Bij Amsterdam
f werd in een buitenwijk
de dorpse sfeer teruggevonden
Hef huis waarin u gelukkig moet worden
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Goed wonen is een kunst die niet zonder moede wordt verkregen
Modern interieur hoeft niet duur te zijn
Bent u tevreden over uw huis? Voelt u zich prettig in het interieur? Het
antwoord op deze vraagen is belangrijk. Want gemiddeld veertien uur
per etmaal brengt u in uw huis door en telt u daar nog de acht uur bij die
uw vrouw in huis vertoeft in de tijd, waarin u werkt, dan voelt u wel, dat
u niet kritisch genoeg kan zijn op uw woning.
Hadden we alvast maar iets, horen we duizenden zeggen. Dat zijn de
jonge paren, die jarenlang plegen te wachten, vóór zij aan het „eigen nest"
toe zijn. Maar als straks voor hen het uur geslagen heeft dat zij de sleutel
kunnen halen en het nieuwe huis betreden, rest ook hen nog slechts de
vraag: hoe kan ik dit huis het „bewoonbaarst" maken?
boodschappen op een spieciale wand-
plank geplaatst kunnen worden.
Modern
Opvallend in de huiskamer is het
muurvlak, dat is opgebouwd uit sta
pelelementen van lichtbeton. Zij zijn
voorzien van een pleisterlaag en af-
wasbaar geverfd.
De zorg van de architect
geldt ook voor de bewoner
De architect heeft zich die vraag
al gesteld, nog vóór er één paal in
de grond is geslagen. En omdat wij
menen, dat de kunst van het wonen over de ruimte yan vloer tQt dak De
nog veel voorlichting vraagt, zijn we woningen zijn Iicht en luchtig aange.
dezer dagen in Amsterdam gaan kij
ken, waar de architect F. J. van Gooi
een min of meer experimenteel blok
woningen heeft ontworpen en doen
bouwen. „Experimenteel" is een
wen zien elkaar in de keuken aan
het werk. Zonder dat de nodige
„privacy" doorbroken wordt, geeft
dit al een sfeer van „erbij horen" in
zulk een hof, die de grotestads-be
woner weldadig aandoet.
Alle bewoners hebben beschikking
woningen zijn licht en luchtig aange
legd. Er komt nog bij, dat het in
terieur zeer aantrekkelijk van sa
menstelling is. Zij heeft een afwij
kende plattegrond. De architect
moest een ontwerp maken voor wat
vaarlijk woord, want morgen kan het oudere gezinnen met één ol twee
al weer „ouderwets" zijn, wat
daag de aandacht trekt. Het ontwerp
was wél van dien aard, dat er in de
gemeenteraad ruim over gediscus
sieerd is.
Het karakter
Het blok ligt in de buurt: Amster-
dam-Slotervaart, een van de vele
zich ontwikkelende voorsteden, die
Amsterdam kent. U weet hoe bui
tenwijken veelal zijn: dezelfde stra
ten haaks op elkaar gebouwd, hier
en daar een winkelcentrum en een
plein. Een nieuwe buurt moet nog
haar eigen karakter krijgen. Het is
er mee als een huis, dat nog niet
goed bewoond is. Alles is t£ nieuw
en mist de eigen sfeer. Tot haar be
schaming moeten veel steden zeggen,
dat veel van haar buurten gedoemd
zijn nimmer een eigen sfeer te krij
gen, omdat zij deze in aanleg gemist
hebben.
Het voornaamste bezwaar, dat
men tegen de moderne buitenwij
ken van grote steden kan hebben
is de uniformiteit der woonblokken
en de geslotenheid der gevels, die
de groei van een echte samen
leving in een buurt belemmeren,
de buren zien elkaar wellicht in
het trappenhuis, zij hebben echter
ieder voor zich een vesting in ei
gen appartement.
Moderne wijken zijn dikwijls de
„steenwoestijnen", waarover de so
ciologen spreken. Wat kunt u bij
voorbeeld nog verwachten van maat
schappelijke sfeer in ,een straat,
waarvan de nummers oplopen tot
boven 1000, zoals dat in Amsterdam-
West hier en daar het geval is. Over
al dezelfde gevels, dezelfde naam
bordjes en men zou ook in ieder huis
dezelfde confectiemensen willen ver
wachten.
Dorps
Het aantrekkelijke van de wijk die
wij in de Slotervaartbuurt te Am-
kinderen. Hij overwoog hierbij, dat
een gezin méér oppervlakte nodig
heeft voor woonkamer dan voor
slaapkamers. Hij liet dus, zoals hij
ook zelf in een toelichting verklaar
de, „de keuken naar buiten klappen",
waardoor op de eerste plaats werd
bereikt, dat de gevellijn een ander
gezicht kreeg en op de tweede plaats
meer ruimte werd verkregen op de
begane grond. Door dit uitzwaaien
van een gevelmuur heeft men im
mers bergruimte extra gekregen, ter
wijl men tevens de mogelijkheid
heeft geschapen Om buiten een zeer
ruime woonhal tussen te voegen.
Discussie
Deze „woonhal" was onder meer
het brandpunt van de discussie in de
Amsterdamse raad. Men verklaarde,
dat de voorschriften van de woning-
bouwwet met voeten waren getre
den, omdat er een vertrek was gecre-
eerd, dat geen directe lichtval heeft.
Dit bezwaar is echter denkbeeldig,
want dank zij de zeer ruime door-
j kijk (zie de foto) wordt een eenheid
van vertrekken gesuggereerd, die
geen directe lichtval behoeft. Deze
„woonhal", schept ruimte in de wo
ning. Men kan van voor tot achter
het huis doorkijken. Het vertrek
kan voor vele huishoudelijke omstan
digheden een uitkomst zijn. De vrouw
kan er naaien, de kinderen kunnen
er het huiswerk maken en men kan
er voorts leveranciers tewoord staan.
Aan de muur is een uitklapbare ta
fel bevestigd, wat krukjes daar rond
om maken het vertrek voor onmid
dellijk gebruik gereed. In deze woon
hal staat ook slechts bij een ge
deelte van de 299 woningen een
Icachel van de centrale verwarming.
Onder het aanrecht in de keuken is
een olietank, die van buitenaf ge
vuld kan worden. Oppompen kan in
de keuken geschieden. De ruime
woonhal biedt aansluiting op de
twee kamers en de badkamer boven,
naar de zeer ruime woonkamer en
sterdam bezochten was de ietwatnaar de keuken. Deze laatste is licht,
dorpse sfeer, welke in deze Anthony J maar naar onae smaak iets te klein.
Spatzierhof gelegen was. De wonin- Een voordeel is, dat de leveranciers
gen zijn in een vierkant rond een eventueel door het keukenraam ge-
plantsoen aangelegd. De huisvrou- holpen kunnen worden en dat de
We kunnen ons voorstellen, dat
vooral de oudere bewoners van deze
woningen even aan een nieuw „be-
hangloos" wandje moeten wennen,
maar in het interieur, dat we in Am
sterdam konden bezichtigen, deed
het bepaald prettig aan.
Boven is er een gezellige slaapka
mer voor de ouders en een voor zoon
of dochter des huizes, voorts een
dochecel met wastafel en elders twee
bergkasten, waarvan er één extra
ruim en verlicht is.
Men ziet, dit is niet het soort van
woningen, dat geschikt is voor jong
gehuwden, waar snel uitbreiding van
het gezin te verwachten is. Het is
uitgesproken de bouw voor de wat
bejaardere gezinnen. We willen nog
in het voorbijgaan even aan
dacht vragen voor de aardige afwer
king van de meisjes- (jongens-) ka-
er, die ongeveer een driehoekige
vorm heeft met één groot raamvlak
en voor de droogbox onder het raam
van de slaapkamer der ouders, die
„esthetisch" was drogen mogelijk
maakt. Deze ramen zien n.l. voor een
deel uit op de Johan Huizingalaan,
die in deze groeiende wijk een re
presentatief karakter moet hebben.
Inrichting
De binnenhuis-architect, Coen de
Vries, heeft hierop namens de stich
ting „Goed Wonen" een zeer per
soonlijk antwoord gegeven. Uitgangs
punt was, dat het géén luxueuse meu
bilering mocht worden, daar deze
huizen bestemd zijn voor arbeiders
gezinnen, en wel voor een inkomens
groep tussen 7ö en 85 gulden per
week. De huurprijs is 17.50 per
week (in de woningen met centrale
verwarming 22.50). Omdat de ont
werper van mening was, dat de toe
komstige bewoner van dit huis voor
vrij hoge kosten bij de inrichting
kwam te staan heeft hij enige een
voudige ideeën ontworpen, die
zijn na te maken. Men is er n.l. van
uitgegaan, dat deze modelwoning
betrokken zou worden door een me
taalbewerker, die in staat werd ge
acht tafel, bank, wandberging etc.
zelf te maken.
Deze voorstelling van zaken lijkt
ons wat simpel, want het zijn
niet alleen metaalarbeiders, die deze
huizen gaan bewonen. Men stelt te
keningen van deze meubelen beschik
baar, maar enige geoefendheid in
metaalbewerking en het bezit van
goed gereedschap is een voorwaar
de.
Het netto jaarinkomen van het ge
zin, voor wie „Goed wonen" deze in
richting „gepland" had bedraagt
4600.Enkele meubels werden
uit het ouderlijk huis, waar gezin X
inwoonde, meegenomen, de rest had
men in bruikleen.
Voor de aanschaf van het nieuwe
meubilair had het gezin 2000.tot
zijn beschikking. Van dit bedrag
werd 600.geleend bij de Volks-
credietbank. „Want, zo verklaarde de
Stichting, men kan beter geld bij de
Volkscredietbank lenen, dan meu
bels op afbetaling kopen, daar men
bij afbetaling gebonden is aan de
artikelen, flie door de afbetalings
magazijnen te koop worden aange
boden. Met geleend geld is de keuze
vrij. Dit bedrag kan in een redelijke
termijn en tegen een redelijk rente
percentage worden afgelost."
De ontbrekende 1400 gulden wer
den bij eengespaard van vacantietoe-
slag, één jaar kinderbijslag, tantième
en verdiensten van de vrouw, van
wie werd veronderstel^ dat zij enige
dagen in de week als schoonmaak
ster werkt.
Ook deze cijfers zijn tamelijk theo
retisch, dunkt ons, maar het geld moet
érgens vandaan komen en de inrich
ting van een woning is nu eenmaal
een zeer belangrijke aangelegenheid.
Eenvoud
Met het beschikbare geld slaagde
de architect erin 'n redelijk ontwerp te
maken. De stijl is aangepast aan de
„experimentele" plattegrond van de
ze woningen. Zij is ruim, licht en
luchtig. De bank is van eenvoudige
makelij: een stalen draagvlak met
stalen poten daaronder, een rail langs
de muur, waaraan de rugkussens be
vestigd zijn, het zijn eenvoudige met
blauw Dobby gestoffeerde schuim
rubberen kussens. Met enige handig
heid is dit alles zelf te maken. De
Dobby-stof kost zeven gulden per
meter. In het verlengde van de bank,
die ook als bedmeubel is te gebrui
ken, is een soort wandtafel met in
gebouwde radio-grammofooncombina-
De radio is aangesloten op de
PTT-draadomroep. Eén fauteuil, een
pastoe meubel kost 97.50, de ander,
een soort „vlinder-fauteuil 65.
De vier eetkamerstoelen kosten per
stuk ongeveer 50 gulden. Men ziet:
de prijzen vallen mee. De grootste
lasten drukken ongetwijfeld op de
cocos-vloerbedekking, de gordijnen
etc.
De keukeninventaris werd geacht
reeds aangeschaft te zijn. Hetzelfde
geldt voor een groot deel van het
meubilair in de beide slaapkamers
op de eerste etage.
Hoofdzaak is, dat „Goed Wonen"
met deze inrichting bewezen heeft,
dat men met fantasie, goede voor
lichting en „zelf doen" een aardig
interieur kan maken tegen niet al
te grote kosten. Het „bezint eer ge
begint" is zeker van toepassing op de
woning als de plaats waar de mens
moet leven en gelukkig worden.
„Wacht op mij", door Nevil
Shute. Zuid-Holl. Uitg. Mij.,
Den Haag.
Een realistisch toekomstbeeld,
waarvan wij hopen, dat het bij al
„Ik ben een mens", door Jösé die, hunkerennd naar liefde en ge-
Luis Martin Descalzo. Be- luk maar een wereldvreemde, aat
kentenissen van een jonge geluk en die liefde schenken wil
priester. Uitg. Lannoo,doch er niet in slaagt de wederlief-
Tielt-Den Haag. de van zijn kinderen te winnen.
Er ontstaan conflicten en in elke
Het boekje van de Spaanse pries-1 str«d„tele" h« kwade in zijn om-
ter José Descalzo is geen priester- dalft hij soh«nbaar het on-
rnman zoals er de laatste iaren noe derspit Geestelijk echter wordt hij
'aHat van de pers gelcomen" i
deeVroe^eta°n eOT8S^ester?ÓeprngVeniykte zoon' die een gan«ster bliikt
vL de eeite iaren na drwhdine te ?9n' Mien Lab«t°n heeft deze
Het beschrijft de grote verantwoor- jSP6 roman uitstekend ver-
ding, die een priester door zijn ambt
draagt, episoden van twijfel, geeste
lijke dorheid en tijden van bekorin
gen. Maar als een rode draad loopt
door het boek de telkens weer door
leefde vreugde om elke opgedragen
H. Mis en bovenal een grote liefde
tot de H. Eucharistie. Daarbij heeft P
de schrijver zich vrij weten te hou-z n realiteit toch nooit realiteit zal
denvan de bekende zalvende preek- worden. De schrijver gaat er hl. van
toon. Zijn stijl is mannelijk, zij het uit, dat tussen N. Amerika en Rus
met een niet te miskennen zuide- 'and de atoomoorlog in al z'n ver-
Üjke inslag. Wij zouden dit boeiende schrikking is losgebarsten en dat op
boekje in handen wensen van iedere het Noordelijk halfrond alle leven
ontwikkelde leek. I is verdreven. Maar onontkoombaar
I drijft de nuculaire besmetting ook
,,'s Mensen schaakspel" door naar het Zuidelijk halfrond, waar
Nevil Shute. Uitg. Zuid- men de dood op zich af ziet komen.
Hollandse Üitg. Mij., DenHet boek beschrijft de laatste maan-
Haag. den van het mensdom, waarvan de
resten op Australië nog in leven zijn.
Een roman met een origineel maar Hoe zouden de mensen reageren als
boeiend gegeven, dit boek van Nevil zij wisten nog slechts enige maan-
Shute: 's Mensen schaakspel, met als den te kunnen leven? De schrijver
ondertitel: Een mens maakt zijn le-heeft aan de godsdienst slechts een
vensbalans op. zeer ondergeschikte rol toebedacht,
Het is de geschiedenis van een1 jfrwü1 in 't algemeen zijn visie is,
man, die nog slechts een jaar heeft dat "men bet ^/ende einde
te leven door een in de oorlog op- maar ™oa'hJk ka" indenken. Als
gelopen hersenverwonding. Hij veV- waarschuwing en als proeve van toe-
zoent zich met het idee, doch wil k°mstvlls het boek toch zeer wel
te waarderen.
vóór zijn sterven nog weten hoe het
met vier medemensen, die een be
paalde rol in zijn leven hebben ge
speeld, verder is gegaan. Hij bezint
zich voorts op zijn eigen leven; zijn
huwelijk was niet gelukkig maar in
dit laatste jaar komen man en vrouw,
onder de druk der omstandigheden,
nader tot elkander. Nogmaals: een
origineel thema, boeiend behandeld.
De goede vertaling is van Co Kars.
Van harte aanbevolen.
„Als een vreemdeling op aar
de" door Mar j or ie Kinnan
Rawlings. Uitg. Zuid-Hol
landse Uitg. Mij., Den Haag.
De schrijfster van Jody en het
hertenjong, Marjorie Kinnan Raw
lings, geeft in haar grote roman „Als
een vreemdeling op aarde" het le
vensbeeld van een Amerikaanse boer lijk.
En brengen waar gij niet wilt,
- door Helmut Gollwitzen.
Uitg. Het Spectrum, Utr.
In dit Prisma-boekje wordt de ver
taling gegeven van een relaas, ge
schreven door een Duitse dominee,
die na de oorlag in Russische krijgs
gevangenschap raakte. Wij kennen
het kampleven zo langzamerhand
wel uit de vele geschriften daar
over, maar het verhaal, of liever de
beschouwing van deze Duitse predi
kant bekijkt de dramatische situa
ties toch weer anders. Hij philoso-
pheert meer en geeft vaak blijk van
een goede mensenkennis. Wie zich
interesseert voor de achtergronden
van de na-oorlogse dagen vindt in
dit boekje veel wetenswaardigs.
Enige eruditie is evenwel noodzake-
