Dr Jozef Janssen verklaart
opschriften op kolommen
van de tempel te Soleb
2e Kerstdag a.s.
S.E.R. gevoelt niets voor
vestigingseisen in landbouw
ZATERDAG 12 DECEMBER 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
Voor de derde maal naar de Soedan
voor Egyptologisch onderzoek
MET EXPEDITIE IN MOEILIJK
Tb BbKElKEN LANDSI KEEK
eerste (zeventig) kilometer voeren
de reizigers door een landstreek, die
ter plaatse „De buik van steen" wordt
genoemd.
dan gaan om te zoeken naar de hebben om deze tocht te kunnen
resten van een beschaving, die 3000 overleven. De reizigers door dit ge-
jaar geleden bestond, moet, lijkt ons, bied worden door eiKaar gescnud als
een bijzonder-avontuur zijn. Maar als medicijnen voor het gebruik. Het is
we iets in die geest tegen hem zeggen een reis, die veel van hun energie
tijdens een bezoek op de kamer van vraagt. De overige 150 kilometer voe-
deze egyptoloog in het St. Elisabeth- ren aoor een verlaten, maar iets beter
ziekenhuis te Leiden zegt hij: „Blijf beryabaar terrein. Alleen kan een
maar thuis, je zou de ontberingen expeditie nooit zo n tocht maken, hei
misschien niet overleven!" Het is is te gevaarlijk met het oog op pan-
wellicht wat overdreven, en plagerig he, want wegenwacht zal men er te-
bedoeld, maar een beschrijving, die vergeefs zoeken en het kan zelfs ge-
hij geeft van de moeilijkheden, beuren, dat men dagen moet wach
waarmee de expeditie te kampen ten voor er toevallig weer een ver
heeft vóór men aan enige opgraving voermiddel voorbij komt.
- - In goleb aangekomen voegt dr.
tnssen zich bij zijn collega, de Fran.
se architect en archeoloog Clement
Robichon, die nu al 20 jaar in Egypte
Dr. Jozef Janssen pr„ egyptoloog.
of ander archeologisch werk toe is,
geeft ons toch wel het beeld van de
bergen die men moet verzetten.
Zijn reis, die dezer dagen begint, - -
is in elk geval géén plezierreis in de graaf en vooral zijn aandacht heeft
gewone zin van het woord. Géén gericht op de dodenstad te Soleb, die
Cook" bedoelen we. die toeristen naby de die dt gemakkelijker gaan: men kende ons te centimeter prachtig onderzoekings-
langs pyramides voert, gemakkelyk te J S? waarL en wij kenden de mensen; de arbei- materiaal voor de Leidse egyptoloog
bereiken voor sightseemg Amerika- ^erden derS hadden heel wat geleerd en °P-Een prachtige afbeelding heeft hij
D€£- r 4. t, u v,. -w ^viil dened?rz?ttmT^n debu^rt vooral, het dagelijks oversteken van aangetroffen van Amenophis III, die
De Egyptische terchaving heeft J kJ M vragen dui- de Nijl was afgelopen. Ons huis tus- door zyn eigen goddelijk beleid om
gebouwd langs de oevers van de N jl slechts hh^oorbeeid o^r^e betel^- sen tempel en nekropool (dodenstad) helst wordt. Hij draagt hier de zoge-
tot diep in wat thans de Soedan is. ken op, pyvoorpeeia over ae oeiene tl.„„ naamde blauwe kroon, evenals de
llJij horen vervolgens, dat een wal
van zand en stenen is ontstaan
rondom het terrein, want iedere mand
met zand en puin van de opgravin
gen in de dodenstad worden door de
Kubiërs buiten de afrastering ge
stort, met als gevolg dat er heel wat
stof opwaait. „Gelijk .Nederland ge
plaagd wordt door regenstormen, zo
kunnen hier de zandstormen tekeer
gaan. Het is wel gebeurd, dat de
mensen ervoor naar huis gestuurd
moesten worden. Toch zijn wij zeer
op de noordenwind, die koelte brengt,
gesteld, 's nachts een enkele maal
zelfs te veel. Het appèl om zeven uur
lykt dan een vastenavond: de man
nen hebben dekens omgeslagen in
velerlei kleuren, liefst rood, oude
overjassen aan of een pandjesjas
(erfenissen uit vroegere betrekkin
gen in Egypte), enkele gelukkigen
verheugen zich zelfs in het bezit van
een ijsmuts- Heerlijk land waar nie
mand zoiets gek vindt. Ook wij zijn
dan opgedoft met pullovers en wind-
jacken. Doch als de zon hoger komt
is die pret gauw gedaan en lopen wij
er weer luchtig bij".
Hij schrijft dan over het ontdekken
van vijf en twintig nieuwe graven,
in het bijzonder over het graf van de
vertegenwoordiger van de onderko
ning voor Koesj: „Amenomopet".
Men verdiepte er zich in, waarom
kennelijk in de oudheid de doden
uit hun graven zijn gehaald. Enkele
malen zelfs is vastgesteld, dat het
skelet in een graf, al dan niet ge
mummificeerd, verbrand is, zoals
blykt uit de verkoolde resten. De do
den zijn ontvreemd en de grayen zijn
daarna weer netjes gedicht Het zal
vooralsnog wel duister blijven welke
bedoelingen men hiermee heeft ge
had.
|"\e tempel van Soleb levert van
muur tot muur op elke vierkan-
tot diep in wat thans de Soedan is. up, uij»vmu«iu Y»~ klaar'
Overal vinden de archeologen resten nis van de vele aardry kskundige na- was immers Klaar
van deze misschien wel merkwaar- men, die op de zuilen van de tempel
digste beschaving in de geschiedenis voorkomen.
der mensheid. De Egyptenaren wa- De zuilen van de noordelijke helft
ren kolonisten. Hun veroveringen van dit bouwwerk dragen namen van
gingen gepaard met de bouw van volkeren, die ten noorden van Egyp-
grote tempels, waarvan de archeolo- te woonden, terwijl de kolommen in
gen aannemen, dat zij geplaatst wer- de zuidelijke helft ervan stammen
den niet alleen als de monumenten vermelden, die in het zuiden leef-
van de veroveraar, maar ook als een den. De verklaring ligt m het feit
soort reclame-zuil van de Egyptische d^E^tenaren in_de tempel een
propaganda,
oekende a
bivak op steeds zuidelijker aan
afbeelding van de wereld zagen.
de Nyloevers en onder de veie ex- Frëkt ^ank°zU d^rnrfewerkdis van vt Tijdens het diner, dat een besloten karakter draagt, zorgt een
pedities, die egyptologen onderne- d Amsterdamse universiteit en de 8* beschaafd strijkje voor muzikale omlijsting,
men, is die van mevr. ivlichela Schift d maal da( hij aan een Egypti-
Giorgiru, echtgenote van een schat- sche ditie deelneemt. Dit wer-
ryke financier, welke expeditie te k ta de praktyk houdt de belang- .jwii .10. jWMWj'Lrun. «KW. "ïf
stelling van de geleerde levend.
Restaurant VAN DER HEIJDEN
Gebruikt uw KERSTDINER in ons gezellig en i
sfeervol restaurant op
RESERVEERT TIJDIG UW TAFEL.
m
Nl
«tl*
BREESTRAAT 85
b.g.g 26605
Telefoon 21090
doet. Voor de derde maal neemt dr.
Janssen hier thans deel aan een ont-
Dr. Janssen doceert n.L Egyptisch
Koptisch aan de gemeentelijke
ceremoniële staart, en houdt het le- De Leidse egyptoloog zit hier op een
vensteken in de linkerhand Tot zo- steiger, die ook wel door schilders
ver Phoemx
Mevr. Michela Schiff Giorgini, fi- eu glazenwassers wordt gebruikt. Een
nanciert niet alleen deze opgravin- Nubische arbeider kan het plankier
gen, zij maakt ook de prachtige foto s da^ tegen een wand van de tempel
en het is aan haar te danken, dat wij
van de vorige expeditie, die in 1958- rust door middel van een staaldraad
'59 plaats vond ook enige foto's kun- hoger of lager brengen,
nen plaatsen, die meer nog dan woor-
''M den een indruk geven van het belang- -
wekkende werk, dat de expeditie ver
richt. Tot midden februari blijft dr.
Janssen in de Soedan. Daarna brengt
hij nog een bezoek aan Egypte om
plaatsen te bezoeken, waar hij nog
niet is geweest en nieuwe vondsten
te bestuderen. Half maart keert hij
neer Leiden terug.
J t:il IVUUUbUl aaij uo
dekkingstocht en zyn taak is op de unjversiteit te Amsterdam en tussen-
eerste plaats die van epigrafist. Hij door verschijnen vele publicaties van
leest en vertaalt de inscripties, die zijn hand ^erika is van dr. Jans-
my tydens de opgravingen tegen- gen mej. medewerking van het mu-
rusten deels op verkeerd begrip, deels
op vreemde symbolen.
Een voorbeeld van de eerstgenoem
de soort was, dat de rotgans geen
eieren zou leggen, doch zou ontstaan
uit een mosselschelp die, hangende
aan drijfhout en met pluizige aan-
De overgrote meerderheid van de moeten worden gecreëerd. Belang- Jjang^1S Q°°5fJfn; lI^derdaad WCa W3t
iaal Economische Raad (27 van de wekkend was nog, dat naar het oor- op een vogeuje iee*
niet-geëxploreerd £2 ^tekeniz kroeg
van" de tWaalfde aflevering thans in tigingseisen voor de land- en tuin- heid en kredietwaardigheid geen on-
komt. Een zeer interessant werkter
rein heeft hij gevonden op de muren
van de grote tempel te Soleb. Deze
seum van Schone Kunsten te Boston
een boek ter perse over de opgravin
gen van dit museum in de vesting
mevrouw Blöte de draak
aan toon gewijde tempel, die reeds Sem^ aan de uijL Van groter bete-
ma^re;l7dregar^eeölo^he0werTld SXAmSS^itkteb Sociaal Economische Raad (27 van de wekkend was nog, dat naar het oor- VfTvomSv'aTeen symbool, dat
niet-geëxploreerd is blijven liggen llFes wFt oo hef rebiïï vIn de *Prak zich üjdens de gisteren deel van de meerderheid der SER, voorneem van een symnooi,
slamt uit de veertiende eeuw voor versoenen fe en waar- gehouden vergadering uit tegen ves- het stellen van eisen van bekwaam- "ler
Christus, uit het Egyptische nieuwe --- >- tieineseisen voor de land- en tuin- held en kredietwaardigheid geen on-
rijk. Hij is gebouwd in de tijd van drujc
Amenophis III en Amenophis IV, die
waarschijnlijk de schoonvader was &CVC11 vtUJ UU6^iy.^ „uiv-OJ
van Toetanchamen. Het is duidelijk door Janssen in de Soedan wordt omdat ze het gevaar zouden inhou-
waarom deze tempel en de doden- verricht' lichten wij enige gedeelten den, een spontane sanering van de
stad of nekropolis, in de buurt prac- een artikel dat de egyptoloog pu- landbouw in de weg staan.
tisch met-onderzocht is blijven lig- bliceerde in het blad „Phoenix" van Prof. dr, J. Horring, de directeur m HI" i I ^en- Aan&
gen; men bevmdt zich in een schier mei |g5g uitgegeven door het Voor- Van het Landbouw-Economisch In- Mayr Ijl010 SDTdk 0VGT Zeevolken het paard het symbool
ontoegankelijk gebied. Kleine mus- aziatisch-Eevotisch Genootschap „Ex stituut. kon zich indenken, dat mi- r van leven en kracht was, werd de
bouw. derwerp van de autonome verorde-
Om de lezer een goede indruk te Men achtte deze vesti^ngseisen niet boSwschlD0zouhSoetInnzHnt
geven van de dagelijkse arbeid die alleen onnodig, doch zelfs ongewenst, p
Deze was in China een symbool voor
de geest in de natuur, maar er werd
in de westerse landen een duivels
wezen van gemaakt. De fabel over
de eenhoorn ontstond door verhalen
over de rinoceros. Men beschreef het
dier als een paard met olifantspo
ten. Aangezien bij de Middellandse
kieten belagen onophoudelijk de on
derzoekers, overdag is de hitte soms
onverdra gelijk, maar 's nachts kan
het er knap koud zijn. Om zijn expe
ditie-genoten te bereiken moet dr.
Oriente Lux". nister Vondeling destijds vestigings-
We lezen: „dit jaar zou alles veel eisen nodig heeft gehad: de belang
stelling voor het landbouwonderwijs
Thans evenwel is de toestand heel
-Een fragment op de poort van de ^ans evenw
Janssen van de 40.000 zielen tellende tempel. Amenophis III wordt door cmnstieer Bliikens een recente
Soedanese stad Wadi Haifa met een zijn eigen goddelijk beeld omhelst. Hij prog^se zal in de toekomst 80 tot 85
procent van de agrariërs dit onder-
fabeldieren en - planten
Voor Oud-Leiden
vrachtauto door de woestijn reizen,
Het is een rotsachtig gebied en de
ceremoniële staart.
Hollandia-haven wordt gemoderniseerd
eenhoorn het symbool van de edelste
eigenschappen en kwam zo in de he
raldiek. De Babylonische godsdienst
kende een godheid die voorgesteld
werd door een man met een visse-
staart. Hiervandaan onze zeemeer-
Voor de Volkskunde-commissie van mannen en -minnen. De alraune was
H de Vereniging „Oud-Leiden" hield een toverwortel, die rijkdom heette
wijs volgen. De vTet nu nog door te mevrouw M. C. BlöteObbe* uit te verschaffen. Zigeuners verkoch-
voeren, zou volgens prof. Horring ge- Voorschoten dezer dagen in het ten de wortel van de bryonia als
tuigen van een onnodige zucht tot Rijksmuseum voor Natuurlijke His- zodanig. De levendige en interressan-
regelen. torie een causerie over fabeldieren te causerie werd geïllustreerd door
Zo dacht ook de heer P. C. Elffe- en fabelplanten. Er bestaat eeD groot tal van voorwerpen uit het museum
rich erover. Deze vertegenwoordiger aantal verhalen over legendadische of door de aanwezigen meegebracht,
van N.C.B.T.B. vroeg zich af, of de wezens als draken eenhoorns, meer- De voorzitter, de heer A. Bicker
opstellers van het voorontwerp niet minnen, Alraunen enz. D.»ze verha- Caarten, dankte allen, die tot het
de vergissing hebben begaan, een len, vaak door zeevaarders en ont- welslagen van de avond hadden bij-
materie te willen regelen, die al sinds dekkingsreizigers meegebracht, be- gedragen.
jaren bij de landbouworganisaties in
goede handen is.
Ook wat de tuinbouw betreft, bleek
het merendeel van de SER, de huidige
toestand te willen handhaven.
„Erkenning".
De nog uit de bezettingstijd date
rende erkenningsreglementen, die
blijkens het ontwerp-advies van prof.
Thurlings c.s. de verdwijning nabij
zijn, waren overigens wel het doel
wit van de kritiek van sommige
sprekers.
Prof. Horring onthulde onder hila
riteit, dat de eisen voor het telen van
aardbeien, lange tijd streng gehand
haafd, merkwaardigerwijs vervielen,
toen zich een grotere behoefte aan
deze vruchten openbaarde En prof.
Thurlings merkte op, dat de mini
mum-eisen, die de erkenningsregeling
stelt, een belemmering vormen voor
het volgen van mer algemeen onder
wijs.
27 Stemmen tegen.
Bij de stemming verklaarden zich
27 leden tegen vestigingseisen in de
landbouw. Vijf leden stemden blan
co. Tot de drie tegenstemmers be
hoorden mr. E. Kuyman, secretaris
van het Kon. Ned. Landbouw-Co-
mité en de heer J. Lageveen, secre
taris van het N.V.V. Bij de stemming
over vestigingswetten voor de tuin
bouw lagen de verhoudingen weinig
anders: 27 tegen, 2 voor, 6 blanco.
Mocht de minister ondanks het ne
gatieve advies, de Vestigingswet
doorvoeren, dan meent de SER, dat
hij zou moeten afzien van speciale
eisen van handelskennis en krediet
waardigheid.
In dat geval zou een algemene ver
gunning voor land- en tuinbouwers
Koop niet zo maar.
Koop een OPEL.
Bij het Motorhuis.
Een wijs mens koopt niet
een auto zomaar. Stap
onze showroom binnen en
laat U de verschillende
OPEL-modellen tonen.
Een OPEL kopen is altijd
economisch verantwoord:
lage aanschaffingsprijs;
hoge inruilwaarde.Redenen
te meer om OPEL te kopen.
Binnenkort uit voorraad
leverbaar de 1960 OPEL
modellen:
Rekord 1200, A O S
Rekord 1700, fcfclj 5
Kapitan 2600.
De haven van Hollandia op Nieuw Guinea wordt gemoderniseerd: de houten aanlegsteiger wordt vervan
gen door een nieuwe van beton, die een lengte heeft van 132 meter. Dwars op deze lange steiger staat een
kortere van 65 meter welke bestemd is voor kleinere schepen. Als de nieuwe aanle-plaats gereed is, zullen sche
pen met een tonnage tot 12000 ton in Hollandia kunnen mren, een mogelijkheid die weinig onderdoet voor die
van een kleine Europese haven.
