Leidse Courant | 1959 | 19 oktober 1959 | pagina 10

Herfststorm kon geen afbreuk doen aan
luisterrijke jubileumviering der Lodewijkskerk

Toren van
St. Lodewijk
krijgt een
stem

Mgr M. A. Jansen deelde in de
vreugde van zijn oud-parochiancn

Bedrijfsapostolaat ook in het Horecabedrijf

TfjjlÜ

Géén goud en uranium,
maar wel veel inleressani
wetenschappelijk materiaal

MAANDAG 19 OKTOBER 1959

DS LEIDSE COURANT

PAGINA 10

Wens en belofte.

Wethouder S. Menken vertolkte de
gelukwensen van het gemeente
bestuur, dat destijds reeds verheugd
was toen de plannen voor de res
tauratie rijpten. Hij sprak de wens
uit, dat deze jubilerende kerk, een
sieraad van Leiden, spoedig een zin
gende toren mag hebben. Dit feit
zal waarschijnlijk niet zo lang meer

van de kerk moge een stimulering
opdracht voor ons zijn tot afbouw van een schitterende
parochiële gemeenschap.

leven, een weg tot parochiale ver
nieuwing. Resultaten mogen niet voor op zich laten wachten. Deze afbouw
ons gelden, die kent alleen God;

iedere dag ligt
te wachten.

Charitas geen verlengstuk
van zielzorg.

Rector Keet bezon zich op de vorm-

De deken was in zijn dankwoord C^arillnn alc in 111* ppiiw
zeer verheugd deze wens en belofte ^oHUOn ai5 in I e eeUW
uit de mond van de wethouder te
vernemen. Op zijn beurt wenste de
deken, dat de Lodewijkskerk spoedig

geving van de parochiegemeenschap, antwoord kan geven op datgene wat
Het beoefenen van de charitas vanaf het stadhuis gezongen wordt
wordt in de meeste gevallen gevoeld
als echt christelijk, maar wordt te
veel gezien als een verlengstuk van scl.erming en zegen. Hij was ook
de zielzorg voor bepaalde sociale dankbaar gestemd tegenover zijn pa-
groepen. De echte, charitas verplicht rochianen, die met zoveel ijver heb-
echter tot persoonlijk liefdebetoon; ben meegebouwd, zijn kapelaans en
als christenen zijn wij geroepen, per- kerkbestuur, allen die het feest heb-
soonlijk de evenmens te helpen. Nood ben mogelijk gemaakt, en dankbaar
lenigen kan en mag geen monopolie jegens de bisschop, die als deken veel
zijn dat uls christelijk gebaar van werk te verrichten heeft gehad al-
mens tot mens kan worden weggeno- vorens de parochir een feit was.
men. Mgr. Jansen besloot met zijn bis-
De kerk van de toekomst zal de schoppelijke zegen deze feestelijke en
charismatische Kerk zijn, de levende stemmige herdenkingsbijeenkomst,
charitas, die het sacrament toedient welke werd opgeluisterd door het Al-
van het broeder-zijn. Door de geest ma Materkoor o.l.v. Jan Smit, met in
gedreven leken zullen hiervan het strumentale medewerking van de or-
zwaartepunt gaan uitmaken, aldus ganist Jan v. d. Meer en de fluitist
spr. „De prekende Kerk" wil ook Koos Verheul.

luisteren naar u, parochianen. Wat De beide solisten gaven een voor
leeft op de bodem van het hart moet treffelijke vertolking van de sonate
groeien tot een getuigenis. Nadruk in G van Carl. Ph. E. Bach en de
legde rector Keet vooral ook op de sonate in G van B. Marcello. Gaaf

christelijke belevenis van huwelijk e

weerklonk, in volkomen harmonie

Terwijl buiten de herfst in a.' zijn onstuimigheid doorbrak, de storm gierde
rond de ranke toren en de vlag aan flarden sloeg, begon gistermorgen binnen
de veilige St. Lodewijkskerk in een luisterijke entourage de jubel om het
150-jarig feest van dit heerlijke Godshuis, een monument met een hele
geschiedenis en toch nog zo jeugdig fris. Het majestueuze altaar baadde in
een zee van licht, waarbij de donkere tinten der chrysanten tegen het hel- ho_wp, in d__. k_rk d. _d.„j
dere wit warm afstaken. Alle luister van het jubilerende gebouw straalde ""it van weleer
echter af op de feestvierende parochiegemeenschap en haar vorige herder
mgr. M. A. Jansen, de bisschop van Rotterdam, die met zijn parochianen in
de vreugde wilde delen en een Pontificale H. Mis opdroeg.

Parochiegemeenschap
staat centraal

gezin. Iedere kerk, zo besloot rector met de ruimte, de barokke psalm-

Keet zijn rede, is de broedplaats van cantate no. 112 „Laudate Pueri" van

het leven, gewekt door Hem, die het G. F. Handel, uitgevoerd door het

Leven is. De kerk is niet alleen een Alma Materkoor, zuiver tot in alle

gasthuis voor doortrekkende pelgrims registers.

Mgr. M. A. Jansen, bisschop van maar ook het onderpand voor de
Rotterdam, tijdens de Pontificale *chtste dag, alssjonze Heer^zal^ wedder-
Hoogmis, welke hij opdroeg bij ge-

legenheid van het 150-jarig bestaan J#l6 Z^1

Ier St. Lodewijkskerk. Naast de
isschop de troondiakens, links rec
tor H. L. J. M. Sondaal, rechts rector
L. P M Vester; links op de voorgrond
de presbytor-assistens, deken W. P.

M. Haring.

,God geve dat uit dit voik CENTRIFUGES vanaf I 170.-

Fa. DUSOSWA

Toen de vorige eeuw het katho
lieke bevolkingsdeel zichzelf be-
j-i,.,, j j;. - v,wust werd, wilde men weer het mid-

?-ek™',l1.e,,'?.PT.er^e.',.iat.„dlLiUbJl; deleeuwse ideaal tot leven roepen:

leum feitelijk te danken is aan de

een leven met God als centrum.

ramp met het kruitschip, waardoor u.

in 1807 het hart van Leiden werd ?eze verwachting is niet in vervul-
gehavend en de kerken in dit ge

ling gegaan. Nog bepalen hoge kerk-

Bezinning gevraagd op eigentijdse structuur
en mede-verantwoordelijkheid

Zoals reeds enige jaren voor de waar het bedrijf zelf en de gasten,

industrie een bedrijfsapostolaat in die het bedrijf bezoeken van zulk

het leven is geroepen, zo start thans een gevarieerd gehalte zijn. Zo er-

ook het Horecabedrijf met een der- gens dan is het bedrijfsapostolaat

gelijke actie, welke in de huidige sa- hier nodig, want het is een vorm van

menleving onmisbaar is gebleken zielzorg, die de ontkerstening van de

genavena en ae Kerxen m au ge- - - t. r,voor de sociaal-godsdienstige bele- huidige maatschappij een halt wil

Mgr. Jansen werd hierbij geassis- bied om herstel vroegen. De deken l?!!?3 he} stadsbeeld, maar de kerk

j jj_ittt n Tistaat niet meer in het. mu

ette in het bijzonder mgr Jansen men t er aan vQ

ook de beide wethouders en ge- i „roT-pin _0 iicu. ^puLViiaav vuuuuuuisat "6scu wa<uauinjmyft o-

auui:,j ae wereia reent in ae ogen en pa£ers Augustijnen, waarbij pater C. nergens zo zwaar als juist hier. Door een subsidie te verlenen voor het

teerd door deken W. P. M. Haring
als presbvter assistens, de rectoren
H. L. J. M. Sondaal en L. P. M. Ves
ter als troondiakens, rector L. Ver-

beek als diaken en kapelaan C. A. Veel medewerking en sympathie ge-

Naar wij vernemen heeft het col-

ving van het christelijk ideaal. toeroepen.

n Dit bedrijfsapostolaat is door het De problemen van de menselijke -u

a eruaan voor dij. ue mens Episcopaat opgedragen aan de verhoudingen liggen waarschijnlijk lege van b. en w. te Leiden besloten

j,nLKa„L0:j x - ziet de wereld recht m de ogen en a Z-.: T

waagde van ajn dankbaarheid to.v. voelt zijn macht groeien Hij*

J. Netten als sub-diaken; ceremoni- toond heeft bij gelegenheid van de
arii waren de secretaris van het bis- restauratie van de Lodewijkskerk.
dom Rotterdam, dr M. J. de Jong en
kap. J. v. d. Stap. De plechtigheid

het gemeentebestuur, dat steeds zo- f?IUCIC"' niJ 1S Zljn M. van der Leemputte, O.E.S.A. tot de zeer bijzondere, heel eigen aard plaatsen van een klokkenspel, in de

ttoaI meHAurerifino pn cvmrwthip op. sPie6ei Kwijt en is eenzaam gewor- bedrijfsaalmoezenier werd aange- van het hotel-restaurant, hetwelk toren van de St. Lodewijkskerk aan

den.

Deze eenzaamheid kan doorbro-

steld. uiteraard voor allen ten dienste het Steenschuur te Leiden. Het is

Na een jaar van vele besprekingen staat, behoort ook. het publiek er wel zeker, dat ook het Rijk mede-

Ken worden in de parochiegemeen- met diverse belanghebbenden in het steeds van doordrongen te zijn, dat werking zal verlenen. De toren van

n schap. De parochie, aldus rector Keet, veelzijdige Horecabedrijf, na uitvoe- de door hen gevraagde diensten hu- de St. Lodewijkskerk is eigendom

werd, behalve door zeer vele paro- ,e hooggestemde feestrede van is de gelovige gemeenschap rondom rjge bestudering van alle problemen, maan zijn en humaan gevraagd wor- van de gemeente Leiden. Reeds bij

chianen, bijgewoond door burge- re^tor J°s Keft U1* Amsterdam was het altaar. Rondom hel altaar tre- welke zioh zij dit zo uitgebreide pro-» den. de restauratie van deze kerk werd

meester jhr. mr F. H. van Kinschot gebaseerd op de gedachte van de die- den we aan uit de verstrooiing. Hier bleem kunnen voordoen, waarbij o.m. Pater v d Leerrmutte meent od do°r bet kerkbestuur van de St. Lo-

en echtginote en talrijke genodigden z,n raI> da u.tgr„e,ende paro- wordt het levend Jeruzalem gebouwd een reis naar Amerika mede een be- gronTvan^n er"ïïfngen t" tonen dewijkskerk de wens kenbaar ge-

"ÜJf z.^; h,',er langrijke factor heeft gespeeld, is pa- leggen/^dat in het^TleinbedrSf^he" ""akt in deze toren opnieuw een

Intimiteit en monumentaliteit.

tijdige dood van Paus Adriaan VI menselijke waardering,

in 1523 diens wens onvervuld is ge- De echte liefde, zo zei rector Keet,

bleven, nl. om van Leiden een bis- moet doorbreken naar buiten, over

In een toespraak wees mgr Jansen zc^°?®s'ad ^id™His„!e,n de £ren2envan, de kerk heen. juist

op het feit, dat er in de Lodewijk- H,'de.hZ' °°tgaan' ,",",„<!"d naar onze vijanden. Dit is het aposto

parochie weer feest werd gevierd, huis, thans de St Lodewyk, bleef laat. Het raakvlak van de parochie
thans om de kerk zelf. Na de ge
schiedenis van de kerk te zijn na-

Van elke ter v- d- Leemputte thans gereed ge- göed christelijk "zyn' varT^het "gezin carillon aan te brengen. Men vond

komen met een eerste terreinverken- het samenwerken in het bedrijf be- een willig oor bij het college van

ning op deze zo uitgebreide materie invloedt en dat nadelige werkinvloe- k. en w.

va?r, 1H6 rg3nnA?t ?en het christelijk zijn van het gezin Overwogen werd hierbij, dat ook

k j-'f i opgesteld rapport kunnen ontwrichten; voorts, dat on- ir. de zeventiende eeuw deze toren

gespaard. Toch kreeg de stad „zijn'
bisschop, die hier enige tijd het pas-

gegaan noemde mgr Jansen de his
torie van het gebouw een wonder- -
We geschiedenis. Het vertoont drie
stijlen: een gotisch exterieur, een
renaissance toren en 'n innerlijk van
Frans barok. En toch bestaat er een
wonderlijke harmonie. Het nieuwe
streven in de kerk-architectuur ge
tuigt van een streven naar intimi
teit tijdens de omgang met God in
het kerkgebouw. In deze kerk is
deze intimiteit te vinden en toch be
zit zij een monumentaliteit, die groots
en mooi is, met een sfeer die wel
dadig aandoet, een monument dat
aan iedere Leidenaar dierbaar is.

„Die kerk is nu van u", zo zei de
bisschop tot de parochianen van St.

Lodewijk, „u bent er trots op en u
heeft er heel veel voor over, onbe
grijpelijk veel zelfs als ik zo de be
richten van de deken naga, sla ik
soms de handen in elkaar". De bis
schop spoorde de parochianen aan,
van de kerk een goed gebruik te
maken. Hier is de kern van uw pa
rochie, hier moet u de kracht vinden
om in het leven daarbuiten het ge-

ingegaan op

gemeenschap moet worden vergroot heid aan ondernemingen in de Ho-

en niet alleen op het terrein van de recasector, welke een dynamiek ver- kunnen "beïnvloeden"

toraat heeft uitgeoefend. Thans treft organisatie. Spr. verwees hierbij naar toont, welke voortdurend grote aan-

bedrijf, dat als bedrijf losstaat van het klokkenspel. Volgens de beschry-

gezin, toch het gezin onchristelijk ving van de historicus Orlers van
1614 was dit een speelwerk van

men hier, aldus spr., de unieke situ- de" schitterende instelling door de passing vraagt. Dit bedrijf bestaat als -myuf+ptpbtl? e" beroeP?uitoefe"inf kleinere klokken oftewel „cymba-

bisschop van Brugge, mgr De Smedt, ieder ander uit mensen en waar men- zïUMtkef,ea:Je7reemden Van ""u"? tWe8, slaSkldkked- dl,eka11

- - sen werken is wederziidse beïnvloe- f11Ke,rk- 1S het de opgave van het en heel uur slaan. De slagklokken

ding onvermijdelijk. Hier dus zeker, b^^kS3pn0p^°laatd te z^n in 171i en 1714t vervangen door

onderkennen en de middelen tot her- nieuwe, die gegoten waren door

kerstening te vinden. Glaes Noorden en Jan Albert de

p editielei der vertelde dat de beklim- Dit alles slaat dan op het bedrijf Grafe. Het klokkenspel is in 1747

ming van de Antares veel meer als werkgemeenschap van mensen, verdwenen,

moeite heeft gekost dan die van de Of en in hoeverre deze neutraliteit

veel hogere Julianatop. Veel steun mede speelt in da keuze van de vrije Erisreeds contact opgenomen

die een 150-jarig feest viert, slechts die praktische richtlijnen heeft ge- sen
twee jaar oud is en nog zonder tra- geven voor het christelijk buurt-

Nieuw Guinea Expeditie onderscheiden

heeft men ondervonden van de ma- organisaties, werd door hem

als

riniers, die op het kritieke moment niet behorend tot het geëigende ter- jjy ^arle-Rfx^el^dL6^^11^

Hp hpvnnrraHina van vnpHcPl imr. TP n van Hit annctnlaat niet W-V- te Aarie-KIXtei, die ZOrg Zal

de bevoorrading van voedsel ver- rein van dit apostolaat niet on-

dragen voor het gieten van 16 klok

ken, waarvan twee luiklokjes en 14

zorgden. Moeilijkheden leverde ook derzocht.

Hoe Ievensbescho«welijk kleurloos icio'kjes van"'een speirdat eVn octaaf

een geweldige hoeveelheid bagage overigens onze hotel-restaurants als zal omvatten

tof hm^ebi2hflAh?g0moestenrahlbS ins'el.linSen meestal, zijn, trof pater De klokjes moeten worden afge-

ben Eén oMeluk hfef?zfch tiidSa c - LeemPutte Pas ln Amerika, toen stemd op het carillon van de Stad-

de expeditie wiorg^aan; e^i drager York chkLC rs1naUFraannc!scoN on ••iSt°ren- ,De kl?kken.^dlenv zuIJen

die op eigen gelegenheid de ri^ iSere tafel een kaart rae mèT hS eeS m'aUUt "a elkaar hun lied ten

Daarna vertelde dr. Brongersma in wilde oversteken, verdronk. Dr. gebed voor de maaltijd- voor katho- ^1, een deel wordt het bedrag

kort bestek iets over de reiservarin- Brongemma zei er overigens ver- ijeken, protestanten en joden. dat nijdigs gif n^derd uit de her?

gen van de expeditie. Hij sprak over wonderd over te zijn, dat er ondanks Tri tui u genndnciera uu ue nw

de tegenslagen - het verongelukken de vele tegenslagen nog zoveel van 5ehalve, het a'alba'aling, die de centra e overheid

van een helikopter en de ziekte van de expeditie terecht is lekomen. „Er bovendien het on«sP?n- nog moet geven voor de luiklok, die

alle vliegers - en de meer verheu- is geen goud en uranium gevonden, felde" m de °°rlo?Naren door de bezetter

P. Veth-medaille
voor dr Brongersma

alle vliegers en de meer verheu- is geen goud en uranium gevonden, -~f i~r rj-

De Nieuw-Guinea expeditie is za- gende ervaringen, zoals het afwer- v/el hebben we veel zoölogisch mate. contrast) komt men werd geroofd.

rHair Hnnr hot A tirHriilf clriirtHifr Op. joav ««w nnWo aaaa misscnien meer aan waar ook

terdag^door het Aardrijkskundig Ge- pen van voedsel door een Dakota, riaal verzameld, ongeveer 4000 rep-
jj-«- J tielen en an

peditieleider.

loof uit te dragen. Twee voorbeelden nootschap onderscheiden. Dit gebeur- waardoor de voorraad onverwacht tielen en amfibieën^ aldus 'de ex- ™aanrakinS met mensen, die er de
n u«* i,A»i.i.i:ji. jimeest verschillende levenshouding

wijzen u de weg: het koninklijk de op een vergadering van het alge- snel kon worden aangevuld De ex-
voorbeeld van de II. Lodewijk IX meen bestuur van het genootschap
van Frankrijk en dat van de eerste in de kleine aula van het tropenmu-
patroon, de II. Jacobus. Het is het seum te Amsterdam. De voorzitter,
getuigen van de christelijke blijde prof. dr. F. A. van Baren, overhan-
boodschap dat van ons gevraagd digde de leider van de expeditie, dr.

LD. Brongersma de J. P. Veth-me
daille, die als onderscheiding werd

Mgr. Jansen spoorde de gelovigen jSlSïlo^. SJMSïï.'ïï
,,Pr .l;en..<;Z _e,.? rl.S^,nen: hiermee alle leden van de expeditie

zijn. „U weet zelf niet, welke in
vloed u op een ander kunt uitoefe-

te willen eren voor het vele weten
schappelijke werk dat is verricht. Hij

nen Hier, in deze kerk, moet u de deeIde mee dat er ^^ten v~.
kracht van het apostolaat vinden grote waarde zijn geboekt voor de
aldus mgr Jansen, die verder nog wetenschap, maar dat een volledige
wees op het kerkgebouw als kost- beoordeling nog niet mogelijk is om
baar bezit. Men moet het hele land da^ nog jaren zal duren voor de
afreizen om een dergelijk gebouw te gegevens, die in die zeven maanden

zijn verzameld uitgewerkt zijn.

Plechtige zitting.

Ook prof. dr. F. A. Ving Meinesz,
Om half vier des middags was de voorzitter van de Maatschappij voor

kerk wederom geheel gevuld met pa- Wetenschappelijk onderzoek in de

rochianen en genodigden, onder wie Tropen, de organisatie die het initia-

ditmaal twee vertegenwoordigers tief nam tot deze expeditie en prof.

van het stadsbestuur, de wethouders dr. J. H. Lam, voorzitter van de

A. J. Jongeleen en S. Menken. Ach- stichting expeditie Nieuw Guinea,
ter een lange tafel, opgesteld op het spraken woorden van lof aan het

priesterkoor hadden o.m. plaats ge- adres van de leden in het bijzonder

nomen mgr. M. A. Jansen, deken W. aan dat van dr. Brongersma en ka-

op na houden. Bij het uitoefenen van hoeft dit heus niet tot botsingen te

een beroep in dit bedrijf doet men leiden, zoals wel eens gevreesd

dikwijls een mentaliteit op, die niet wordt. Met verdringing was vaak

steeds in overeenstemming is met noch het personeel noch de gast ge-

het christendom. Men ontmoet men- diend.

sen, die een heel andere kijk hebben De samensteller van het rapport
op huwelijk, gezin en religie en al concludeert tenslotte, dat zo goed als
moge deze confrontatie mogelijk per- ir. de tussen-persoonlijke verhoudin-
soonsontwikkeling ten goede komen, gen, ook in de structuren en heel het
de jeugd-onervarene en de nog niet economisch beleid de liefde voor de
voldoende gerijpte personen worden mens moet doordringen. Hiermee
er gemakkelijk door besmet. staat of valt de echte gastvrijheid,
De neutraliteit van het bedrijf is d.i. een stuk ware beschaving en
wel eens oorzaak, dat de functionaris christelijke cultuur,
een „gespleten" persoon wordt, die Dat het bedrijfsapostolaat de leken
zijn christelijke geweten en zijn voor de menselijke en christelijke
christelijke overtuiging letterlijk en waarden tracht open te breken en
figuurlijk thuis laat, als zijnde niet te vormen behoeft niemand te ver
te hanteren in het bedrijf. Die neu- ontrusten.

traliteit, die zeker niet anti-godsdien-

stig bedoeld is, betekent in de prak- Een orkaan gepaard met stort-

tyk nog wel eens, dat uit een zekere regens is in de nacht van zaterdag

angst om de ander te kwetsen dik- op zondag over het zuiden en mid-

wyls eigen overtuiging verzwegen en den van Engeland getrokken. Talr«-

soms zelfs verloochend wordt. ke bomen sneuvelden, vele wegen

De vraag of voor een onderneming stonden blank en van vele huizen

met bedrijfsgenoten van gemengde waren pannen afgewaaid,

levensbeschouwing het openstaan en Op de Zestienhovense kade te

confronteren met een betere basis Rotterdam is de negenjarige J, L

vormt voor samenwerken en samen- van der Hoeven uit de Kronenstein-

Tijdens een vergadering van het koninklijk Nederlandsch aardrijkskundig verkeren in het bedrijf, dan de ver- straat in Rotterdam op zyn fiets met

P. M. Haring en enkele geestelijken Ditein-luitenant ter zee vlieger G. F genootschap, welke zaterdagochtend in de kleine aula van het koninklijk banning van zijn eigen geloofsover een autobus in botsing gekomen en

uit de stad. Ook mgr. Th. M. Beu- Ven erna, welke laatste de technische instituut voor de tiopen te Amsterdam is gehouden, heeft de voorziter van tuiging, dient ook in de Horeca aan de gevolgen daarvan overleden,

kers, oud-pastoor van de St. Petrus- leiding van de expeditie Op zich had het genootschap, prof dr. F. A. van Baren (links) aan dr. L. D. Brongersma, bedrijven gesteld. Met liefde voor de De jongen reed daar met een meisje

kerk was aanwezig. De herdenkings- genomen. Beiden waren in de aula de juist teruggekeerde wetenschappelijke leider van de Nieui* Guinea- persoon en met eerbied voor de eer- dat bijtijds met haar fiets wist te

bijeenkomst werd geopend door de aanwezig. expeditie (rechts) de bronzen P. J. Veth-medaille uitgereikt. lijke overtuiging van 'n ander be- stoppen.