S)e £eidóe£oti/fco/tit
Eisenhower en Chroesjtsjef werden het eens
Gunstiger sfeer
in internationale betrekkingen
Eisenhower in het voorjaar naar Moskou
1 OktOBCR 1959
Wervelstorm teisterde Japan
Korreltje
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1959
50ste JAARGANG
No. 14825
Directeur: J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
Telefoon; Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f0.59 p. w., f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advert.; 17 ct p. mjn. Telefoontjes fl.50.
Chroesjtsjef in beste stemming huiswaarts
President Eisenhower en premier Chroesjtsjef zijn zondag overeen
gekomen, dat de onderhandelingen over Berlijn heropend dienen te wor
den, maar dat dit voorstel aan de goedkeuring van de f.ndere rechtstreeks
betrokken partijen onderhevig is, aldus wordt in een gemeenschappelijk
communiqué bekendgemaakt.
President Eisenhower zal het volgende voorjaar een tegenbezoek bren
gen aan de Sowjet-Unie. De precieze datum van de reis zal langs diplo
matieke weg worden vastgesteld.
De beide staatslieden zijn het er over eens, dat de kwestie van algemene
ontwapening op het ogenblik de belangrijkste kwestie is. Zij hebben be
sloten, dat hun regeringen al het mogelijke zullen doen om tot een con
structieve oplossing te komen.
Eisenhower en Chroestsjef leggen er de nadruk op, dat hun besprekingen
geen onderhandelingen zijn geweest. Zij hopen echter, dat hun gedachten-
wisselingen tot een beter wederzijds begrip zullen bijdragen. Zij verklaren
opnieuw, dat alle internationale vraagstukken met vreedzame middelen en
niet met geweld moeten worden geregeld.
zonderheden over de besprekingen
te treden. Hij zei, dat president
Eisenhower deze week een pers
conferentie zal houden.
De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken, Andrew Berding, heeft voorts
bekendgemaakt, dat de Verenigde
Staten en de Sowjet-Unie hebben
besloten tot onderhandelingen over
een mogelijke regeling van de Rus
sische leen- en pachtschuld aan de
Verenigde Staten. Tijd en plaats van
de besprekingen zullen via diplo
matieke kanalen bepaald worden.
Volgens Berding verlangen de
Verenigde Staten betaling van 800
miljoen dollar ter vereffening van
de Russische schuld 'oor de leveran
ties van goederenen wapens in de
laatste wereldoorlog. De Sowjet-Unie
had enige jaren geleden 300 miljoen
dollar aangeboden en de onderhan
delingen over de zaak waren toen
afgebroken.
De Russische premier en president
Eisenhower hebben te Camp David
openhartig van gedachten gewisseld.
Zij zijn van mening, dat deze be
sprekingen nuttig zijn geweest voor
een verheldering van eikaars stand
punten aangaande een aantal onder
werpen.
Er is van mening gewisseld over
de kwestie Duitsland en over een
vredesverdrag met Duitsland. De
onderhandelingen over Berlijn zou
den hervat moeten worden met het
oog op een oplossing, die in overeen
stemming zal zijn met de belangen
van alle betrokkenen en in het be
lang van behoud van de vrede.
De perssecretaris van het Witte
Huis, Hagerty, heeft zondag in ant
woord op een vraag gezegd, dat een
topconferentie voor het bezoek van
Eisenhower aan de Sowjet-Unie in
het komende voorjaar „mogelijk of
waarschijnlijk" is.
De topconferentie zou evenwel,
aldus Hagerty, afhangen van een
zekere mate van vordering, zoals de
president steeds als voorwaarde had
gesteld. Zij zou afhangen van het
achterwege blijven van dreigementen
en van overeenstemming tussen de
bondgenoten van de V. S.
De perssecretaris weigerde in bij-
BETER KLIMAAT
/"\VERAL TER WERELD is he
slotcommuniqué van de bespre>
kingen tussen Eisenhower en naar de Sowjet-Unie. Uit _het ge-
CHROESJTSJEFS VERTREK
Chroesjtsjef is zondagavond met
een Russische passagiersvliegtuig
van het type Toe-114 uit Amerika
vertrokken. Hij is dertien dagen in
de V. S. geweest.
In zijn afscheidswoord sprak de
Russische leider de hoop uit, dat bij
het contact tussen de beide landen
steeds vaker het goede Amerikaanse
woord „Okay" kon worden gebruikt.
In Moskou verwacht men, dat
Chroesjtsjef maandag enkele uren
na zijn terugkeer in een openbare
rede aan het ussische volk verslag
uit zal brengen over zijn reis naar
Amerika en zijn ontmoeting met
president Eisenhower.
President Eisenhower heeft te
kennen gegeven, dat hij zijn gehele
familie zal meenemen op zijn reis
sprek van de president met Chroesjt
sjef hadden journalisten tenminste
opgevangen: „Ik zal de hele familie
bij me hebben. U zult meer Eisen
howers krijgen dan wij Chroesjtsjefs
gehad hebben.". (Waarnemers zijn
van mening, dat de president te
kennen heeft gegeven, behalve zijn
vrouw, zijn zoon en schoondochter
ook de vier kleinkinderen te zullen
meenemen).
PERSCONFERENTIE
Premier Chroesjtsjef heeft zondag
Chroesjtsjef met voldoening en in
stemming ontvangen. Positieve en
tastbare resultaten zijn niet bereikt,
maar dat werd ook niet verwacht,
daar de beide topfiguren uit de
wereldpolitiek geen onderhande
lingen voerden en dat ook niet konden
doen. Men is al heel blij, dat er een
gunstig klimaat is ontstaan,
0 waarin latere onderhande-
lingen beter dan tot nu toe
zullen kunnen opgroeien en vrucht
afwerpen. Men is er nu aan weers
zijden van overtuigd, dat zowel het
Oosten als het Westen vrede wil; er na zijn besprekingen met president
is een stukje van de oude achter-1 Eisenhower te Camp David in de
docht en het ingekankerde wan- nationale persclub te Washington
trouwen weggesmolten en dat is al een persconferentie gehouden, die
heel wat waard.
Er is afgesproken, dat Eisenhower
in het voorjaar naar Rusland zal
gaan („als de lentebloemen bloeien
en het ijs is weggedooid", zoals
Chroesjtsjef zei) en in die tussen
tijd heeft men alle tijd om de kwestie
van een topconferentie nader te
regelen. Het is zelfs mogelijk, dat die
topconferentie dan reeds gehouden is
en Eisenhowers reis de apotheose
vormt van een akkoord.
Laten wij ons niet te veel illusies
maken en met beide benen op de
grond blijven staan. Chroesjtsjef is
een handige zakenman gebleken; hij
heeft zijn idee van „vreedzame
coëxistentie" in Amerika weten te
„verkopen" en het is nu maar de
vraag, welke de prijs zal zijn, welke
hij er tenslotte voor zal vragen. Bij
de volgende onderhandelingen op
lager niveau over Berlijn, het Duitse
vredesverdrag en de ontwapening
(Om maar enkele grote problemen
te noemen) zal dat wel naar voren
komen. I
Eén tastbaar voordeel heeft
Chroesjtsjefs visite in elk geval op
geleverd en dat is, dat de kwestie-
Berlijn, die verleden jaar nog zo drei
gend leek, nu tot een ongevaarlijk
geval is teruggebracht. Van een een
zijdige Russische actie kan nu nau
welijks meer sprake zijn.
Een groot gevaar van de door
Chroesjtsjef gekweekte goodwill is
echter, dat men zich gemakkelijk laat
verleiden om al te goed van ver
trouwen te zijn. Ook als alle bewa
pening zou kunnen worden afge
schaft blijft het rode gevaar bestaan;
de omhelzing van een beer is even
dodelijk als een scherpe klauw van
een tijger.
door de Amerikaanse televisie is uit
gezonden.
Chroesjtsjef zei, er hoegenaamd
niet aan te twijfelen, dat president
Eisenhowc oprecht is in zijn ver
langen om de betrekkingen tussen de
V. S. en de Sowjet-Unie te verbete
ren.
Zijn besprekingen met Eisen-
Eisenhower te Camp David noemde
Chroesjtsjef „prettig" Er was een
grote mate van overeenstemming ge
weest in het wederzijdse begrip voor
eikaars standpunten en het begrip
van de noodzakelijkheid om de be
trekkingen tussen beide landen te
verbeteren. „Het is niet zo gemakke
lijk de lasten op te ruimen dié zich
in deze jaren van koude oorlog heb
ben opgestapeld".
Hoewel 12 dagen een korte tijd was
om iets over de Amerikanen te weten
te komen en met hen te praten, was
deze tijd toch genoeg geweest om
iets over de V. S. en de Amerikanen
op te steken. Chroesjtsjef zei van de
Amerikanen te houden. Zij hebben
evenals de bevolking van de Sowjet-
Unie slechts één verlangen: vrede.
Na het gesprek met president
Eisenhower was zijn hoop op een
permanente wereldvrede groter ge
worden. Alle aangelegenheden, die
tot dusver een „koud klimaat" in de
betrekkingen met de Verenigde Sta
ten hadden teweeggebracht, zouden
op een conferentie van regerings
leiders besproken moeten worden.
Sprekende over ontwapening zei
Chroesjtsjef, dat in het verloop van
het ontwapeningsproces elke fase ge
paard diende te gaan met een uit
breiding van inspectie en controle.
Als de ontwapening algemeen zou
zijn, zouden de waarnemers zeker
moeten blijven om te verzekeren,
dat de overeenkomst ten volle wordt
nageleefd. „Als onze ontwapenings
voorstellen worden aanvaard en als
er algemene ontwapening in de
wereld is, moet de vraag van ge
heimhouding eenvoudig verdwijnen.
Dan zou iedereen overal heen kun
nen gaan om alles te zien, behalve
de plaatsen, die een huisvrouw liever
niet wil laten zien".
Op de vraag, waarom president
Eisenhower in het voorjaar van 1960
en niet zoals aanvankelijk de bedoe
ling was in de herfst van dit jaar
naar de Sowjet-Unie zal reizen, gaf
Chroesjtsjef ten antwoord, dat hij
zelf het voorjaar had voorgesteld,
„omdat dan >.lles in bloei zal staan,
het weer warm en niets meer be
vroren zal zijn".
Mijnwerkers betoogden
te Bonn
Zestigduizend Westduitse mijnwer
kers hebben zaterdag op de maat van
omfloerste trommels door de straten
van Bonn gemarcheerd om te proteste
ren tegen de politiek van de Bonds
regering in de kolencrisis.
De betogers droegen zwarte vlag
gen en spandoeken mee met leuzen
als „sociale zekerheid geen chaos".
Ongeveer 1.600 politiemannen ston
den paraat, maar toen de laatste co
lonne mijnwerkers door de stad trok,
deelde de politie mee dat er zich geen
incidenten hadden voorgedaan.
De mijnwerkers schenen zaterdag,
toen zij in hun beste kleren met hon
derden autobussen, extratreinen en
Rijnboten te Bonn aankwamen bijna
in een feestelijke stemming te zijn.
Volgens de mijnwerkers ziin sedert
het begin van de kolencrisis in fe
bruari van vorig jaar 50.000 mijnwer
kers ontslagen. Zij protesteerden te
gen het sluiten van mijnen en tegen
het ontslag van de arbeiders. Bij de
mijnen in de Bondsrepubliek ligven
thans bijna zeventien miljoen ton
steenkool en cokes.
Vandaag willen we een klein tipje oplichten van de sluier,
welke nog hangt over ons jubileumnummer van aanstaande
donderdag.
Wij hebben al aangekondigd dat ons hele bedrijf momenteel
is aangestoken door een soort goudkoorts. Iedereen en elke
afdeling wordt momenteel beheerst door slechts één ding;
het gouden jubileum en alles wat daarmee samenhangt. Reeds
wekenlang zijn alle krachten gebundeld en u kunt gerust
aannemen dat dit wel wat betekent voor een krantenbedrijf,
dat uit de aard der zaak toch al op tempo en nog eens tempo
is ingesteld.
Wij hebben er naar gestreefd in de krant van 1 oktober iets
te brengen, waarin velen belang zullen stellen en één onder
deel daarvan vormt een prijsvraag met vele en aantrekke
lijke prijzen. Met opzet hebben wij een niet te moeilijke op
gave samengesteld, zodat iedereen en niet alleen de ras-puz
zelaar een redelijke kans heeft op een der vele en aantrek
kelijke geldprijzen, welke beschikbaar worden*gesteld voor
de goede inzendingen.
Doet allen mee en zendt uw oplossing in; wij houden er
rekening mee dat de P.T.T. met extra bestelwagens moet
aanrukken om postzakken vol inzendingen af te leveren aan
ons bureau.
Morgen leest u meer over onze plannen voor de viering van
het GOUDEN JUBILEUM van DE LEIDSE COURANT.
Chrissemeuje, een goede oud-fanfe
Dr De Quay deed het minder officieel
De Nederlandse minister-president prof. dr. De Quay heeft tijdens zijn
officiële tocht door Canada ook even tijd gevonden voor een bezoek aan
zijn gehuwde dochter die te Clarkson, Ontario, woont. Hier bekijkt hij een
stukje speelgoed van zijn eenjarige kleinzoontje Paul. Verder op de foto
de dochter van de premier, mevrouw P. de van der Schueren (links achter
grond) en mevrouw de Quay. Op de voorgrond, gehurkt, de heer P. de van
der Schueren met geheel rechts zijn driejarig zoontje Mark.
Honderden
slachtoffers
Een wervelstorm, die de codenaam
„Vera" kreeg, heeft in het afgelopen
weekeinde op Japan aan minstens
850 mensen het leven gekost, 4000
gewond en ruim 800.000 dakloos ge
maakt. Men vreest echter, dat het
aantal slachtoffers nog veel groter
is dan thans kan worden overzien.
De wervelstorm, de vijftiende van
dit seizoen en de ergste in Japans
geschiedenis, trof vooral Japans
voornaamste eiland, Hondo of
Hondsjoe, waar de op twee na groot
ste stad van het keizerrijk, Nagoja,
bijna in de baan van de storm lag.
De stad, met anderhalf miljoen in
woners, is verstoken van stroom,
drinkwater en verbindingen met de
rest van het land. Hier vielen circa
400 slachtoffers.
In de chaos, die de storm tenge
volge had, zijn nog 1462 personen
als vermist opgegeven. De slagre
gens, waarmee de storm gepaard
ging, veroorzaakten aardverschui
vingen en talloze overstromingen.
Honderden grote en kleine bruggen
sloegen weg en zeer vele huizen
stortten in. De orkaan bereikte soms
een windsnelheid van 200 km. per
uur.
Ook op zee spookte het verschrik
kelijk: ruim 2200 vissersboten en an
dere vaartuigen vergingen, veelal
met man en muis. Een Engels vracht
schip van 7400 ton, de „Changsha",
werd op het strand geworpen, maar
alle opvarenden konden zich in vei
ligheid stellen. Een vliegtuig van
een Japanse krant, die boven de ge
troffen gebieden vloog, verongeluk
te. De reddingsboten langs de kust
waren dag en nacht waakzaam, maar
geen van de talrijke S.O.S.-berich-
ten bleek een ernstig geval in te lui
den. In het binnenland vochten za
terdagnacht reddingsploegen verbe
ten met modderstromen en water
massa's om slachtoffers in afgesne
den gebieden hulp te verlenen. Maar
vele slachtoffers zal men nimmer te
rugvinden doordat zij in de kolken
de rivieren mee naar zee werden ge
sleurd. Marineboten brachten totnog
toe 150 lijken naar het vasteland te
rug. De schade aan openbare wer
ken beloopt volgens een eerste ra
ming minstens 50 miljoen gulden,
maar de onvolledige verbindingen
doen vermoeden, dat het bedrag
aanzienlijk hoger zal liggen. Ook de
Japanse rijstoogst heeft aanzienlijke
schade opgelopen. De schade aan
Amerikaanse bases op Japan be
draagt op zijn minst 1.25 miljoen
dollar.
MEER DAN 2.000 DODEN
Van officiële zijde is vandaag me
degedeeld, dat meer dan 2.500 Ja
panners het leven hebben verloren
of vermist zijn.
Maandagochtend was vastegesteld,
dat 1.132 Japanners het leven heb
ben verloren, 1.457 personen worden
vermist, terwijl er 4.668 gewonden
zijn. Bijna een miljoen Japanners
zijn dakloos geworden.
Als gevolg van de wervelstorm zyn
238 schepen gezonken en 1.449 ge
deeltelijk vernield; 1.157 schepen
zijn van hun ankers weggeslagen.
Er werden 1.351 bruggen wegge
slagen, spoorwegen werden op 327
en wegen op 3.217 plaatsen ver
nield.
Op 1.860 plaatsen vonden landver
schuivingen plaats. Honderdduizend
hectare land zijn overstroomd.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
De oudste inwoner van ons land, Chrissemeuje uit Holtershoek, zal a.s. vrijdag haar 110e verjaardag vieren.
Hier zien we het krasse oudje met op schoot Sylvia Nijrolder, 'n achternichtje.
Vrij zonnig
I Een hogedrukgebied, dat van de
1 Ocaan naderbij kwam, breidde zich
gedurende het weekeinde over Zuid
west-Europa uit. Het heeft een lang
gerekte vorm, zodat er maandag
ochtend twee centra in, voorkwa
men; één ervan bij Londen, het an
dere boven Zuid-Limburg. De lucht
druk steeg tot boven 1030 mb, Het
hc^drukigebied verplaatst zich vrij
snel en zal morgen ten oosten van
ons land gelegen zijn. Op de Oceaan
ten westen van Ierland bevindt zich
een front, waarlangs enkele storin
gen een noordoostelijke koers vol
gen. Deze vormen nog geen bedrei
ging voor het weer, zodat het over
wegend zonnig blijft. De wind draait
naar zuidelijke richtingen, waarbij
overdag de temperaturen iets hogere
waarden kunnen bereiken dan van
daag.
weer i
(Meegedeeld door het KNMI.
Geldig van maandagavond tot
dinsdagavond. Opgemaakt te
11.15 uur).
AANHOUDEND DROOG
Droog weer met zonnige pe-
riodei). Zwakke tot matige wind
tussen oost en zuid. Dezelfde
temperaturen als vandaag of
iets hogere.
28 Sept.: zon op 06.34; onder 18.27;
maan op 01.37; onder 16.25.
Hoogwaterstanden
28 Sept.: v.m. 12.18; nam.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
HELSINKI
zwaar bew.
7 c
STOCKHOLM
onbew.
9
OSLO
geheel bew.
11
KOPENHAGEN
zwaar bew.
15
ABERDEEN
zwaar bew.
14
LONDEN
half bew.
19
AMSTERDAM
mist
18
BRUSSEL
onbew.
18
LUXEMBURG
onbew.
18
PARIJS
onbew.
21
BORDEAUX
licht bew.
22
GRENOBLE
regen
17
NICE
licht bew.
24
BERLIJN
zwaar bew.
17
FRANKFORT
onbew.
20
MüNCHEN
zwaar bew.
19
ZüRIC
geheel bew.
19
GENèVE
geheel bew.
18
LOCARNO
half bew.
22
WENEN
onbew.
15
INNSBRUCK
mist
16
BELGRADO
geheel bew.
29
ATHENE
onbew.
ROME
licht bew
26
AJACCIO
zwaar bew.
24
MADRID
geheel bew.
LISSABON
onbew.
26
Wanhoop is
de conclusie
van
dwazen.
