Bij Burgerveen groeit een voor ons
UNIEK WATERSTAATSWERK
land
Ringvaart wordt over Rijksweg 4a geleid
HET ENIGE AOUADUKT IN NEDERLAND
Griekse reder staat voor 200 miljoen
in het krijt bij Nederlandse werven
Pastoor Th. W. Loomans
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1959 DE LETDSE COURANTPAGINA 9
Bij Burgerveen, aan de zuidelijke punt van de Haarlemmermeerpolder,
is men bezig aan een der laatste trajecten van de grote Rijksweg nr. 4 A,
de dertig kilometer lange „rechttrekking" van de reeds jaren bestaande
Rijksweg nr. 4, voerende van Amsterdam naar Den Haag en verder naar
de havenstad Rotterdam. Deze laatste weg loopt bewesten Leiden, de
nieuwe verbinding ten oosten van deze stad. Komende van Ypenburg in
het zuiden, gaat Rijksweg 4 A over de Rijn bij Leiderdorp, passeert dan
ter hoogte van Burgerveen de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder
om enkele kilometers verder zich te verenigen met de reeds bestaande
snelweg naar de hoofdstad.
Het merkwaardige van het object Burgerveen, zoals wij het gemaks
halve willen noemen, is nu dat de weg niet door een tunnel onder de Ring
vaart wordt doorgevoerd maar dat de vaart, „het Kanaal" zoals de streek-
bewoners algemeen de Ringvaart noemen, in een reusachtige betonnen bak
over de weg wordt heengeleid.
Deze vorm van wegkruising, rij- en vaarweg, is uniek voor ons land.
Feitelijk zal een leek niet zo spoe
dig het verschil tussen een tunnel
en een aquadukt aanvoelen. Voor
hem is en blijft het op de eerste
plaats: de weg gaat onder het ka
naal door. Het verschil is echter
daarin gelegen dat b.v. bij de Vel-
zertunnel de rij doorgangen gegraven
zijn onder de bodem van de kruisen
de waterweg, terwijl bij een aqua
dukt de waterweg over de plaatse
lijk verlaagde rijweg wordt gevoerd
en dat de bodem van die waterbak,
waardoor de vaartweg gaat, het pla
fond is van de rijweg.
Praktisch doet het er in het oog
van de weg- en kanaalgebruiker
weing toe hoe de situatie is: gaat
de weg nu onder het kaaal door of
gaat de vaart over de weg heen, het
resultaat is voor hem hetzelfde. Maar
technisch is er toch wel enig ver
schil terwijl ook aan de uitvoering
van de werkzaamheden andere eisen
worden gesteld.
Teneinde hiervan wat meer te we
ten te komen zijn wij eens gaan
praten met de hoofdopzichter van de
Rijkswaterstaat, de heer D. Negreijn,
de man die het toezicht heeft op het
gigantische miljoenen werk dat daar
aan de zuidpunt van de Haarlemmer-
meerpolder aan de gang is.
EEN BEETJE TECHNIEK
Voor hen die belang stellen in de
technische gegevens en enkele daar
mee samenhangende cijfers mogen
hier in het kort enige gegevens vol
gen.
In juni van het vorig jaar werd
met de werkzaamheden een begin
gemaakt en wanneer de komende
wintermaanden de aannemer geen
parten spelen dan hoopt men het
werk te kunnen opleveren tegen de
zomer van 1960, dat is dus over een
jaar.
De ringvaart was natuurlijk voor
het gigantisch werk een groot ob
stakel en die moest daarom ter plaat
se dan maar „eventjes" verdwijnen.
Men heeft dit eenvoudigweg gedaan
door in de aangrenzende polder een
tweetal dijken aan te leggen, be
ginnende bij de ringvaart en na een
boog te hebben beschreven weer bij
die vaart uitkomende. Na de aanleg
van die dijken en de afdamming van
het leeg te malen deel van de ring
vaart, stak men daarvan de dijken
door waardoor de ruimte tussen de
twee provisorische dammen volliep
en zo het ommetje in de vaartweg
ontstond. Het afgedamde deel van
de ringvaart werd leeggepompt en
daarmee kreeg men meteen een
goede werkput. Later worden de in-
en uitgangen van het ontleidingska-
naal weer afgesloten, het water weg-
gemalen en de dammen opgeruimd
voor de aanleg van het verdere ge
deelte van Rijksweg 4a, vanaf het
dan gereed zijnde aquadukt naar het
verbindingspunt met de oude rijks
weg 4 in de richting van de hoofd
stad. Zo te zeggen: simple comme
bonjour, maar dat is het in werke
lijkheid toch echt niet.
EN WAT IN CIJFERS
Het aquadukt zal de provincies
Noord- en Zuid-Kolland verbinden,
de ringvaart van de Haarlemmer-
meerpolder vormt de grens tussen
beide gebiedsdelen Valt door een of
andere calamiteit de P.E.N.-stroom
uit, dan kan men zelf stroom opwek-
j ken.
TWEE BRUGGEN.
Aan beide zijden van het te bouwen
aquadukt worden over Rijksweg 4a
heen twee bruggen gebouwd in de
langs de ringvaart lopende bestaande
wegen. Deze bruggen worden gecon
strueerd van voorgespannen beton.
Een van deze twee bruggen, die aan
de zijde van de Googgerpolder, is
reeds gegoten, al stond het bouwwerk
bij ons bezoek enige dagen geleden
nog in de bekisting.
Het worden boogbruggen, die met
tertijd, twee zo dicht bij en naast el
kander, een markant punt zullen
gaan vormen in het vlakke land
schap.
Een overzicht van het werk. Op het
bord rechts, een schematische voor
stelling van het aquadukt. Duidelijk
is daarop te zien hoe de waterbak
boven de rijkoker „hangt".
De afstand van de rijbanen tot
aan de waterspiegel in.het aquadukt
zal 8}/2 meter bedragen. Hiervan
gaat af plm. V/2 meter water en bij
na een meter bodemdikte van de
betonnen bak, zodat er dan een rij-
hoogte van de weg overblijft van
pl.m. 4 meter.
De lengte van het wegtracée, ge
rekend vanaf het beginpunt van de
afrit tot aan het einde van de tegen
overliggende oprit is circa 400 meter,
terwijl de breedte van het aquadukt
35 tot 36 meter bedraagt. De onder
doorgang zal bestaan uit twee rij
kokers, die van elkander worden ge
scheiden door een dikke betonnen
muur.
Wegens de vrij slappe veenbodem
moest onder de zgn. „kunstwerken"
worden geheid. Hiervoor waren van
zelfsprekend een groot aantal be
tonnen palen nodig, in lengte varië
rend van 4H tot 10 meter, al naar
gelang de afstand tussen wegtracée
en vaste ondergrond.
Teneinde de ontzaglijke werkput
droog te kunnen houden zijn 22 z.g.
diepwelbronnen geslagen tot een
diepte van dertig meter. Dit is een
spanningsbemaling, die de spannin
gen van het grondwater als het ware
nivelleert en ondergronds het water
doet afvloeien.
KOSTEN RUIM VIJF MILJOEN.
De totale kosten van dit belang
rijke en voor Nederland unieke on
derdeel van Rijksweg 4a zullen tus
sen de vijf en zes miljoen gulden be
lopen. De aanneemsom door de bouw
maatschappij, de n.v. NelisVelzen,
bedraagt n.l. 3.050.000,—maar
Rijkswaterstaat levert daarnaast zelf
nog veel van het benodigde materiaal
het staal b.v. en de kosten
hiervan zijn begroot op rond 2Vi mil
joen gulden.
Om de noodzakelijke waterdicht
heid van het aquadukt te waarbor
gen, wordt hetzelfde procédé toege
past als bij de bouw van de Velzer-
tunnel. De uitleg daarvan is in het
bestek van dit artikel een beetje
al te technisch maar wel kan ge
zegd worden dat een ruim gebruik
wordt gemaakt van asfaltpapier en
bemetseling met betonsteen.
Het voor de bouw benodigde be
ton wordt vervaardigd in een aantal
grote electrische betonmolens en de
specie wordt pneumatisch, dat wil
zeggen onder luchtdruk, naar het
werk gevoerd.
De electrische stroom wordt gele
verd door de P.E.N. (Provinciaal
Electriciteitsbedrijf Noord-Holland).
Daarom staan deze betonmolens ook
aan die zijde van het objekt, dat tot
de provincie Noord-Holland behoort
en wel in de Haarlemmermeerpolder.
Dat markante accent wordt overi
gens nu reeds aan het polderland
gegeven door de merktekens van de
arbeid. Van welke zijde men ook na
dert, reeds van verre zien we de fel-
oranje gekleurde smalle maar hoge
betonmolens, vrachtwagens met mate
rialen rollen af en aan en dichterbij
gekomen zien we de hoge grijze mu
ren van het bouwwerk, diep gesne
den in de bodem. Het netwerk van de
bekistingen, de aardhopen in het
rond, de door de regens van de laat
ste dagen moddervette en glibberige
toegangswegen, de opgetaste materia
len als hout en betonijzer en daar
tussendoor allerlei rollend materieel
voor verschillende doeleinden in
een schijnbaar ordeloze samenhang
bij en door elkaar gezet.
De toekomstige weg echter is kurk
droog en opziend tegen de steeds
hoger wordende wanden zien we pas
goed de omvang van het werk. Mate
rialen zien we genoeg, her en der
verspreid, maar typisch is dat: men
sen zien we weinig. Toch zijn ze er
natuurlijk, alleen: ze gaan verloren.
Opmerkelijk is het weinige lawaai.
Geen dreunende machines, geen fel
-
Deze foto toont het wegtracée, juist
voordat het onder het aquadukt ver
dwijnt.
kloppende hamers, geen gesis van
stoom. Slechts het brommen van de
automotoren wordt gehoord en dit
geluid is zelfs niet bij machte de
menselijke stem te overstemmen. In
alle reusichtigheid van het werk is
het er onwaarschijnlijk rustig. En
tóch wordt er hard gewerkt, dat heb
ben we kunnen constateren in de
voortgang die gemaakt was tussen
de tijd van enkele weken geleden,
toen wij er voor het eerst waren,
en nu.
Hier zingt het lied van de arbeid
om zo te zeggen met een fluisterstem.
En heeft moeilijkheden
met de betaling
Aangezien er liquiditeitsmoeilijk
heden zijn bij de Griekse reder Car-
ras dreigen drie Nederlandse werven
de dupe te worden. „De Telegraaf"
verneemt, dat een van de grootste
maatschappijen van deze reder een
order voor zestien schepen in ons
land heeft geplaatst met een totale
waarde van 2060 miljoen. Vier van
de schepen werden reeds afgeleverd.
Er werd in Nederlandse scheep-
vaartikringen met nadruk op gewe
zen, dat er geen sprake is van een
faillissement van Carras.
De betrokken werven zijn de Ko
ninklijke maatschappij „De Schelde",
de Nederlandse Dok- en Scheeps-
(Advertentie) bouwmaatschappij en De Vries
Een der wanden van het aquadukt, midden op de foto, is reeds gereed.
Lentsch. De N.D.M. had een opdracht
voor de bouw van vijf schepen. Hier
van werd er al één te water gela
ten. Het schip werd echter niet ge
doopt en er was geen vertgenwoordi-
ger van de rederij bij aanwezig. De
Vries Lentsch bouwt op het moment
een groot plezierjacht, dat bestemd
is voor een combinatie van reders-
miljonairs, die hiervan gemeenschap
pelijk gebruik zullen maken. Ge-
ruohten, dat de werf de bouw van dit
schip zou hebben gestaakt werden te
gengesproken door de directie van
dit bedrijf. Men heeft gisteren zelfs
nog een apparatuur op het schip ge
plaatst.
De Koninklijke Maatschappij „De
Schelde had opdracht voor de bouw
van tien schepen, waarvan er reeds
vier zijn afgeleverd. Voor de vier
geleverde schepen hebben zich tot nu
toe geen afbetalingsmoeilijkheden
voorgedaan. De orders voor deze
schepen werden gegeven via de Ne
derlandse Scheepbouw Export Cen
trale (NESEC), de centrale organisa
tie van verschillende Nederlandse
werven, die de opdrachten over de
leden verdeelt. Het Rijk geeft garan
tie voor de sommen die gecrediteerd
moeten worden. Op het ministerie
van financiën zijn inmiddels enige
besprekingen over de financiering van
de afbouw van de schepen gehouden.
Een oplossing is nog niet gevonden.
Gouden Priesterfeest
Pastoor Th. W. Loomans, emeritus
pastoor van de Hoorn te Delft, viert
morgen zijn gouden priesterfeest.
Pastoor Loomans werd geboren te
Hazerswoude 5 oktober 1885.
Na zijn priesterwijding was hij
achtereenvolgens kapelaan te Spier
dijk, den Haag, Alplien a. d. Rijn en
Haarlem, waarna hij benoemd werd
tot pastoor te Hoek van Holland, en
vervolgens te den Hoorn, in welke
plaats hij bijna 25 jaar pastoor was.
Het gouden priesterfeest wordt
wegens de gezondhidstoestand van de
jubilaris op bescheiden wijze gevierd
in de kring zijner familie. Op het
feest van Maria ten Hemelopneming
zal de jubilaris te 11 uur een plech
tige H. Mis opdragen in de kapel van
het Zuster-klooster, Voorstraat 22. te
Delft. De receptie voor de oud-paro
chianen zal plaats hebben des namid
dags van 2 tot 3 uur, waarna Lof in
de kapel.
Deze en vele andere bekistingen zijn
nodig voor het gieten van de zware
betonnen muren.
