De Sassenheimer Arie van Houwelingen zette
de kroon op zijn werk: de wereldtitel
Nederlandse triomf bij amateur-stayers
Fransman Deconinck was al fweemaal
gelapi toen Wiersma's motor uitviel.
HENK BUIS KREEG HULDE ALS
DERDE,MAAR WERD VIERDE
Timoner wereldkampioen prof-stayers
na ernstige val van Pizzali
VRIJDAG H AUGUSTUS 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Het erepodium na de finale amateurs
achter grote motoren Olympisch sta
dion, donderdagavond: Van Houwelin
gen (1), de Fransman Deconinck (2) en
de Nederlander Buis, die vierde werd.
staan. Wiersma kwam tierend binnen
rijden. Er had niet genoeg benzine in
zijn tank gezeten. Zenuwachtig greep
hij een helper het benzineblik uit de
handen en morste de helft. Er gingen
vier minuten overheen en toen kon
Wiersma weer in de baan gaan. On
middellijk hernam Van Houwelingen
zijn plaats achter de vertrouwde figuur
en in die laatste twee minuten raasde
het tweetal er weer op los. Toen de bel
voor de laatste ronde ging lag Van
Houwelingen weer vlak achter Deco
ninck. Het werd een fel duel. Van Hou
welingen wilde voor alle zekerheid
Deconinck nog een keer passeren en
forceerde zich. In de laatste bocht
raakte Van Houwelingen los en drie
meter na Deconinck ging hij over de
eindstreep. Wie er echter wereldkam
pioen was geworden, was niet duidelijk.
Plotseling dromden honderden mensen
rond de jurytent op het middenveld,
waar de commissarissen druk aan het
vergaderen waren om uit de puzzle te
komen.
De spanning kreeg een climax.
Van Houwelingen cn Wiersma waren
eveneens het middelpunt van een jui
chende menigte Nederlanders. En De
coninck werd omringd door tientallen
Fransen, die hem als de nieuwe we
reldkampioen zagen. Toen kwam de
stem van de omroeper. De menigte
zweeg. Er viel een doodse stilte. „We
reldkampioen der amateur stayers 1959
(even stokte de stem om de spanning te
vergroten)Van Houwelingen, Ne
derland De spanning was gebro
ken. Wildvreemden vielen elkaar om de
hals, Van Houwelingen werd bijna on
der de voet gelopen door de tallozen,
die hem wilden feliciteren en op de tri
bunes schreeuwde men zich de kelen
De cérémonie protocolaire begon. Van
Houwelingen, met moeite vrijgemaakt,
kwam op het hoogste platform te staan.
Rechts naast hem de Fransman Deco
ninck en aan zijn linkerzijde Henk
Buis. In de consternatie was deze maar
naar voren geduwd en nam als derde
prijswinnaar de bloemen in ontvangst.
Arie van Houwelingen werd door Sig-
nor Rodoni, de voorzitter van de UCI
in de regenboogtrui gehesen en kreeg
uit handen van dr. P. van Dijk, voor
zitter van de KNWU de bloemen. Het
drietal maakte zich gereed voor de ere-
ronde. En toen drong het pas tot de
wedstrijdcommissarissen door wat er
gebeurde. Zij hadden zo ijverig staan
cijferen, dat hun de gehele huldigings
ceremonie was ontgaan.
Tot grote ontzetting van het publiek t
raakte de motor van Van Houwellngens
gangmaker Wiersma plotseling onklaar:
geen benzine meerIn ijltempo
werd de kostelijke vloeistof in de tank i
gegoten, waarop Wiersma weer in het
veld kon. Van Houwelingen had toen
al een aanzienlijke achterstand gekre-
tegenniet hij is derde maar de
Oostduitser Meister". Niemand waagde
het echter om in deze feestroes in te
grijpen tot de omroeper de stoute schoe
nen aantrok cn melding maakte van de
derde plaats van Meister. Buis barstte
in tranen uit. Het hoofd zakte tussen de
tengere schouders. Een illusie was ge
broken.
De Nederlandse amateurstayer Arie
van Houwelingen in actie tijdens de rit,
die hem uiteindelijk naar het wereld
kampioenschap zou voeren.
Na de stormachtige toejuichingen van de 50.000 toeschouwers zat in zijn
kabine, ergens diep in de katacomben van het Olympisch stadion, een ver
moeide maar dolgelukkige Arie van Houwelingen uit te blazen van de rit,
die hem met ruim 80 km. per uur de wereldtitel der amateurs-stayers had
gebracht.
Het was een gedrang van jewelste, want velen wilden de 27-jarige goud
smid uit Sassenheim met zijn verdiende zege gelukwensen. Arie liet alle
eerbetoon en loftuigingen als een weldadige douche over zich heengaan.
„Toen die motor van Wiersma uitviel dacht ik: daar ga je Arie. Maar
toen ik op het rondebord zag dat ik nog een paar minuten de tijd had, heb
ik geprobeerd er nog van te maken wat er van te maken was en toen
Wiersma weer terug kwam hadden we de kadans weer gauw te pakken.
Het beroerde was, dat ik helemaal niet meer wist hoe de stand was en
toen ik een paar andere los van de rol zag rijden, dacht ik dat het afgelopen
was. Maar zij waren alleen maar los geraakt en toen ben ik op Deconinck
afgegaan".
„En nu word je zeker eerdaags prof, Arie?"
Van Houwelingen grijnsde eens. „Ik weet het nog niet. Maar in elk geval
niet voordat ik een serie goeie aanbiedingen heb".
Zuidelijke ionelen
rond Van Houwelingen
Henk Bilis startte van kop, gevolgd
door de Belg Uytterhoeven, de titelhou
der Meister, de Italiaan Honl, de Rus
Smirnov, de Oostduitser Schindler, de
Amsterdammer Van der Meulen, de
Fransman Deconinck, favoriet Van
Houwelingen en de Belg Vandenbergh.
Nog voordat de renners goed en wel
achter hun gangmakers zaten hadden
zich in het veld al enige wijzigingen
voorgedaan. Uyterhoeven en Honl wa
ren al enkele plaatsen afgezakt. Na drie
minuten begon de opmars van Van
Houwelingen en werd het duidelijk, wie
voorlopig de grote mannen in deze
koers zouden zijn. Schindler's gang
maker kreeg pech en de Oostduitser
verloor zoveel tempo met het overscha
kelen op de reservegangmaker, dat hij
na 5 minuten de eerste lap kreeg. In
middels was Van Houwelingen opgerukt
naar de derde plaats achter Buis, die
uitstekend bleef leiden en de titelver
dediger Meister. Vlak achter Van Hou
welingen kwam de Fransman Deconinck
opzetten.
Dit viertal beheerste de strijd vol
komen. De anderen waren slechts figu
ranten in dit spel. Na acht minuten
kreeg Uytterhoeven zijn eerste lap, na
negen minuten moesten Smirnov, Honl
en Van der Meulen er aan geloven en
zo ging het door. Vandenbergh hield
het iets langer vol. Intussen was Van
Houwelingen Lothar Meister voorbij
gegaan en joeg nu achter Henk Buis.
Na vijftien minuten viel Vandenbergh
af van het vijftal, dat nog in dezelfde
ronde zat. Hij werd gelapt. Vijf minuten
later onderging Meister hezelfde lot. Hij
was zijn titel al kwijt.
Nauwelijks een minuut later (in de
21e minuut) kwam ook het einde voor
Henk Buis. Hij reed zich kapot op de
Belg Vandenbergh, die al op een ronde
lag, maar toch felle tegenstand leverde.
Van Houwelingen nam de kop.
Buis raakte los van de rol en dat gaf
Van Houwelingen de gelegenheid de
kop over te nemen met nog altijd De
coninck vlak achter zich. Het ging nu
nog tussen Van Houwelingen en Deco
ninck, die volgens velen een iets betere
kans op de titel zou hebben. Deconinck
wilde een aanval op de leiderspositie
van de Sassenheimer beginnen maar
moest daarvoor eerst Buis passeren.
Deze vocht echter alsof er een titel voor
hemzelf vanaf hing. De Belg moest te
rug en toen hij enkele minuten later
weer kwam aanzetten verdedigde Buis
zich opnieuw tot het uiterste. Het had
heel wat kracht van Deconinck ge
vergd. Hij was weliswaar Buis nu voor
bij maar inmiddels had Wiersma, met
Van Houwelingen op de loer gelegen.
En nu sloegen zij hun slag. In de 35e
minuut verhoogde Wiersma het tempo
en steeds dichter kwam de Nederlandse
combinatie bij Deconinck. Een minuut
later was het gebeurd en ging Van
Houwelingen langs de Fransman.
Na drie kwartier was de situatie als
volgt: Van Houwelingen reed in een
hoog tempo op kop. Deconinck was
tweede op 1 ronde. Buis derde op vier
ronden, Meister vierde op zes ronden
en daarachter kwamen Honl op zeven
ronden, Vandenbergh op acht ronden,
Van der Meulen en Schindler op elf
ronden, Uytterhoeven op dertien ron
den en Smirnov op vijftien ronden.
Het enthousiasme steeg ten top toen
Deconinck in de 47e minuut opnieuw
door Van Houwelingen gelapt werd. De
tribunes raakten in feestroes. Van Hou
welingen draafde door als een op hol
geslagen volbloed. Hij reed regelrecht
op de titel af, die hem zo leek het
althans niet meer kon ontgaan.
Zonder benzine.
In de 54e minuut steeg er een kreet
van ontzetting van de tribunes om
hoog. Er was iets met de motor van
Wiersma aan de hand. Van Houwelin
gen ging achter de rol vandaan en
moest twee ronden wachten voordat
reserve-gangmaker Beets in de baan
kwam. En toen wist niemand het meer.
Zou Van Houwelingen vergoeding krij
gen? Was hij door die solorit achter ge
raakt op Deconinck? Hij had toch ook
niet onmiddellijk op vol tempo gelegen
toen hij achter Beets kroop.
In het gangmakerskwartier was in
tussen ook de nodige consternatie ont-
Derde plaats
voor Koch
De laatste avond van de baankampioen.
schappen kreeg een tragisch slot. Vijf
tien ronden voor het einde van de finale
der professional stayers begon PUzall,
die op dat moment nog steeds aan de
kop lag, te slingeren. De Jo~ge Italiaan
was los geraakt van de rol tijdens een
aanval van Timoner. In -een laatste po
ging om de lokkende titel binnen zijn
bereik te honden had Pizzali toen met
al zijn kracht doorgezet en was te hard
tegen de rol gekomen. Hierdoor begon
hij te slingeren, kon zijn stnnr niet meer
meester worden en sloeg tegen het ce
ment. De ongelukkige Italiaan bleef ker
mend op de baan liggen. Gelukkig was
hU naar de buitenkant gevallen, zodat
de anderen die in volle vaart kwamen
aansnellen niet over hem heen reden.
Onmiddellijk schoten van alle kanten
mensen toe die Pizzali van de baan
sleepten.
Intussen wat de wedstrijd gewoon
doorgegaan. Guillermo Timoner, die op
het moment van de val van Pizzali op
I de tweede plaats had gelegen, reed on
bedreigd naar zijn tweede wereldtitel.
Van de Nederlandse professionals stel
den Wierstra en Wagmans teleur. Voor
al van Wierstra had men na zijn fan
tastische selectierit van vier weken ge
leden meer verwacht. Een schrale troost
was de derde plaats van Koch, natuur
lijk ook al weer dank zij het ongeluk
van Pizzali.
kop voor Depaepe, Meier, Wagtmans,
Pizzali, Bucher, Gomila, Koch, Timoner
en Wierstra.
Handicap voor Wierstra
Vooral voor de temporijder Wierstra
was dit een ernstige handicap. En toch
ging het in het begin voorspoedig met
onze landgenoten. Al in de eerste twee
ronden reed Noppie Koch zich naar de
derde plaats achter Jacobi, die al spoe
dig zijn leidende positie aan Depaepe
moest afstaan. Ook in de achterhoude
begon het meteen te rommelen. Pizzali
kwam naar voren en veroverde na 8
km de tweede plaats, waarbij hij eerst
fel had moeten duelleren met Koch.
Voortdurend was het een komen en
gaan tussen Wierstra, Koch, Gomila en
Wagtmans. Jacobi was afgezakt, Timoner
en Bucher reden rustig in de staart van
het veld, Meier was na 30 km gelapt en
speelde geen rol meer. Halverwege
na 50 km was de volgende situatie
ontstaan: op kop Depaepe voor Pizzali,
Wierstra, Wagtmans, Gomila, Koch, Ja
cobi, Timoner, Bucher en Meier, toen
al op 3 ronden.
En terwijl Depaepe en Pizzali in een
hoog tempo onbereikbaar bleven, gingen
de gevechten achter dit tweetal door
tot schade van de duellerenden. Wier
stra had el enkele malen geprobeerd
Pizalli van de tweede plaats te ver
dringen, maar dit was steeds mislukt
omdat de Italiaan eenvoudig het tempo
verhoogde.
Wagtmans ging „zwemmen"
Na 63 km leek Wierstra meer succes
te zullen hebben. Hij kwam naast de
Italiaan doch kon hem niet voorbijgaan.
Pizzali ging wel. door een vernietigde de
illusies van Depaepe, die door hem van
de kop werd gestoten. Nu begon de af
takeling in de achterhoude. Wagtmans
ging „zwemmen" en werd na 75 km ge
dubbeld. Even later ondergingen Koch,
Depaepe en Jacobi hetzelfde lot.
Inmiddels waren echter Bucher en Ti
moner, die hun krachten gespaard had
den, naar voren gekomen. Na 62 km had
den zij zich op de derde en vierde plaati
achter Wierstra genesteld. En toen Wier
stra na 84 km een mislukte aanval op
Pizzali had gedaan, was Bucher er als
de kippen bij om de Nederlander van de
tweede plaats te verdringen. Het ging
nogal onregelmentair. Bij de aanval reed
Bucher's gangmaker onder de blauwe
lijn door en ging zelfs onder Wierstra
door naar voren. Wierstra was kapot. Hij
raakte los van de rol en werd na 90
km gedubbeld. Toen kwam Timoner,
hij had gewacht tot vlak na het duel
tussen Wierstra en Bucher om de Zwit
ser aan te vallen en slaagde. Ongetwij
feld zou deze rit een spannend slot ge
kregen hebben als Timoner met Pizzali
was gaan vechten om de titel. Zover
kwam het dus niet.
De stayers-uitslagen
Finale stayers (amateurs): (wedstrijd
over 1 uur): 1. Van Houwelingen (Ned.)
Wiersma 80.730 km,; 2. Deconinck
(Fr.) Lorenzetti op 1 ronde en 497
m.; 3. Meister (O. Did) Erdenber-
ger op 7 ronden en 420 m.; 4. Buis
(Ned.) De Graaf op 8 ronden en 130
m.; 5. Honl (It.) Pellisari op 9 ron
den en 10 m.; 6. Schindler (O. Did)
Aurich op 11 ronden en 210 m.; 7. Van
der Meulen (Ned.) Van Roey op 12
ronden en 380 m.; 8. Vandenbergh
(Belg.) Vandebom op 13 ronden en
140 m.; 9. Uytterhoeven (Belg.) Iotti
op 18 ronden en 100 m.; 10. Smirnov
(Ru^.) Saizer op 24 ronden en 200
Uitslag Stayers-finale profs (1 uur):
1. en wereldkampioen Timoner (Sp.)
Meuleman 1 uur 15 min. 45 sec; 2. Bu
cher (Zwits.) Groslimond op 125 m.;
3. Koch (Ned.) Wiersma op 1 ronde
en 200 m.; 4. Gomila (Sp.) Van
Roey op 2 ronden en 170 m.; 5. De
Paepe (Belg.) Van den Bosch op 2
ronden en 300 m.; 6. Wierstra (Ned.)
Van Ingelghem op 4 ronden en 300 m.;
7. Jacobi (W. Did) Schindler op 4
ronden en 350 m.; 9. Wagtmans (Ned.)
De Graaf op 6 ronden en 210 m.; 9.
Meier (Zwits.) Wambst op 11 ronden
en 250 m.
De ongelukkige Italiaanse renner Pi
zalli, gefotografeerd in de ambulance,
die hem naar hpt ziekenhuis bracht, na
dat hij tijdens de laatste rit om het
wereldkampioenschap stayers profs ten
val was gekomen, waarbij h|j een sleu
telbeen brak en een hersenschudding
