3)e &2id6e6ou4cwtt Opzienbarend voorstel van (hroesjtsjef in de vergadering der Ver. Naties Chroesjtsjef's H-bom Volledige ontwapening van alle landen binnen vier jaar Niet aanvalsverdrag tussen NAVO en Warschau-pact ALLE KERNBOMMEN MOETEN VERNIETIGD Geen hoop meer voor ingeslotenen Herter: „Niet nieuw, maar studie waard" ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1959 50ste JAARGANG No. Directeur: J. F J. M. KOENS Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUREAUS: PAPENGRACHT 32 was „Natte voetzoeker" Telefoon.- Directie, Abonnem., Drukkerij 20935; Red. 20015, 25594; Advertenties 20826. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.59 p. w., f2.55 p. maand, f7.50 p. kwartaal. Franco p.p. f8.—. Advert.: 17 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50. Ontmoeting van twee Nobelprijswinnaars Premier Chroesjtsjef heeft in de Assemblee van de V. N. het volgende voorstel gedaan: In een periode van vier jaar moeten alle landen volledig ontwapenen. Zij moeten na die tijd geen enkel middel meer bezitten om oorlog te voeren. Dit betekent, aldus de Russische premier, dat er geen strijdkrachten meer zijn, dat generale staven en oorlogsministeries worden afgeschaft, militaire academies worden gesloten en dat tientallen miljoenen mensen terugkeren tot vreedzame, scheppende arbeid. Buitenlandse militaire bases moeten verdwijnen, alle kernbommen moe ten worden vernietigd en verdere produktie daarvan verboden. Hun ener gie moet voor vreedzame doeleinden worden aangewend. Militaire raketten van alle soort moeten verdwijnen. Raketten dienen dan alleen nog te worden gebruikt voor transport en voor het onderzoek van de ruimte. De staten zouden alleen nog kunnen beschikken over een beperkte politie macht of militie, voorzien van lichte wapens, uitsluitend voor het handhaven van de binnenlandse orde. Om te voorkomen dat iemand zijn verplichtingen ontduikt, stelt de Sow- jet-Unie een controlelichaam voor waarin alle landen vertegenwoordigd zijn. Het moet in werking treden naarmate de ontwapening vordert. Als de ont wapening volledig is, moet de controle ook volledig zijn. Het spreekt vanzelf, aldus de Russische premier, dat de Sowjet-Unie be reid is over een gedeeltelijke ontwapening te onderhandelen als het Westen niet volledig wil ontwapenen. Voor dat geval stelde hij voor: 1. Vorming van een zóne van controle en inspectie met een verminde ring van de buitenlandse troepen in West-Europa; 2. De vorming van een atoomwapenvrije zóne in Centraal-Europa; 3. Terugtrekking van alle buitenlandse troepen en opheffing der bases. 4. Een niet-aanvalsverdrag tussen de NAVO en hef Pact van Warschau- 5. Een akkoord over de kwestie van onverhoedse aanvallen. »RADICAAL PROGRAM In een Russische verklaring die aan de VN-afgevaardigden werd uitge reikt toen Chroesjtsjef zijn rede in de VN hield, werd gezegd dat het ont wapeningsvoorstel een radicaal pro gram is maar dat dat juist de waar borg is van zijn uitvoerbaarheid on der de huidige internationale omstan digheden die vragen om een gedurfd en vèr-reikend besluit om de vrede te verzekeren. Na de uitvoering van het program zouden er nog tegenstrijdigheden zijn, vooral tussen staten met verschillen de sociale en economische stelsels. Deze zouden echter niet worden op gelost door militaire botsingen maar langs de weg van vreedzame econo mische concurrentie, de strijd der ideeën en door het toevlucht nemen tot andere vreedzame middelen waar in het VN-handvest voorziet. In de grote rede die Chroesjtsjef vrijdag in de algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft gehou den, stelde hij vast dat het doel waartoe de volkerenorganisatie ge sticht is, niet is verwezenlijkt. De mensen waren nog steeds in het on zekere over hun toekomst. De spanningen zouden op een nieu we oorlog kunnen uitlopen, maar de staten konden cr ook in slagen de spanningen op tijd te doen verdwij nen. Succes is mogelijk, aldus de Russi sche premier, als de staten zich con centreren op hetgeen hen nader tot elkaar kan brengen. Geen verschillen in ideologie mogen de staten afhou den van toepassing van de beginse len van vreedzame coëxistentie en vriendschappelijke samenwerking. De tijd is nu gekomen voor een periode van internationale onderhan delingen, bijeenkomsten en conferen ties van staatslieden, opdat de drin gende internationale vraagstukken worden opgelost, aldus Chroesjtsjef. CHINA Door de koude oorlog kon China niet de plaats in de V. N. innemen die haar rechtens toekwam. Het is ondenkbaar, aldus de Russische pre mier, dat iemand ernstig kan menen dat er grote problemen kunnen wor den opgelost zonder China. Vroeg of laat zou Formosa met de rest van China worden herenigd. Hoe eerder dit gebeurde, hoe beter. De conferentie van ministers van buitenlandse zaken in Genève was niet voldoende geweest voor een fei telijke oplossing der problemen, maar had de standpunten op een aantal punten dichter bijeen gebracht. Er was een vrij goede basis gelegd voor het bereiken van overeenstemming. Het was vooral bemoedigend, dat er belangrijke stappen waren gedaan tot ontwikkeling van de Russisch Amerikaanse betrekkingen. De ont wikkeling van de internationale toe stand hing van die betrekkingen af. Het ijs is begonnen te breken en wij zijn daar oprecht blij om", aldus Chroesjtsjef. De Sowjet-Uiiie is bereid om sa men met andere staten economische hulp aan onderontwikkelde landen te verlenen door gebruik van een deel van de middelen die vrijkomen na sluiting van een internationaal ak koord over ontwapening en door de vermindering van de militaire be grotingen. DE BEWAPENING Eén probleem is er, aldus Chroesjt sjef, waarvan de oplossing door alle landen met ongeduld wordt verbeid, namelijk dat der ontwapening. Een juiste oplossing daarvan is beslissend voor oorlog of vrede. Er is nog nooit in een dergelijk J tempo bewapend als nu het geval is, zei de Russische premier. Nog nooit ook zyn de wapens zo gevaarlijk ge weest. Er bestaan diverse militaire bondgenootschappen en er is zoveel ontvlambaar materiaal bijeengebracht dat een enkele vonk een ramp kan veroorzaken. De wereld heeft een stadium be reikt, waarin „een belachelijk onge luk" een oorlog kan ontketenen. Vorig jaar had de Sowjet-Unie een zijdig de kernwapenproeven gestaakt in de hoop dat de andere mogendhe den dit voorbeeld zouden volgen. Die hoop was niet verwezenlijkt, maar de Sowjet-Unie zou geen proeven meer nemen als de anderen het ook niet deden. ONTWAPENING EN CONTROLE De onderhandelingen over ontwa pening hadden geleerd, dat een van de voornaamste hinderpalen de kwes tie der controle was. De Sowjet Unie. aldus spr„ is voor een stipte controle als er eenmaal een overeenkomst bereikt is, maar zij is altijd tegen een scheiding tussen con. trole en de feitelijke ontwapening geweest, tegen controle-organen als er geen werkelijke ontwapening is. Kort gezegd, aldus Chroesjtsjef, de Sowjet-Unie is voor ontwapening met controle, maar tegen controle zonder ontwapening. Bij een gedeeltelijke ontwapening bleef altijd de kans op een aanval bestaan. De vrees zou dan blijven en die vrees was een belemmering bij het onderhandelen over ontwapening Geen enkele staat kan zijn militaire geheimen prijs geven zonder zijn vei ligheid in gevaar te brengen. Daar om stelt de Sowjet-Unie een alge hele ontwapening voor. Als twee lan den het niet eens zouden kunnen worden, moest de V N. hulp bieden. Op het ogenblik, aldus spr.. ver vullen de V. N hun taak niet. Niet alle landen beschouwden de V. N. met het nodige respect. Sommige lan den trachten de V. N. voor hun eigen, kleine belangen te gebruiken. Chroesjtsjef sprak gedurende een uur en 12 minuten. Hij kreeg een donderend applaus. Behalve in Amerika vond ook in Frankrijk een ontmoeting van twee groten der aarde plaats: in het Elzassische dorpje Gunsbach bezoekt Nobelprijs winnaar pater Pire namelijk de Nobelprijswinnaar dr. Albert Schweitzer. De mijnramp in Schotland Luns: „Propaganda" De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, Herter, heeft op vragen over het ontwapeningsvoor stel van Chroesjtsjef meegedeeld dat hij dit nog moet bestuderen. Op de vraag of het voorstel hem herinnerde aan een dergelijk voor stel van Litwinoff, de Russische mi nister van buitenlandse zaken voor de tweede wereldoorlog, zei Herter: „Dit is geen nieuw voorstel". Hij antwoordde bevestigend op de vraag of het voorstel zou kunnen worden bestudeerd door de ontwapenings commissie van tien landen. Later gaf minister Herter de vol gende verklaring aan de pers: „Het ontwapeningsvoorstel van premier Chroesjtsjef is een voorstel dat zeer zorgvuldige bestudering zal vereisen ook al schijnt het een herhaling te zijn van de voorstellen tot algehele ontwapening van de Sowjet-Unie in 1932 en de meer ge specificeerde voorstellen van 10 mei 1955. In algemene termen gesproken meen ik te kunnen zeggen dat de V.S. even ver op de weg naar gecon troleerde ontwapening zullen gaan als elk ander land. Ik leg de nadruk op het woord „gecontroleerde" omdat de vorige voorstellen tot nu toe zijn gestrand Chroesjisjev bezocht Eleanor Roosevelt Premier Chroesjtsjef heeft vrijdag een bezoek gebracht aan mevr. Eleanor Roosevelt. Eerst begaven zij zich sa men naar de rozenhof, waar de Sowjet-premier een grote krans heeft gelegd op het graf van president Franklin D. Roosevelt. Daarna hebben premier Chroesjtsjef en echtgenote en mevr. Roosevelt een ogenblik stilte be tracht. Gearmd liep het drietal toen mevr. Roosevelt in het midden naar het huis van mevr. Roosevelt in Hyde Park. Op de achter grond minister Gromyko. op de Russische weigering om in te stemmen met doelmatige controle". Amerikaanse congresleden ontvin gen het voorstel met reserve maar over het algemeen was men het er over eens dat het zorgvuldig moet worden bestudeerd. Het Witte Huis weigerde nu reeds commentaar te geven. President Eisenhower bevindt zich op zijn boerderij in Gettysburg. De Nederlandse minister van bui tenlandse zaken, mr. J. M. A. H Luns, noemde de rede van Chroesjt sjef „propaganda". „Natte voetzoeker" Over het algemeen noemden wes telijke waarnemers het een saaie rede volgens de lijnen die reeds achtereenvolgens door een aantal Russische sprekers van hetzelfde spreekgestoelte waren meegedeeld. Een hoge Russische diplomaat had voorspeld dat het voorstel van Chroesjtsjef een groter bom dan de H-bom zou zijn, maar westelijke af gevaardigden en de waarnemers zeiden dat het een „vochtige voet zoeker" leek. Van de verschillende redevoeringen, die Chroesjtsjef se dert zijn aankomst in de V.S. had uitgespoken, was dit de vervelendste, zeiden zij. Maar een correspondent van het Russische persbureau „Tass" in New York meldde dat diplomaten die sedert de oprichting van de V.N. bij deze wereldorganisatie werkzaam zijn, zich geen enkele rede van een andere staatsman kunnen herinneren die een dergelijke grote indruk heeft gemaakt als die van Chroesjtsjef. CHROESJTSJEF GAAT FILM STERREN BEKIJKEN In het weekeinde zal Chroesjtsjef een blik in de Amerikaanse film wereld kunnen werpen. In Los An gelos zal hij kennis maken met ster ren als Marilyn Monroe, Maurice Che valier, Frank Sinatra en anderen. Ook Elisabeth Taylor, die hij reeds eerder met Mike Todd in Moskou ontmoette, behoort tot de gasten aan de „intieme lunch" die de filmmen sen de Russische heerser en zijn ge zin aanbieden. Frank Sinatra leidt Chroesjtsjef daarna rond in de stu dio's van de 20th Century Fox Film, waar men enkele scènes uit de mu sical „Can-Can" zal zien opnemen. Chroesjtsjef vliegt om half twee Nederlandse tijd van New York naar Los Angelos, waar hy zes en een half uur later na een vlucht dwars over het Amerikaanse continent aan komt. Na de filmlunch maakt de Rus een autotocht door de omgeving van Los Angelos en 's avonds is hy ere gast aan een diner, gegeven door het gemeentebestuur van de filmstad. Na zijn kennismaking met Holly wood reist het Russische gezelschap zondag per trein noordwaarts naar San Francisco. Daar bieden Ameri kaanse vakbondsleiders de Russen een diner aan. Er is geen hoop meer voor de 47 Schotse mijnwerkers, die door een brand, driehonder meter onder het aardoppervlak in een kolenmijn nabij Glasgow van de buitenwereld werden afgesloten. Zes ingeslotenen konden worden gered, terwijl reddingsploegen tot nu toe één lijk hebben geborgen. De brand was uitgebroken in een ondergrondse luchtververser, De-ze kon worden geblust, doch inmiddels waren er weer andere branden. Het reddingswerk werd zeer be moeilijkt door hitte, rook en gas. CHROESJTSJEF BEZOCHT MEVR. ROOSEVELT Premier Chroesjtsjef van de Sow jet-Unie heeft vrijdagochtend een bezoek gebracht aan mevrouw Elea nor Roosevelt, de weduwe van Ame- rika's oorlogsleider, president Frank lin D. Roosevelt. Eerst begaven zij zich samen naar de rozenhof, waar de president op 15 april 1945 is begra ven. Chroesjtsjef legde een grote krans op het graf, waarna mevrouw Roosevelt, Chroesjtsjef en diens echt genote in de druilende regen een ogenblik stilte betrachtten. Daarna liep het drietal met mevrouw Roo sevelt in het midden gearmd naar het huis van de Roosevelts in Hyde Park, dat na de dood van de president als nationaal monument aan de Ameri kaanse regering werd geschonken. Na een kort bezoek aan Roosevelts bibliotheek, waar Chroesjtsjef veel belangstelling toonde, begaf het ge zelschap zich naar mevrouw Roose velts kleine villa op een ander deel van het landgoed waar men koffie dronk. Het bezoek duurde ongeveer een uur. De krans van orchideeën, rozen en chrysanten, waarmee de vroegere politieke commissaris van Stalingrad hulde bracht aan de Amerikaanse leider die de omstreden stad en Rus land in hun donkerste uren hulp had gebracht, was ruim twee meter in doorsnee en moest door twee forse Russen gelegd worden. Aan de krans hing een kaart met het opschrift: „Aan de eminente staatsman der Verenigde Staten van Amerika een groot kampioen van de vooruit gang en vrede onder de volkeren, Chroesjtsjefs enorme krans beheer- Frankliy D. Roosevelt", te het rechthoekige grasveld om de tombe en overschaduwde de kleinere krans die prinses Beatrix er een dag eerder had neergelegd. De prinses had de vorige nacht bij mevrouw Roosevelt gelogeerd. Weer bovengronds gekomen redders verklaarden dat het beneden wel een brandende oven geleek en dat het in de hel niet erger kon zijn. De zes geredden werden in volko men uitgeputte toestand naar een ziekenhuis overgebracht. Er zouden vrijdag veel ineer man nen in de mijn zijn geweest, ware het niet dat er een staking is ge weest, die donderdag j.l. eindigde. Vele mijnwerkers hadden besloten maandag het werk te zullen hervat ten. Het reddingswerk is stopgezet. In een officiële mededeling wordt gezegd dat er practisch geen hoop op overlevenden is. Het reddingswerk is stopgezet om het verlies van nog meer mensenlevens te voorkomen. De redders liepen gevaar door mijn- gassen. Besloten is de brand te blus sen door een deel van de mijn onder water te laten lopen, daarna over twaalf uur, zal het reddingswerk her vat kunnen worden. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's weer i (Medegedeeld door het KNMI. Geldig van zaterdagavond tot zondagavond. Opgemaakt te 11.15 uur). RUSTIG WEER Droog weer met wolkenvelden maar plaatselijk ook zonnige pe rioden. Zwakke wind. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. Rustig weer DE Bilt, 19 sept. Het hogedrukgebied waarvan het hoofdcentrum nog boven midden Engeland gelegen is, heeft zich in de richting van Centraal Europa uit gebreid. Op de oceaan werd het door toegenomen depressieactiviteit aan getast en dit proces gaat nog door. Een depressie, die ten oosten van New Foundland snel begon uit te diepen, is naar het zeegebied tussen IJsland en Groenland getrokken en de luchtdruk daalde er tot 962 mb. i De depressie koerst nog verder langs de Groenlandse kust en het koufront ervan zal morgen de Britse eilanden naderen. De snelheid van dit oceaan- j front is echer te klein om ons land gedurende het komende etmaal te1 bereiken. In ons land blijft het weer dan ook nog onder invloed van het hogedrukgebied. De wind draait naar zuidelijke richtingen, maar verder blijft het droog met plaatselijk wol kenvelden maar ook zonnige perio den. De temperaturen bereiken de zelfde waarden als vandaag of iets hogere. 20 Sept.: zon op 06.21: onder 18.46; maan op 20.18; onder 09.56. Hoogwaterstanden 20 Sept.: v.m. 5.19; nam. 5.37. Het weer in Europa De weerrapporten van hedenmor gen 7 uur luiden: HELSINKI STOCKHOLM OSLO KOPENHAGEN ABERDEEN LONDEN AMSTERDAM BRUSSEL LUXEMBURG PARIJS BORDEAUX GRENOBLE NICE BERLIJN FRANKFORT MUNCHEN ZURICH GENEVE LOCARNO WENEN INNSBRUCK BELGRADO ATHENE ROME AJACCIO MALLORCA LISSABON MADRID zwaar bew. 12 C. zwaar bew. 16 zwaar bew. 22 zwaar bew. 19 zwaar bew. 17 zwaar bew. 19 zwaar bew. 18 mist 20 onbew. 20 onbew. 24 mist 24 zwaar bew. 23 zwaar bew. 25 onbew 22 onbew. 21 onbew. 17 onbew. 19 zwaar bew. 21 geh. bew. 23 onbew. 17 onbew. 21 onbew. 18 zwaar bew. zwaar bew 26 half bew. 26 half bew. 30 licht bew 25 half bew. 26 Korreltje Tevreden zijn is een grote schat; Tevreên in schyn, een klinkend vat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1959 | | pagina 1