Nieuwe TV-programma's moeten „op de
rug van toeschouwers" worden geprobeerd
Radio ondervindt
sterk de concurrentie
Oplichter „fleste"
afbetalingsbedrijven
Overstromingen in
Oostenrijk
Bij tropische hitte is het
goed pannekoeken eten
WOENSDAG 22 JULI 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Ernstig ongeluk met militaire vrachtwagen
Een soldaat is gedood, een zwaar gewond en vijf anderen licht gewond, toen dinsdag een militaire drieton
ner met aanhanger van de LJsseldijk bij Welsum kan telde. De chauffeur is ongedeerd gebleven.
Jaarverslag KRO: Wie betaalt winsten van reclame-TV
„De Engelse commerciële televisie maakte* een winst van 2000 procent.
De vraag door wie deze enorme winsten uiteindelijk betaald werden is
niet moeilijk te beantwoorden. In ieder geval niet door de adverteerder."
Aldus het jaarverslag van de Katholieke Radio Omroep over 1958, dat een
scherpe aanval onderneemt op de suggesties ook in Nederland met reclame-
TV te beginnen.
„Maar voorlopig zijn deze cijfers voor Nederland nog niet belangrijk",
schrijft men, „en liggen de problemen voor de televisie nog op ander ter
rein. De zendtijd blééf in 1958 beperkt tot 12 uur per week, een minimum
in Europa. Ook de uurbedragen, welke aan de programma's worden besteed
hebben in Europa een minimumpeil. Een derde studio kwam niet ter be
schikking, zodat alle programma's, die de omroepsecties voor de eigen uit
zendingen en die van de NTS hadden gemaakt haastig moesten worden
herzien.
Daarna werd een opdracht verstrekt
aan enige bekende en bekwame ka
tholieke adviseurs tot het schrijven
van een serie lichte vervolgverha
len met muzikale elementen. Het re
sultaat was niet bemoedigend; aldus
het verslag, hoewel men de gehele
serie heeft uitgezonden, bleek de
zeer speciale humor van „Een we
reld als Wiever" niet aan te spreken.
Men besloot hét experiment te be
ëindigen.
Sterk op eigen gebied
Door iets ruimere middelen, waar
over de omroepsecties konden be
schikken, was 't dit jaar mogelijk 't nij
pend gebrek aan personeel wat in te
halen. Het aantal vaste medewer
kers breidde zich uit van 13 tot 18.
Onder hen is nu ook een TV-drama-
turg: de heer J. W. Hofstra.
Moeilijk.
Het is moeilijk, zo blijkt ook uit het
verslag, voor de TV en met name voor
de KRO-TV een geschikt repertoire
te vinden voor de toegewezen toneel
avonden. De KRO zal er voor moeten
zorgen, dat de gekozen stukken van
dien aard zijn, dat zij naar vorm en
inhoud niet indruisen tegen katholie
ke opvattingen en beginselen. De
toneelliteratuur bevat maar weinig
van deze stukken.
Daarom streeft de KRO er naar
Nederlandse speciaal voor TV ge
schreven stukken op het scherm te
brengen. In 1958 bracht men twee
stukken resp. van Klaas Smelik en
Jan Starink ter vertoning,
hoeft nooit een beroep op niet-Ne-
derlanders gedaan te worden.
De amusementsprogramma's vragen
in de Nederlandse televisie de meeste
energie en voorbereiding èn finan
ciën. Wat het eerste half jaar van
1958 betreft hebben de resultaten niet
aan de verwachting beantwoord. Men
meende af te moeten stappen van
het bekende show-element, waar
mee men destijds in het Krocodil-pro-
gramma's veel succes had, maar wel
ke programma's ten slotte toch weer
doodliepen in herhalingen.
Brillenkoopman
bedroog bejaarden
De Haagse politie heeft een bril
lenkoopman gearresteerd, die zich
sinds enige tijd uitgaf voor iemand
van „sociale zorg". De „sociaal-voe
lende" man bezocht ouden van da
gen en het heette dan. dat hij hun
brillen moest controleren. Hij ging
daar uitgebreid voor zitten en dronk
een kopje thee mee, als dat zo uit
kwam. Met behulp van gewichtig
uitziende instrumenten kwam hij
steevast tot de conclusie: „Uw bril
deugt niet meer". Tegen betaling van
enkele guldens gaf hij zijn klanten
dan een bril uit zijn collectie. Wan
neer zijn klanten door de nieuwè
Het is duidelijk, aldus het verslag,
dat experimenten niet steeds kunnen
slagen en dat mislukking niet direct
kan worden opgevangen door een re
serve-programma, om maar niet te
spreken van de energie en inventivi
teit, die steeds maar weer door de
zelfde mensen moet worden opge
bracht.
Concurrent.
Over het radio-programma schrijft
men onder meer, dat men op de duur
de „concurrentie" van de televisie
gaat ondervinden en dat men de
programma's er naar gaat indelen.
Door de komst van de TV is de radio
opnieuw de experimentele periode in
getreden. Van de gebieden, waarop praktijk reeds bewezen uitstekend te
de televisie sterker zou blijken dan voldoen. Sinds de ingebruikname is
het aantal ongelukken, waarbij mili
taire chauffeurs en voertuigen be
trokken waren, sterk afgenomen. Dit
is in het burgerverkeer juist niet het
geval en daarom is het initiatief van
de Amersfoortse VW toe te juichen.
Wat bij de soldaten kan, moet toch
ook by de burgerij kunnen!
Practisch overal elders in de
wereld waar TV is heeft men ge
legenheid nieuwe programma's
uit te proberen zonder ze uit te
zenden. De kans op mislukkingen
is dan kleiner. In Nederland kan
dit nooit.
Een nieuw programma wordt
als het ware op de rug van de
toeschouwers geprobeerd.
de radio zou de laatste zich op de
duur, als er evenveel televisietoe
stellen als radio-toestellen zijn, kun
nen terugtrekken. Daar waar de ra
dio in het voordeel is, zou de televi
sie beter doen te verdwijnen.
Een voorbeeld uit Amerika: gedu
rende de winter is er in de avond
uren in 46.8 procent van de Ameri-
kaanse gezinnen naar de televisie ge
keken en slechts in 6.6 procent naar
de radio geluisterd.
Er is geen reden aan te nemen, dat
de ontwikkeling in Nederland anders
zal zijn. Het zal zaak zijn voor de
radio te trachten de kansen, die hem
resten naar vermogen uit te buiten.
Men verwacht vooral een voorsprong
in de actuele berichtgeving, de dag
programma's (zieken, kleuters, huis
vrouwen) en de muziekprogramma's.
Drie jaar lang bedroog een arbei
der uit Terborg alle postorderbedrij
ven, die maar iets aantrekkelijks
aan te bieden hadden. Gisteren stond
de man voor de Rechtbank te Arn
hem, waar hij zeven maanden ge
vangenisstraf tegen zich hoorde eisen
ter zake van flessentrekkerij.
Drie jaar lang had verdachte, de
36-jarige arbeider B. J. K. uit Ter-
borg geschreven op allerlei aanlok
kelijke advertenties, waarin zonder
enige vooruitbetaling radio's, scheer-
apparaten, horloges, textielgoederen
etc. werden aangeboden. Hij betaalde
één termijn op de aankopen en liet
de verdere afbetaling voor wat ze
was.
De man had nog enige duizenden
guldens schuld aan een afbetalings-
bedrijf, waar hij een huwelijks- en
baby-uitzet had aangeschaft. Bij het
vaststellen van zijn eis zeide de of
ficier dat hij het onbegrijpelijk
achtte, dat de zaken kostbare arti
kelen „zomaar" leveren, zonder in
formaties in te winnen over de grage
klant. „Eén enkel verzoek over deze
klant was voldoende geweest",
meende de officier. In zijn eis cal
culeerde hij dan ook de lichtvaar
dige wijze van zakendoen van de
afbetalingsbedrijven.
De vice-president van de recht-
bril slechter zagen dan de door de bank te Groningen, mr. W. H. Dom-
oude bemoedigde de koopman hen
met de opmerking: „Zo'n nieuwe
bril moet eerst wennen".
Veelal ontdekten de bejaarde
klanten eerst na het vertrek van de
„sociale zorg", dat ze bij de neus
genomen waren. De brilleglazen, die
de koopman leverde, waren niet van
glas maar van mica
mering, heeft in een kort geding een
stokje gestoken voor de plannen van
de rooms-katholieke studentenver
eniging Albertus Magnus te Gronin
gen om in een pand aan de Ubbo
Emmiussingel haar sociëteit te ves
tigen.
Omwonenden (o.m. het bestuur
van het diakonessenhuis) hadden be
zwaren tegen deze plannen inge
bracht. Enige bewoners van omlig
gende panden hadden een kort geding
tegen de studentenvereniging aan
hangig gemaakt.
De vereniging had inmiddels het
pand aangekocht en was onlangs met
de inrichting ervan begonnen.
Mr. R. A. Vos voerde namens eisers
aan dat in een servituut een eeuwig
durende voorwaarde is opgenomen
dat het betreffende pand alleen tot
bewoning mag dienen. Hangende het
geschil over dit servituut bepaalde
mr. Dommering dat Albertus Magnus
„uitermate voorbarig handelt" door
het pand reeds nu voor gebruik als
sociëteit gereed te maken.
Op straffe van een dwangsom van
ƒ30.000 werd de studentenvereniging
bevolen hiermee onverwijld te stop
pen. Gedaagden werden tevens ver
oordeeld tot de kosten van het
ding.
De 23-jarige A. M. Beschop uit
Jutphaas is gisteren in het Stads- en
Academisch ziekenhuis te Utrecht
overleden. Hij reed zondag met zijn
bromfiets tegen een pakhuis aan de
Jutphaaseweg op, omdat hij niet tij
dig genoeg de bocht nem. B. liep
daarbij een schedelbasisfractuur op.
De Amerikaanse multi-miljo-
nair John Jacob Astor heeft bij de
rechtbank te New York een zaak aan
hangig gemaakt om het testament
van zijn overleden halfbroer, Vin
cent Astor, ongedaan te maken. Hij
zegt dat deze halfbroer seniel en
„zwakzinnig" was en derhalve niet
in staat was een testament te maken.
Vincent Astor, die in februari over
leed, liet zijn bezit dat geschat wordt
op ruim honderd miljoen dollars
(bijna 400 miljoen gulden) na aan
zijn weduwe en een liefdadige in
stelling. John kreeg geen cent.
Arme John.
Koning Mohammed van Marok-
een cursus in het toedienen van in
jecties van de Zwitserse professor
Niehans, die met levende cellen
werkt en die indertijd ook Paus
Pius XH heeft behandeld,
Gevolg van de warmte:
Minder bussen
in Utrecht
„Door het overdreven mooie weer
van de laatste maanden" zal een ex
ploitatietekort voor het Gemeentelijk
Autobusbedrijf van Utrecht niet meer
te ontlopen zijn. Dertien procent van
de Utrechtse buschauffeurs is ziek.
Door het aanhoudende warme weer
is ook het aantal passagiers sterk te
ruggelopen en dientengevolge heeft
het GAB moeten besluiten, de dienst
regeling op een aantal lijnen in te
krimpen.
Een onderzoek naar de aard van
de ziekten, waaraan de chauffeurs
lijden, heeft uitgewezen, dat ze voor
namelijk maag- en darmstoornissen
en nek-klachten hebben. Een aantal
van hen heeft in hoofdzaak keel-
klachten, die een gevolg zijn van de
tocht in de bussen. Dit naar aanlei
ding van de verzoeken van passagiers
om „alles tegen elkaar open te zet
ten" in tropische dagen. De wethou
der van Openbare Werken, de heer
H. Ploeg ziet de autobus-exploitatie
voor dit jaar somber in.
Feestend Amersfoort
test chauffeurs
Rode pijlen in hei midden
van de weg
Ter gelegenheid van het 700-jarig
bestaan van de stad Amersfoort heeft
de VW aldaar als onderdeel van de
feestelijkheden een bijzondere test
van chauffeurs op gang gebracht,
waarvoor zij de medewerking heeft
gezocht en verkregen van de militaire
autoriteiten.
De test wordt n.1. uitgevoerd met
apparaten die sinds kort in het leger
bij het Militaire Selectie Team n.l.
in gebruik zijn.
De test bestaat hieruit dat chauf
feurs, gezeten achter hun stuur, een
rode pijl in het midden van de weg,
die heel veel bochten telt, moeten
houden. Deze weg is gedurende het
afnemen van de proef slechts voor 'n
klein gedeelte zichtbaar zodat de
chauffeur steeds voor verrassingen
komt te staan. Ingenieus gecontru-
eerde apparaten zorgen er verder
voor dat iedere fout, die begaan
wordt, wordt geregistreerd.
Het apparaat, ontwikkeld door het
instituut voor preventieve genees
kunde te Leiden heeft in de (leger)-
De overstromingen tengevolge van
de regens hebben in Neder-Oostenrijk
vier mensenlevens geëist, aldus is
dinsdagavond uit Wenen vernomen.
Alle vier werden van wegen gespoeld
en verdronken.
Tientallen dorpen in Neder-Oosten
rijk staan blank of zijn van de bui
tenwereld afgesneden. Duizenden
mensen zijn geëvacueerd. Tientallen
bruggen zijn door het water meege
voerd of gevaarlijk geworden voor het
verkeer.
Auto- en spoorwegen leden grote
schade en werden onbruikbaar. De
spoorlijn naar Mariazell is op enkele
plaatsen over een afstand van 150 tot
250 meter weggespoeld.
Ook uit Opper-Oostenrijk en Stier- vee omgekomen,
mayken komen berichten binnen over
watersnood. Het peil van de Enns en
de Donau stijgt nog steeds.
Ook noodweer in Hongarije.
Ook in verscheidene delen van
Hongarije is grote schade aangericht
U kunt het geloven oi niet, maar...
In plaats van
ijs en limonade
r\E DROOGTE van de laatste tijd
kan onvoorstelbare gedachten-
kronkels bij de mens teweegbren
gen. Men kan er zelfs een mening
op na gaan houden, welke geheel
afwijkt van de algemeen gangbare.
Zo heeft het merendeel van de be
schaafde westerlingen de rotsvaste
overtuiging, dat hoge temperaturen
de eetlust tot een minimum doen
verschrompelen. Onder tropische
omstandigheden kan men volstaan
zo verzekert men elkaar dan
met amechtig in tuinstoelen te lig
gen, elk haüf uur om een ijsje te
zeuren (als men daar de leeftijd voor
heeft), limonade door rietjes te ge
nieten óf „long drinks" samen te stel
len naar gelang de maatschappe
lijke welstand meer of minder
„Long".
Sinds gisteren zijn wij het hiermee
lang niet eens meer. Bij een zeer ho
ge kamertemperatuur, welke 'bij de
veertig moet hebben gelegen, heb
ben onze levensgezellin en wij de
ene spekpannekoek na de ander ver
orberd. Zij had er na anderhalf al
schoon genoeg van, maar wij namen
na de derde nog een enorm zoete
gemberpannekoek, die ons brandde
in de keel en ons om „hulp" deed
roepen, waarop de ober spoorslags
en in feite ongevraagd verscheen
met een verkoelende dronk. De man
straalde na het volvoeren van deze
daad, zijn intuïtie had weer niet ge
faald; deze niets ontziende methode
van „in brand steken en blussen"
heeft dit, overigens zeer gerenom
meerde, restaurant welvarend ge
maakt.
De gastronomische storing voltrok
zich in de intieme opkamer van
„Kraantje Lek", dat door zijn lom
merrijke ligging deze dagen als een
magneet werkt op de stadslui, die
zich een ogenblik uit hechtenis ont
slagen voelen en neerstrijken op het
hoge witte duin achter het etablisse
ment, in de stoeltjes op het erf of
de knusse vertrekken bevolken te
midden van opgezet gevogelte, een
lepe vos op een tafeltje, een zielig
eekhoorntje-met-nootje op een stam
metje, waar men in een allesverge-
tende roes raakt bij de frêle klank
jes van een antieke speeldoos.
keek treurend neer op ons bord
toen de laatste resten pannekoek
met delicieus spek verdwenen. Op
het middenpaadje, tussen het boe
renbont van de tafelkleedjes, dartel
de een parelgrijs katje, dat totaal
was bedorven door de tederheid,
waarmee de gasten dergelijke we
zentjes vooral als ze dan nog een
klein belletje aan hun nek hebben
hangen plegen te omgeven. Het
dwong stukjes spek af, met lieflijk
uitgestoken klauwtjes, en het kreeg
onmiddellijk waar het om vroeg,
want het was het enige dier in de
omgeving dat niét was opgezet en
dus gevaarlijk kon worden.
We zaten bij een geopend raam in
de opkamer en bij iedere hap, die
ons ander Ik en wij namen hoorden
we een schel gefluit als van een nog
niet helemaal opgeschoten jongeman
die graag vrouwelijke aandacht wil
trekken. Na een kwartier hapjes en
gefluit raakten we enigszins van ons
stuk en we verzochten haar, die lief
en leed met ons deelt, van plaats te
veranderen: zij aan de binnenkant,
bij de poes, en wij aan het raam in
kom-maar-op-houding.
Deze houding alarmeerde alleen
maar de ober, die er aanleiding in
vond, de rekening te presenteren,
waarbij hij 20% toeslag berekende
in verband met de bij de maaltijd
ondergane attracties Bij het onitvan-
door zware onweersbuien en wolk
breuken. In het gebied van Veszprem
zijn een herder en een jongetje van
acht jaar verdronken. Op een bui
tenweg, die door de regenval' was on
dermijn, verongelukten drie motor
rijders en bij het Balatonmeer is veel
In het bekkenvan Aj ka moesten
verscheidene fabrieken worden stil
gelegd omdat de elektrische centra
les onder water stonden. De mijnen
van Ajka hebben aanzienlijk van het
water geleden. Het verkeer is ont
wricht door beschadiging van spoor
lijnen, bruggen en wegen.
gen van zijn fooi floot hij verachte
lijk en gemeen. Toen wij onze fiet
sen opzochten bij de holle boom floot
hij weer. Wij draaiden ons gramsto
rig om en zagen dat de ober in een
kooi was geklommen en er als pa
pegaai uitzag. Boven de ingang hing
hij; in het geopende venster van een
bovenkamertje in een kooi a la de
Warmondse Vyf Vlieghen Het was
een groen-grijze papegaai, die hin
derlijk vervelend hing te doen, on
getwijfeld aangemoedigd door de
ober, die dan toch blijkbaar zyn oor
spronkelijke gedaante had behouden
en doorging met zijn werk: in brand
steken en blussen. Maar sinds giste
ren laten wij ons graag in brand ste
ken en blussen, want het eten van
een ferme pannekoek in een para
dijselijke oase is een verademing in
deze voortreffelijke zomerdagen, alle
papegaaien ten spijt
SPORT
WANDELEN
DE APELDOORNSE VIERDAAGSE
De eerste dag van de Vierdaagse van
de Nederlandse Wandelsportbond te
Apeldoorn is in alle opzichten succesvol
verlopen. Alle 1068 tippelaars, die in de
vroege morgenuren van zes uur af van
de Apeldoornse eierhal vertrokken, zijn
in de loop van de middag gefinisht. In
tegenstelling tot andere jaren voerde
het parcours van de eerste dag ditmaal
in de richting Gortel en Elspeet en
voor de „vijftigers" bovendien nog naar
Vierhouten. Door de talrijke grintwegen
was het parcours niet gemakkelijk, het
bijzonder mooie natuurschoon bood het
wandellegioen echter een zeer accep
tabele compensatie voor dit ongerief.
Ondanks de hitte viel het aantal blaren
mee en was zeker niet groter dan in
het verleden op de eerste dag.
In de Apeldoornse Vierdaagse ver
trokken woensdagmorgen 1065 wande
laars, drie minder dan dinsdagavond
waren binnengekomen. Het weer was
aanvankelijk nevelig en kil en ook na
dat de nevel was opgetrokken bleef het
bewolkt.
WIELRENNEN
LEIDSE REN- EN TODRVER. SWIFT
Uitslag donderdag competitie A en B
klasse 51 km.: 1. J. Riethoven 1 uur
15 min. 35 sec.; 2. A. v. d. Kaay; 3. P.
Kooyman. C klasse 51 km.: 1. Fr. v. d.
Broek 1 uur 18 min. 35 sec.; 2. Schijff;
3. A. v. Kempen. D klasse 34 km.: 1.
Fr. Leemans 51 min. 45 sec.; 2. Fr. Brit-
tijn; 3. C. Kloosterman.
Uitslag zondagcompetitie 68 km. A en
B klasse: 1. A. v. d. Kaay 1 uur 43 min.
17 sec.; 2. J. Riethoven; 3. P. Otto. C
klasse 68 km.: 1. A. Steenvoorden 1.44.25
2. P. v. d. Berg. D klasse 34 km.: 1. H.
Boele 57 min. 40 sec.; 2. Schraverius;
3. Kooien.
Zondag werd Bertus Zoet le bij
een nieuwelingenwedstrijd te Ulven-
hout.
In een wedstrijd te A'dam werd P.
Kooyman 2e en Fr. v. d. Broek 14e.
ZWEMMEN
Tijdens de zwemwedstrijden Japan
Verenigde Staten in Tokio heeft de
Amerikaanse estafetteploeg op de 4x100
m. vrije slag het wereldrecord verbe
terd met de fantastische tijd van 3.44.4.
Dit is bijna 2 sec. sneller dan het oude
record, dat sedert 3 maart van het vorig
jaar met 3.46.3 op naam stond van Aus
tralië (Brisbane).
Het Japanse kwartet werd tweede in
3.48.
De 200 m. schoolslag werd gewonnen
door de Japanner Masuda in de nieuwe
nationale recordtijd van 2 min. 39.3
sec. Op de 100 m. vlinderslag bleven
alle deelnemers onder de 1 min. 2 sec.
Het nummer werd gewonnen door Lan
ce Larson (VS) in 1.01.1, gevolgd door
de Japanner Hirakida in 1.01.6 en Mike
Troy (VS) in dezelfde tijd.
Yamanaka won de 400 m. In 4.22.3 en
was daarmee een halve seconde sneller
dan de oudwereldrecordhouder, de Aus
traliër Murray Rose, die als gast buiten
mededinging deelnam.
De Amerikaan Frank McKlnney was
op de 100 m. rugslag de snelste in 1.03.7.
Goede dag voor de sloper
Aan de zuidzijde van de
Maasbrug bij Hedel, op de
spoorlijn Zaltbommel—Den
Bosch, heeft zich dinsdagoch
tend vroeg een botsing voor
gedaan tussen een goederen
trein, welke van Den Bosch
naar Utrecht reed en een nit
tegengestelde richting komen
de goederentrein, welke in de
flank werd getroffen. De foto
toont de vernielde en uit de
rails geworpen wagons van de
aanrijdende trein.
