Huis Saksen-Coburg
KONINQIN ASTRIP
Koning Boudewijns moeder, meest geliefde Belgische vorstin
c
S DINSDAG 7 JULI 1959
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
KANTTEKENINGEN BIJ HET BEZOEK VAN KONING BOUDEWIJN
Bindend element tussen vele Europese vorstenhuizen
DE JONGE BELGISCHE KONING
BOUDEWIJN I, 'die van 8 tot 10
juli a.s. een officieel bezoek aan ons
land zal brengen, is een populair
vorst. Niet alleen in zijn eigen land
is hij geliefd, doch ook daar buiten
en wel in het bijzonder in de landen
van West-Europa, de landen die stuk
voor stuk zeer nauwe betrekkingen
met België onderhouden. Dat hij in
Nederland, het land dat zo buiten
gewoon intiem met België verbonden
is via Benelux en vele andere inter
nationale organisaties, een bijzonder
populaire en gewaardeerde persoon
is, zal wel geen verwondering wek-,
ken. In weerwil van het feit, dat ko
ning Boudewijn van België bij vele
Nederlanders een zo goede bekende
is, neemt niet weg, dat velen niet
weten welk een belangrijke rol het
huis Saksen-Coburg, waaruit hij
voortkomt, na de val van Napoleon in
1815 in Europa heeft gespeeld.
derhield, die in augustus 1832 leidden
tot zijn huwelijk met prinses Louise
Marie, een dochter van Lodewijk Phi
lips, koning van Frankrijk.
In 1839 legde koning Willem I van
Holland zich neer bij het verdrag, dat
de grondslagen bevestigde van de
Belgische staat. Leopold I van Bel
gië wist niet waardigheid en beza
digdheid de hachelijke omstandighe
den waaronder hij regering moest het
hoofd te bieden. Dank zij zijn tactvol
Hoe het groeide. optreden versterkte hij de parlemen-
taire monarchie in België en dank zij
Sedert 1374 was het Duitse hertog— ^ijn talrijke familierelaties met de
dom Coburg in het bezit van het Sak
sische huis Wetting. Bij de deling van
1485 kwamen de hertogdommen Co-
burg en Gotha aan de zogenaamde
Ernestijnse tak en uit deze Ernestijn-
se tak groeide het Huis Saksen-Co
burg, waaruit het Belgische vorsten
huis voortkwam. Wat was het geval?
Op 16 december van het jaar 1790
werd te Coburg geboren Leopold
George Christiaan Frederik, de jong
ste zoon van hertog Frans van Sak
sen-Coburg. Toen de oudste broer
van deze Leopold in 1808 een tocht
naar Rusland ondernam, belastte hij
Leopold met de regering van het
hertogdom. In deze functie vergezel
de hij keizer Alexander naar het con
gres te Erfurt.
In 1813 trok Leopold in het gevolg
van deze keizer met het Russische le
ger naar Parijs. Gedurende die veld
tocht onderscheidde hij zich aan het
hoofd van een regiment kurassiers
door zijn buitengewone dapperheid.
Na de terugkeer van Napoleon van
Elba vocht Leopold nog in het zoge
naamde Rijnleger, vertrok naar Ber
lijn om tenslotte in Engeland te be
landen, waar hij zich met de erfgena
me van de Britse troon, prinses Char
lotte Augusta, verloofde. Hiermede
trad het huis Saksen-Coburg voor het
eerst in de internationale politiek om
daar in de toekomst een grote rol
van betekenis in te spelen.
Geen geluk.
I EOPOLD werd door een parle-
*-J mentsacte van 27 maart 1816 ge
naturaliseerd. Op de tweede mei daar
opvolgend werd het huwelijk tussen
hem en Charlotte Augusta voltrokken.
Maar een lang geluk bleek hem niet
beschoren, want reeds op 6 novem
ber 1817, een goed jaar later, over
leed de vorstin. Leopold bracht ver
der de tijd door met vele reizen of
verbleef op het buiten Clarement.
Hij was echter in de internationale
belangstelling terecht gekomen en dit
had tot gevolg, dat hem op 3 februari
1830 de Griekse koningstroon werd
aangeboden. Hij bedankte voor deze
waardigheid met reden.
Iets anders was het toen een jaar
later en wel op 4 juli 1831 het Na
tionaal Congres van België hem tot
koning koos. Hij bezwoer de grond
wet en werd 21 juli 1831 te Brussel
plechtig als koning van België ge
kroond.
Slaags met Willem I en H.
Onmiddellijk daarna had hij het
hoofd te bieden aan een aanval van
het Noordnederlandse leger, de be
kende Tiendaagse veldtocht, die volg
de op de opstand in het zuiden. Met
steun van Frankrijk was volkomen be-
deze aanval van onze kroonprins, de
latere Willem II, af te slaan. Deze
steun van Franrijk was volkomen be
kennis met de jonge koningin Vic
toria. Het was een ware liefde die
tussen deze twee jonge mensen op
bloeide en die belangrijk werd ge
stimuleerd door oom Leopold. Op 10
februari 1840 traden Victoria en Al-
bert in het huwelijk. Samen hebben
zij het Engelse imperium het zoge
naamde Victoriaanse tijdperk doen
beleven, een tijdperk van glorie en
grootheid, waaraan Albert veel heeft
bijgedragen. Hij werd benoemd in
vele militaire ambten en heeft deze
zo goed mogelijk vervuld daarbij
dankbaar gebruikmakend van zijn
vele voortreffelijke kwaliteiten. Doch
steeds heeft hij geweigerd het opper
bevel te aanvaarden, aangezien hij
zich daar als vreemdeling niet toe
gerechtigd achtte. Hij woonde alle
besprekingen bij van de koningin
en haar ministers, zodat beide vorste
lijke personen als één werden be
schouwd.
Aanvankelijk heeft hij bij het En
gelse volk veel weerstand moeten
overwinnen, doch door zijn liberale
instelling, zijn adel van karakter, zijn
goede werken, vooral op sociaal ge-
l bied won hij de gunst van de En-
gelsen. Toen hij overleed, liet hij een
diep bedroefde vorstin en een we
nend volk achter, een volk dat hem
buitengewoon had leren waarderen.
Saksen-Coburg in Portugal.
1JERTOG FRANS van Saksen-Co-
**burg had drie zonen, de oudste
Ernst, wiens zoon Albert huwde met
koningin Victoria van Engeland, de
jongste Leopold, de eerste koning der
Belgen en dan nog zijn middelste zoon
Ferdinand.
Een zoon van deze Ferdinand, even
eens Ferdinand geheten, huwde Ma
ria II da Gloria, koningin van Por
tugal. Hij verkreeg hierdoor de titel
van hertog van Braganca en gene-
raal-maarschalk, terwijl hem na de
geboorte van zijn oudste zoon, inge
volge de grondwet de titel van ko
ning ten deel viel. Na de dood van
zijn gemalin in 1853 werd hij regent
van het land tot aan de meerderjarig
heid van kroonprins Pedro V in 1855
Hij bemoeide zich weinig met de re
gering, doch was een ijverig bescher
mer van kunst en kunstenaars. Leo
pold zelf huwde met een dochter van
de Franse koning en zo was zijn po
sitie in Europa zeer sterk, door d€
vele banden en de steun die hij daar
door politiek kon verwachten.
En in Bulgarije.
Ook in Bulgarije heeft het huis
Saksen-Coburg een belangrijke rol
gespeeld. Een kleinzoon van Ferdi-
grijpelijk, daar Leopold zeer goede nand een der drie zonen van Hertog
betrekkingen met het Franse hof on- Frans, Ferdinand Maximiliaan gehe-
voornaamste Europese hoven kon hij
de internationale positie van het jon
ge België uitbouwen Aar Leopold I
en zijn opvolge'rs dankt België zijn
grootheid en belangrijke positie in
het Europese geheel. Koning Boude
wijn zet deze traditie voort.
ten en geboren in 1861 studeerde na
tuurwetenschappen en maakte een
reis naar Brazilië, waarover hij een
boek publiceerde. Deze jongeman
diende als vrijwillige luitenant
Hongaars Honved-regiment.
N00RDWIJK
MAATREGELEN BIJ HET BEZOEK
VAN KONING BOUDEWIJN
Met het oog op het bezoek, dat
koning Boudewijn donderdag 9 juli
a.s. aan Noord wijk brengt, heeft de
gemeentepolitie aldaar een aantal
verkeersmaatregelen genomen. Deze
betreffen in hoofdzaak de route van
de koninklijke stoet en de toegangs
wegen daarheen. De route is: Kon.
Astridboulevard, Huis ter Duinstr.,
Oude Zeeweg, Kon Wilhelmina-
boulevard, Quarles van Uffordstraat,
Piet Heinplein, Van Panhuysstraat,
Van de Mortelstraat, Gooweg. Ver
der zal, met het oog op de landing
van drie helikopters, een strandge-
deelte bij het Zuiderbad worden af
gezet.
Maak korte metten
met Uw brandend maagzuur.
Eén of twee Rennies
- gesmolten op Uw tong -
en alle overtollig zuur
is geneutraliseerd.
Weg pijn en nooit meer angst voor
de gevolgen van een smakelijk maal.
Met Rennies achter de hand kunt U
zonder zorgen alles eten, waarnaar
een grage maag vraagt. Komt de nood
aan de man, breekt zuurbrand uit:
met Rennies blust U afdoend, in een
wip, onopvallend
(Advertentie)
Koningin Astrid met haar eerste zoon,
toen kroonprins, nu koning
Boudewijn.
ZAAM ZUIDWAARTS langs de
Nederlandse Noordzeekust. Blijkbaar
was noch Amsterdam noch Rotter
dam het doel van de reis, want IJmui-
den werd gepasseerd en „De Hoek"
eveneens. Maar gekomen ter hoogte
van de Wester-Schelde, maakte de
„Sylvia" een zwenking naar bak
boord. Spoedig voer zij de haven van
Antwerpen binnen en nauwelijks
was de loopplank uitgelegd, of een
jongeman, die blijkbaar op de kade
had staan wachten, snelde toe. Maar
halverwege werd hij in zijn vaart ge
stuit door een wel zeer bekoorlijk
meisje, dat zich uit de passagiers
had losgemaakt en dat met een
klinkende zoen en een blijde lach
haar prins een charmant halt toe
riep,
taan-vriendelijke glimlach stal zij zellig maakte en dat er man en kin
met één slag de harten van de jui
chende Antwerpenaren.
En de zegetocht bleef niet tot de
Scheldestad beperkt. Op tal van
plaatsen werd de prinses door de ge
lukkige Leopold aan het Belgische
volk voorgesteld. En overal, waar zij
ook kwam, verwierf Astrid zich als
bij toverslag de warme sympathie
van een ieder die haar zag Sindsdien
zou het woord „Astrid" in staat zyn,
ook de ruwste bonken te vertederen
en zelfs „ijsbergen' te doen smelten.
Het burgerlijk huwelijk werd op 4
november 1926 te Stócknolm geslo
ten, terwijl de kerkelijke inzegening
10 november daaropvolgend te Brus
sel plaatsvond. Het enthousiasme van
de Belgen was groter dan ooit en
vond voor de cadetten van de mili-
Haar prins, je inderdaad, want del taire academie daarin een uitweg,
enthousiaste jongeman bleek nie-j dat zij de paarden van het prinselijk
mand minder dan prins Leopold van i rijtuig uitspanden en zelf 't voertuig
België, terwijl zij zelf, Astrid, zichvoorttrokken door de feestelijk ver-
prinses van Zweden mocht noemen.
Zij was de dochter van prins Karl,
een broer van koning Gustav V van
Zweden, en van prinses Ingeborg van
Denemarken. Prinses Astrid werd te
een j Stockholm geboren op 17 nov. 1905
en zij was op het ogenblik van de
Op 7 juli van het jaar 1887 koos dehier beschreven ontmoeting dus pas
Bulgaarse Sobranje hem tot vorst van 20 jaar oud.
Burgarije. als opvolgen van Alexander
van Battenberg, die afstand had ge
daan. Dat Ferdinand deze waardig
heid aanvaardde geeft blijk van zijn
zeer grote moed Bulgarije was toen
tertijd een vazalstaat van het mach
tige Turkse rijk en zijn verkiezing
tot vorst ging buiten de Turken om.
Bovendien bleek zijn verkiezing te
gen de wens van de Russische tsaar
Zijn positie scheen gewoon onmoge
lijk; hij werd door geen enkele mo
gendheid erkend. Toch bleef hij op
zijn post en voerde een zeer handige
Gestolen harten.
Was de spontane begroeting op de
loopplank voor de duizenden op de
kade staande en aan een strenge hof
etiquette gewende Belgen op zich
zelf reeds een openbaring, het enthou
siasme kende geen grenzen maar, toen
de sprookjesprinses uit het noorden,
staande in een open rijtuig een rond
rit maakte door de straten van de
stad. Met haar ongedwongen, spon-
HUIS VAN SAKSEN-COBURG (rechtlijnige afstamming der vorsten)
Frans, Hertog van Saksen-Coburg
(1750-1806)
Ernst
(1784-1844)
I
Albert (1819-1861)
geh. kon. Victoria
I
Edward VII
(1841-1910)
I
George V
(1865-1936)
I
George VI
(1895-1952)
I
Elisabeth II
1926
Ferdinand
(1785-1851)
Leopold
(1790-1865)
I
Ferdinand
(1816-1885)
geh. kon. Maria
v. Portugal
Lodewijk I
(1838-1889)
Karei I
(1863-1908)
Emanuël II
(1889-1932)
August
(1818-1881)
I
Ferdinand
(1861-1948)
tsaar v. Bulgarije
I
Boris III
(1894-1943)
I
Simeon II
1937
Leopold II
(1835-1865)
Philips
(1837-1905)
I
Albert I
(1875-1934)
I
Leopold III
1901
I
Boudewijn I
1930
Engeland
Portugal
burg de eerste uit dit huis, die
op grootse wijze zijn intrede deed in
de internationale politiek, na hem
volgden verschillende andere leden
van dit huis, die stuk voor stuk hun
stempel hebben gedrukt op het we
reldgebeuren.
Leopolds oudste broer Ernst had
twee zonen, waarvan de jongste Al-
bert Franz Karl August Emanuel ge
heten was. Deze op 26 augustus 1819
geboren prins van Saksen-Coburg,
neef van Leopold, ontving een zeer
zorgvuldige opvoeding. Hij studeerde
onder meer rechten en filosofie te
Bonn. Hij bracht twee bezoeken aan
Londen, die zijn leven definitief be
ïnvloedden. want daar maakte hy
buitenlandse politiek, die hem lang
zaam maar zeker de erkenning gaf
waarnaar hij streefde.
Bij de doop van zijn zoon Boris in
1896 zag Ferdinand kans zich met de
Russische tsaar te-verzoenen, ja, deze
gaf hem zelfs vele complimenten
Tenslotte verklaarde hij in 1908 Bul
garije onafhankelijk en noemde zich
tsaar van Bulgarije. Tot die tijd was'
zijn buitenlandse politiek voortreffe
lijk geweest, doch vanaf het mo
ment, dat hij zich tsaar noemde ging
het minder fortuinlijk. Zijn politiek
in de tweede Balkanoorlog en de
eerste wereldoorlog werd een vol
slagen mislukking. Op 3 oktober van
het jaar 1918 moest hij afstand doen
7 O ZIEN WE, dat het huis Sak-
sen-Coburg wel laat zijn intrede
in de wereldpolitiek heeft gedaan,
doch dat zijn invloed van buitenge
woon grote betekenis is geweest in
vele landen. Nu in een groot deel
van de wereld de koningskronen zijn
gevallen, zien we dat in twee pro
minente landen van West-Europa
nog buitengewoon geliefde vorsten
regeren en wel koningin Elisabeth
van Engeland en koning Boudewijn
van België, beiden voortgekomen uit
telgen van het geslacht Saksen-Co
burg, waarvan de Belgische vorst
nog de naam draagt.
sierde straten van Brussel.
Moeder in dubbele zin.
Grote blijdschap heerste oi.der het
Belgische volk, toen op 11 oktober
1927 in het jonge prinseijke gezin
een klein prinsesje, Josépnine-Chai -
lotte, werd geboren. Maar nog groter
werd de vreugde, toen bijna drie
jaren later, op 7 september 1930, een
prinsje het levenslicht aanschouwd?
Boudewijn! Op 6 juni 1934 werd daar
nog een Albert aan toegevoegd.
Die naamgeving is niet zonder zin
want terwijl Be^ië zich reeds voor
bereidde op de viering var. het 25
jarig regeringsjubileum van zijn ko
ning Albert in december 1934, kwam
plotseling op 17 februari van dat jaar
het ontstellende bericht, '.it de ko
ning, een enthousiast bergsport lief
hebben, bij een beklimming in de
buurt van Marche-les-Dames naar
beneden gestort en omgekomen was.
Kon het een wonder heten, dat toen
nog geen drie maanden -ater een
tweede prinsje werd geboren, bij de
naamgeving onmiddellijk aar de pas
overleden grootvader en noezeer
was hij op zijn schoondocnter gesteld
geweest! werd gedacht?
Maar toen was prins Leopold reeds
koning en prinses Astrid koningin
Behalve moeder van drie k'ndere.i
was zij in volle zin ook moeder van
haar volk.
Beminde gratie.
Dat koningin Astrid een vrouw
was van grote schoonheid, niemand
zal het ontkennen. Maar niet daar
om gingen de harten der Belgen wat
sneller kloppen by het zien van of
reeds bij het denken aan haar Maar
behalve een charmante verschijning
was de koningin der Belgen een moe
der des lands met boven alles een
liefdevol hart. Zij bezocht zowel te
huizen voor kinderen als voor ouden
van dagen en overal waar leed was,
kon men ook de beminde Astrid tref
fen. O neen, zij kwam niet als ko
ningin, maar als vrouw met een mee
voelend moederhart, die een woord
wist te spreken op zijn pas en een
daad te stellen waar dat nodig was,
die troost bracht aan treurenden en
balsem goot in verse wonden.
Zij was het, die in de donkere cri
sisjaren een brief schreef aan de
voorzitter van het Nationaal Hulp
comité, waarin zij zich bereid ver
klaarde, met de inzet van heel haar
persoonlijkheid te helpen waar dat
maar nodig was. Zij was het, die
sfeer wist te scheppen overal waar zy
verscheen.
Die sfeer heerste ook thuis op het
kasteel Stuyvenberg, waar koningin
Astrid zo graag vertoefde. Met haar
voortreffelijke smaak wist zij door
het arrangeren van hoekjes en zitjes,
door het gezellig schikken van bloe
men of het neerleggen van een paar
boeken, door het aanbrengen van
foto's of het neerhangen van een en
kei schilderij uit haar geboorteland
in de anders zo kille zalen juist dat
effect te bereiken, dat alles echt ge-
deren, vrienden en bezoekers zich on
middellijk thuis deed gevoelen.
Vakantie in Zwitserland.
Het werd zomer 1935. Astrid was
nu anderhalf jaar koningin. Samen
met koning Leopold en de kinderen
bracht zij haar vakantie door in
Zwitserland, in de villa „Haslihorn" te
Luzern. Joséphine en Boudewijn wa
ren dol op „Maman". Zij werden heel
wat vrijer opgevoed dan wel de ge
woonte was in hofkringen Leopold
en Astrid wilden dat de kinderen zo
wel het Nederlands als het Frans
leerden spreken. En achtei de gehei
men van deze talen moesten zij niet
slechts komen door het onder wij si
van een paar „oude stijve professo
ren", maar ook door de neel gewone
omgang met andere kinderen. Van
daar dat zij een paar keer de zomer
mochten doorbrengen in de Neder
landse badplaats Noordwijk aan Zee.
Maar nu zouden de kii.ue:en dan
reeds wat eerder uit Zwitserland te
ruggaan naar België; dan konden
Leopold en Astrid nog een weekje ge
nieten van de ook by hen zo geliefde
bergsport.
Voor de 29ste augustus stcnd een
pittige bergtocht in de omgeving van
het Vierwoudstedenmee. op het pro
gramma Vroeg in de morgen vertrok
het koninklijke paar per auto uit Lu
zern in de richting Küsr.acht De
koning zat zelf achter het stuur,
terwijl de chauffeur achterin had
plaats genomen. Op een bepaald mo
ment boog de koning zich even ter
zijde, om een blik te kunnen slaan
op de kaart, die koningin Astlid voor
zich had genomen. En toen gebeurde
het
29 Augustus 1935.
De wagen raakte het stenen muur
tje langs de kant van de weg schoot
er dwars doorheen, ramde een boom,
schampte langs een andere en ver
dween toen in het meer. Intussen wa
ren door de kracht van de botsing
de drie inzittenden reeds uit de auto
geslingerd De koning was gewond
aan gezicht en arm, de chauffeur aan
zyn knie, maar de koningin was er
klaarblijkelijk het ergst aan toe.
Zwaar gewond aan de linkerslaap,
lag zij, volledig buiten bewustzijn,
stil neer in het gras.
Hier baatte geen roepen of verzor
gen meer. Dokter Armin Jucker, die
na tien minuten arriveerde, kon niet
anders constateren dan de dood. Nog
op de avond van diezelfde dag werd
het lichaam van koningin Astrid per
trein overgebracht naar Belgische
grond.
De dood had plotseling heel België
in zyn greep. Tienduizenden defileer
den langs de baar in het koninklijk
paleis. Honderdduizenden volgden de
geliefde vorstin op haar laatste tocht,
Zij die negen jaai geleden hadden
gejuicht bij de blyde intocht, schaam
den zich nu niet te schreien bij de
droeve uittocht In de oude Sint Goe-
dele in Brussel werd de dodendienst
gehouden En op de lange tocht naar
Laeken, waar koningin A.;trid zou
worden bijgezet, liep. met zijn arm
nog in een doek. één man achter de
rouwkoets, rechtop maai gebroken:
Leopold III van België.
De koning had een harstochtelijk
beminde echtgenote het volk zijn
meest geliefde vorstin verloren. Nog
geen 30 jaar oud was Astrid Sofie
Louise Thyra, koningin der Belgen,
prinses van Zweden, van de haren
heengegaan.
DEKEN VAN HAARLEM
ERE-KANUNNIK
In de gistermiddag gehouden ver
gadering van het kathedrale kapittel
van het bisdom Haarlem is meege
deeld, dat mgr. J. P Kuibers pas
toor W. Zijlstra. dekm van Haarlem
heeft benoemd tot erekanunnik van
het kapittel.
