tot het maken van deze reis
in staat gesteld door de Nederlandse
regering. Zij bieden hun diensten aan
in het kader van de door het interna
tionale Rode Kruis georganiseerde
hulpverlening bij deze ramp, die
meer dan 10.000 slachtoffers heeft ge-
eist.
Namens de minister van sociale za
ken en volksgezondheid wenste de
directeur-generaal van de volksge
zondheid, prof. dr P. Muntendam, het
team veel succes toe.
Mr F. H. A. de Graaff, voorzitter
van het Nederlandse Rode Kruis, leg
de in zijn afscheidswoord de nadruk
op de dienende taak van de medici.
Hij zei trots te zijn op landgenoten,
die bij een dergelijke ontzagwekken
de ramp direct bereid zijn te helpen,
zonder hun persoonlijke belangen te
laten gelden.
In totaal zullen dertig buitenland
se therapeuten hun krachten wijden
aan het herstel van de slachtoffers.
Zij zullen him werk onder voor hen
zeer ongewone omstandigheden moe
ten uitoefenen. De meeste patiënten
zijn Mohammedanen, hetgeen, zoals
de heer Van Seters opmerkte, „met
zich meebrengt, dat wij de Westerse
revalidatiemanieren waarschijnlijk
niet op deze mensen zullen kunnen
toepassen". Daarbij komt nog dat het
grootste deel van de patiënten on
dergebracht is in tenten en hangars,
DE WIJZEN uit het oosten kwamen de geboren
Koning der Joden hulde bewijzen. En zij ont
sloten hun kostbaarheden en boden Hem ge
schenken aan: goud en wierook en mirre
(Matth. 2 vs 11).
Wat goud is, behoeven wij u niet te zeggen,
maar wierook en mirre zijn minder bekend.
MIRRE IS EEN GOMHARS
OM MET HET LAATSTE te beginnen: de mirre is
een boom of heester, die een beetje lijkt op onze mei
doorn. Hij kan ongeveer drie meter hoog worden,
heeft kleine spitse blaadjes en stijve grijze takken,
die vol zitten met venijnige dorens. De plant komt voor
in zuid-Arabië en het daartegenover gelegen Ethiopië
en Somaliland.
De mirre is een gomhars, dat als een dikke olie door
door de stam van de boom wordt afgescheiden. Aan
de lucht blootgesteld, verandert deze olie in een soort
boterachtige stof. Tenslotte wordt ze geheel hard en
korrelig en neemt daarbij een roodbruine kleur aan.
Wil men het produktieproces verhaasten, dan worden
insnijdingen in de stam gemaakt. In het laatste geval
gaat de boom rijkelijk „bloeden", terwijl in het eerste
„tranen" kunnen worden geoogst.
WAT IS WIEROOK?
WIEROOK wordt in dezelfde streken gewonnen als
mirre. Hier is echter sprake van flinke bomen, on
geveer vijf meter hoog. De bladeren worden naar bo
ven toe steeds groter en de bloemetjes hebben een gele
of witte kleur. Ook hier wordt het hars spontaan
druppelsgewijs door de boom afgescheiden, maar weer
kan men door inkepingen sneller resultaten bereiken.
De kleur van de wierookdruppels is geel, wit of licht
rood, de smaak is bitter en de geur heel sterk.
De echte wierook dient wel te worden onderscheiden
van het bij verbranding aangenaam riekende hout uit
Arabië of van de Libanon, dat ook wel eens „wierook"
wordt genoemd.
Om te demonstreren, hoeveel mogelijkheden ook hier
bestaan, zouden wij kunnen verwijzen naar een uit
spraak van de Joodse schrijver Flavius Josefus, die
handelt over „het reukwerkaltaar met de dertien soor
ten wierook daarop". Maar Flavius Josefus geeft wel
blijk, over een erg grote duim te beschikken. In het
onderhavige geval zullen wij stellig aan verschillende
andere geurende stoffen hebben te denken, zoals
mirre, balsem, nardus, kassia en dergelijke.
IN OUDE TIJDEN
HET ZOEKEN naar heerlijke geurende stoffen en de
handel in parfumerieën is niet een verschijnsel van
de laatste tijd. 3500 jaar geleden leefde er in Egypte
een zekere koningin Hatsjepsoet, die zich beijverde
een expeditie uit te rusten naar het wierookland Poeni.
En daar dienen wij de klassieke landen van deze wel
riekende balsemharsen, zuid-Arabië en Somaliland,
onder te verstaan. De stoffen werden gebruikt als
schoonheidsmiddel, als specerij en voor het balsemen
van lijken.
Uit de inscripties weten wij, dat koningin Hatsjepsoet
zich zeer interesseerde voor de tempel van Der-el-Bahri
Daar wilde zij later in begraven worden en dit gebouw
moest daarom reeds vóór haar dood beroemd worden
als een lusthof van exotische, door hun heerlijke geu
ren als het ware bedwelmende planten. Een en dertig
in houten vaten geplante mirrebomen werden over
gebracht naar het land van de Nijl en de welig be
groeide terrassen van de tempel te Der-el-Bahri zou
den mogelijkerwijs wel even beroemd zijn geworden
als de hangende tuinen van Babylon, ware het niet dat
Hatsjepsoets opvolger aan de ijdele dromen van zijn
voorgangster een krachtig einde maakte, door het hele
met zoveel zorg aangelegde plantarium te verwoesten.
DE WIEROOKROUTE
INTUSSEN was Hatsjepsoet heus niet de eerste Egyp
tische vorst, die over wierook en mirre kreeg te be
schikken. Alleen maar, zij liet het door haar eigen
mensen halen in het land van oorsprong, terwijl voor-
Gistermorgen is in de R.AX de
„Horecava 1960" geopend, een vak
beurs voor het hotel-, restaurant- en
cafébedrijf. Behalve de meest mo
derne koffiezetmachines, die er staan
te pruttelen en te geuren, zijn er nu
plasticbloemen met een „luchtje".
Juffrouw Margreta, in Hongaars kos
tuum, voelde zich tot de bloemen
aangetrokken.
dien de specerijen door de vrachtrijders van die tijd,
de Arabieren werden aangevoerd.
Uiteraard rijst nu de vraag, waarom de vorstin zich
zoveel moeite getroostte, de begeerde stoffen in een
ver land te gaan halen, terwijl zij ze rustig thuis
bezorgd kon krijgen.
Beantwoording van deze vraag is niet moeilijk. De
Arabieren waren met hun karavanen maanden en
maanden lang onderweg, voor zij Egypte hadden
bereikt. Zij volgden daarbij dit tussen haakjes
een route, die vandaag nog wordt gebruikt, zij het
dan niet door kamelen, maar met vrachtauto's. Nu
hadden de heren handelaars graag deze moeite voor
hun cliënten over, mitó zij maar goed betaalden. En
goed betalen wilde in dit geval zeggen: met goud
betalen.
Welnu, dat kon, want Egypte had de beschikking over
goud. Maar, toen in Hatsjepsoets tijd de goudvoorraad
zienderogen begon te slinken en allengs opraakte, was
het met de negotie spoedig gedaan. En dus moesten
de Egyptenaren nu noodgedwongen zelf er op uit,
wilden zij tenminste over de kostelijke en kostbare
stoffen de beschikking blijven houden en dat wilde
zy.
GEHEILIGD EN PROFAAN GEBRUIK
VAN OUDE TIJDEN af zijn wierook en mirre in ge
bruik geweest in de eredienst. Reeds Mozes kreeg van
God het bevel, mirre te gebruiken bij de bereiding
van de heilige zalfolie. En de opstijgende rook van
de brandende wierook is vanouds geweest het sym
bool van het gebed, dat opstijgt tot God. Elke morgen
en elke avond moest Aaron in het heiligdom op het
reukofferaltaar welriekend reukwerk in rook doen
opgaan voor het aangezicht des Heren. De dichter van
Psalm 141 vraagt God: „Laat mijn gebed als een
reukoffer voor uw aangezicht staan."
Toch zijn de genoemde specerijen al spoedig ook voor
profaan gebruik aangewend. Dat blijkt eveneens uit
de Bijbel. In het Hooglied wordt gesproken ovèr de
mirreberg met mirrebomen en over de handen der
bruid, die dropen van mirre.
In de geschiedenis van Esther wordt verteld, dat er in
de Perzische burcht Susan heel wat jonge meisjes
bijeen werden gebracht, uit wie koning Ahasveros,
nadat zij twaalf maanden lang volgens een bepaald
dieet hadden geleefd en met de vereiste schoonheids
middelen waren behandeld, een nieuwe koningin zou
kiezen. Welnu, de dames werden als volgt behandeld:
„zes maanden met mirre-olie en zes maanden met
balsem en schoonheidsmiddelen der vrouwen".
GEPROFANEERD EN HEILIG GEBRUIK
HET BRANDEN van wierook als eerbewijs voor de
goden werd in de loop der eeuwen door allerlei gods
diensten overgenomen. Voor Boeddhisten en Hindoes
is het een vaste gewoonte. En de oude Assyriër deed
het evengoed als vandaag nog de Chinees of de Ja
panner. De Grieken deden het reeds eeuwen voor het
begin van onze jaartelling en de Romeinen namen
de gewoonte enkele honderden jaren later van hen
over.
Is het een wonder, dat de eerste Christenen zich van
deze in hun ogen heidens? gewoonte distancieerden?
Temeer nog ging dit klemmen, toen er ernstige ver
volgingen losbraken. Wilde iemand in die benarde
tijd afstand doen van het christendom en dus de
Christus verloochenen, dan hoefde hij alleen maar in
het publiek wierook te branden voor de goden. Van
vervolging had hij daarna geen last meer.
In later tijd is de kerk echter toch weer tot het ge
bruik van wierook en mirre in de eredienst over
gegaan. Tijdens Constantijn de Grote vinden we het
reeds in het oosten en in de 8ste eeuw ook in het
westen. Op het schoonst is de symbolische betekenis
van het gebruik van wierook en mirre echter wel tot
uitdrukking gekomen, toen wijze mannen uit het
oosten hun goud en kostbare specerijen legden aan
de voeten van dat kleine kindje, in wie zij zagen de
geboren koning der Joden, maar die was en worden
zou de Koning der koningen en de Heer der Heren.
En ziet, enige Wijzen uit het oosten zijn te Jeruzalem
aangekomen... En zij ontsloten hun kostbaarheden
