Dame verduisterde »drie koeien
en een schaap«
Criminaliteit onder de Amsterdamse
jeugd sterk toegenomen
Zestigjarig huwelijksfeest
echtpaar D. Verkade-v. d. Breggen
Maximumprijzen
in Frankrijk
VRIJDAG 9 OKTOBER 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Civiel proces om
'n Paulus Potter
Bij de civiele kamer van de recht
bank te Amsterdam is een procedure
aanhangig gemaakt over het eigen
domsrecht van een schilderijtje van
Paulus Potter, „drie koeien en een
schaap", dat de Amsterdamse kunst
handel P. de Boer op de Antiek
beurs in het museum het Prinsenhof
te Delft heeft geëxposeerd en ver
kocht.
Medio september liet een Amster
damse advocaat, mr. Th. Spreij, op
verzoek van de erfgenamen, twee
dochters van wijlen de Berlijnse
kunstverzamelaar Walter Heilgen
dorf, op de antiekbeurs een beslag
tot terugvordering op het schilderij
tje leggen. De gezusters H. beweren,
dat het paneeltje deel heeft uitge
maakt van de collectie van haar va
der, die het tezamen met andere
kunstvoorwerpen tijdens de oorlog
op zijn landgoed ten noordwesten van
Berlijn had opgeborgen. In oktober
1945, toen het landgoed inmiddels
achter het IJzeren Gordijn was ko
men te liggen, bleek het schilderij
tje met andere kunstvoorwerpen te
zijn gestolen, aldus het verhaal van
de dochters.
Van de kunsthandel De Boer wordt
nu de teruggave van het schilderijtje
aan de gezusters Heilgendorf geëist.
Dezen werden door een relatie in
Berlijn er enige tijd geleden op ge-
attenteerd, dat het schilerijtje in de
catalogus van de antiekbeurs stond
vermeld met als eigenaar de Amster
damse kunsthandel. Deze heeft het
aan een bekende Nederlandse kunst
verzamelaar verkocht, (het zou pas
na de beurs aan hem worden afgele
verd) doch het bevindt zich nu als ge
volg van het beslag weer bij de fir
ma De Boer.
In 1929, dertig jaar geleden, was
het ook in het bezit van de Amster
damse kunsthandel, die het paneeltje
in dat jaar voor ongeveer een kwart
ton verkocht aan de Berlijnse collec
tioneur Heilgendorf. De kunsthandel
Van Nelle bestellen (Adv.)
De bisschop van Rotterdam, mgr
M. A. Jansen, zal 14, 21 en 28 okto
ber en 4 en 11 november niet de ge
bruikelijke woensdag-aüdiënties ver
lenen.
Leven in de brouwerij]
De 27-jarige Duitse brouwer Wolf
gang Britzwein uit Münster heeft
een Bredase brouwerij bezocht bij
een poging een weddenschap te win
nen, die inhoudt, dat hij in één
maand tijd alle brouwerijen van Ne
derland, België, Luxemburg, Frank
rijk, Zwitserland en Oostenrijk moet
aandoen. Hij moet nog een dikke der
tig Nederlandse brouwerijen bezoe
ken. In België staan hem nog 400
bezoeken te wachtenen hoeveel dat
er in de overige landen zijn weet de
Duitser nog niet. Britzwein is inder
tijd met vijf mark op zak vertrok
ken. Hij voorziet langs de weg in
zijn onderhoud en mag van elk ver
voermiddel gebruik maken. Daarom
lift hij gewoonlijk. Als Britzwein
de weddenschap wint, betalen zijn
collega's in Münster het onbetaalde
verlof, dat hij voor deze tocht heeft
genomen. Bovendien krijgt hij dan
nog 200 liter bier.
heeft het ongeveer een jaar gele
den opnieuw in zijn bezit gekregen
toen hij het kocht van de kunsthan
delaar Pfeiffer uit Hannover. Deze
had het op zijn beurt tien jaar gele
den gekocht van een dame, die zich
bij hem aangediend had als een nicht
van de familie Helgendorf. Tevoren
had zij het schilderijtje aangeboden
aan de directeur van het museum te
Brunswijk, Müller Hofstede, thans
general-direktor der Berlijnse musea.
Deze had de dame, omdat zijn mu
seum niet over de nodige financiën
beschikte, verwezen naar de kunst
handelaar Pfeiffer.
Van Nelle bestellen (Adv
Groter vlucht
voor „Bietekop"
Vandaag, vrijdag oktober, zou
den de militaire veevoedertranspor
ten de grootste omvang tot nu toe
bereiken. Er zouden in totaal 120 mili
taire trucks met aanvullend veevoe
der naar plaatsen in Drente, Over
ijssel, Utrecht en Noord-Brabant rij
den.
41 Wagens gingen van Slootdorp
naar Zuidwolde (13) en Pesse (28),
18 van Bleiswijk naar Zelhem in de
Achterhoek, 15 van Nieuwer-Amstel
naar Ruinen, 16 uit Steenbergen
naar Heeze, 10 uit Zevenbergen naar
Heesch, 15 uit Hellevoetsluis en 5 uit
Numansdorp met bestemming in de
provincie Utrecht.
Nu ook in de provincie Groningen
vele veehouders door de abnormale
droogte in ernstige moelij kheden
dreigen te geraken, acht men het
noodzakelijk, dat daar, waar door een
groot tekort aan veevoeder sprake is
van een noodtoestand, op korte ter
mijn direkte hulp wordt geboden.
De besturen van de Groninger
landbouworganisaties, de aartsdioce
sane r.k. boeren- en tuindersbond,
kring Groningen en Drente, de Chris
telijke veenkoloniale landbouwbond,
de Groninger Christelijke boeren- en
tuindersbond, de Groninger maat
schappij van landbouw en de Veen
koloniale boerenbond, hebben na
overleg met de provinciale voedsel-
commissaris thans besloten, op basis
van onderlinge Groninger boeren-
hulp tot een actie te komen. Aan
ieder, die daartoe in staat is, is ver
zocht de komende stalperiode vee
onder te brengen en te verzorgen van
die veehouders, die door een groot
tekort aan ruw voeder in ernstige
mate worden gedupeerd, en daar
van voor 15 oktober opgave te doen
bij de plaatselijke bureauhouders van
de voedselcommissaris.
VOORZICHTIG MET BIETE
KOPPEN.
Door voederen van zogenaamd
noodrijp gerooide bieten aan het vee
hebben zich bij het vee in West-Bra
bant spijsverteringsstoornisesn voor
gedaan. Het instituut voor rationele
suikerproduktie te Bergen op Zoom
heeft thans vastgesteld, dat in het
verste bieteblad stoffen zitten, die
deze stoornissen teweeg brengen.
Voor uitbreiding van de verschijnse
len, die in enkele gevallen met ver
lamming gepaard zijn gegaan, wordt
in West-Brabant niet gevreesd, om
dat thans op advies van het land-
bouwconsulentschap niet meer dan
\ijftien tot twintig kilo verse biete
koppen en bieteblad per dag aan het
vee wordt gevoerd.
Van Nelle bestellen (Adv
De nieuwe OPEL-Rekord
nü met vier deuren.
Het Motorhuis nodigt U uit een
kijkje te nemen in haar showroom,
waar U persoonlijk kunt zien dat
de 4-deurs OPEL Rekord:
mooi, elegant en representatief is,
met een sterke, soepele 1,7 Ltr.
motor, hydraulische remmen op
alle wielen en waarin 5 personen
comfortabel kunnen zitten.
Leverbaar met automatische koppe
ling (ook te plaatsen in de 2-deurs
uitvoering).
Argumenten te meer om Juist
OPEL te rijden:
de blijvende hoge inruilwaarde
de onvolprezen Motorhuis-service.
Duizend flessen ioi pap gereden
DE HEER M. VAN OOYEN t
Gisteren is te Haarlem overleden,
de heer M. van Ooyen, die tot voor
kort aan het bisdom Haarlem ver
bonden was als bouwkundig hoofdin
specteur. De heer van Ooyen was 66
jaar oud. In zijn functie als bouw
kundig hoofinspecteur, welke hij se
dert de dertiger jaren bekleed had,
bracht hij zijn gewaardeerde advie
zen uit betreffende de bouwplannen
in het bisdom.
Als zelfstandig bouwer heeft hij
vele scholen uit de jaren tussen 1920
en 1930 op zijn naam staan. Hij was
ook de bouwmeester van het St. An-
toniusziekenhuis te Utrecht en van
het sanatorium in Lage Vuursche.
Bij de bouw van de Katholieke Uni
versiteit te Nijmegen lag de bouw
kundige leiding in zijn handen.
Hij maakte de plannen voor het
senaatsgebouw, de aula, het psycho
logisch instituut en het matematisch
centrum. De heer van Ooyen werd
onderscheiden met het gouden ere
kruis „Pro Ecclesia et pontifice". Dit
jaar werd hij benoemd tot Ridder in
de Orde van St. Gregorius.
De begrafenis geschiedt zaterdag
vanuit de kathedrale baseliek op het
St. Barbara-kerkhof te Haarlem.
Vanmorgen omstreeks kwart over
negen brak op de RU'nsburgerweg de
remslag van een trekker met opleg
ger. Hierdoor blokkeerden plotseling
de remmen met het gevolg dat de
wagen de doorgang versperde voor
een vrachtwagen beladen met flessen
pap van de firma Heemskerk uit
Noordwijkerhout De chauffeur van
de „papwagen" trachtte een aanrij
ding te voorkomen door plotseling
het stuur om te gooien. Hij zag hier
bij de blauwe tram over het hoofd,
die van de richting Oegstgeest nader
de. De vrachtwagen raakte bekneld
tussen tram en trekker en werd to
taal vernield. Ook de tram liep ern
stige schade op. De flessen pap vielen
voor het merendeel op de weg met
het gevolg, dat het wegdek over 'n
grote breedte met „toren-melk-brei*
was besmeurd. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor. De Reini
gingsdienst van Leiden belastte zich
met het opnieuw bereidbaar maken
van de weg. Het tramverkeer onder
vond vertraging.
De foto geeft een beeld van de
ravage.
MEENK'S POEDERS helpen! Er zijn
Meenk's Pocder^ifci hoofdpijn, kies
pijn. hoest, gridp,^Barrhee. influenza,
rheumatick, koortsj^eid bij gevatte kou,
periodieke pijnen ui. enz. Verkrijgbaar
in etuis met 6 frocders maar ook in
een handige plastic HUISAPOTHEEK
(met 6 verschillende etuis 6 poeders),
zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist.
(Advertentie)
ALPHEN AAN DEN RIJN
Het zal 19 oktober a.s. zestig jaar
geleden zijn, dat de toen 22-jarige
Aarlanderveense jongeman D. Ver
kade in Nieuwveen zijn 23-jarige
bruid Johanna van der Breggen naar
het gemeentehuis bracht waar de
toenmalige ambtenaar van de burger
lijke stand wethouder Braat de beide
jongelui in den echt verbond.
De bruid was toen reeds vanaf zijn
12de jaar werkzaam bij de jam-, bes
sensap - en limonadefabriek van
Stokhuyzen nabij de Postbrug, welke
fabriek sinds enkele jaren is opge
heven. Hij verdiende toen een loon
van ongeveer acht gulden per week,
dat was in 1899.
Ruim 49Vt jaar heeft de heer Ver-
kade bij de firma Stokhuyzen ge
werkt en daarna nog ruim 10 jaar bij
N. Samsam n.v.
De bruid kan vertellen over de
vroegere toestanden in Alphen, zo
als bijvoorbeeld de Aarkade, (vroeger
Aardijk). Er waren toen langs deze
kennelijk nogal beruchte weg drie
slaapsteden, vooraan „Het Bonte
Paard" in het midden „De Drie Hoef
ijzers" en achteraan „De Zwaan".
Er zijn 4 kinderen uit dit huwelijk
geboren, het echtpaar heeft nog 14
kleinkinderen en 13 achterkleinkin
deren.
Mede in verband met de gezond
heidstoestand van mevr. Verkade zal
het diamanten huwelijksfeest in de
woning Hortensiastraat in familie
kring gevierd worden, voornamelijk
omdat de bruid al te grote drukte
moeilijk meer verwerken kan.
De criminaliteit, voorzover deze
blijkt uit de aantallen gepleegde mis
drijven en uit door de politie te Am
sterdam wegens misdrijf opgemaakte
processen-verbaal, neemt de laatste
jaren toe. Er kwamen meer misdrij
ven ter kennis van de politie. Ook het
aantal daders van misdrijven, dat
bekend werd in de laatste jaren, was
zowel in Amsterdam als in het ge
hele land, groter dan enige jaren ge
leden. Deze toeneming geldt in het
bijzonder voor de jeugdcriminali
teit.
Dit wordt geconcludeerd in een stu
die van het bureau van statistiek der
gemeente Amsterdam over de jeugd
criminaliteit in de hoofdstad. Het
materiaal voor deze studie gebruikt,
heeft betrekking op misdrijven door
jeugdigen te Amsterdam begaan in
de jaren 1947 tot met 1958. Dit aan
tal nam in de jaren 1951 tot 1958
toe met 42 pet.
Diefstal is zowel onder volwasse
nen als onder kinderen het veelvul-
digst voorkomende delict. Winkel
diefstal, vernieling en joy-riding
worden naar verhouding meer door
jongeren dan door ouderen ge
pleegd.
Zowel onder de volwassenen als on
der de jeugdigen, maken de vrou
welijke delinquenten een gering per
centage uit. Onder de jeugdigen
waarop dit onderzoek betrekking
heeft, was slechts 10 pet. meisjes.
Het percentage jeugdige delinquen
ten dat buitengewaon lager onderwijs
volgde, was veel hoger dan dat van
alle Amsterdamse kinderen. Daar
entegen was het percentage jongeren
van 12 tot en met 17 jaar die anders
Van Nelle bestellen (Adv.)
Literatuurprijs
voor A. Roland Holst
De minister van openbaar onder
wijs, C. Moureau te Brussel en de
staaatssecretaris van onderwijs, kun
sten en wetenschappen mr Y. Schol
ten te 's-Gravenhage hebben, over
eenkomstig het advies van de jury,
besloten de Prijs der Nederlandse
Letteren-1959 ten bedrage van
ƒ6000 toe te kennen aan de dichter
en prozaschrijver A. Roland Holst
te Bergen in Noordholland voor zyn
gehele letterkundige werk.
De prijs zal op zondag 25 oktober
a.s. in het koninklijk paleis te Brus
sel worden uitgereikt ter gelegen
heid van de 9e Alg. Conferentie der
Nederlandse Letteren.
De jury bestond uit: prof. dr. G.
Stuiveling, lid en voorzitter; dr. J. C.
Brandt Corstius, prof.-dr F. Closset,
dr. L. Indestege, K. Jonckheere en
G. Knuvelder, leden; B. Decorte an
H. J Michaël, secretarissen.
dan lager onderwijs genoten, voor
de delinquenten veel lager dan voor
alle jongeren van deze leeftijd in
Amsterdam.
Uit vergelijking met de jeugdige
delinquenten naar het gezinsverband
waarin zij leven, met de totale be
volking, blijkt het percentage, dat
uit onvolledige gezinnen komt, hoger
te liggen. De jeugdcriminaliteit blijkt
in Amsterdam het hoogste te liggen
op de oostelijke eilanden.
Gezocht is naar een verband tus
sen misdaad per wijk en enige aspec
ten, die met de „standing" van de
wijk samenhangen. Het bleek, dat er
geen duidelijk aanwijsbaar verband
bestond tussen de gemiddelde intel
ligentie per wijk en de jeugdcrimi
naliteit, evenmin als tussen het ge
middelde inkomen per belasting
plichtige en de criminaliteit. Wel was
er een positieve correlatie tussen het
gemiddelde aantal bewoners per ver
trek en het percentage processen-
verbaal.
Van Nelle bestellen (Adv.)
Gedeserteerde soldaat
wilde zo graag vechten
Krijgsraad kon dii wel
waarderen
Een gevangenisstraf van vijf maan
den, waarvan vier maanden voor
waardelijk, heeft de krijgsraad te
Arnhem gisteren de 29-jarige dienst
plichtige sergeant A. J. K. opgelegd.
Voor de ten laste gelegde desertie
had de auditeur-militair tegen de
sergeant een gevangenisstraf van zes
maanden met aftrek gevorderd en
ontslag uit de militaire dienst. K. was
na een verlof, begin augustus 1956,
niet bij zijn in het legerkamp Witten
berg verblijvende onderdeel terugge
keerd en had de wijk genomen naar
Frankrijk, waar hij tekende voor het
Vreemdelingenlegioen, waarbij hij al
eerder drie jaren had gediend. Pas
medio juli van dit jaar keerde hij
weer naar ons land terug en werd hij
in arrest gesteld, Ter zitting bleek,
dat de sergeant het in het Vreemde
lingen legioen tot luitenant heeft ge
bracht en dat hem het Croix d'Hon-
neur was verleend. 37 Keer was hij
gewond geraakt bij gevechtshandelin
gen in Indo-China en Algerije. Hij
werd door de verdediging een „op
en-top" soldaat genoemd, die in het
Nederlandse leger beroepsmilitair
had willen worden.
Dat wil hij nog graag, weshalve van
de zijde der verdediging aan de
krijgsraad werd verzocht K. niet uit
de militaire dienst te ontslaan. De
krijgsraad voldeed blijkens het von
nis aan dit verzoek.
Aandacht voor de
kieviten
Uit vrijwel alle delen van het land
komen berichten over het veronge
lukken van grote aantallen kieviten
langs snelwegen, waar zij zich op
de bermen ophouden, nu zij op de
droge weiden klaarblijkelijk niet vol
doende voedsel kunnen vinden.
Dood gevonden exemplaren blijken
zeer sterk te zijn vermagerd. Op
merkelijk is de toestand van apathie,
waarin de vogels blijken te verke
ren.
Het is uiterst moeilijk, zo deelt de
Nederlandse Vereniging tot Bescher
ming van Vogels mee, deze vogels
te helpen. Vooral, omdat juist door
de droogte de regenwormen, die zij
anders zelf zouden vangen, ook voor
de mens moeilijk te bemachtigen
zijn. Resultaat zou mogen worden
verwacht van het voortijdig onder
water zetten van ijsbanen, liefst zo
danig, dat er slechts enkele centi
meters water op komt te staan. Dit
zal uiteraard slechts mogelijk zijn
op plaatsen, waar deze ijsbanen geen
gras opleveren voor het vee.
Teneinde dieper inzicht te krijgen
in het probleem, verzoekt genoemde
vereniging (Reguliersgracht 9 te
Amsterdam) nauwkeurige gegevens
omtrent aantallen vogels, die langs
de wegen verongelukken.
Prof. dr. K. H. Voous van het zo
ologisch museum der Universiteit
van Amsterdam is. op verzoek van
„Vogelbescherming", een onderzoek
begonnen naar de voedseltoestand
en verdere conditie van verongelukte
kieviten. Hun, die gave verongelukte
vogels aantreffen, wordt verzocht ze
voor dit onderzoek op te zenden aan
Reguliersgracht 9 te Amsterdam.
Porto kosten worden desgewenst
vergoed. (Voor verzending van deze
vogels is een vogelvergunniing c 2
vereist, die kan worden verstrekt
door politieambtenaren).
Als kieviten zich vertonen op ga
zons van tuinen (wat thans herhaal
delijk gebeurt), kan men trachten
hen te voeren met meelwormen, die
in de aquariumhandel verkrijgbaar
zijn.
Van Nelle bestellen (Adv.)
Tengevolge van de droogte in de
afgelopen maanden, is de Franse
melkproduktie verminderd en de
prijsstijgingen, die hieruit zijn voort
gevloeid, hebben de Franse regering
doen besluiten maximumprijzen vast
te stellen voor boter en kaas.
In Frankrijk bestaat reeds enige
tijd een officiële prijs voor melk. In
verband met het feit, dat de prijzen
voor boter en kaas tot dusverre vrij
gelaten waren, toonden de melkpro
ducenten een voorkeur om hun melk
te verkopen aan de boter- en kaas-
fabrikan'jen en dit heeft in verschil
lende steden geleid tot een tekort aan
cons umptiemelk.
De heer W. Midavaine te Oostkapelle heeft Nederlands octrooi gekregen
op een door hem geconstrueerde bietenzaaimachine .welke het tijdrovende
„uitdunnen" van opkomende suikerbieten overbodig maakt. Waar vroeger
nl. teveel zaad in de grond gestopt werd, wordt nu door middel van een
draaiende trommel en een ingenieus distributie-systeem op regelmatige
afstand een bietenzaadje tegelijk geplant, waarbij meteen zorg wordt ge
dragen voor een onderlinge afstand van de zaadjes welke een ongehinderde
groei garandeerd. Op het apparaat was reeds eerder een Engels- en een
Belgische patent verleend. Op de foto zien we de uitvinder met een model
van zijn constructie.
