Hetschaap met gouden voetjes" heeft ook
op Leidse markt voorname rol gespeeld
Welvaart op Hollands boerderijen
VOL!
CETAFLEX
ZATERDAG 24 OKTOBER 1959
DE LE1DSE COURANT
Laatst hoorden we een neefje aardrijkskunde leren en hij las op uit
zijn boekje: „Drente is het schapenland bij uitnemendheid". Dit boekje
was kennelijk verouderd, want Drente speelt sinds geruime tijd geen rol
van betekenis meer in de schapenhandel van Nederland. Het heideschaap
is verdrongen door het weideschaap en Zuid-Holland vooral, wedijverend
met Noord-Holland om de eerste plaats, is Neerlands schapenland gewor
den. En Leiden mag men gerust scha pens tad noemen, want haar markt is
de grootste van West Europa.
In 1895 werd te Leiden de markt- en havendienst opgericht. Sindsdien
beschikt men over de gegevens van aanvoer naar de beestenmarkt. Daar
om wist de directeur van de markt- en havendienst de heer M. Weima,
dezer dagen ook precies, dat vrijdag aanstaande het vijf miljoenste schaap
verhandeld zal worden. Dat beest gaat dan zo nam de directeur zich
voor niet naar de slachter, maar het zal na de huldiging deel
uit mogen maken van de levende have van de boerderij in de Leidse Hout.
schaap een goedkoop dier is. Het
vraagt weinig onderhoud en het stelt
zich op het land tevreden met de
grasmat, die het rundvee heeft over
gelaten. Schapen scheren het land
kort; zij kunnen gras scheren met het
maatgevoel van een maaimachine.
welingen van de marktdirecteur, die
de handel op de voet 'volgen en aan
de hand daarvan een gemiddelde in
de prijzen vaststellen. Minstens twin
tig kenners van de schapenhandel
zijn hiervoor in de weer. De markt-
dienst immers krijgt geen opgave
van de prijzen, die op de markt per
schaap gemaakt worden, men kan
dus geen gemiddelde geven door het
getal verkochte schapen op de totale
verkoopsom te delen.
De deskundigen stellen ook vast of
de markt „lui", vlot*' of „willig"
geweest is en ook dat enkele woordje,
dat u elke week in onze marktberich
ten kunt terugvinden, vraagt veel
inzicht en ervaring.
De laatste zorgen van de schapen-
markt betreffen het werk van de
gemeente reinigingsdienst, die sou
venirs aan de markt van het terrein
.moet verwijderen.
Gouden voetjes
Tot slot nog enige cijfers. Het
marktgeld bedroeg in de eerste tijd
van de markt 2V» cent per schaap.
In de tijd van de economische crisis
werden schapen verkocht voor 12
gulden per stuk, thans is de prijs
voor lam of schaap gemiddeld 75
gulden. In de loop van de jaren is
het aantal schapen in ons land sterk
teruggelopen n.l. van 895.856 tot
381.953 in 1952.
Dit is uit bedrijfseconomisch natio
naal oogpunt te betreuren. Schapen
immers zijn ideale „landverbeteraars"
Boeren spreken van „de gouden voet
jes van het schaap". Het zijn goede
onkruidbestrijders. Schapen kunnen
gehouden worden zonder dat daartoe
de melkkoeien behoeven te worden
opgeruimd. De directe opbrengsten
worden op deze wijze gunstig beïn
vloed. Het Centraal Bureau voor Sta
tistiek berekende in 1949 dat de pro
ductiewaarde van de schapenstapel
in Nederland in 1949 13 miljoen gul
bedroeg. Er moge uit blijken, dat het
Als vanouds: de schapenmarkt ge- schaap niet zo arm is, als men met
zien van de omloop van molen De uitdrukking „arm schaap wil sug-
Vajk> r gereren. Bij de aanvoer van Leidens
vijf miljoenste is er reden te óver
feest te vieren.
VOORDELIGE POLDERBEMALING
DOOR DROOGTE
In de gisterochtend gehouden ver
gadering hebben hoofdingelanden
van de Haarlemmeerpolder besloten
hun ongerustheid over de geprojec
teerde zandwinning bij de Spiering-
weg in Haarlemmermeer-zuid aan
Gedeputeerde Staten kenbaar te
maken. Rijkswaterstaat wil daar zand
winnen voor een nieuwe rijksweg.
Gedeputeerde Staten moeten hier
voor vergunning verlenen. Het plan
zou een verlies van 26 ha bloembol-
lengrond inhouden.
De dijkgraaf mr K. baron van Har-
denbroek vertelde, dat dit jaar door
de droogte 18000 gulden op het be
malen is bespaard.
Voorts deelde hij mee, dat binnen
kort met de bouw van de brug over
de ringvaart bij Hillegom zal wor
den begonnen. De kosten worden op
ƒ700.000 geraamd.
Naar HUIBERS
Haarlemmerstraat 1 23, Leiden
voor
Geboorteaankondigingen
(Ad verten ne i
Gesprek bij de
vijf miljoenste
Er was een voorstel het schaap op
het marktplein aan het spit te bra
den. Men heeft ervan afgezien. Te
recht, dunkt ons, want hoewel het
schaap de weg aller schapen moet
gaan, lijkt het toch wat barbaars
zich tegoed te doen aan een mals
boutje, dat men enige uren terug
met veel statie heeft ingehaald. We
horen van de marktdirecteur, die
hierover oude boeken opsloeg, dat
de eerste schapenmarkt te Leiden op
4 januari 1895 is gehouden. Op die
dag werden 1344 schapen aangevoerd;
nu bedraagt de aanvoer van lamme
ren en schapen op de Leidse vee
markt gemiddeld 2400 dieren. Er is
dus enige vooruitgang in de aanvoer.
Belangrijker is de geregeldheid der
aanvoer. Vroeger had men in de
schapenhandel sterk met seizoenen
te maken. Dank zij de moderne fok-
methoden, de betere huisvesting der
dieren, verloopt de aanvoer van scha
pen in deze tijd veel geleidelijker.
Dat Leiden, zijn plaats als bezitter
van de grootste veemarkt van West-
Europa met ere bezet blijkt wel uit
het feit, dat alleen al dit jaar tot
heden 75.000 schapen werden aange
voerd. De geleidelijke aanvoer werkt
de stabilisatie van de prijzen in de
hand. De enige belangrijke seizoens
schommeling, die men nog kent, is
die-van de groter aanvoer van lam
meren in het voorjaar. Uit alle delen
van het land stromen dan de belang
stellenden op de Leidse veemarkt
tezamen. Het zijn niet alleen de boe
ren, die dan in de aankoop van scha
pen een belangrijke uitbreiding van
hun verdiensten zoeken, maar ook de
kerken, die volgens eeuwenoude ge
woonte haar afgezanten sturen om
lammeren te kopen, die na geweid
te hebben op het land van gastvrije
parcohianen, met winst als schapen
verkocht worden. Ten bate van de
kerk.
Profijt
Want schapenteelt kan zeer pro
fijtelijk zijn. Men mag immers de op
brengst van vlees, wol, melk, boter
en kaas bij elkaar optellen, hoewel
in ons land alleen de vleesproductie
van belang is. Het schaap is een on
zer oudste huisdieren, maar het heeft
in de loop der millennia haar nuttig
rendement niet verloren. De heer
Steenbeck maakte in 1952 een bere
kening van de rentabiliteit van de
schapenhouderij ten opzichte van het
rundvee en kwam tot de conclusie,
dat de opbrengst van de schapen per
hectare 117 gulden per hectare hoger
ligt dan die van rundvee. Natuurlijk
wil dit niet zeggen, dat men beter
schapen dan kopien kan houden. Af
gezien van het afzetrisico is het de
vraag of in ons land met zijn goede
gronden een extensieve tak van vee
houderij op grote schaal verantwoord
is. Het is algemeen bekend, dat het
Waar vandaan?
Waar komen de schapen, die in
Leiden worden aangevoerd groten
deels vandaan? Een belangrijk deel
van de lammeren in het voorjaar
komt van Texel, waar de fokkerij
van vleesschapen een hoge vlucht
heeft genomen. Het Texelse schaap
is wereldberoemd als vleeswolras.
Men is er in geslaagd een vroegrijp
vleesschaap te fokken met een be
hoorlijke hoeveelheid wol van goede
kwaliteit en ruim voldoende melk
voor het grootbrengen van de lam
meren. Het ras heeft zich overal
goed weten aan te passen en de roem
van ons land ook verspreid in landen
als België, Frankrijk, Lithouen, Tsje-
cho-Slowakijë, Israël en Zuid-Ame-
rika, waarnaar het in de loop der
jaren duizenden dieren zijn geëx
porteerd. Maar dat het de Nederland
se boeren ernst is de roem van de
Texelaar in stand te houden bewijst
wel de stamboekfokkerij die in ons
land provinciaal is georganiseerd. In
elke provincie bestaat het Texels
Schapenstamboek, opgericht in de
jaren die tussen 1922 en 1928 liggen.
Zeer veel schapen, die in Leiden wor
den aangevoerd, komen ook uit Zuid
en Noord Holland.
Bestemming
Het grootste deel van de in Leiden
aangevoerde schapen is bestemd voor
de slachterijen. Vijf procent hiervan
is voor het binnenland bestemd, maar
belangrijker is de export van scha
penvlees naar België, Frankrijk en
Luxemburg. Dat er in Frankrijk véél
schapenvlees geconsumeerd wordt
blijkt wel uit het feit, dat ook Parijs
een zeer grote schapenmarkt heeft,
die waarschijnlijk in rangorde direct
na Leiden komt. In 1954 werd 4 mil
joen 400 duizend kilo schapenvlees
geëxporteerd.
.i<r;g)A
v \\rï>
Eén auto met zijn zestienen
belooft niet veel goeds, maar
één plaats in de kerk met zijn
tweeën of drieën is nèt zo on
mogelijk!
Iedere Zondag moeten de ge
lovigen zich in vele kerken in
elkaar persen. Is daar niets
tegen te doen?
Ja natuurlijk: Help kerken
bouwen en offer iedere week
Een kwartje voor de Bisschop
Steunt de Bijzondere Noden. Helpt Uw Bisschop kerken bouwen
Stort Uw offer op giro 647700 t.n.v. de Vicaris Generaal - Bisdom RotterdamKerkenbouw
(Advertentie)
14) m koud alle hout met
van Ceta-Bever
De schapen veroorzaken elke vrij
dag in Leiden grote activiteit Om
drie uur 's nachts (in de „lammeren-
tijd" om 2 uur) zijn de hekkenzetters
van de marktdienst al in de weer.
De markt vangt aan om zeven uur
en van dat tijdstip af worden de
schapen zonder onderbreking aange
voerd, meest per auto, maar ook per
schuit, doorlopend werk biedend aan
drie veeartsen en de keurmeester,
die elk schaap keuren voor het op de
markt wordt vrijgelaten.
De dieren worden daartoe in een
z.g. bassin, bijeengedreven, waarna zij
onderzocht worden. De markt duurt
officieel tot drie uur nam., maar zij
is meestal om twee uur al afgelopen.
Ook ander personeel van de markt
en havendienst is druk in de weer,
bijvoorbeeld met de verkoop van de
penningen. Voor elk schaap moet
men één penning (a 40 cent) kopen,
welke penningen evenals geld in ver
schillende waarderingen voorhanden
zijn. Deze penningen worden ook
weer gebruikt bij de afdracht van de
marktgelden aan de gemeente-ont
vanger. Hoewel men hier met een
zeer oud gebruik heeft te doen, zal
men waarschijnlijk bij het betrekken
van een nieuwe veemarkt de aanvoer
van de schapen door middel van kwi
tanties registreren. Zeer belangrijk is
het marktbericht, dat men op de dag
van de markt in de kranten kan
aantreffen. Het dient nauwkeurig te
zijn, de handelaars van de markt la
ten zich aan de notering veel gele
gen liggen en zij zouden door één on
nauwkeurige notering een lelijke
strop kunnen halen. De noteringen
van de prijzen der schapen worden
vastgesteld door deskundige vertrou-
Alleen de upperien mag om geld spelen
U weet niet wat u proeft
Bij het schapenfeest op de Leidse veemarkt vrijdag aanstaande
worden ook enige schapen-gerechten geserveerd. Schapenvlees is
lekker, voedzaam en gezond, maar het wordt in ons land nog te
weinig gegeten, gezien de cijfers van binnenlandse consumptie,
tegenover die van de export. Om u aan de smaak te gewennen
geven wij u hier een „schapengerecht" van de kok-leraar, de heer
Veradonck.
SCHAPENPOULET MET KERRY
1 Kg. mager schapenvlees in blokjes van plm. 3 cm. gesneden;
200 gram reuzel; 2 grote uièn; een mespunt kerry; 40 gram bloem;
50 gram cocosmeel; l/t liter water en wat zout.
Het vet in de braadpan verhitten en hierin gezouten vlees aan
braden, waarbij de gesnipperde uien en de kerry worden toege
voegd. Zodra de ui begint te bruinen bloem en het cocosmeel
toevoegen en. onder voortdurend roeren een halve liter water
bijgieten. Het geheel IV» uur laten sudderen. U weet niet wat u
proeft!
Er gaan altijd véél makke schapen
in een rijdend hok.
Dames en Herenrijwielen I 89.-
Fa. DUSOSWA - LEIDEN
(Advertentie)
Warm weer beinvloedde
alcoholafzet ongunstig
Het uitzonderlijk warme weer
heeft de omzetten in de bedrijfstak
gedistilleerd nadelig beïnvloed. Dit
blijkt uit berekening van het cen
traal bureau voor de statistek over
de afzet in de eerste acht maanden.
Dit is bekend gemaakt op de in
het gebouw van de sociaal-economi
sche raad te 's-Gravenhage gehouden
openbare vergadering van het be
stuur van dit produktschap.
In de maand augustus j.l. is afge
zet 17.400 hl al vijftig procent, tegen
20.600 hl ad vijftig procent in aug.
1958. Mede hierdoor, is het totaal
van de afzet in de eerste acht maan
den van 1959 lager dan in de over
eenkomstige periode van 1958, na
melijk 149.500 hl ad vijftig procent
in 1959 tegen 150.200 hl ad vijftig
procent in 1958, of wel een half pro
cent minder. De afzet van gedistil
leerd blijkt uiterst gevoelig. Het be
stuur van het productschap meent
het te moeten blijven betreuren dat
de Nederlandse regering heeft ge
meend, de accijns op gedistilleerd
reeds te moeten invoeren op het be
drag dat indertijd in het verdrag tot
unificatie van de accijns met België
en Luxemburg is overeengekomen,
„zulks te meer waar ons uit de on
langs verschenen memorie van ant
woord op het voorlopige verslag
over het wetsontwerp tot goedkeu
ring van het verdrag tot instelling
van de Benelux Economische Unie
gebleken is, dat van de zijde van
België een aanpassing van het over
eengekomen niveau in de naaste
toekomst wel niet te verwachten zal
zijn".
WAT DEED UW OVERGROOTMOEDER?
mond. Dat hielp! Not
•s Linia héc probate midde
n altijd «en dooije bij I
In hotel „Slotania" in Tuinstad Slotermeer bij Amsterdam is zaterdag
avond de eerste bijeenkomst van de casinoclub „Slotania". Uitsluitend
leden van deze club, die qua leeftijd, financiële draagkracht en maat
schappelijk gedrag aan strenge eisen zullen moeten voldoen en die zich
aan strikte regelementen zullen moeten houden, zullen hier om geld kun
nen spelen met het z.g. „waarnemingsspel" dat een uitvinding is van de
heer M. Gustavus uit Berlijn. Het spel, dat op het eerste gezicht sterk aan
roulette doet denken, verschilt daarvan echter volkomen want door di
verse ingrepen ls het gok-element uitgeschakeld. De foto toont de direkteur
van het hotel bjj de speeltafel.
Sheik jacht in Kaag
te water gelalen
Hedenmorgen om elf uur werd op
de werf van C. van Lent Zn.,
jachtwerf en scheepsbouw te De
Kaag, een motorjacht te water ge
laten, dat een zeer romantische be
stemming zal krijgen.
Het schip is bestemd voor Shaikh
Khalifah bin Mohamed al Khalifah,
sheik van Bahrein. Het is 22 meer
lang en 5.30 meter breed. De diep
gang bedraagt 1.10 meter, zodat het
vaartuig ongehinderd over de riffen
kan varen die voor de kusten van
Bahrein liggen. Het sheikdom Bah
rein betaat namelijk uit acht koraal
eilanden. (Het is gelegen in de Per
zische Golf en heeft een totale op
pervlakte van 550 vierkante km.).
Het jacht wordt voortbewogen
door twee GMC-dieselmotoren van
235 pk elk. Het is voorts uitgerust
met automatische piloot, echolood,
radar, radio-telefonie en air-condi
tioning. Tot de luxe van het schip
behoort behalve een t.v.-ontvanger
ook een televisie-opnameapparaat,
zodat de heerser ook, zittend in zijn
salon, kan zien wat er buiten gaande
is.
Aan boord van het jacht worden
een „Flying Dutchman" en een ra
ceboot meegevoerd, die de Sheik in
Nederland heeft aangekocht. Over
enige weken wordt de proefvaart
gehouden, waarna het jacht wordt
overgedragen en per vrachtschip
naar de Perzische Golf gebracht
