S)e£cid6cSoii
fleXa
Eisenhower over Westelijke topconferentie
Iedereen wil ontwapening
Westelijke top
Verjaardag Pauskeuze
Weldra loto s van Venus en Mars
strijdbijlen
Verschuiving vrije
halve dag voor
winkelpersoneel
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACH1 32
DONDERDAG 29 OKTOBER 1959
51ste JAARGANG
No. 14850
Directeur J F J M KOENS
Hoofdredacteur- L. C J ROOZEN
Telefoon; Directie. Abonnem. Drukkerij 20935: Red 20015, 25594: Advertenties 20826 Giro 103003 Abonnementsprijs f0.59 p. w., f 2-55 p. maand, f 1.50 p. kwartaal Franco p.p. f8.—. Advert.: 17 et p. m.m. Telefoontjes f 1-50.
IN DECEMBER
Waf doe ie nu, geirouwe Casfro?
Half december waarschijnlijk
Adenauer heeft vinger in de pap
President Eisenhower heeft woensdag op zijn persconferentie gezegd dat
hij en de leiders van Engeland, Frankrijk en West-Duitsland nu allen gereed
zijn om naar een westelijke top-conferentie te gaan.
President De Gaulle van Frankrijk had gezegd, omstreeks midden
december gereed te zijn. Maar de tijd en plaats van de top-conferentie zijn
nog niet definitief bepaald, aldus Eisenhower.
Nu iedereen gereed was voor een westelijke top-bijeenkomst, aldus Eisen
hower, is hij van oordeel, dat de dpilomatieke machinerie in werking
gesteld kan worden, zodat veel voorbereidend werk gedaan kan worden.
Volgens Eisenhouwer zou het een zeer kwaad ding zijn om naar een bijeen
komst met de Sowjet-Unie te gaan als de westelijke positie niet g.oed en
sterk zou zijn.
HET DUITSE VRAAGSTUK
Naar aanleiding van de verklaring
van bondskanselier Adenauer van
West-Duitsland, dat een top-bijeen
komst tussen Oost en West zich uit
sluitend met de ontwapeningskwestie
moet bezighouden, werd aan Eisen
hower de vraag gesteld of de Duitse
kwestie op de agenda zou staan. De
president zei, niet te weten wat voor
onderwerpen ter sprake zouden wor
den gebracht op een top-conferentie
van Oos ten West.
Het is niet mogelijk van te voren
precies uit te maken hoe de agenda
moet worden. Eisenhower was het
eens met Adenauer, met Chroesjtsjef
en met generaal De Gaulle, (en hij
dacht hierover ook met premier Mac-
millan gesproken te hebben) dat een
of andere stap naar ontwapening het
beste zou zijn, dat thans zou kunnen
worden bereikt.
De Verenigde Staten staan op één
De vlaggen wapperden gisteren in
Vatikaanstad en van de Vatikaanse
gebouwen in Rome ter gelegenheid
van de eerste verjaardag der Paus
keuze.
In de ochtenduren ontving Paus
Johannes kardinaal Tardini, Zijn
staatssecretaris, die een grote groep
Eergamasken bij de Paus binnen
leidde. Er was de bisschop van Ber
gamo bij, de pastoor van Sotto il
Monte, de geboorteplaats van de
Paus, en talrijke dorpsgenoten. De
Paus toonde Zich erg ontroerd.
Topconferentie
WANNEER ZAL .DE topconferen
tie tussen Oost en West plaats
vinden? Dat is een vraag, welke nu
reeds wekenlang het onder—erp is
van allerlei besprekingen en be
schouwingen. Is dat zó belangrijk?
Het kan „de gewone man"- niets
schelen of die conferentie tussen de
heel groten nu een maandje eerder
of een maandje later wordt gehoa-
den; hem interesseert alleen de uit
slag.
Toch is het wel van belang, dat er
geen nodeloos uitstel van deze con
ferentie zal zijn. Het klimaat
0 is nu goed en men moet het
ijzer smeden als het heet is.-
Op de eerste plaats is het Chroesjt
sjef, die vol ongeduld zit te wachten
of hij nu eindelijk ook eens aan de
top mag gaan vergaderen; hij dringt
aan op spoed en men kan nooit we
ten hoe het weer in Moskou omslaat
als men Chroesjtsjef al te lang aan
de praat houdt. Eisenhower is de
tweede man, die graag wil opschie
ten; zijn ambtstermijn begint af te
lopen en het is niet bevorderlijk als
zo'n topconferentie bijv. tijdens de
verkiezingscampagne zou vallen. Ook
de Brit Macmillan is voorstander van
opschieten; hij zou zelfs de voorkeur
géven aan een hele reeks topconfe
renties.
Maar de man. die lijnrecht tegen
over deze drie staat, is generaal De
Gaulle Hij wijst er op, dat een top
conferentie degelijk moet worden
voorbereid en dat kan nu eenmaal
niet hals over kop gaan.
Nu zijn de anderen ook overtuigd
van een goede voorbereiding en daar
om is men het er over eens, dat aan
de topconferentie tussen Oost en
West een conferentie van de weste
lijke topfiguren vooraf moet gaan.
Maar De Gaulle heeft nog andere pij
len op zijn boog: hij heeft Chroesjt
sjef uitgenodigd om naar Parijs te
komen en ook Adenauer wordt in de
Franse hoofdstad verwacht. Boven
dien zou hij graag zijn atoombom
metje in de Sahara tot ontploffing
hebben gebracht om Frankrijk als
vierde lid van de atoomclub te kun
nen presenteren. Kortom De Gaulle
wil zich eerst nog wat sterker zien
te maken, teneinde de anderen er toe
te brengen de Fransen weer te gaan
beschouwen als een natie, waarmede
rekening dient te worden gehouden.
En dan is er tenslotte Adenauer
ook nog. Hij is wel geen partij, maar
Duitsland staat toch in het middel
punt van de problemen, welke op de
topconferentie moeten worden opge
lost. Ook hij wenst dus een vinger
in de pap te hebben en ook dat moet
worden voorbereid Adenauer heeft
geen haast, een lijdend voorwerp
heeft zelden haast.
Zo zeit men, dat er aan het tijd
stip van de topconferentie meer vast
zit, dan aan de datum van een kaart-
avondje.
ding: een ontwapeningsovereenkomst
moet gepaard gaan met een doel
treffende inspectie en controle.
Adenauer spreekt mee.
De president voegde er aan toe, niet
te kunnen inzien hoe over deze zaak
ernsti? gesproken zou kunnen wor
den zonder de kwestie Duitsland aan
te roeren.
Wat de westelijke top-conferentie
aangaat, zei president Eisenhower
nog, dat bondkanselier Adenauer daar
aanwezig zou zijn voor de bespreking
van elke kwestie, die Duitsland raakt.
Opportuun en noodzakelijkheid.
Het besluit om een top-conferentie
te houden van de leiders van de
westelijke wereld, zoals door presi
dent Eisenhower woensdag is be
kendgemaakt wordt in Londen als
opportuun en noodzakelijk verwel
komd.
De Britse eerste minister heeft de
laatste maanden zelfs voortdurend
gepleit voor veelvuldige top-bijeen
komsten met de Sowjet-Unie.
Aan de andere kant meent presi
dent De Gaulle van Frankrijk dat de
voorgestelde top-conferentie nood
zakelijkerwijs een uitzonderlijke ont
moeting van historische betekenis
moet blijven.
De Gaulle is van oordeel, dat een
top-bijeenkomst, die geen concrete
resultaten oplevert, gevaarlijk zou
zijn. Daarom dringt hij zo sterk aan
op een zo zorgvuldig mogelijke voor
bereiding, met inbegrip van grondig
overleg tussen de westelijke bond
genoten.
Dagorder van
De Gaulle
President De Gaulle heeft woens
dag in een dagorder aan het Franse
leger in Algerië verklaard, dat hij
als president van de Franse Repu
bliek er op rekent, dat de mannen
van het leger het welslagen van zijn
plan voor Algerië verzekeren.
In Parijs gelooft men, dat de dag
order gedeeltelijk het gevolg is van
een artikel, dat maarschalk Juin deze
v/eek heeft gepubliceerd en waarin
hij kritiek uitte op De Gaulle's plan.
Juin, die aanzienlijke invloed in of
ficierskringen geniet, verklaarde, dat
De Gualle met zijn Algerijnse plan
„de hoop in het kamp der rebellen
heeft doen herleven".
Voorts zijn er berichten geweest
over een samenzwering tegen de re
gering in Parijs, waarbij de samen
zweerders wilden verzekeren, dat Al
gerië Frans zou blijven. Twee linkse
weekbladen zijn de vorige week in
Parijs in beslag genomen, omdat zij
één of twee generaals noemden, die
bij de samenzwering betrokken zou
den zijn geweest De samenzweerders
zouden zo nodig ook tegen De Gaulle
hebben willen optreden.
DE VOLKSWAGEN FABRIEKEN
De minister van financiën van de
Westduitse deelstaat Neder-Saksen,
Hermann Ahrens, heeft medegedeeld,
dat de Volkswagen Werke zullen
worden omgezet in een naamloze
vennootschap, waarvan 60 procent
der aandelen zal worden uitgegeven
als volksaandelen, terwijl de rege
ringen van de Bondsrepubliek en
van Neder-Saksen ieder 20 procent
in handen zullen krijgen.
Premier Fidel Castro heeft in Havanna voor een wild juichende menigte van naar schatting 350.000 mensen
een anti-Amerikaanse rede gehouden. Castro vroeg om goedkeuring van de menigte voor executies door vuur
pelotons, zo dit no dig mocht blijken.
Eenstemmigheid
in de V.N.
Alle V.N.-leden hebben zich woens
dag geschaard achter een ontwape
ningsresolutie van de vier grote mo
gendheden, waarin de ontwapenings
commissie van tien te Genève wordt
verzocht in de kortst mogelijke
tijd" een ontwapeningsplan op te
stellen. Zoveel landen wilden de re
solutie mede indienen, dat het ter
tafel brengen van het stuk moest
worden uitgesteld.
De resolutie verwijst alle ontwa
peningsvoorstellen die tot dusver
gedaan zijn, naar de commissie van
tien, die in het begin van het nieuwe
jaar met haar werk gaat beginnen.
De Rus Koeznetsof toonde zich ver
heugd over het feil, dat zovele dele
gaties van instemming met de reso
lutie hebben blijk gegeven Hij zei
dat het eerste ontwerp van de Rus
sische delegatie afkomstig is. Er zijn
een aantal wijzigingen in aange
bracht, die de Sowjet-Unie met het
oog op het belang van overeenstem
ming had goedgekeurd. Liever had
de Sowjet-Unie een tekst gezien, die
geheel in overeenstemming was met
het ontwapeningsvoorstel van de
Russische premier Chroesjtsjef.
Ook afgevaardigden van Engeland
en Frankrijk hebben hun tevreden
heid betuigd over de bereikte eens
gezindheid.
De Amerikaan Cabot Lodge heeft
in de politieke commissie van de V.
N. gezegd, dat zijn land zonder voor
behoud voor de grootst mogelijke
ontwapening is mits deze voldoende
gecontroleerd wordt.
Russische
verwachtingen
De vooraanstaande Russische ster
renkundige prof. Ogorodnikof heeft
woensdag in een telefoongesprek het
Franse blad „Paris-Presse" meege
deeld, dat Russische geleerden ver
wachten, binnenkort foto's van Ve
nus en Mars te kunnen maken op
dezelfde wijze als de foto's van de
achterzijde van de maan. Technici
hebben sterrenkundigen meegedeeld,
dat deze waarnemingen kunnen wor
den uitgevoerd.
Prof. Ogorodnikof, die enkele ma
len de tweede man is geweest van
Russische afvaardigingen naar inter
nationale congressen over ruimte
vaart, zei dat het „noodzakelijk" is
dergelijke waarnemingen bij Venus
er» Mars te doen. Het staat volgens
hem vast, dat er leven op Mars is.
Verder kan men niet zeggen, dat er
geen leven op Venus voorkomt.
Sterrenkundigen van het observa
torium van Charkof hebben meege
deeld, dat de achterzijde van de maan
minder kloven heeft dan de naar de
aarde gekeerde voorzijde. Daar zijn
ongeveer 5'0 breuklijnen waargeno
men.
Op de foto's, die de Loenik III
heeft gemaakt, mankeren de witte
Drie neger-priesters
dragen H. Otter op
TIJDENS LEIDSE AMATEWEEK
Tijdens de Amate-missietentoon-
stelling zullen in de kerk van O. L.
Vrouw Hemelvaart en St. Joseph
drie neger-priesters een plechtige
H. Mis opdragen.
Deze drie priesters, Congolezen
van nationaliteit, voltooien hun stu
dies aan de universiteit te Leuven.
De plechtige H. Mis zal plaats vin
den op de Eerste Vrijdag, 6 novem
ber, des avonds te 9 uur (dus niet
deze maar volgende week vrijdag).
Een van de neger-priesters zal een
poging doen een korte toespraak in
het Nederlands (Vlaams) te houden
tijdens deze H. Mis.
Noodweer over Mexico Raadsleden begroeven
De zware storm die dinsdag de
Westkust van Mexico teisterde, heeft
aan minstehs 56 mensen het leven
gekost. Honderden liepen verwon
dingen op en duizenden zijn dakloos.
De schade wordt geschat op 16 mil
joen dollar.
De verbindingen met het getrof
fen gebied zijn nagenoeg volledig ver
broken Vele rivieren zijn buiten hun
oevers getreden en hebben grote stuk
ken land overstroomd. Grote hoe
veelheden rijst dreigen verloren te
gaan. Verkenningsvliegtuigen hebben
geseind, dat vele mensen op de daken
en in bomen zijn gekomen Helikop
ters zijn naar de overstroomde stre
ken gezonden om mensen te redden
en voedsel te brengen. De gehele
kopra-oogst wordt als verloren be
schouwd.
In Syracuse (Italië) is woensdag
de zesjarige Carmelo Celeste onder de
wapenen geroepen! Hij ontving zijn
militaire oproep gelijk met zijn in-
schrijvingsbewijs van de lagere school
Carmelo's ouders, maken zich echter
niet ongerust. Hij is reeds eerder als
dienstplichtige opgeroepen toen hjj
drie jaar was. Het bleek toen een ver
gissing te zijn. Mogelijk is dat nu weer
het geval.
Vrede in Winschoten
en Etten-Leur
In de gemeenteraad van Winscho
ten, die in de afgelopen twee jaren
zowel in openbare als besloten zittin
gen tal van malen aandacht heeft be
steed aan het beleid van B. en W
ten opzichte van de directeur van
gemeentewerken, is nu een beslissing
gevallen over deze kwestie. In de
gisteravond gehouden vergadering
beeft de P.v.d.A.-fractie een motie
ingediend, waarin werd geconsta
teerd, dat het wantrouwen jegens de
directeur van gemeentewerken niet
gegrond is gebleken, en dat de raad
zijn vertrouwen in de persoon van
de heer A. J. N. Kok uitspreekt, daar
mee de kwestie gemeentewerken af
gehandeld achtend. Direct daarop
aansluitend diende de fractieleider
van de P.v.d.A. ook een voorstel van
orde in om over deze kwestie geen
verdere discussie meer te voeren. Het
voorstel van orde werd aangenomen
met 11 tegen 3 stemmen. Voor stem
den de fracties van de P.v.d.A. en
van de V.V.D., tegen de drie aanwe
zige leden van de christelijke groep
De twee communistische raadsleden
hadden tevoren uit protest tegen de
gang van zaken de raadszaal verla
ten. De motie werd met dezelfde
stemmenverhouding aangenomen.
Zand er over
De heer C. Willemse, raadslid van
de gemeente Etten-Leur, heeft de
Gedeputeerde Staten van Noord-
Brabant een brief gezonden, waarin
hij de beschuldigingen intrekt, die hij
in een eerder aan G. St. gezonden
schrijven tegen de burgemeester God-
waldt, de wethouders Pijs en Feskens
en de gemeentesecretaris Snijders
had geuit. Het college van B. en W.
en de gemeentesecretaris zouden,
naar de mening van de heer Willem-
se, in een rapport de gang van zaken
by de zandaanvoer van de dienst van
openbare werken onjuist hebben
weergegeven. De heer Willemse had
naar aanleiding daarvan G. St. ver
zocht, een strafvervolging tegen het
college in te stellen, en de gemeen
tesecretaris te schorsen.
Van het laatste schrijven van de
heer Willemse aan Ged. St. hebben
alle raadsleden een afschrift ontvan
gen. B. en W. beschouwen de kwes
tie nu als afgedaan.
Het bestuur van het hoofdbedrijf
schap detailhandel heeft de minister
van Sociale Zaken voorgesteld het
werktijdenbesluit voor winkels zoda
nig te wijzigen, dat de halve vrije
dag voor winkelpersoneel in bepaalde
weken bij algemene vrijstelling zal
kunnen worden verschoven. Daarbij
dient compensatie gehandhaafd te
blijven.
Het bestuur zou daarbij de moge
lijkheid geopend willen zien de vrije
halve dagen te verschuiven in de
weken, waarin een algemeen erken
de christelijke, rooms-katholieke, na
tionale of plaatselijke feestdag valt.
Het bestuur acht het daarbij wense
lijk, dat de vervangende vrije halve
dag zo spoedig mogelijk na de ver
schoven vrije halve dag wordt gege
ven. Het denkt daarbij aan een ter
mijn van twee weken na de verscho
ven halve vrije dag met uitzondering
van verschuivingen in de kerst- en
nieuwjaarsweek. In dat geval zal
aan een termijn van een maand moei
lijk ontkomen kunnen worden, om
dat de mogelijkheid moet blijven be
staan, zowel in de kerst- en in de
nieuwjaarsweek de vrije halve dag
te verschuiven.
lijnen, die de kloven aangeven en
die duidelijk zichtbaar zijn op foto's
van de naar de aarde gekeerde zijde.
De aard van deze witte strepen is nog
niet definitief vastgesteld. Er zijn
echter aanwijzingen, dat het forma
ties zijn van een witte stof die zich
bevindt in nauwe en diepe kloven.
Staalstaking werkt remmend
Keith Glennan, hoofd van de Nasa
(de nieuwe Amerikaanse overkoepe
lende organisatie voor de ruimte
vaart), heeft woensdag in een toe
spraak voor de Amerikaanse ban
kiersvereniging, uitgesproken te Mia.
mi Beach (Florida), verklaard, dat
het werk aan de Vega-raket, die van
veel belang is voor het Amerikaanse
ruimtevaartprogramma, door de hui
dige staalstaking wordt vertraagd.
Glennan verklaarde, dat de „Vega"
in 1961 de eerste Amerikaanse raket
zal zijn, die gelijkwaardig is aan de
door de Russen in 1958 gelanceerde
raketten, waaraan hij toevoegde: ,En
ik twijfel er niet aan, dat de Russen
in 1961 weer over betere raketten
zullen beschikken".
„De Verenigde Staten zijn evenwel
niet van plan lang de tweede plaats
in de wedloop om de ruimte te blij
ven innemen", besloot Glennan.
Op 30 november zal bg Chris
ties in Londen een 27-delig altaar-
stel van Meissener porcelein worden
geveild, dat eigendom is geweest van
Paus Pius de zesde. Verwacht wordt,
dat deze ornamenten (een crucifix,
twaalf heiligenbeelden en veertien
kandelaars) enkele tienduizenden
guldens zullen opbrengen.
schilder zelf met
DE VERF VOOR HET SCHILDERFEEST
sikkens-tjallema produkt
(Advertentie)
„Willem Barendsz"
vertrekt later
Naar de directie van de Neder
landse Maatschappij voor de Walvis
vaart meedeelt, zal het vertrek van
de walvisvaarder „Willem Barendsz"
uit Amsterdam naar Kaapstad 4 da
gen moeten worden uitgesteld. In
plaats van zaterdagavond 31 oktober
zal het schip woensdagochtend 4 no
vember uitvaren. De oorzaak hiervan
is gelegen in de vertraging welke
de aanbrenging van de vriesinstalla-
tie heeft opgeleverd. Met dit werk zal
men niet op tijd klaar kunnen ko
men.
De duur van het vangseizoen in de
Zuidelijke IJszee behoeft evenwel
zo verklaarde de directie met nadruk
door dit latere vertrek niet in ge
vaar te komen. De snelheid die de
„Willem Barendsz" kan ontwikkelen
garandeert, dat het schip de 4 dagen
vertraging op de reis naar Kaapstad
makkelijk kan inlopen, zodat de Ne
derlandse walvisvloot toch op de
voorgenomen datum met de vangst
van walvissen kan beginnen.
Een goederentrein heeft woens
dag een bus met arbeiders geramd in
een voorstad van Buenos Aires. Min
stens tien arbeiders kwamen hiérbij
om het leven, een twintigtal werd
gewond.
Dit nnmrner bestaat uit 12 pagina's
(Advertentie)
Koude nacht
(Medegedeeld door het KNMI.
Geldig van donderdagavond tot
vrijdagavond. Opgemaakt te 11.15
uur).
AFNEMENDE WIND
Wisselende bewolking en voor
al aanvankelijk plaatselijk een
bui. Overwegend matige wind
krimpend van noord naar west,
maar aanvankelijk langs de kust
nog harde tot krachtige noorde
lijke wind. Weinig verandering
in temperatuur met vannacht in
het binnenland hier en daar
nachtvorst.
Hoogwaterstanden
20 Okt.: v.m. 1.47; nam. 2.07.
Het weer in Europa
De Bilt, donderdag 10 uur. Het
KNMI deelt mede:
De afgelopen nacht kwamen er in
onze omgeving grote verschillen in
het weer voor. Zo meldde Eelde een
temperatuur, die even beneden het
vriespunt lag, terwijl tegelijkertijd
het kwik in Leeuwarden op 8 graden
boven nul stond. In vrijwel het ge
hele land was het toen windstil, maar
plaatselijk aan de kust van Holland
en Zeeland kwamen harde tot storm
achtige winden voor. Deze werden
veroorzaakt door een randstoring van
'n depressie voor de Noorse kust. De
laatste vult steeds verder op. Dit is
ook het geval met een diepe depres
sie in de Middellandse Zee, die in
de Alpen en in Noord-Italië zware
regen heeft gebracht. Nabij IJsland
is een nieuwe depressie tot ontwik
keling gekomen. Deze breidt zijn in
vloed op het ogenblik uit in de rich
ting van Schotland. Toch is het on
waarschijnlijk dat ze morgen veel
invloed op het weer in Nederland zal
hebben. Het weer zal bij ons n.l. nog
voor een groot deel onder invloed
staan van een rug van hoge lucht
druk die via de Britse eilanden na
derbij komt. In verband daarmee
neemt de buiïgheid weer af, terwijl
vannacht in het binnenland plaatse
lijk opnieuw nachtvorst kan voorko
men.
HELSINKI zwaar bewolkt
STOCKHOLM regen
OSLO zwaar bewolkt
KOPENHAGEN
ABERDEEN
LONDEN
AMSTERDAM
BRUSSEL
LUXEMBURG
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
BERLIJN
FRANKFORT
MüNCHEN
ZüRICH
GENèVE
LOCARNO
WENEN
INNSBRUCK
ATHENE
ROME
AJACCIO
MADRID
MALLORCA
LISSABON
BELGRADO
geheel bew.
sneeuwbui
onbewolkt
regenbui
mist
licht bewolkt
half bewolkt
onbewolkt
regen
motregen
geheel bew.
regen
zwaar bewolkt
niet ontvangen
regen
regen
zwaar bew.
half bewolkt
regenbui
half bewolkt
regenbui
niet ontvangen
zwaar bewolkt
8 C.
13
7
10
17
15
13
17
13
23
Korreltje
Wie zichzelf niet kan bedwingen,
deugt niet als leider.