AUGURKJES
Paters Montfortanen verrichtten pionierswerk
op „Beeresteyn" te Voorschoten
RECTOR SONDAAL STELDE VRAGEN Lizzy Ansingh f
AAN ST. ADELBERTVERENIGING
Plechtige H. Mis bij zilveren leest
van dokter Wybo Kortmann
Wereldpremière
„Free and easy"
DINSDAG 15 DECEMBER 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
Over openbaarheid en geslotenheid
van het katholicisme
ZOETERWOUDE
Dank van honderden
patiënten
Uit dankbaarheid voor de gedu
rende vijf en twintig jaren ontvan
gen bekwaamheid en de kracht om
de schone en zware taak van genees
heer te kunnen vervullen werd tot
intentie van de jubilaris, dokter
Wybo Kortmann, in de kerk van de
H. Kruisverheffing te Zoeterwoude,
des morgens halftien, met de luister
van een hoogtijdag, een plechtige H.
Mis opgedragen door pastoor Emmen
met assistentie van prior dr. Y. Sna-
bel, als diaken en pater Reuchers als
sub-diaken.
Bij dit heilig dankoffer fungeerden
zeven van de acht zonen van de jubi
laris als acolythen en misdienaars
en jongste, Vincent, mocht naast
vader zitten en keek zijn oogjes uit
wat zijn broers allemaal mochten
doen. Het was ook zo mooi; de fraaie
paramenten en de vele, goed gear
rangeerde bloemen.
Het fraterskoor had onder leiding
van pater Th. Huybers, het was te
horen, een ernstige studie gemaakt
tot het zingen van de driestemmige
Missa in honorem Angelorum van
Jan Nieland.
Het fraterskoor heeft maar een
zwakke bezetting in de partijen,
maar het evenwicht was zodanig, dat
de verklanking zeer schoon was.
Veel patiënten, zowel uit Stomp-
wijk als Zoeterwoude waren ter
kerke gekomen "om deel te nemen
aan de kerkelijke inzet van het feest
van hun dokter.
Op „Oud Raadwijk" stroomden tij
dens de koffietafel de telegrammen
en schriftelijke felicitaties binnen tot
grote stapels en de gehele dag wer
den er zovele en prachtige bloem
stukken binnengedragen, dat er bijna
geen plaats meer voor te vinden
was.
Eén bloemstuk riep een herinne
ring op aan het gedurende de gehele
oorlog volhardend werk van de jubi
laris, zijn werken in de meest geraf
fineerde vormen voor de onderdui
kers en om de jongens uit de ar
beidsdienst in Duitsland te houden; 'n
bloemenhulde gezonden door de
L.O., Landelijke organisatie voor
Onderduikers.
De receptie.
Om de jubilaris persoonlijk geluk
te wensen ging een stroom van re-
ceptiegangers, twee uur lang, „De
Vriendschap" in en uit.
De Zoeterwouders en misschien
ook de Stompwijkers, staan er voor
bekend niet zo gemakkelijk zeker
niet op een werkdag naar een
receptie te gaan. Nu het echter ging
om de dokter met zijn jubileum ge
luk te wensen waren bijna 500 pa
tiënten uit alle rangen uit hun werk
getreden om de dokter geluk te wen
sen en zich dankbaar te tonen voor
zijn goede medische hulp en mede
leven, nu al vijf en twintig jaar lang.
Op de twee huldigingsavonden in
Zoeterwoude en Stompwijk, die na
Nieuwjaar zullen plaats hebben zul
len woordvoerders van patiënten en
bestuursorganen openlijk dank spre
ken tot de jubilaris.
Gezien de heden getoonde grote
belangstelling heeft het uitvoerend
comité grote zorg, plaats te bieden
aan de zovelen, die de huldiging wil
len bijwonen; er is geen zaal groot
genoeg, al die dankbare patiënten te
bevatten.
OPRICHTING
SPEELTUINVERENIGING.
Nadat twee jaar geleden door de
gemeente Zoeterwoude een voorlo
pig speelterrein beschikbaar was ge
steld, is het nu zover, dat er een
definitief terrein is gekomen voor de
kinderen. Het is een ingesloten hoek
tussen de J. v. Banningstr. en de
huizen van de Zuidbuurt, en omras
terd met een hek van twee meter
hoog. Rond dit hek is een strook van
lVi meter zwarte grond aangebracht,
zowel aan de buiten- als aan de bin
nenkant. Deze strook is nu beplant
met heesters, en ook staan er plm.
20 grote bomen rond het terrein. Het
geheel ziet er zeer aantrekkelijk uit,
en kan, als er niet te veel vernield
wordt, een lust worden voor het oog.
Nu is een voorlopig comité ge
vormd met als doel, de speeltuin
voor de kinderen aantrekkelijk te
maken. Het voorlopig comité bestaat
uit de heren D. Hulsbos, P. P. Turk,
J. G. Turk, H. Ammerlaan en P. v.
Velzen.
Genoemde personen kwamen 10
dec. ter vergadering bijeen en als
adviseurs waren aanwezig de heren
D. Vijlbrief 2e secr. van de NUSO
en v. d. Broek, architect van de ge
meente Zoeterwoude.
De heer v. d. Broek vertelde in het
kort, wat door de gemeente was ge
daan voor de totstandkoming van dit
speelterrein. De heer Vijlbrief advi
seerde het comité, zo spoedig moge
lijk een contactavond te organiseren
om eens met de ouders te praten
over het nut en de noodzaak van een
goede speeltuin.
Reeds nu kan bekend gemaakt
worden, dat medio januari deze con
tactavond zal plaats vinden en dat
het niet een saaie, maar een vrolijke
avond zal worden.
Bij gelegenheid van het zilveren ju
bileum van dokter Wybo Kortmann
te Zoeterwoude werd in „De Vriend
schap" een druk bezochte receptie
gehouden. Hier wordt de jubilaris
gecomplimenteerd door rector H. J.
L. M. Sondaal (rechts, links me
vrouw Kortmann.
(Foto Van Bemmelen)
Verzilvering vakantiebonnen
Voor de verzilvering van de vakan
tiebonnen voor Land- en Tuinbouw
met opdruk geldig 30 april 1960 tot
een bedrag van 60 is gelegenheid
op donderdag 17 dec. des 's avonds
van 7.30 uur tot 8.30 uur bij C. Th.
Roessen, Eloutstraat 2.
De „Openheid en Geslotenheid"
van het Katholicisme heeft gister
avond voor de St. Adelbertvereniging
stof geleverd voor een interessante
en tevens gezellige bespreking.
Op verzoek van de inleider, rector
H. L. J. M. Sondaal, waren de rol
len eens omgekeerd en stelde hij vra
gen, waarop hij een antwoord van de
vergaderden verwachtte en ook ge
kregen heeft.
Vooraf gaf rector Sondaal een kor
te, gedegen samenvatting van die be
roemde „openheid en geslotenheid".
Hij benadrukte, dat men deze
tweeërlei houding niet alleen moet
zien als een probleem, voortspruiten
de uit de historische ontwikkeling en
emancipatie van het katholicisme in
ons land, maar ook als een theolo
gisch gegeven, dat in de Bijbel reeds
verankerd ligt in de houding van de
christen in de wereld en toch niet van
de „wereld''. De titel van het rapport,
in 1959 door de St. Willibrord-ver-
eniging gepubliceerd naar aanleiding
van het Mandement der Nederlandse
bisschoppen luidt dan ook niet open
heid óf geslotenheid, maar openheid
én geslotenheid.
De grote gedachtengang van het
rapport aan d practijk toetsend, stelde
rector Sondaal 'n reeks vragen, waar
op vele antwoorden werden gegeven.
De voorzitter, dr. W. Dijsselbloem,
leidde de rector in en met een har
telijk dankwoord uit.
De aangekondigde bestuursverkie
zing kon deze avond niet plaats heb
ben, omdat de candidaatstelling voor
de twee vacatures nog niet „rond"
was.
DRAADOMROEP WERKT MEE
„APPèL-4"
De bekendmaking van hoofdprij
zen van de 4e Appèl-aktie georgani
seerd voor de Nederlandse Militaire
Oorlogsslachtoffers zal op 27 decem
ber niet alleen worden uitgezonden
door Radio Luxemburg, doch ook
door de Nederlandse Draadomroep.
Aan het programma, dat vanuit de
Ahoy-hallen te Rotterdam van 12
Maandagochtend is de Nederlandse
schilderes Lizzy Ansingh op 84-jarige
leeftijd in haar woning aan de Prin
sengracht te Amsterdam overleden.
14 uur rechtsreeks wordt uitgezon
den zullen o.a. medewerken: De
Belgische Militaire Gidsen, een or
kest van 103 man; de bekende Mas-
treechter Staar; de Rietvogels o.l.v.
W. Frangois; Christine Spierenburg,
Bert Robbe, Guus Jansen met Ham
mond orgel, Mies Bouwman en Cees
de Lange.
kruidig, knappend en..
ZWANENBERG
maakt wat smaakt
Nu is er een klein
Kleinseminarie
De geschiedenis van het landgoed
,3eresteyn" aan de Leidseweg te
Voorschoten, als seminarie der Pa
ters Montfortanen, is het verhaal van
een paar échte pioniers, die van
enkele oude en weinig bruikbare ge
bouwen één (zij het nog niet com
pleet) klein klein-seminarie maak
ten, dat voldoet aan de eisen van de
moderne opvoeding.
Het verhaal begon in 1950. De
Montfortanen legden de basis voor
een seminarie in een klein huisje
aan de Zeeweg te Heiloo. Hun ver
blijf daar duurde maar tot 1951. Toen
moesten ze weg en namen ze voor
lopig hun intrek op de pastorie van
de Haagse Schouw te Voorschoten.
In 1954 kochten de Montfortanen
grond aan de Papelaan, maar toen
kort daarop de paters Capucijnen
van „Beresteyn" vertrokken naar
Oosterhout, werd die koop herzien
en namen de paters Montfortanen
hun intrek in het oude landhuis aan
de Leidseweg.
De paters Capucijnen hadden van
1946 tot dan (1954) een studiehuis
gehad in Beresteyn, dat voorheen
het instituut „Wullings" had gehuis
vest, waar aan interne leerlingen
middelbare schoolopleiding werd ge
geven.
Het schoolgebouw kon met kleine
wijzigingen worden gebruikt in de
nieuwe bestemming, die het huis
kreeg. Daardoor kon het seminarie
al dra beginnen met 21 leerlingen.
Primitief begin.
Een oude barak in het „neger-
dorp" zoals de zeven permanente
en semi-permanente gebouwen op 't
terrein van „Beresteyn" door de be
woners genoem worden werd in
gericht tot slaapzaal.
Nü nog vraagt de overste, pater
Jos. H. Bokeloh, zich met verwon
dering af, hoe hier voor zijn komst
minstens 130 jongens en 20 paters
Drie van de negen broeders, die het
nieuwe klein-seminarie de afgelopen
vijf jaar zulke grote dienstèn heb
ben bewezen, bezig in de timmer-
winkeL Alleen met fantasie, aanpas
singsvermogen en humor kan men
op zulk een efficënte wijze een ge
bouw van oud in nieuw omtoveren.
Uit een oude slaapzaal, waarin alleen
een rij bovenlichten het daglicht
toelieten, braken de broeders een
wand verder uit en plaatsten er
grote ramen in. Nadat goede ver
lichting en een nieuw plafond waren
aangebracht de vloer komt nog
had Beresteyn er een nieuw studie
lokaal bij.
geleefd kunnen hebben: het neger-
dorp miste alle accommodatie. Het
begin was reuze-primitief.
Wie in een van de gebouwen van
't toilet gebruik wilde maken, moest
eerst over een enorme stapel hout
heenklimmen. Er was veel hout want
er werd nogal wat beplanting weg
gehakt en ook van het verbouwen
bleven wel wat splinters over.
De paters reden 's-morgens een
kruiwagen met hout hun kamers
binnen om de kachel op te stoken
en tegen het eind van de lessen was
het vuur gedoofd en kwamen ze in
een koude kamer. Dan moesten ze
das om en jas aan warmte zoe
ken in de eetzaal.
Tegelijk met de school was in 1955
ook de kapel voltooid en in de jaren
1956'57 onderging de slaapzaal 'n
metamorfose: in de holle ruimte
werden o.a. 54 chambrettes getim
merd. Daarmede kon een oude ba
rak buiten gebruik gesteld worden,
die te vochtig was en die daarom nu
als timmerwerkplaats dient.
Gemoedelijk.
De verbouwing, die wat betreft
de grote werkzaamheden als de ver
bouwing van het hoofdgebouw
onder leiding stond van de architec
ten Kropholler en Bijl, onder wier
tekeningen ook pater Toebosch zijn
naam zette, werd uitgevoerd door de
firma's Meyer uit Voorschoten en
Togni uit Leidschendam.
Het vele kleine werk en daar
van noemen1 we vooral het timmer
werk was in handen van de broe
ders en paters zélf. Toen de cham
brettes op de slaapzaal getimmerd
VERENIGING „DE NARCIS".
Op de laatste gehouden vergade
ring van de Vereniging „De Narcis"
ontspon zich een discussie over het
bolrot. De laatste jaren is n.l. een
geleidelijke toename van deze ziekte
geconstateerd. Wel weet men dat bij
deze ziekte verschillende factoren
een rol spelen, de moeilijkheid is
echter dat men niet met al die facto
ren bekend is.
Wel kwam uit de discussie als
grootste waarschijnlijkheid naar vo
ren dat door de snelle groei de bol
len niet meer zo „hard" zijn en daar
om minder resistent tegen de kwaal.
In dat verband meende men van ver
schillende zijden te moeten waar
schuwen tegen het onverstandig ge
bruik van stikstof.
De aanleiding van dit gesprek was
het keuringsrapport over 1959, zoals
dit door de heer F. Limburg op deze
vergadering werd uitgebracht.
De bestuursverkiezing had tot re
sultaat dat in de vacatures A. Kapi-
teyn en M. ZandbergenTerwegen,
beiden kweker-exporteur, en J. de
Groot P.J.z. en I Bruin, als uitsluitend
kwekers, resp. gekozen werden de he
ren Th. Pennings, Breezand, J Ben
schop (Warnaar Co.), Sassenheim,
G. B. van Rhijn, Noordwijk en M.
Bakker Pz., Den Burg-Texel.
Na een week van „previews", die
als inleidingen voor de werkelijke
première moeten worden beschouwd,
heeft een uitgelezen publiek in het
Theater Carré te Amsterdam gister
avond de wereldpremière gezien van
Harold Arlen's „Free and Easy", dat
noch als opera, noch als musical,
maar als „Blues drama" wordt om
schreven.
Onder de toeschouwers bevonden
zich de commissaris der Koningin in
de provincie Noord-Holland, dr. M.
J. Prinsen, de minister van O. K. en
W., mr. J. M. L. Cals, de staatssecre
taris van dit departement, mr. Y.
Scholten, divedse wethouders van
Amsterdam, Den Haag en enkele an
dere gemeenten en voort talloze to
neelspelers, cabarettiers, radio- en te
levisiesterren.
waren, kreeg pater-overste van de
broeders minzaam toestemming, om
ze in de grondverf te zetten: „Daar
is tenminste niets aan te bederven".
Het werk ademde een geest van
bijzondere gemoedelijkheid en vrij
heid. Toch worden er verschillende
oude tradities in ere gehouden op
Beresteyn". Die eigenschappen ken
merken ook het onderwijs aan het
seminarie, dat inmiddels 72 leerlin
gen telt en 7 leraren. In totaal zijn
er 12 paters en 9 broeders.
Toekomstdroom.
Hun grote toekomstdroom is,
nieuwbouw voor een volledig (er
kend en dus gesubsidieerd) gymna
sium. Dat kan op het terrein, dat in
totaal 5% ha. telt. Het is ook hard
nodig want de Nederlandse provincie
van de Montfortanen is groot (Ne
derland, België, Duitsland, Oosten
rijk en Portugal) terwijl haar mis
siegebied zich daarnaast uitstrekt
over IJsland, Denemarken, Borneo,
Belgisch Congo, Mozambique en
Shiré (Brits Nyassaland). Voor dit
hele gebied bestaan maar vijf semi
naries. Daarvan is er één in Voor
schoten. En dat is nog niet tot volle
wasdom gekomen.
Zondag a.s. wordt het door mgr.
M. A. Jansen, bisschop van Rotter
dam, ingezegend.
